13. Электр машиналарын, аппараттары мен аспаптарын сынаушы

6-разряд

Жұмыс сипаттамасы. Электр машиналарының, жоғары вольтті аппараттардың, трансформаторлардың, конденсаторлар мен электр өлшеу аспаптарының тәжірибелік және бірегей үлгілерін электрлі, механикалық және термиялық сынаулар. Электр машиналары мен түрлендіргіштердің тәжірибелік үлгілерін басқару және параметрлерді автоматты реттеу аппаратурасымен қоса жиынтық сынаулар. Щеткасыз қоздырғыш жүйелерінің терристорлық сызбаларын баптау және реттеу. Ерекше күрделі сынақ сызбаларын, электр машиналары мен аппараттарын сынауға арналған басқару пульттерін монтаждау. Арнаулы қабылдап алуды талап ететін электр машиналары, аппараттар мен аспаптардың жаңа үлгілерін оларды берілген параметрлерге дейін реттей отырып зерттеу. Күрделі сынау жабдығы кешенін басқару. Турбогенератор роторларын сынау кезінде телеаппаратураны баптау және реттеу. Сынау кезінде анықталған ақауларды жою. Сынау мен зерттеу жүргізумен байланысты күрделі есептерді орындау. Сынау мен зерттеу материалдары бойынша графиктер, диаграммалар жасау. Үлгілерді сынау мен зерттеу нәтижелері хаттамаларын ресімдеу.

Білуге тиіс: бұйымдардың тәжірибелік және бірегей үлгілерінің құрылымын, жұмыс принципін, нысаны мен жасау технологиясын; сынау кезінде қолданылатын түрлі кешенді жабдықтың құрылымын, пайдалану және баптау ережесін; электроника элементтерін; сынау мен зерттеу әдістемесін; сынақ стансасының немесе зертханасының толық электр сызбасын; барлық күрделі электр өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін; аспаптардың электр параметрлерін тексеру сызбасын құрастыруды; потенциометрлер қателіктері есебін; сыналатын үлгілер мен материалдарға арналған техникалық шарттар мен мемлекеттік стандарттарды.

Орта арнаулы білім талап етіледі.

Жұмыс үлгілері

1. Кернеуі 35 кВ жоғары жоғары вольтті ажыратқыштар - сынау мен зерттеу.

2. Сандық, автоматты вольтметрлер, проценттік көпірлер – қателіктерін сынау мен зерттеу.

3. Электр машиналары мен аппараттарының бас үлгілері – оларды сынау стенділерінде жеткере және баптай отырып үлгілік сынаулар.

4. Үлгі катушкалар - қателіктерін сынау мен зерттеу.

5. Ауыспалы ток электр машиналары–ауыспалы процестерді осцилографирлеуге арналған сызбаларды дайындау.

6. Зертханалық потенциометрлер – бақылау сынақтары.

7. Щеткасыз қоздырғыш жүйесінің тиристорлық сызбалары – типтік және кезеңдік сынақтар.

8. Бесінші және алтыншы габаритті күштік трансформаторлар – операциялық және қабылдау-тапсыру сынақтары.

9. Жиілікті тиристорлық түрлендіргіші бар жинақтық құрылғылар - кешенді сынақтар.

10. Логикалық элементтер, жартылай өткізгіш және электронды техника – сызбаларды сынау.

14. Электр машиналарын, аппараты мен аспаптарын құрастыруды бақылаушы

2-разряд

Жұмыс сипаттамасы. Құрастырылған қарапайым электр бұйымдарды, электр машиналарының, аппараттары мен аспаптарының жекелеген тораптары мен механизмдерін сызбалар мен техникалық шарттары бойынша бақылау және қабылдау. Құрастыруға қабылданған бөлшектерді чертеждер бойынша дәлдігі 0,01 мм дейінгі арнаулы және әмбебап құралдың көмегімен және сырттай қарап қабылдау. Дәлдік сыныбы 4-1,5 тілді аспаптарды механикалық параметрлер бойынша және дәлдік сыныбы 4 аспаптарды электр параметрлері бойынша тексеру. Дәлдік сыныбы 0,1-0,2 аспаптарды механикалық және электр параметрлері бойынша тексеру. Құрастыруға түсетін оқшаулау және басқа да материалдардың кесілу сапасын тексеру. Тораптар мен бөлшектердің дұрыс сақталуын бақылау. Қабылданған және бракқа шығарылған өнімге техникалық құжаттаманы ресімдеу.

Білуге тиіс: өзінің учаскесіндегі электр машиналарын, аппараттар мен басқа да электр техникалық аспаптарының құрастыру технологиясы негіздерін; құрастырылатын тораптар мен бұйымдарға арналған техникалық шарттарды және оларды қабылдау ережесін; қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптары мен айлабұйымдарды, оларды қолдану ережесін; шектеулер мен орнатулар жүйесі, бұдырлық квалитеттері мен параметрлері туралы негізгі ұғымдарды; брактың ықтимал себептері мен оларды анықтау және жою тәсілдерін; құрастыруға түсетін бөлшектерге, тораптар мен материалдарға қойылатын талаптарды; электр техника жөніндегі элементарлық деректерді; техникалық құжаттаманы ресімдеу ережесін.

Жұмыс үлгілері

1. Аспаптар мен аппараттарға арналған катушкалар – сымның қимасы мен катушка габаритін тексеру.

2. Клемм колонналары, қосқұлақтар, панелдер мен прессұнтақтан жасалған басқа да ұқсас бөлшектер – сапасын тексеру.

3. Қағаз диэлектрикті салма арасындағы парақтардың саны 4 дейінгі күштік конденсаторлар – секцияларды қабылдау және бақылау.

4. Кабель ұштары – ұштардың дәнекерленуін, оқшаулануын және бандаждауды бақылау.

5. Қарсылық магазиндері және тұрақты ток мостылары – оқшаулау қарсылығын тексеру.

6. Кнопкалы, кулакты және декадалы қайта қосқыштар – блоктардың жинақталуын, щеткалардың контактілерге қосылуын және щетка жағдайының фиксациялануын тексеру.

7. Тілді электр өлшеу аспаптары - механикалық және электр параметрлері бойынша тексеру.

8. Тұрмыстық электр аспаптары (үтіктер, шәйнектер, электр плиталар, үстелге қоятын шамдар және т.б.) – құрастырылуын бақылау.

9. Электр қозғағыштарға арналған станиналар, қалқандар, подшипник қақпақтары – сырттай қарап сапасын тексеру.

10. Автоматты ажыратқыштарға, магнитті стансаларға, таратып бөлу пункттеріне тораптар - құрастырылуын бақылау.