Дз.А. Мігун кандыдат гістарычных навук, дацэнт кафедры гісторыка-культурнай спадчыны Беларусі РІВШ

Вытокі

дзяржаўнасці

Беларусі

1

Мы, народ Рэспублікі Беларусь (Беларусі),

зыходзячы з адказнасці за цяперашні стан і будучыню Беларусі,

усведамляючы сябе паўнапраўным суб'ектам сусветнага супольніцтва і пацвярджаючы сваю прыхільнасць да агульначалавечых каштоўнасцей,

грунтуючыся на сваім неад'емным праве на самавызначэнне,

абапіраючыся на шматвяковую гісторыю развіцця беларускай дзяржаўнасці,

імкнучыся зацвердзіць правы і свабоды кожнага грамадзяніна Рэспублікі Беларусь,

жадаючы забяспечыць грамадзянскую згоду, непахісныя ўстоі народаўладдзя і прававой дзяржавы,

прымаем гэтую Канстытуцыю — Асноўны Закон Рэспублікі Беларусь.

Прэамбула Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь

2

Дзяржава ўяўляе сабой тэрытарыяльны, суверэнны саюз грамадзян, утвораны з мэтай абароны іх жыцця, свабоды, маёмасці. Яна з’яўляецца асноўным элементам палітычнай сістэмы.

Яе дзейнасць рэгламентуецца прававымі нормамі і правіламі маральных паводзін, выкананне якіх забяспечваецца сістэмай кіравання і выхавання.

Асноўныя прыкметы дзяржавы - наяўнасць форм уласнасці, дзяржаўнага права, пэўнай тэрыторыі, у межах якой дзяржава ажыццяўляе сваю ўладу і суверэнітэт.

3

Вытокі дзяржаўнасці Беларусі

Пра дзяржаўнасць у народаў Усходняй Еўропы у перыяд да нашай эры і на пачатку яе, пісалі Герадот, В.М. Тацішчаў, П.І. Шафарык і інш.

Герадот, калі пісаў пра вайну персаў са скіфамі ў 513 г. да н.э., упамінаў і пра тагачаснае насельніцтва Беларусі - будзінаў, неўраў і іх цароў.

4

Вытокі дзяржаўнасці Беларусі

Гісторыкі, вывучаючы этнічныя, сацыяльна- палітычныя і культурныя працэсы на нашых землях у сярэдзіне I тысячагоддзя нашай эры, прыходзяць да высновы, што ў гэты час на землях Цэнтральнай і Усходняй Беларусі складваецца гісторыка- археалагічная Банцараўская культура (названая па гарадзішчу каля в.Банцараўшчына пад Мінскам), балта- славянская па свайму этнічнаму паходжанню.

5

Вытокі дзяржаўнасці Беларусі

Характэрным для банцараўскага насельніцтва, было тое, што яно жыло на неўмацаваных паселішчах, выкарыстоўваю чы гарадзішчы толькі як сховішчы ў час небяспекі.

6

Вытокі дзяржаўнасці Беларусі

Такім чынам, адбыліся сацыяльна- палітычныя змены, якія пазбавілі асобныя рады і сем'і клопату пра штодзённую бяспеку.

Такое магло здарыцца пры ўсталяванні сістэмы калектыўнай абароны на значнай тэрыторыі, у дадзеным выпадку - на ўсім абшары Банцараўскай культуры, а гэта было магчымым пры існаванні элементаў дзяржаўнай улады.

7

Вытокі дзяржаўнасці Беларусі

Элементы дзяржаўнасці насельніцтва Беларусі мела яшчэ ў эпоху ранняга сярэднявечча (сярэдзіна I тыс. н.э.).

Аб зараджэнне дзяржаўнасці ва ўсходніх славян яшчэ да Кіеўскай Русі гавораць многія сучасныя даследчыкі (Б. Рыбакоў, В. Каралюк, М. Брайчэўскі, М. Чарняўскі).

8

сапляменнікаў.

9

Вытокі дзяржаўнасці Беларусі

На некаторых умацаваных паселішчах сустракаецца асабліва шмат узбраення, якое магло належаць воінам-дружыннікам князя.

Суседнія германскія плямёны готаў, якія са славянамі знаходзіліся прыкладна на адной ступені развіцця, яшчэ ў пачатку нашай эры мелі каралеўскую ўладу.

10