Талықсу

Белгілері. Талықсу тамырдыд қатты әлсіреуінің ең жеңіл түрі болып табылады. Ол жүйке мен жан жарақатының иотижесінде (күйіну, қорқу, шошу) нәтижесінде туындайтын тамыр орта- лығынъщ орнына келмейтін функционалдық өзгерісіне алъш ке- леді. Бірқатар жағдайда талыксу катерлі аскынудың белгісі бо- лып табьшады (мысалы организмнің ішіндегі қан кету, улану).

Талыксудың негізгі белгісі аяқ астынан естен айырылу бо- лып табылады, оның алдында бас айналады, демігеді, көз кара- уытады, сырқат қуарып есін жогалтады, күлайды, тері жамы- лгылары агарады, суық тер шыгады, көздің қарашығы кеңейеді, жарықты елемейді.

Тамыр соғысы әлсіз, жиі, ентігіп дсм алады. Күре тамыр кысымы төмен. Бүлшық ет ырғагы әлсіз, кейде діріл пайда болады. Талықсу 30 секупдтан бірнеіие минугка созылады.

Алгашкы көмек Сыркатты басын томен каратып, аяктарын көтеріп, колбей жатқызады, киімінің қысатын жерлерін босатады (жага, бел) үйге таза ауа жібереді, тыныс жэне тамыр жолдарын коздыру үшін сырқатка иіскеу үшін мүсэтір спиртін береді немесе оныц бетіне суык су себеді. Талыксу созылатын болса, 2 мл корди- амин немесе 1 мл кофеин ерітіндісін береді.

Коллапс

Белгілері. Коллапс —if л қан қысымының төмендеуімен си- патталатыи ауыр кан тамырларынын қатты әлсіреуі.Көбінесе қан көп кеткенде (әсіресе дене мүшелерінен қан кеткснде) миокард инфаргі, жүрек ырғағының қатты бүзылуы, жүқналы аурулар мен улану кезіңде байқалады.

Коллалстың негізгі белгісі жалпы ауыр жағдай, тері жамылғыла- ры мен кілегейлі кабықтардьщ көгеруі, суык тердің іяығуы, аяк,- қолдың суьгнуы, көздің карауытуы, козгалуға дәрменсіздік, кор- иіаган ортаға селқостык, тамырдың баяу соғысы больш табылады. Күре тамыр қысьгмы төмендейді, систологиялық қысым 80 мм- дан томен, диастологиялык (жүректің босаңсыған кезеңі) кысым 40- 50 мм рт/ ст (жүректің жарылған кезеңі).

Алғашқы комек

Коллапсты емдеу, ед алдымен, жүректін. катты әлсіреуін ту- дырған негізгі ауруды емдеуді қарастырады. Уланган кездегі за- рарсыздандыру шарасы, қан агуын тоқтату және кеткен қаннын орнын толтыру, организмніц жатырқаушылығы кезіндегі анти- гистамиялык емдеу). Қан айналымының көлемін арттыру макса- тын да денете плазмоайырбастағышты (полиглюкин), глюкоза ерітіндісі, натрий хлориді сияқты сүйықтарды енгізеді. Тамыр- дың ырғагын кетеру үшін бүлшық ет пен теріге 1 -3 мл. метазиннің 1 пайыз ерітіндісін, 2-4 мл кордиамин, 1 мл кофейннің 10 пайыз ерітіндісін жібереді. Кордиамин мен кофейнді жіберуді әрбір 2-3 сагат сайын кайталау кажет. Жүрек ыргагы қатты бүзылган сыркатгарды кешіктірмей емдеу мекемесіне апарған жөн.

Жүрек кызметі мен тыныс алудын. Тоқтау белгілері

Жүрек кызметі мен тыныс алу кенеттен тоқтаған кезде клиникалык олім жағдайы басталады.

Есіңізде болсын! Тыныс алу белгілерін барыиша дәл анықтау үшін қымбат секундтарды ешбір жагдайда жоғалтуга болмайды.

Есіңізде болсын! Кан айналымы токтағаннан кейін 3 —4 ми- нут откен соң -ақ адам миы қыртысында түбегейлі өзгерістер болып, адам езін түлга ретінде жоғалтады. Медицинада бүл күбылыс мидың олуі деп аталады.

Есіңізде болсын! Қан айналымы токтағаннан кейін адамнын акыл - есін сактай отырып оны нақты емдеу мүмкіндігі 3-4

минут қана болады. Олім мен өмір арасымдағы осы шекара- лық жайт клиникалық өлім деп аталады.

Клиникалык өлімді кандай жағдайда болжауға болады?:

• Егер зардап шегушінің есі болмаса.

• Егер тыныс алу қозғалысы біліпбесе.