14.10 Инженерлік тораптарды жайғастыру

14.10.1 Инженерлік тораптарды ҚР ҚНжЕ 3.01-01-2002* және ҚНжЕ II-89-80^* сәйкес жобалау керек.

Ғимараттарға, имараттарға, екпе ағаштарына және олардың өзара орналасуына қатысты же-расты желілерін орнату барысында ғимараттар мен имараттар іргетастары негіздерінің шайылу мүмкін-дігін, жақын орналасқан желілер мен екпе ағаштар-дың бүлінуін болдырмау керек, сондай-ақ қала көлігінің қозғалысына қиындық келтірмей желілерді жөндеу мүмкіндігін қамтамасыз ету керек.

14.9.2 к е с т е - Қала ауданы тұрғындарын байланыс объектілерімен қамтамасыз етудің есептік көрсеткіштері

Объектілердің атауы	Өлш.бірл.	Есептік көрсеткіштер	Өлшем бірлігіне шаққандағы учаскенің ауданы
Пошта байланысы бөлімшесі (ықшамауданға)	9-25 мың тұрғынға арналған объект	ықшамауданға 1	600 - 1000 м2
Ауданаралық почтамт	50 - 70 ОПС арналған объект	есеп бойынша	0,6 - 1 га
АТС (1000 тұрғынға 600 нөмір есебінен)	10-40 мың нөмірге арналған объект	есеп бойынша	объектіге –0,25 га
Түйіндік АТС (10 АТС-ға 1 түйін есебінен)	объект	есеп бойынша	объектіге –0,3 га
Шоғырлауыш	1,0-5,0 мың нөмірге арналған объект	есеп бойынша	40 - 100 м2
Тірек-күшейткіш стансасы (60-120 мың абоненттер есебінен)	объект	есеп бойынша	объектіге - 0,1 -0,15 га
Сымдық тарату блок- стансасы (30 - 60 мың абоненттер есебінен)	объект	есеп бойынша	объектіге – 0,05 - 0,1 га
Дыбыстық трансформаторлық қосалқы стансалар (10 - 12 мың абонент есебінен)	объект	1	объектіге - 50 - 70 м2
Кабельдік теледидардың техникалық орталығы	объект	тұрғын ауданға 1	объектіге - 0,3 - 0,5 га
Инженерлік коммуникацияларға қызмет көрсететін коммуналдық шаруашылық (жалпы коллекторларлы) объектілері
Диспетчерлік пункт (қалалық коллекторларының 5 км-іне 1 объект есебінен)	1-қаб. объект	есеп бойынша	120 м2 (0,04 - 0,05 га)
Орталық диспетчерлік пункт (коммуника-циялық коллектордың әр 50 км-іне 1 объект есебінен)	1 - 2 қаб. объект	есеп бойынша	350 м2 (0,1 - 0,2 га)
Жөндеу-өндірістік базасы (қалалық коллекторлардың әр 100 км-іне 1 объект есебінен)	Жоба бойынша объектінің қабаттылығы	есеп бойынша	1500 м2 ( объектіг е- 1,0 га)
Диспетчерлік пункт (ішкікварталдық коллек-торлардың 1,5-6 км-іне 1 объект есебінен)	1 қаб. объект	есеп бойынша	100 м2 (0,04 - 0,05 га)
Ішкіпәтерлік коллекторларға қызмет көрсе-тетін өндірістік бөлмелер (әр әкімшілік округіне 1 объект есебінен)	объект	есеп бойынша	500 - 700 м2 (0,25 - 0,3 га)

14.9.3 к е с т е - Жерасты коммуникацияларына арналған коммуникациялардың, байланыс объектілерінің және жалпы коллекторлардың орналасқан аумақтарын пайдалану көрсеткіштері

Объектілердің атауы	Аймақтардың негізгі параметрлері	Пайдалану түрі
1 Жерасты коммуникация­лары-ның жалпы коллекторлары	Қалалық коллекторлардың қорғау аймағы, коллекторлар шетінен әрбір жағына 5 км-ден. Желдету шахта­лары баулығының 15 м радиустағы қорғау аймағы	Көгалдандыру, жүру жолдары, алаңшалар
2 Байланыстың радиорелелік желілері	Сәуленің екі жағынан 50 м қорғау аймағы	Қолданылмайтын аймақ
3 Теледидар объектілері	Қорғау аймағы d=500 м	Көгалдандыру
4 Автоматты телефон стансала-ры (АТС)	АТС-тің тұрғын үйлерге дейінгі ара қашықтығы 25 км-ге тең	Көгалдандыру, жүру жолдары, алаңшалар
Ескерту- Электроондық коммутациялық жабдықтарды қолдану жағдайында.

14.10.2 Инженерлік тораптарды тиісті есептік кезеңге арналған дамытуды ескере отырып кешенді жүйе ретінде жобалау керек.

Көшенің қызыл сызықтары шекара­ларындағы әрбір инженерлік торапты қайта қалпына келтіруді (күрделі жөндеу) жобалау магистралдық тораптарды орналастыруды ескеріп жүргізілуі керек.

14.10.3 Инженерлік тораптарды көбінесе көшелер мен жолдардың көлденең пішіндері шек-терінде былай орналастыру керек:

- жаяужолдар немесе бөлгіш жолақтар астында - коллек­торлардағы, каналдар немесе тоннельдер­дегі инженерлік тораптар;

- бөлгіш жолақтарда - жылу тораптары, ма-гистралды су құбыры, газ құбыры, шаруашылық және жаңбыр канализа­циясы.

Жалпы коллекторларда, каналдарда немесе тоннельдерде жылу тораптары, су құбыры, бай­ланыс кабельдері мен 10 кВ-ға дейінгі электр ка-бельдері, арынды канализация, ауа арналары орна-ласуы мүмкін.

Қызыл сызық және құрылыс сызығы аралы­ғындағы жолақта төменгі қысымды газ тораптарын, кабельдік тораптарды және, мүмкіндігіне қарай, ша-руашылық және жаңбыр канализациясын орналас-тыру керек.

Жүру бөлігінің ені 22 м-ден асатын жағдайда көшенің екі жағынан су құбыры торабын орналас­ты-руды қарастыру керек.

14.10.4 Астында инженерлік жерасты торап-тары орналасқан күрделі жол жабындарын салып, көшелер мен жолдардың жүру бөліктерін қайта құ-рылымдау кезінде бұл тораптарды бөлгіш жолақ-тарға және жаяу жолдардың астына шығаруды қа-растыру керек.

Тиісті негіздемелері болған жағдайда көше-лердің жүру бөліктерінің астында қолданыстағы то-раптарды сақтауға, сондай-ақ каналдар мен тон-нельдерге жаңаларын жүргізуге жол беріледі.

Инженерлік тораптарды тоннельдер мен ка-налдарда орналастыруға болатын жағдайларда жа-ңа торапты бөлгіш жолақтары жоқ қолданыстағы көшелерде жүру бөліктерінің астында орналасты-руға жол беріледі.

Е с к е р т у л е р.

1 Күрделi топырақ жағдайларындағы (шөкпе топы-рақ) құрылыс учаскелерiнде су тарту инженерлiк торапта-рын, ереже бойынша, өткізу тоннельдерінде салуды қарастыру қажет. Топырақтың шөкпелік типін ҚР ҚНжЕ 2.04-01-2001, ҚР ҚНжЕ 4.01-02-2001, ҚНжЕ 2.04.03-85 және МҚН 4.02-02-2004-ке сәйкес алу қажет.

2 Қоныстық аумақтардағы күрделi жайғастыру жағдайларында жергiлiктi Уәкілетті органның рұқсатымен жер­үстi жылу торапт­арын салуға жол берiледi.

14.10.5 Жүргіншілер мен көліктік тоннельдер салу үшін инженерлік тораптарды қайта жүргізу кезінде тоннельдің қабырғасымен тығыздастыра жалпы коллекторлар орнатуға рұқсат етіледі.

14.10.6 Қолданыстағы, қайта құрылымдана-тын және қайта жүргізілетін инженерлік тораптардан ғимараттардың іргетасына, түйіспе тораптың тірегі-не, ЭБЖ және басқа имараттарға дейінгі арақашық-тық аз мөлшерде, бірақ ол имараттарды қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз ететіндей белгіленуі тиіс.

Өрт сөндіргіш гидранттарды жүру бөлігінің жиегінен 2,5 м-ден аспайтын, бірақ ғимараттың қа-бырғасынан 5 м-ден асатын қашықтықта авто­мо-биль жолдарының бойында орналастыруды қарас-тыру керек. Бұл жағдайда гидранттарды су құбыр-лары желісі тармақтарында орнатуға жол беріл-мейді.

Сыртқы өрт сөндіруге жұмсалатын 100 л/с мөлшеріндегі су шығыны ғимараттар мен имарат-тардан 150 м-ден аспайтын қашықтықтағы сақина-лы су құбыры торабында орнатылған 3 гидранттан қамтамасыз етілуі тиіс.

Ғимараттың қабырғасында өрт сөндіргіш гидранттардың жарықбелгісі орнатылуы тиіс.

14.10.7 Газ тораптарын аулалық қасбеттер бойынша және ашық штробтағы кіру аркаларының қабырғаларынан жүргізуге жол беріледі.

Газ тораптарын беттік қасбеттерде (соның ішінде аркалық жүру жолы жанындағы сыртқы кіру құрылғысы) және тарихи және мәдени ескерткіштер болып табылатын ғимараттың аулалық қасбетте­ріне жүргізуге жол беріл­мейді.

14.10.8 Инженерлік тораптардағы бекіткіш- реттегіш арматураны техникалық паспортында баяндалған сипаттамалары мен пайдалану шарт-тарына сәйкес орнату керек. Бекіткіш-реттегіш ар-матураны камерасыз орнатуға артықшылық беру керек.

14.10.9 Инженерлік тораптарды қолданыс­тағыларын сақтап, қосымша тораптарды қосып қай-та құрылғылау барысында, сондай-ақ жаңа канал-дар мен тоннельдердің орналасуы мүмкін емес не-месе жаңа инженерлік тораптарды каналдар мен тоннельдерге жүргізуге рұқсат етілмеген учас­келерде жақын жерасты инженерлік торап­тарынан ғимараттар мен имараттарға дейінгі гори­зонталдық (бет аралығындағы) арақашықтықты 14.10.1-кестесі

бойынша алу керек, көрші инженерлік жерастылық тораптар паралелль орналасқан жағдайда олар­дың аралығын­дағы горизонталдық (бет аралы­ғындағы) арақашықтықты 14.10.2-кестесі бойын­ша, ал аз-қабатты құрылыстың ғимараттарындағы инженерлік тораптардың қоспа­лары аралығында - 0,5 м-ден кем емес шамада алу керекТереңдегі шектес құбырлардың төселу айыр­машылығы 14 м-ден жоғары болған жағдайда 14.10.2-кесте­сіндегі көрсетілген қашықтықты орлар құлама­сының тіктігін ескеріп, бірақ орлардың үйінді табанына және ойықтар жиегіне дейінгі тереңдігінен кем емес мөлшерде арттыру керек.

14.10.1 және 14.10.2-кестелерінде көрсетіл­ген қашықтықтарды қауіпсіздік және сенімділік талап-тарын қамтамасыз ететін тиісті техникалық шара-ларды орындау кезінде азайтуға жол беріледі.

14.10.10 Жерасты инженерлік тораптар қиылысқан жағдайда вертикаль (бет аралық­та) ара қашықтық келесідегілерден аз болмауы тиіс:

- арнасыз жүргізген ашық су бөлгіші бар шаруашы­лықтық-ауыз су суқұбырлары немесе жылу тора­бы мен шаруашылықтық-тұрмыстық неме­се суқұбырынан және ашық су бөлгіші бар жылу желісінен төмен арнасыз жүргізілген жалпы қорытпалық канализация арасында - 0,40 м;

- арнасыз жүргізген ашық су бөлгіші бар шаруашы­лықтық-ауыз су суқұбырларын немесе жылу тора­бын канализациялық тораптардан төмен жүргізуге жол беріледі; бұл жағдайда арнасыз жүргізілген ашық су бөлгіші бар шаруашы­лықтық-ауыз су суқұбырлары немесе жылу тора­бы құндақтарда жүргізіледі, канализациялық құбыр­лар-дың сыртқы қабырға­ларынан құндақтың шетіне дейінгі ара қашықтығы - 5,0 м-ден кем емес;

- жаңбырқабылдағыш келтек құбырлар мен шаруашы­лықтық-тұрмыстық немесе жалпықорыт-палық то­раптарға құбыр­лардың тоғысқырларынан жоғары қосылған канализациялық жаңбыр бұтақтарынан төмен өтетін арнасыз жүргізілген ашық субөлгіші бар шаруашылықтық-ауыз су құбырлары немесе жылу тораптары мен осы келтек құбырлардың және бұтақтардың арасы - 0,15 м;

- жаңбыр канализациясы мен ашық субөлгіші бар шаруашы­лықтық-ауыз су суқұбырлары немесе жылу торабының арасы - 0,2 м;

- қысымы 0,4 МПа-ға дейінгі газқұбырлары мен арынды тораптардың арасы - 0,2 м;

- газқұбырлары мен арынсыз тораптардың арасы - 0,5 м;

- құбырлар мен жолдың жүру бөлігінің арасы (жабынның үстінен есептегенде) құбырдың (немесе құндақтың) үстіне дейін - беріктік есебі бойынша, бірақ 0,6 м-ден кем емес;

- құбырлар (соның ішінде мұнайгазқұбырла-ры) мен электркабельдер, байла­ныс кабельдерінің арасы - 0,5 м ;

- электр кабельдері арасы, электр кабельдері мен байланыс кабельдері арасы - 0,5 м, кернеуі 35 кВ-қа дейінгі электр кабельдері барлық қиысу учаскелеріне плюс әр жағына 1 м-ге бөлінген жағдайда плиталар немесе бетоннан не басқа беріктігі бірдей материалдан жасалған құбырлар арасы - 0,15 м, бұл жағдайда байланыс кабельдері күштік кабельдерден жоғары орналасу керек.

14.10.11 Өнеркәсіптік кәсіпорындардың алаңшаларында және өнеркәсіптік түйіндер аумақтарында инженерлік тораптарды вертикаль орналастыру барысында ҚР ҚНжЕ 4.01-02-2001, ҚР ҚНжЕ 2.04.03-85, МҚН 4.03-01-2003, МҚН 4.02-02-2004, ҚНжЕ II-89-80*, ҚНжЕ 2.09.03-85, ҚР ЭҚЕ-дің талаптарын сақтау керек.

14.10.12 Тораптардың иелерімен келісіп, қиылыстарда электр кабельдерін телефон кана-лиза­цияларынан жоғары жүргізуге жол беріледі.

14.10.13 Газ құбырлары әртүрлі мақсаттағы каналдармен немесе тоннельдермен қиылысқан жағдайда оларды каналдардың немесе тоннельдердің сыртқы қабырғаларының екі жағынан 2 м-ге шығып тұратын металл құндаққа осы имараттардың үстіне немесе астына орналастыру керек.

14.10.14 Газқұбырларын тоннельдердің астына жүргізуге жол берілмейді.

14.10.15 Тез тұтанатын және жанғыш сұйық­тарды, сондай-ақ сұйық газды тасымалдайтын құ-бырларды қаланың өнеркәсіптік кәсіпорындары мен қоғамдық, тұрғын, тынысжай аумақтарындағы қой-маларын қамтамасыз ету үшін жүргізуге жол беріл-мейді.

Магис­тралдық құбырларды қаладан тысқары аумақтарға ҚНжЕ 2.05.06-85*-ге сәйкес жүргізу керек. Елді мекен аумақтарында жүргізілетін мұнай өнімдері құбыралары үшін ҚНжЕ 2.05.13-90-ды басшылыққа алу керек.

14.10.16 Жылу, су құбыры тораптарын, байла-ныс кабельдерін және кернеуі 10 кВ-қа дейінгі күштік кабельдерді бір мезгілде орналас­тыру барысында инженерлік кварталішілік тораптарды өткізілмейтін және жартылай өткізілетін кварталішілік каналадарда жүргізілу керек.

14.10.17 Барлық жерасты болат құбырлары топырақ тоттануынан және кезбе токтардан бола-тын тоттанудан қорғалуы тиіс, ал кезбе токта­рдың көздері үшін токтардың жылыспауын шектеу ша-ралары қарастырылуы керек.

14.10.18 Кварталішілік инженерлік имарат­тарды жобалау барысында қала құрылыстық жағ-дайлар­ды ескеріп, типтік шешімдерден жекелей жо-балауға өту талаптарын басшы­лыққа алу керек. Бұл жағдайда тұрғын және қоғамдық ғимараттарға дейінгі ең аз арақашықтық Санитарлық-эпиде-миологиялық бақылаудың Уәкілетті органымен ке-лісім бойынша белгіленеді.

Ескерту - Кварталішілік инженерлік има­раттарын орнату ғимараттарға қосарланған ғимараттар жапсаржай­ларында; дара тұратын ғима­раттарда; ашық қоршаулан-ған алаң­шаларда; ғимарат­тардың сыртқы қабырғала-рында немесе бөлек тұратын тіреулерде қарастырылуы мүмкін.