Добавил:
Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Скачиваний:
33
Добавлен:
21.02.2017
Размер:
165.42 Кб
Скачать

Айырғыштар

Айыруға арналған коммутациялық аппарат өзімен 1 кВ-тан артық кернеу үшін ұсынады, негізгі тағайындалуы –– көрінетін үзілістер жасау және жүйе бөлімдерін бөлектеу, электрлік ­ құрулар, бөлек аппараттарды кернеуде болғандықтан басқа бөлшетерден бөлектеп, қауіпсіз жөндеу жұмыстарына жағдай жасау. Негізгі жұмысы, сонымен қатар айырғыштар басқа мақсаттарда қолданылады, себебі олардың құрлысы рұқсат етеді; атап айтқанда :1) өшіруге және қосуға арналған орта қуатты күштік трансфарматорлардың және шек қойылған ұзындық сызықтарының қатал анықталған шарттары бойынша ;2) АҚ ауыстырып қосу және жалғауға арналған ­ құрама шиналар жүйелері басқаны қосқанда ток үзіліссіз болады ;3) жүйені қосалқы пышақтар көмегімен сөндірілген және бөлектенген учаскелеріне жерлестіру үшін осы мақсаттар ескеріледі .

Сурет.34. Схема айырғыштарды қолдануды түсіндіреді:а)- жөндеуге арналған оңашаланған ажыратқыш; б - қосылулардың ауыстырып қосуға арналған

Айырғыштардың құрлысы қарапайым болады . Ауада көрінетін үзілу міндеттімен жағдайда сенімді түрде « сөндірілген », не қаралатын болік көршілес бөлімдерден нақты түрде сөндірілген және бөлектенген . Айырғыштар қолымен және электродвигательмен автоматтандырылмаған түрді басқаруды жабдықтайды ­. Айырғыштың құны ­ ажыратқыштың құнынан , жөндеуді төмен дәрежеде талап етеді.

Айырғыштардың жұмыс істеу шарттарынтөменгі үлгіде түсіндіреміз. Жөндеуге арналған ажыратқыш дайындауына ол тиісті сөндірілген болу керек және ­ көршілес бөлімнен бөлектеу , екі айырғыштың арқасында QS1 және QS2 (Сурет .34, а)кернеу түсірілген. Осы жағдайда айырғыштар сыйымдылық тоқты сөндіріп тастайды, жүйедегі кернеу және сиымдылық ажыратқыштың мағнасы анықталады. Бұл ток аз , және айырғыштардың контактілерінде доғалық разряттар пайда болады. ­ Айырғыш ажыратқыштар сөнгеннен кейін Q, жөндеуге жататыны , екі жағымен QSG1 және QSG2 қосымша пышақтарымен желестірілу керек .

Токқа косылған АҚ қосылуларының ауыстырып қосуды өндіру, міндетті түрде аз кедергімен қосылуы керек. Мысалы , ­ екі параллел айырғыштар QS1 және QS2 ­ ( сурет.34, б ) егер айырғыштың бір бөлігі тоққа коылып тұрғанда, екінші айырғышты ажырату қауыпсіз. Егер бір айырғышты ажыратса тоқ бір бөліктен екінші бөлікке өтеді. Бұл жағдайда контактілерде доға құрылмайды .

Жалпы полюстермен басқаруды үшполюсті айырғыштар ерекше қолданылуға алынды. Соңғылары өз-ара механикалық , электрлік немесе пневматикалық байланыса алады.

Ішкі қондыруларға арналған айырғыштар.

Бұлар айырғыштар әдеттегі тік - шабуды орындайды,негізге тік бұрышты жазықпен айналады.

РВР - ішкі қондырғыларға арналған үшполюсты айырғышы түрі, шабушы ( сурет.35) екі тіреулі бөліктері болады, 1 полюске , түбірге орнатылған 2 профильдік болаттан . 3 Үшіншісі –– ауыр бөліктеу негізгі пышақтары қозғалысқа келтіру үшін қызмет етеді ­ 4. Айырғыш қосымша пышақтармен жабдықталған 5 жерлестіру үшін – біреумен немесе екімен әрбір полюста . 6 Негізгі пышақтар басқаруға үшін білік қызмет етеді және рычагтар жүйесі әрбір полюсі. Бастаушы рычагтар білікте нығайған және ауыр изоляторлармен шарнирды қосылған . Соңғылар пышақтармен қосылған . Білік айналдыру келтіру арқылы іске қосылады . Осы жағдайда пышақтар шамамен 60º бұрышқа бұрылады ­. Жерлестірілген пышақтар 5 әрбір жақтары ерекше біліктерге нығайған 7 және өз-ара мыс шинамен қосылған Жерлестірілген пышақтарды басқару ­үшін ерекше келтірулер керек 9.

Айырғыштың ток жүретін бөлігі (8 шиналарды, контактілерді, пышақтарды қосатын қысқыштар) айырғыштардың номиналды тоғымен орындалады. Соңғылары көбірек болған сайын , пышақтар қимасы көбірек болады. 1000 А дейінгі ­ номиналды токпен істейтін айырғаштардың ( сурет .36) пышақтары екі мыс поюстерден тұады 1 тік бұрышты ­ қима, катаклі тіреуді қамтыйды 2. Тірудің жақ беттері цилиндрлік түрді болады және пышақ пластиналарымен сызықты контактілер құрады. 3, контактегі қысымды серіппеге отырғызылған оқтама жасайды. Пышақтарға қысым, шошақтары бар 4 болат пластиналар арқылы беріледі. Қысқа тұйықталу кезінде тоқтың тез артуына байланысты пышақ пластиналары бір-біріне тартылады, ­ контактідегі қысымды үдетеді. Болат пластиналар магниттік индукцияны үлкейтеді, және кантактілерде қосымша қысым жасайды . Осындай манитты құыпылар айырғыштардың үлкен бөлігін жабдықтайды. Номиналды тоғы 1000 А жоғары айырғыштардың негізгі пышақтар екі және төрт бөлікті қорап қималардан тұрады ( сурет 35). Контакті ­ бетін қалындығы 20 мкм күміс қабатпен жабылады Сонымен қатар магнитті құлпылар қарастырылады.

Сурет 35. РВР 10 кВ, 2000 А типті екі пышағы жерлестірілген жинақтары бор, үшполюсті.

Сурет 36. РВР 100кВ, 1000 А үлгісі кантактілі айырғыштардың жүйесі.

Айырғыштардың номиналды тоққа тәуелді байланысты келтіру арқылы негізгі және жерлестірілген пышақтарды басқарады. Ал қолдың көмегімен келтіру рычакты жүйе немесе тісті беріліс ұсынатны, соның арқасында адам өз қолымен айырғыш білікті айналдырады. Айырғыштардағы номиналды тоқ көп болған сайын, контактідегі үйкеліс күші артады. Сәйкесіншек елтіру механизмі есептелген болу керек .

Наминалды тоғы 4000 А және одан да жоғары келтіруді біріншілік берілісін, қолмен немесе электрлікдвигатель ­арқалы басқару. Жерлестірілген пышақтар үшін бөлек келтірулер қолданылады, әдетте рычагты . Соңғылары негізгі пышақтарды келтіруді қоршайды, негізгі пышақтарістеп тұрғанда қосалқыжерлескен пышақтар істеп кетпеу үшін, сонымен қатар керісінше жерлескен пышақтар істеп тұрғанда негізгі пышақтар қосылып кетпеуі . Суретте 37. 10 кВ, 2000 А үшполюсті жерлестірілген пышығы бар айырғыш көрсетілген. 1. Келтірілген негізгі пышақтардың - электрқозғалтқышты, ал ­жерлескен пышақ 2- червячны. ­ Барлық келтірулерде сигнал беруге және қошау алдын ала ескерілген.

Соседние файлы в папке 2102172