38. Туракты дамуды сактаудын халыкаралык бiрлесуi.

Туракты даму аныктамасы коршаган орта мен даму бойынша 1987 ж Халыкаралык комиссия жасаган «Бiздiн ортак болашак» атты баяндамада берiлдi. Туракты даму аныктамасы былай корытындыланды «осы кунгi суранысты камти отырып, болашак урпактарды да оз суранысын камтамассыз ете алатындай даму». Уш жыл откеннен кейiн мынандай толыктама жасалды «Туракты дамуга талап - табиги корларды жэне жуйелердi жеткiлiктi турде бузбай, болашакта да экономикалык пайда табатындай сактау». Рио-де-Жанейрода 1992 ж. откен Жер планетасы мэселелерiн карастырган жогаргы денгейдегi конференцияда «XXI гасырдын кун тэртiбi» деп аталатын жоспар кабылданды. Зандарды кайта куру мэселелерi бойынша баска халыкаралык жобалармен озара кенес беру жэне материалдарга экспертиза жургiзiлдi: 

- КР мен Алматы каласындагы калдыктарды баскару жуйесi бойынша жэне БУУ ТД жобасы жэне Чехиямен;

- БУУ ТД жобасымен глобалды конвенциялардын потенциялын багалау бойынша; 

- БУУ ТД жобасымен ИУВР бойынша;

- Астана к. ТД стратегиялык жобасынын экологиялык компонентi бойынша болiмдi редакциялау;

-  ОА РЭО жобасымен Iле-Балкаш бассейнiн экожуйелiк баскару бойынша..

Туракты дамудын негiзгi багдарламасы адам омiрiнiн сапасын арттыру. Ол ушiн адам омiрiнiн сапалык критерилерiн, багалануын кайта карап, озгерту керек.

40. Туракты даму жэне экологиянын ролi.

Туракты дамуга талап - табиги корларды жэне жуйелердi жеткiлiктi турде бузбай, болашакта да экономикалык пайда табатындай сактау. Экология накты зерттеу объектiсi мен зерттеу ортасына карай жiктеледi. Адам, жануарлар, осiмдiктер жэне микроагзалар экологиясы деп болiнсе, оз тарапында бул экологиялык багыттарды жеке тур ретiнде немесе бiрлестiк ретiнде карастырып, оларга эсер зандылыктарын космоста, суда, ауада немесе баска да бiр орталарда зерттеулер жургiзу аркылы алуга болады. Тiрi агзалар тропикалдык, калыпты жэне полярлык аумактарда, сонымен катар табиги, жасанды, антропогендiк (адам жасаган) немесе озгертiлген орталарда тiршiлiк етедi, тагы ескеретiн жай осы орталардын сипатына да (таза немесе таза еместiгiне) олардын тiршiлiгiнiн тэуелдiлiгi.

Осы кунгi экология мыналарга:

- зерттеу объектiсiнiн олшемiне байланысты: аутоэкология, демэкология, синэкология, ландшафттык экология, мегаэкологияга;

- зерттеу затына байланысты: микроагзалар экологиясы, грибтер экологиясы, осiмдiктер экологиясы, жануарлар экологиясы, адам экологиясы, ауылшаруашылык экология, ондiрiстiк экология, жалпы экология;

- тiршiлiк ортасы мен курамы бойынша: жер экологиясы, таза су коймалары, тенiз экологиясы, Киыр шеткi солтустiк экологиясы, таулар экологиясы, химиялык экологияга;

- затты зерттеу бойынша: аналитикалык , динамикалыкка;

- уакыт факторы бойынша: тарихи жэне дамушы болып болiндi.

41. Туракты даму/н стратегиясы мен принцип/рi.

Халык/н казiргi уакыттагы кажетсiну/рiне сэйкес келетiн даму, бiрак келешек урпак/р/н кажетсiну/рiне канагаттандыру мумкiншiлiгiнен айырмау. Туракты даму/н принцип/рi: 1) Тур.даму/н халыкка пайдалы болуы, ол ушiн инвестициялык саясат жургiзу к/к. 2) Казакстанда табиги кор/рды сактайтын шаруашылык/рды дамыту. 3) Табигатты эртурлi жолмен пайдалану, Тек кана жер пайд.казба/рын пайдалану халыкка зиян экеледi. 4) Ондiрiс/н экол-к кауiпсiздiгi – калдык/рды пайдалану. 5) Элеуметтiк жуйенi дамытуда гуманитарлы конспектi/рге конiл аудару кажет. 6) Эрбiр адам/н элеуметтiк топ/н кукыгын камтамасыз ету аркылы оз/рiне ынгайлы мэдениетiн, омiрiн дамыту. 7) Туракты элеуметтiк экол-к, эконом-к дамуы. Туракты даму денгейi: 1) Локалдык (жергiлiктi) Экол-к саясат: туракты кала/р, мекендеген кала/р, кайтадан жанатын энергия коз/рi, гылыми парк/р, биосфералык кор, дуниежузiлiк стандартка кошу, онiм/р/н экол-к белгi/рi, тур.даму/н негiз/рi, кор жуйе/рi, сырткы карызды конвенциялау, тур.даму туралы зан дайындау. 2) Аймактык: орта азия/н тур.даму туралы конвенцияга комек беру. Казакстанда нарык экономикасын дамыту.