- •1. Прадмет і задачы курса “Гісторыя Беларусі”. Фармацыйны і цывілізацыйны падыходы да вывучэння гісторыі. Перыядызацыя гісторыі Беларусі.
- •2. Першабытная эпоха, яе асноўныя этапы і іх характарыстыка. Першабытнае грамадства на тэрыторыі Беларусі.
- •3. Генэзіс усходнеславянскіх плямен і іх рассяленне на тэрыторыі Беларусі, грамадскае і гаспадарчае развіццё. Раннія этапы этнагенэзу беларусаў.
- •4. Станаўленне еўрапейскай сярэднявечнай цывілізацыі. Феадальна-саслоўны лад, роля дзяржавы і царквы ў Сярэднія вякі.
- •5. Утварэнне дзяржаў на тэрыторыі рассялення ўсходніх славян. Адносіны Полацка і Турава з Кіевам і Ноўгарадам у IX – xі стст.
- •7. Барацьба з іншаземнымі захопнікамі ў першай палове XIII ст. (крыжакамі і мангола-татарамі), складванне перадумоў палітычнага аб¢яднання.
- •6. З’яўленне хрысціянства на беларускіх землях. Развіццё культуры ў IX–xі стст., і дзейнасць беларускіх хрысціянскіх асветнікаў.
- •8. Утварэнне вкл і яго развіццё на першапачатковым этапе існавання (ад Міндоўга да Віценя). Знешняя палітыка князёў Гедыміна і Альгерда.
- •9. Унутраная і знешняя палітыка вкл у перыяд з апошняй трэці xіv па канец XV ст.: паступовы геапалітычны паварот на Захад. Барацьба праваслаўнай знаці за захаванне сваіх правоў (вайна 1430-х гг.).
- •10. Дзяржаўны і сацыяльна-палітычны лад вкл у хіv–XVI стст.
- •11. Сацыяльна-эканамічны лад вкл у другой палове хііі–XVI стст. Фарміраванне фальваркава-паншчыннай сістэмы гаспадаркі і афармленне прыгоннага права.
- •12. Знешнепалітычнае становішча вкл у канцы XV – першай палове XVI ст.: адносіны з Маскоўскім княствам; барацьба з крымскімі татарамі.
- •13. Культура эпохі Адраджэння ў Еўропе і ў вкл.
- •14. Складанасці палітычнага становішча вкл у сярэдзіне XVI ст. (Лівонская вайна і Люблінская вунія). Становішча вкл у Рэчы Паспалітай.
- •15. Рэфармацыя і Контррэфармацыя ў вкл. Берасцейская царкоўная вунія.
- •16. Унутраныя і знешнія канфлікты на беларускіх землях у канцы XVI – першай трэці XVII cт.: гарадскія паўстанні, інтэрвенцыйная вайна 1604 – 1618 гг.
- •17. Войны і сацыяльна-палітычныя канфлікты Рэчы Паспалітай сярэдзіны XVII ст. (1648 – 1651, 1654 – 1667, 1655 – 1660 гг.).
- •18. Барацьба магнацкіх груповак у канцы XVII – пачатку XVIII ст. Паўночная вайна. Апошнія спробы аддзялення вкл ад Рэчы Паспалітай.
- •19. Дзяржаўны і грамадска-палітычны лад Рэчы Паспалітай. Палітычны крызіс XVIII ст. І яго прычыны.
- •20. Культурнае, рэлігійнае і этнічнае развіццё беларускіх земляў у XVII – XVIII стст. Век Асветніцтва. Уплыў Асветніцтва на культуру Беларусі.
- •21. Падзелы Рэчы Паспалітай. Уключэнне беларускіх земляў у склад Расійскай імперыі (1772–1795 гг.).
- •22. Палітыка Расійскай імперыі на далучаных беларускіх землях у канцы XVIII – пачатку XIX ст.
- •23. Вайна 1812 г. І Беларусь.
- •24. Грамадска-палітычны рух на беларускіх землях у першай палове XIX ст. Паўстанне 1830 – 1831 гг. І яго вынікі.
- •25. Сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусі ў першай палове XIX ст. (да 1861 г.). Крызіс феадальна-прыгонніцкай сістэмы.
- •26. Культура і асвета ў Беларусі ў канцы XVIII –сярэдзіне XIX ст. Зараджэнне новай беларускай літаратуры.
- •27. Буржуазныя рэформы 60 – 70-х гг. І контррэформы 80 – 90-х. Гг. XIX ст. Асаблівасці іх правядзення ў Беларусі.
- •28. Паўстанне 1863 – 1864 гг. У Беларусі і яго вынікі.
- •29. Грамадска-палітычны рух у апошняй трэці XIX – пачатку XX ст. У Расіі і Беларусі. Народніцтва і марксізм. Станаўленне беларускага нацыянальнага руху.
- •30. Асаблівасці працэсу фарміравання беларускай нацыі ў другой палове XIX ст.
- •31. Сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусі ў апошняй трэці хіх – пачатку хх ст. Станаўленне і развіццё капіталізму.
- •32. Беларусь у перыяд рэвалюцыі 1905 – 1907 гг. І паслярэвалюцыйны перыяд 1907 – 1914 гг.
- •33. Беларусь у гады Першай сусветнай вайны.
- •34. Лютаўская рэвалюцыя 1917 г. І Беларусь. Уздым нацыянальна-вызваленчага руху.
- •35. Кастрычніцкая рэвалюцыя 1917 г. Усталяванне ўлады бальшавікоў у Беларусі і першыя мерапрыемствы новай улады.
- •36. Пазітыўныя тэндэнцыі ў нацыянальна-дзяржаўным будаўніцтве, эканамічным і культурным жыцці бсср у 20-я гг. XX ст.
- •37. Рух да стварэння нацыянальнай дзяржаўнасці ў канцы 1917 – на працягу 1918 г. (I Усебеларускі з¢езд, утварэнне бнр).
- •38. Стварэнне бсср як бальшавіцкай альтэрнатывы бнр. Савецка-польская вайна 1919–1920 гг. Рыжскі мір.
- •39. Станаўленне і ўмацаванне савецкай таталітарнай сістэмы ў 30 – гг. XX ст. Індустрыялізацыя. Калектывізацыя сельскай гаспадаркі.
- •40. Заходняя Беларусь у складзе Польшчы (1921–1939 гг.).
- •41. Пачатак Другой сусветнай вайны і аб¢яднанне Заходняй Беларусі з бсср.
- •42. Напад гітлераўскай Германіі на ссср. Абарончыя баі на тэрыторыі Беларусі.
- •43. Усталяванне гітлераўскага акупацыйнага рэжыму. Дзейнасць калабаранцкіх арганізацый.
- •44. Партызанскі рух і падполле на тэрыторыі Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны.
- •45. Беларуская наступальная аперацыя і вызваленне Беларусі ў 1944 г.
- •46. Грамадска-палітычнае жыццё і цяжкасці аднаўлення народнай гаспадаркі ссср і бсср у першае пасляваеннае дзесяцігоддзе (1944–1953 гг.).
- •47. Дэсталінізацыя грамадска-палітычнага жыцця, эканамічныя, сацыяльныя і культурныя змены ў ссср і бсср у сярэдзіне 50-х – першай палове 60-х гг. XX ст.
- •48. Бсср ад сярэдзіны 60-х да сярэдзіны 80-х гг. Хх ст. Здабыткі і праблемы ў грамадска-палітычным, эканамічным і культурным жыцці.
- •49. Крызіс і разбурэнне савецкай палітычнай сістэмы (1985–1991 гг.). Палітыка перабудовы
- •50. Распад ссср і ўтварэнне незалежнай Рэспублікі Беларусь.
- •51. Асаблівасці дзяржаўнага ладу і эканамічных рэформаў Рэспублікі Беларусь 1992–1994 гг. Канстытуцыя 1994 г.
- •52. Рэспубліка Беларусь на сучасным этапе. Асноўныя напрамкі знешняй і ўнутранай палітыкі.
22. Палітыка Расійскай імперыі на далучаных беларускіх землях у канцы XVIII – пачатку XIX ст.
После включения в результате разделов Речи Посполитой белорусских земель в состав Российской империи царское правительство проводило здесь центральную объединительную политику, ее конечной целью было слияние новых территорий с русскими регионами. С конца XVIII и до начала XX в. в зависимости от обстоятельств менялись только тактика, темпы и методы осуществления этой политики. Происходило переориентация политического, экономической и культурной жизни Беларуси на Восток.
На территорию Беларуси была распространена власть общероссийских административных органов и учреждений. В крае начали действовать наместнические, а после губернские управления, царские суды и др. В начале XIX в. белорусские земли с более чем трехмиллионным населением вошли в состав Витебской, Могилевской, Минской, Виленской и Гродненской губерний. По Тильзитского мира 1807 года между Францией и Россией до последней отошла Белосточчина, включенная в 1843 г. в Гродненскую губернию. Из политических соображений Беларусь была разделена на два генерал-губернаторства: Литовское (Виленская, Гродненская и Минская губернии) и Белорусское (Витебская, Могилевская и Смоленская губернии). Царское правительство, вынужденный считаться с существенными особенностями государственно-правового положения присоединенных земель, в качестве их основного законодательного кодекса сначала оставлял Статут Великого княжества Литовского 1588 г. местным жители имели возможность занимать второстепенные должности в губернской-уездной администрации.
В своей сословной политике правительство стремилось прежде всего задобрить шляхту. Для этого ей давались права российского дворянства. За шляхтой сохранялись, при условии принесения присяги на верность России, поместья с крестьянами. Вместе с тем, в последней трети XVIII в. на территориях, отошедших к Российской империи по трем разделам Польши, царское правительство активно проводил политику насаждения землевладения русского дворянства и создания тем самым опоры в захваченном крае. Частной собственностью российских землевладельцев становились крестьяне и земли бывших королевских экономий и староств, изъятых имений светских и церковных феодалов, которые остались за границей или выступили против новой власти. Всего на территории Беларуси Екатерина II и Павел I подарили в частную наследственное владение более 200 тыс. Ревизских (мужских) душ. По количеству подаренных крестьян можно определять влияние при дворе и близость к престолу тех или иных лиц. До 15 тысяч крестьян (душ мужского пола) получил фаворит императрицы Р. Потемкин, почти 17 тысяч - генерал-фельдмаршал П. Румянцев-Задунайский, до 7 тысяч - генерал-фельдмаршал А. Суворов (Кобринская волость). Расширение и укрепление поместного крепостного права казалось российскому правительству лучшим гарантом против повторения "пугачевщине" и распространения "якобинства". Крепостничества в Беларуси усиливалось и распространялось по причине записи за землевладелец части бывших привилегированных и относительно свободных категорий сельского населения (дворянами, избранных, панцирных бояр, "свободных" людей и др.).
Белорусские крестьяне, как и другие налоговые сословия, интересовали власти Российской империи прежде всего, как объекты феодальной эксплуатации и пополнения доходов казны. Из-за слабой платежеспособности и необходимости постепенного привыкания к российской налоговой системы им некоторое время оказывали льготы в уплате подушных денег, после чего население белорусских губерний было подведено под общий тип налогового обложения во всей империи. Вводилась неизвестна до сих пор рекрутская повинность.
На Беларуси Упразднялась магдебургское право, а на города, которые его имели, и местечки, признанные центрами уездов, расширялись принципы российского городского самоуправления по дарственные грамоте городам 1785 года жители ряда сел, которые таких прав не получили, приравнивались к крестьянам и даже раздавались частным владельцам. Это вызвало их упорную, правда, без желаемых результатов, борьбу за возвращение мещанского статуса. Для еврейского населения, которое проживало в городах, указом 1794 г. определялась граница еврейской оседлости, которая включала белорусские, литовские и часть украинских губерний.
