- •1. Прадмет і задачы курса “Гісторыя Беларусі”. Фармацыйны і цывілізацыйны падыходы да вывучэння гісторыі. Перыядызацыя гісторыі Беларусі.
- •2. Першабытная эпоха, яе асноўныя этапы і іх характарыстыка. Першабытнае грамадства на тэрыторыі Беларусі.
- •3. Генэзіс усходнеславянскіх плямен і іх рассяленне на тэрыторыі Беларусі, грамадскае і гаспадарчае развіццё. Раннія этапы этнагенэзу беларусаў.
- •4. Станаўленне еўрапейскай сярэднявечнай цывілізацыі. Феадальна-саслоўны лад, роля дзяржавы і царквы ў Сярэднія вякі.
- •5. Утварэнне дзяржаў на тэрыторыі рассялення ўсходніх славян. Адносіны Полацка і Турава з Кіевам і Ноўгарадам у IX – xі стст.
- •7. Барацьба з іншаземнымі захопнікамі ў першай палове XIII ст. (крыжакамі і мангола-татарамі), складванне перадумоў палітычнага аб¢яднання.
- •6. З’яўленне хрысціянства на беларускіх землях. Развіццё культуры ў IX–xі стст., і дзейнасць беларускіх хрысціянскіх асветнікаў.
- •8. Утварэнне вкл і яго развіццё на першапачатковым этапе існавання (ад Міндоўга да Віценя). Знешняя палітыка князёў Гедыміна і Альгерда.
- •9. Унутраная і знешняя палітыка вкл у перыяд з апошняй трэці xіv па канец XV ст.: паступовы геапалітычны паварот на Захад. Барацьба праваслаўнай знаці за захаванне сваіх правоў (вайна 1430-х гг.).
- •10. Дзяржаўны і сацыяльна-палітычны лад вкл у хіv–XVI стст.
- •11. Сацыяльна-эканамічны лад вкл у другой палове хііі–XVI стст. Фарміраванне фальваркава-паншчыннай сістэмы гаспадаркі і афармленне прыгоннага права.
- •12. Знешнепалітычнае становішча вкл у канцы XV – першай палове XVI ст.: адносіны з Маскоўскім княствам; барацьба з крымскімі татарамі.
- •13. Культура эпохі Адраджэння ў Еўропе і ў вкл.
- •14. Складанасці палітычнага становішча вкл у сярэдзіне XVI ст. (Лівонская вайна і Люблінская вунія). Становішча вкл у Рэчы Паспалітай.
- •15. Рэфармацыя і Контррэфармацыя ў вкл. Берасцейская царкоўная вунія.
- •16. Унутраныя і знешнія канфлікты на беларускіх землях у канцы XVI – першай трэці XVII cт.: гарадскія паўстанні, інтэрвенцыйная вайна 1604 – 1618 гг.
- •17. Войны і сацыяльна-палітычныя канфлікты Рэчы Паспалітай сярэдзіны XVII ст. (1648 – 1651, 1654 – 1667, 1655 – 1660 гг.).
- •18. Барацьба магнацкіх груповак у канцы XVII – пачатку XVIII ст. Паўночная вайна. Апошнія спробы аддзялення вкл ад Рэчы Паспалітай.
- •19. Дзяржаўны і грамадска-палітычны лад Рэчы Паспалітай. Палітычны крызіс XVIII ст. І яго прычыны.
- •20. Культурнае, рэлігійнае і этнічнае развіццё беларускіх земляў у XVII – XVIII стст. Век Асветніцтва. Уплыў Асветніцтва на культуру Беларусі.
- •21. Падзелы Рэчы Паспалітай. Уключэнне беларускіх земляў у склад Расійскай імперыі (1772–1795 гг.).
- •22. Палітыка Расійскай імперыі на далучаных беларускіх землях у канцы XVIII – пачатку XIX ст.
- •23. Вайна 1812 г. І Беларусь.
- •24. Грамадска-палітычны рух на беларускіх землях у першай палове XIX ст. Паўстанне 1830 – 1831 гг. І яго вынікі.
- •25. Сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусі ў першай палове XIX ст. (да 1861 г.). Крызіс феадальна-прыгонніцкай сістэмы.
- •26. Культура і асвета ў Беларусі ў канцы XVIII –сярэдзіне XIX ст. Зараджэнне новай беларускай літаратуры.
- •27. Буржуазныя рэформы 60 – 70-х гг. І контррэформы 80 – 90-х. Гг. XIX ст. Асаблівасці іх правядзення ў Беларусі.
- •28. Паўстанне 1863 – 1864 гг. У Беларусі і яго вынікі.
- •29. Грамадска-палітычны рух у апошняй трэці XIX – пачатку XX ст. У Расіі і Беларусі. Народніцтва і марксізм. Станаўленне беларускага нацыянальнага руху.
- •30. Асаблівасці працэсу фарміравання беларускай нацыі ў другой палове XIX ст.
- •31. Сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусі ў апошняй трэці хіх – пачатку хх ст. Станаўленне і развіццё капіталізму.
- •32. Беларусь у перыяд рэвалюцыі 1905 – 1907 гг. І паслярэвалюцыйны перыяд 1907 – 1914 гг.
- •33. Беларусь у гады Першай сусветнай вайны.
- •34. Лютаўская рэвалюцыя 1917 г. І Беларусь. Уздым нацыянальна-вызваленчага руху.
- •35. Кастрычніцкая рэвалюцыя 1917 г. Усталяванне ўлады бальшавікоў у Беларусі і першыя мерапрыемствы новай улады.
- •36. Пазітыўныя тэндэнцыі ў нацыянальна-дзяржаўным будаўніцтве, эканамічным і культурным жыцці бсср у 20-я гг. XX ст.
- •37. Рух да стварэння нацыянальнай дзяржаўнасці ў канцы 1917 – на працягу 1918 г. (I Усебеларускі з¢езд, утварэнне бнр).
- •38. Стварэнне бсср як бальшавіцкай альтэрнатывы бнр. Савецка-польская вайна 1919–1920 гг. Рыжскі мір.
- •39. Станаўленне і ўмацаванне савецкай таталітарнай сістэмы ў 30 – гг. XX ст. Індустрыялізацыя. Калектывізацыя сельскай гаспадаркі.
- •40. Заходняя Беларусь у складзе Польшчы (1921–1939 гг.).
- •41. Пачатак Другой сусветнай вайны і аб¢яднанне Заходняй Беларусі з бсср.
- •42. Напад гітлераўскай Германіі на ссср. Абарончыя баі на тэрыторыі Беларусі.
- •43. Усталяванне гітлераўскага акупацыйнага рэжыму. Дзейнасць калабаранцкіх арганізацый.
- •44. Партызанскі рух і падполле на тэрыторыі Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны.
- •45. Беларуская наступальная аперацыя і вызваленне Беларусі ў 1944 г.
- •46. Грамадска-палітычнае жыццё і цяжкасці аднаўлення народнай гаспадаркі ссср і бсср у першае пасляваеннае дзесяцігоддзе (1944–1953 гг.).
- •47. Дэсталінізацыя грамадска-палітычнага жыцця, эканамічныя, сацыяльныя і культурныя змены ў ссср і бсср у сярэдзіне 50-х – першай палове 60-х гг. XX ст.
- •48. Бсср ад сярэдзіны 60-х да сярэдзіны 80-х гг. Хх ст. Здабыткі і праблемы ў грамадска-палітычным, эканамічным і культурным жыцці.
- •49. Крызіс і разбурэнне савецкай палітычнай сістэмы (1985–1991 гг.). Палітыка перабудовы
- •50. Распад ссср і ўтварэнне незалежнай Рэспублікі Беларусь.
- •51. Асаблівасці дзяржаўнага ладу і эканамічных рэформаў Рэспублікі Беларусь 1992–1994 гг. Канстытуцыя 1994 г.
- •52. Рэспубліка Беларусь на сучасным этапе. Асноўныя напрамкі знешняй і ўнутранай палітыкі.
20. Культурнае, рэлігійнае і этнічнае развіццё беларускіх земляў у XVII – XVIII стст. Век Асветніцтва. Уплыў Асветніцтва на культуру Беларусі.
Во второй половине XVII - XVIII вв. условия для развития белорусской национальной культуры ухудшились. Усилились полонизация и окатоличивание населения восточных земель Речи Посполитой. Белорусский язык постепенно вытеснялся из судебного и государственного делопроизводства, а в конце XVIIв. его использование как официального и письменного языка было запрещено. Постановлением сейма в 1696г. все переводилось на польский язык. С XVIIв. книги печатались на польском, французском, латинском, итальянском, немецком, русском, еврейском языках. Усилилось ущемление прав православных и протестантов. В 1668 г. Cейм запретил переходить из католичества в другие вероисповедания. Православной шляхте, священникам, мещанам был запрещен доступ в государственные органы власти.
Интеллектуальная жизнь во второй половине XVII - начале XVIII вв. характеризовалась как бы движением вспять. Забывались достижения времен эпохи Возрождения и Реформации, снова приобрели популярность идеи периода средневековья. Условия, в которых развилась культура Беларуси, определили ее особенность - полилингвистический характер. Из-за неблагоприятной ситуации белорусскоязычной была преимущественно народная культура - культура крестьянства, городских низов, части шляхты и духовенства.
Школьное образование до середины XVIII в. концентрировалось, в основном, в руках монашеских орденов. Большинство школ принадлежало иезуитам. Была прекращена деятельность братских и протестантских школ. Преподавание велось на латинском языке, предметами для обучения были грамматика, риторика, диалектика, арифметика, геометрия, музыка и астрономия. Центрами образования были Виленская Иезуитская академия и Полоцкая Иезуитская коллегия. В 1773 г. была создана Комиссия по национальному образованию (Адукационная комиссия). Ее стараниями школа приобретает светский характер.
В общественно-политической мысли господствовала схоластика. Однако широкую известность получили атеистические взгляды Казимира Лыщинского. Оставив Орден иезуитов, он написал трактат «О несуществовании Бога», где утверждал, что Бог не существует, а является только иллюзией, рожденной фантазией людей. Католическое духовенство жестоко расправилось с белорусским вольнодумцем. В 1689 г. К. Лыщинский был сожжен на костре.
Во второй половине XVIII в. на территорию Беларуси начали проникать научно-философские идеи западноевропейских просветителей Ф. Вольтера, Ж.Ж. Руссо, Д. Дидро, Р. Декарта и др. В Беларуси появились ученые-философы, разделявшие просветительские идеи французов. Среди них К. Нарбут, Б. Дабшевич, М. Карпович. Сторонниками идей физиократов были И. Хрептович, И. Стройновский, М. Карпович и др. Широкую известность получил философ и церковный деятель Г. Конисский, который высоко ценил естественные науки и их роль в познании природы.
Одним из ярких представителей белорусской литературы того времени был Симеон Полоцкий (1629 - 1680 гг.). Существенная часть его жизни была связана с Москвой. С. Полоцкий создал рукописные сборники «Ветроград многоцветный», «Рифмологион». Писал на белорусском, латинском и старославянском языках. Он был воспитателем царских детей, основал типографию в Кремле и Славяно-греко -латинскую академию. На становление белорусской литературы в немалой степени повлияло устное народное творчество. Литературная жизнь Беларуси XVIII в. отличалась еще большими полилингвизмом, чем в предыдущую эпоху.
Театральная жизнь Беларуси на рубеже XVII - XVIII вв. была представлена школьным театром и народным кукольным - батлейкой. В их репертуаре преобладали постановки на польском и латинском языках. Во второй половине XVIII в. происходит становление профессионального театра. При этом преобладали крепостные театры. Магнаты приглашали на придворную сцену зарубежных актеров, музыкантов. Особенно высоким был художественный уровень крепостных театров Несвижа, Слуцка, Шклова, Гродно, Ружан, Слонима, Могилева.
В каменном зодчестве проявились особенности барокко. В городах и деревнях строились помпезные костелы, монастыри, замки. К таким сооружениям относятся бернардинский, бригидский, иезуитский костелы в Гродно, францисканский костел в Пинске, Монастырский комплекс в Жировичах и др.
В XVII - XVIII вв. дальнейшее развитие получила иконопись. Ведущее место в светской живописи занимает портрет. Сложилось несколько типов портрета: парадный, репрезентативный, рыцарский, погребальный. Развивалась книжная графика. Высокий уровень оформления и иллюстрирования книг демонстрировали Супрасльская и Могилевская типографии. Признание за пределами Беларуси получило мастерство местных резчиков. Белорусские мастера создали ряд высокохудожественных иконостасов для Донского, Симеоновского, Ново-Иерусалимского и других монастырей. Ими же оформлены многие соборы, помещения Московского Кремля.
