Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Планы практ. зан. па бел.(2013).doc
Скачиваний:
179
Добавлен:
01.03.2016
Размер:
845.31 Кб
Скачать

1. Спрадвечна беларуская і запазычаная лексіка (агульная характарыстыка).

2. Агульнаславянская лексіка (пачатак ііі тыс. Да н.Э. – сярэдзіна і тыс. Н.Э.):

а) тэматычныя групы агульнаславянскай лексікі;

б) індаеўрапейскія словы ў агульнаславянскай мове;

в) нацыянальнае гукавое афармленне агульнаславянскіх слоў;

г) колькасць і частотнасць ужывання агульнаславянскай лексікі.

3. Усходнеславянская лексіка (VI ст. – да хііі – XIV ст.):

а) значна большая колькасць слоў і разнастайнасць семантыка-словаўтваральных элементаў усходнеславянскіх слоў (у параўнанні з агульнаславянскай лексікай);

б) тэматычныя групы ўсходнеславянскай лексікі;

в) узбагачэнне і папаўненне ўсходнеславянскай лексікі новымі назвамі, словамі, значэннямі і інш.;

г) неаднолькавая будучыня слоў у беларускай, украінскай, рускай мовах, што ўзніклі ў агульнаславянскі перыяд.

4. Уласнабеларуская лексіка (хііі ст. – XIV ст. – пачатак xxі ст.):

а) узнікненне ўласнабеларускіх слоў у перыяд фарміравання беларускай народнасці (ХІІІ ст. – XIV ст. – XVII ст.) і нацыі (ХІХ ст. – пачатак ХХІ ст.);

б) захаванне агульнаславянскай і ўсходнеславянскай спадчыны і актыўнае папаўненне лексічнага складу беларускай мовы новымі словамі;

в) колькаснае павелічэнне традыцыйных лексіка-семантычных груп і фарміраванне новых;

г) фанетычныя і граматычныя прыметы ўласнабеларускіх слоў;

д) уласнабеларускія словы, утвораныя ад агульнаславянскіх і ўсходнеславянскіх каранёў, калькі з рускіх словаўтваральных мадэляў;

е) агульнанародная мова беларусаў з яе шматлікімі гаворкамі – асноўная крыніца папаўнення ўласнабеларускай лексікай лексічнага складу беларускай мовы.

5. Запазычаная словы ў беларускай мове (агульная характарыстыка).

6. Лексічныя запазычанні са славянскіх моў:

а) запазычанні з польскай мовы і іх асноўныя прыкметы;

б) запазычанні з рускай мовы і іх характарыстыка;

в) украінізмы ў беларускай мове;

г) запазычанне асобных слоў з іншых славянскіх моў.

7. Лексічныя запазычанні з неславянскіх моў:

а) пранікненне запазычаных слоў у беларускую мову ў часы ўсходнеславянскага адзінства (грэчаская, італьянская, французская, нямецкая мовы);

б) запазычаная лексіка з неславянскіх моў у наш час;

в) асноўныя прыкметы запазычаных слоў (грэцызмаў, лацінізмаў, германізмаў, запазычанняў з французскай і англійскай мовы).

8. Асваенне іншамоўных слоў у беларускай мове:

а) графічнае асваенне;

б) фанетычнае асваенне;

в) асваенне іншамоўных слоў шляхам лексікалізацыі (г.зн. утварэнне аднаго слова з групы слоў ці са словаспалучэння);

г) змена першапачатковай семантыкі, набыццё іншага статусу, напаўненне іншымі значэннямі запазычанымі словамі ў беларускай мове;

д) утварэнне аднакарэнных слоў (якіх няма ў мове-крыніцы), змена стылістычнага статусу іншамоўнымі словамі ў лексічнай сістэме беларускай мовы;

е) экзатызмы і варварызмы ў беларускай мове.

ІІ. Змены ў лексічнай сістэме беларускай мовы: актыўная і пасіўная лексіка.

1. Актыўная і пасіўная лексіка (агульная характарыстыка).

2. Устарэлыя словы:

а) адрозненне старых і устарэлых слоў у беларускай мове;

б) вылучэнне слоў беларускай мовы паводле ступені ўстарэласці, з пэўнымі стылістычнымі мэтамі;

в) падзел устарэлых слоў паводле прычыны архаізацыі на архаізмы і гістарызмы;

г) паняцце пра архаізмы і іх адрозненне (лексічныя і семантычныя архаізмы);

д) падзел лексічных архаізмаў на ўласналексічныя, лексіка-словаўтваральныя, лексіка-фанетычныя і іх характарыстыка;

е) семантычныя архаізмы і іх характарыстыка;

ё) архаізмы як стылістычны сродак мовы;

ж) гістарызмы ў беларускай мове і іх характарыстыка;

з) гістарызмы як стылістычны сродак мовы;

і) ужыванне ўстарэлых слоў у навуковых працах, мастацкіх творах, змяшчэнне іх у тлумачальных слоўніках (з паметай устар.), у “Гістарычным слоўніку беларускай смовы”.