
- •4) Сұрақ. Кола дауир.
- •5) Сұрақ. Сактар.
- •7) Сұрақ. Гундар.
- •8) Сұрақ. Жибек жолы
- •9) Сұрақ. Түрик қаганаты
- •11)Сұрақ. Түркеш каганаты (704-756).
- •12) Сұрақ. Карлук мемлекети.
- •13) Сұрақ. Огыз мемлекети.
- •14) Сұрақ. Кимак каганаты (9-11ғғ басы).
- •17) Сұрақ. Каракытай мемлекети.
- •19) Сұрақ. Абунасыр Ал-Фараби
- •21) Сұрақ. Алтын Орда
- •23) Сұрақ. Ногай Ордасы
- •24) Сұрақ. Моголстан мемлекети
- •25) Сұрақ. Абилкайыр мемлекети
- •26) Сұрақ. Казак хандыгынын курылуы.
- •27) Сұрақ. Казак этноними.
- •28) Сұрақ. 16 гасрыдагы Казак хандыгы.
- •29) Сұрақ. 17 гасырдагы казак хандыгы
- •33) Сұрақ. Казактардын жонгария жаулаушыларына карсы бірлескен куресі.
- •34) Сұрақ. Казакстаннын Ресейге косылуы: негізгі кезендері мен тарихи шарттары.
- •36) Сұрақ. Е.Пугачев бастаган шаруалар көтерілісіне қазақтардың қатысуы.
- •37) Сұрақ. Сырым Датулы баскарган 1784-1797жж Кіші жүздегі көтеріліс
- •§1. Бөкей ордасының құрылуы
- •§ 2. Батыс Қазақстандағы көтерiлiстер
17) Сұрақ. Каракытай мемлекети.
Қарақытайдың құрылуы Орт.Азияның қидан тайпаларымен тығыз байланысты. Қидандар б.з. 4ғ-ғы жазба деректерде моңғол тілді тайпалар ретінде аталады. Олар Қытайдың солт.жағында Маньчжурия мен Уссури өлкесінің терр-сын мекендеген. 924ж Алтайдан бастап, тынық мұхитқа дейінгі аса кең жер қидан мемл-ң(Ляо имп) қоластына өтеді.
1125ж Сунь Қытайы мен Чжурчжень мемл-ң біріккен күші Ляо имп-сын құлатады. 1128ж қарахандар әулетінен шыққан Баласағұнды иемденуші өздеріне қысым жасап, тыныштық бермеген қаңлылар мен қарлұқтарға қарсы аттануға шақырады. Қарақытай көсемі Елюй Даши Баласағұнды басып алып, қарахандар әулетінің билеушісін тағынан тайдырып, Жетісуға өз мемл-н орнатады. Қарақытай мемл-ң басшысы горхан д.а. Баласағұн оның иеліктерінің орталығы болып қала береді. әскерде тәртіп өте қатал болады, ел ішінде аула басынан салық жинау жүйесі енгізіледі - әр үйден 1 динардан салық алып отырды. 1143ж 1-горхан қайтыс болды. 1208ж қарақытайларға Моңғолиядан Шыңғыс хан тықсырып қуып шыққан Күшлік бастаған наймандар қашып келеді.
12ғ. керейттер(керейлер) мен меркіттер қосылған наймандар конфедерациясы орт. Азиядағы ірі мем-к құрылым болды. Ал наймандардың шығу тегі мен ертедегі тарихы туралы мәселе өте күрделі, қиын мәселе. Олардың этникалық құрамы аралас болуы да ықтимал, бірақ ғылыми әдебиеттегі ең жаңа мәліметтер олар түркі тілдес болды дегенді дәйектейді. Ғалымдар «найман» терминінің мәні монғол тілі тұрғысынан алғанда ашылады, ол конфедерацияға енген тайпалар санына қарап, «сегіз» деген сөз деп болжам жасайды. Көне түрік жазуларында айтылатын «сегіз-оғыздарды» зерттеушілер наймандармен теңестіреді. VIIIғ-да оғыздар тайпаларының бірлестігі Орхон өзенінен бастап, жоғарғы Ертіске дейінгі жерді алып жатқан.
Керей конфедерациясының этникалық құрамы біртекті бомаған. Ол түрік тілді және монғол тілді жұрттан құралады. Керейіттер батысында – наймандар, солт. – меркіттер, шығ. – татарлар, оңт. – таңғұттармен шектесті.
Керейіт тайпасының екі ордасы болған:
Орхон өзеніндегі – Қатынбалық;
Хуанхэ өзенінің иірімінде.
ХІІғ-дың 2-жарт-нда Тоғырыл хан тұсында Керейіттер ұлысы солт-те Селенганың жоғарғы бойынан, оңт-те Хуанхэге дейінгі, бат-та Ханғай таунынан, шығ-та Халкин Голге дейінгі жерлерді еркін жайлаған. Оның сарайында дала тайпаларының болашақ билеушілері, мәселен, Тимучин мен Жамуха тәрбие алып, саяси және елшілік өмірден хабардар болды. Наймандар мен Керейіттерде іс-қазғаздарды жүргізу өте үлкен қарқынмен дамыды. Әсіресе, алым-салық жинау мен қызмет адамдарын тағайындау құжаттарына мөр басылатын болған. Қоғамның таңдаулы тобында қызмет орындары мұра болып берілген. Керейіттердің христиан дініне енуі олардың әлеуметтік және мәдени дамудың жоғары деңгейде тұрғанын көрсетеді.Керейіт тайпаларының ыдырауына себепкер болған 1203 жылғы Шыңғыс хан шабуылы бұл тайпаның шашырауына әсер етті.
18) Орта гасырдагы калалар. Құрылымы: Қалалар ірі су алқаптарының бойында, сауда керуен бойында, феодалдардың ордалары мен бекіністер бойында пайда б. 10-12ғ орта қ қ қала мәдениетінің гүлденген кезі. 9-12ғ халық көп қоныстан қала ИСПИДЖАБ. 10-12 Қазақстанынң ірі қаласы ИСпиджаб. Әр қала тәуелсәз өмәр сүрген және өз билеушісі болған: КЕрменкент билеушісі күлтегін табан, Барысхан билеушісі барысхан тебіні, Науакент билеушісі Ялан шах, Семекна билеушісі инал тегін, олардың өз әскері қз билеушілірі болған. Қала халқы негізінен егіншілік, қолөнер саудамен айналысыьт. Тараз саудагерлер қаласы, Суяб әр елдіңі аудагерлері кездесетін ел халқының жартысы саудамен айналысатын қала атанды, Испиджаб әлем саудагерлердің қазба байлығының қайнар көзі атанды. Қала ауданлдары: цитадель қала билеушісі тұратын әкімшілік аудан, шахристан бай шонжарлар, дін қызметкерлері әскери басшылар тұратын аудан, рабад қол өнершілдер , саугерлер, егіншілер тұратын аудан. Қамал орталық орын. Қазхақстанның оңт 25қала тьабылыд, Жетісу оңт бпатысында 27 қала болған. Отырар әкімшілк , сауда, қолөнер, мәдениет орт. 20ғ 70-80 ж Отырардың орны қазалып, аспан астындағы мұражай атанды. Оның моншасы еден астмен жүргізілген су құбырларымен жфылытады. Әл Фараби туған қала. Баласағұн Шу өзен бойындағы мәдениетпен өнердің жамыған жері, өсу кезеңдерін 5-7,8-9,10-12ғғ бастан кешкен көп қабатты қала. Қала құрылысындағы өзгерістер: 10-12 ғғ қалаларда ислам дінінінң енуіне байл мешіттер пайда б, жаңа құрылыс түрінің бірі шығ моншасы. 10-12 ,ғғ тұрғын үйлер бір бірімен байланысты қатар салынған үш бөлимеден тұрды. Олар қоржын үйлер д.а