основы физики твёрдого тела
.pdf. ,
2d Sin ( . 1.10).
,
, :
2dHKLSin
dHKL - , -
, k - : k = ±1, ±2…
,
, . .
1.5.
: 1) ,
; 2)
,
. 3) ; 4)
5) .
,
, .
, –
.
.
.
, , |
. |
|
, |
|
: |
: 13,3 0
, .
. ,
,
. 13.3 0
,
, .
–
, .
– C, Fe, Ni, Co, W, Ti, B, Be ., .
11
.
,
.
1- .
. ,
,
,
.
2.
2.1.
,
.
, , –
.
, ,
, ,
.
.
:
dE = TdS – dV + dN ,
– , dN – ;
– ; dS dV –
. .
. ,
, dS = 0 dV = 0. dE = dN.
, dE / dN . ,
.
(x, y, z) (Px, Py, Pz) .
,
. , (
1023!).
. ,
, ,
.
12
.
.
: .
: S =1/2, 3/2. , , . –
: S = 0, 1. , , .
.
« » ( ),
« ».
« » . « »
. ,
N G ,
. “ ” N/G.
, N/G << 1.
(G>>N).
,
,
. .
, N/G << 1
.
N/G 1 ( G
N), , ,
, . ,
N/G 1, .
,
, .
( ),
G . ,
, .
. . –
,
– .
,
N/G<<1.
G
,
).
.
13
2.2.
,
,
.
N(E)dE ,
E E + dE, ,
( -
, – ).
g(E)dE, dE,
– f(E): N(E)dE = f(E) g(E) dE (2.1)
f(E) .
( ,
). ,
g(E)
f(E).
2.3.
(x, y, z) (Px, Py, Pz).
x, y, z, Px, Py, Pz
(x, y, z, Px, Py, Pz). ,
.
= V p = dx dy dz dpx dpy dpz
. V = dx dy dz
, p = dpx dpy dpz –
.
, V, p,
.
.
, ,
(x, y, z, Px, Py, Pz) (x+dx, y+dy, z+dz, Px+ dPx, Py+ dPy, Pz+d Pz),
dx dy dz dpx dpy dpz < h3. |
|
, |
, |
,
h3.
,
14
= V P = h3.
,
, .
, ,
V V,
. P = h3/V.
(h3
h3/V) .
2.4.
,
+d .
+d . ( . 2.1). ,
, 4 p2dp.
|
4 p 2 dp |
|
4 V |
p 2 dp . |
|
p |
|
||
|
|
h 3 |
||
|
||||
, , |
||||
dp, +d , |
|
|
|
|
|
|
g p dp |
|
|
|
p 2 dp . |
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
h 3 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
E |
p 2 |
|
, |
dE |
p |
dp . |
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
2m |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
m |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
2 V |
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
g(E)dE |
(2m) |
2 |
|
EdE . |
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
h 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
g(E) |
|
|
|
, |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
2 V |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
g(E) |
(2m) |
2 |
|
E |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
h 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
g(E) |
|
|
|
E |
( . 2.2). |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
, |
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
m |
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
m*. |
||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
0 |
E |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
. – |
15
, ,
,
.
me*= me.
, , ,
, .
, , .
g(E)dE |
4 V |
|
3 |
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
||||||||
(2m) 2 EdE ; |
|||||||||||
3 |
|||||||||||
|
|
h |
|
|
|
|
|
|
|||
3 |
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
||||||
g(E) |
4 V |
(2m) 2 |
|
E . |
|
||||||
|
|
||||||||||
|
h 3 |
|
|
|
|
|
|
||||
. n 5 1028 -3, |
|||||||||||
m = 9,1 10–31 . n m |
|
||||||||||
|
105 K. |
,
.
,
n. n 1022 –3 .
,
. .
f(E) (2.1)
, , ,
, – :
.
2.5.
|
|
|
|
|
E |
|
|
f(E): |
f (E) e kT e |
kT |
(2.2) |
||||
|
k – , - , – .
, :
|
|
|
|
|
h |
2 |
|
|
32 |
|
|
|
|
|||
kT ln |
N |
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
V |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
2 mkT |
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(2.2), : |
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
E |
|
|
|
|
N |
|
|
h |
2 |
|
2 |
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
kT |
|
|||||||||
f M |
(E) |
|
|
|
|
|
|
e |
|
. |
||||||
V |
|
2 mkT |
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16
, fM(E)dE
, E E+dE;
. fM(E) |
.2.3.. |
|||||||||||||||||||||||||
|
fM |
|
E = 0 |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
E . , |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
e |
kT |
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
E |
|
|
|
|
. |
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
e kT |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
0 |
|
E |
|
fM(E) |
g(E)dE, |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
N(E)dE |
2 V |
|
3 |
|
|
E |
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
: |
(2m) 2 e kT e kT |
EdE |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
3 |
|
||||||||||||||||||||
: |
h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
N(E)dE |
|
|
2N |
|
|
|
E |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
e kT |
|
EdE . |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
(kT)3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.
.2.4.
E
.
2.6.
:
f (E) |
1 |
|
(2.3) |
||
|
E |
||||
|
e |
kT |
1 |
|
|
- , |
|
||||
. |
|
(2.3) , E= f ( ) 1/ 2 T 0.
–
, 1/2. (2.3)
. ,
,
,
. . 2.5 .
17
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
N/2 |
|
|
- |
|
|
- |
|
|
- |
|
|
- |
EF |
|
|
|
|
2 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
. N
,
N/2.
.
EF,
. .
,
E<EF ,
E>EF . , T = 0 K
E<EF |
1, |
|
|
|
E>EF . |
f |
1 E E F |
(E) |
|
|
0 E E F |
(2.3), ,
T = 0 K = EF.
f E |
|
1 |
|
|
e |
E EF |
|
(2.4) |
|
|
kT |
1 |
. 2.6. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(2.4) g(E)dE, |
|
|
|
||||||||||
: |
|
|
|
4 V |
|
|
|
||||||
|
|
|
|
N(E)dE |
3 |
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
(2m) 2 |
EdE . |
||||||||
|
|
|
|
h 3 |
|||||||||
|
N(E) .2.7. |
||||||||||||
|
|||||||||||||
0 EF, : |
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
8 V |
|
3 |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
||
N |
(2m) 2 E F |
2 . |
|
|
|
|
|||||||
3 |
|
|
|
|
|
||||||||
|
3h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
EF . |
|||||||||||||
|
|
h 2 |
3n |
2 |
|
|
|
|
|
|
|||
E F |
3 |
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
|
||
2m |
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
n = N / V - .
18
5 .
,
<E0> T = 0 K. ,
E0 3/ 5EF 3 .
, TF,
: F = F/k. ,
, ,
kT, EF.
TF 104–105 K. , TF
,
.
,
. , ,
kT
EF,
kT,
.
,
kT
.
, , EF,
,
.
. .2.8
T=0 T>0. ,
kT
“ ” , EF.
, E<EF
, EF, :
kT 0,025 , N / N ‹ 1 %, T = 1000 K, N / N = (1– 2) %.
, ,
,
.
1%
.
f (E)g(E)dE
, N:
|
4 V |
3 |
|
1 |
1 |
|
|
|||
N f (E)g(E)dE |
|
|
(2m) 2 |
E 2 dE |
|
|
|
|
. |
|
h |
3 |
|
E |
|
|
|||||
0 |
|
|
0 |
|
e kT |
1 |
||||
|
|
|
|
|
|
.
19
T:
2 kT 2
12 E .
F
kT<<EF,
T
.
N/G‹‹1 ,
.
f(E)
, : f(E)<<1.
, exp((E ) / kT) >> 1.1E
,
E = 0, exp( / kT) ››1. ,
–
kT: – >kT.
|
kT. |
, |
|
|
||||||||
exp((E ) / kT) ›› 1 f (E) |
||||||||||||
f (E) |
1 |
e |
E |
|
|
|
E |
|||||
kT |
e |
kT |
e |
kT |
. |
|||||||
|
E |
|
e kT
(2.2) – -
, , .
,
.
, ,
, ,
, « »,
.
:
f (E) |
1 |
|
. |
||
|
E |
|
|||
|
e |
|
|
1 |
|
|
kT |
.
, T
.
20