Қостанай облысының топырақ ресурстары

Қостанай облысының солтүстіктен оңтүстікке қарай ауысатын биоклиматтық жағдай мен кең көлемдегі табиғат зоналарының болуына байланысты күрделі топырақ жамылғысы мен ерекшеленеді. Облыс көлемінде: қара топырақ зонасы екі зонашықтарымен – кәдімгі және оңтүстік; қызғылт зона зонашықтары қызғылт-қоңыр және ақшылт-қызыл топырақ; қоңыр шөлейтті топырақ анықталады.

Жоғарыда көрсетілген топырақ зоналарының болуы солтүстіктен оңтүстікке қарай климаттың құрғақтануына байланысты. Гидротермиялық коэффициент бұл жағдайда 0,9-дан 0,3- ке өзгереді, ал жауын—шашынның жылдық көрсеткіші 350 мм-дан 220 мм-ға кемейді. Агроклиматтық факторлардың айқын ерекшеліктері облыс топырағының құнарлылығына айтарлықтай әсер етеді. Облыстың солтүстігінде орташа құрғақ даланың құнарлылығы жоғары құрамында 5% гумус бар, қара топырақты жерлері щоғырланып, бірте-бірте құнарлылығы төмендеу қызғылт топыраққа ауысса, олар одан әрі оңтүстікке қарай іс жүзінде құнарсыз шөлейтті қоңыр топыраққа ауысады.

Қостанай облысының негізгі топырақ типтерінің ауданы туралы мәліметтер 1 кестеде келтірілген. Қаратопырақты зонада құнарлылығы жоғары, жыртылған жақсы жерлер- кәдімгі және жағымсыз қасиеттері жоқ оңтүстік қаратопырағы таралған (356108 мың га немесе облыс көлемінің 18,2%). Қаратопырақты зонаның елеулі ауданында-2104,5 мың га сортаң қаратопырағы сор топырақпен кешенде 30%-ға дейін. (облыс территориясының 10,7%)

Қостанай облысының негізгі топырақ типтерінің аудандары

№	Топырақ	Ауданы, мың га	%
	Қара топырақ	6585,7	33,6
1	Кәдімгі қара топырақ	1568,1	8,0
2	Кәдімгі сортаңдау қара топырақ	1180,8	6,0
3	Оңтүстік қара топырақ	1993,7	10,2
4	Сортаңдау оңтүстік қара топырағы	923,7	4,7
5	Шалғындық қара топырақ, шалғындық, шалғындық-батпақ	307,8	1,6
6	Сортаң қаратопырақ, сортаң, сор, құм	611,6	3,1
	Қызғылт топырақты зона	9992,7	50,9
7	Қызғылт қоңыр	2629,3	13,4
8	Сортаңдау қызғылт қоңыр	1326,4	6,8
9	Қызғылт	1701,2	8,7
10	Сортаң қызғылт	779,2	3,9
11	Сұр қоңыр	699,2	3,6
12	Сортаңдау сұр қызғылт	890,8	4,5
13	Шалғындық қызғылт, шалғындық, шалғындық-батпақ	446,6	2,2
14	Сортаңдау қызғылт, сортаң, сор, құмды	1519,5	7,8
	Шөлейттің сұр қоңыр топырағы	3021,7	15,5
15	Шөлейтті сұр қоңыр	212,4	1,1
16	Сортаңдау шөлейтті сұр қоңыр	502,8	2,6
17	Шөлейтті сортаңдау, сор, құмды	2306,5	11,8
	Облыстың жалпы территориясы	19600,1	100,0