Тақырыбы: Ата-баба дәстүрі-асыл қазына
Дәріс жоспары:
1.Ұлттық тәрбие түсінігі2.Ұлттық тәрбиенің мақсаты мен міндеттері3. Ұлттық тәрбие қағидалары
4. Ұлттық тәрбиедегі басты қағидалардың ғылыми педагогикамен байланысы
1.Ұлттық тәрбие түсінігі
Ұлттық тәрбие–қазақ халқының ұлттық тәжірибелері мен тағылымдарының мол
қазынасы. Ұлттық тәрбие дегеніміз-жеке тұлғаның тілін құрметтеуге, елін, жерін, өз Отанын қастерлеуге, ұлттық салт-дәстүр мен әдет-ғұрыптарды сақтауға, үлкенді сыйлауға, еңбексүйгіштікке, халқының болашағы үшін бойындағы бар ақыл-қайратын аямай жұмсайтын, намысқор, саналы адам тәрбиелеуге бағытталған үрдіс.
Бірінші |
Екінші Үшінші |
Төртінші |
Бесінші дәуір Алтыншы |
Жетінші |
Сегізін |
|
дәуір |
дәуір |
дәуір |
дәуір |
дәуір |
дәуір |
ші дәуір |
Б.д.д. |
Б.д.д. |
|
|
|
|
|
Тас , қола |
VII |
-III VI – IX X - XV XV – XVIII XVIII –XX ғ.ғ. 1920 -1990 |
1991ж. – |
|||
замандары |
ғ.ғ. |
б.д. ғ.ғ. |
ғ.ғ. |
ғ.ғ. аралығы 20 ж. дейін |
ж.ж. |
кейінгі |
|
V |
ғ. аралығы |
аралығы |
|
аралығы |
егеменді |
|
дейін |
|
|
|
|
ел |
Алғашқы |
Сақтар |
Ұлы |
Араб |
|
Қазақ |
Қазақстан |
Кеңестік |
Тәуелсіз |
қауымдық |
мен |
түрік |
Шығыс |
|
хандығы |
Ресейге |
дәуір |
Қазақст |
құрылыс |
ғұндард |
қағанаты |
мәдениеті, |
кезіндегі |
қосылу |
дегі ғылы |
андағы |
|
кезіндегі |
ың |
кезіндегі |
орта ғасыр |
ұлттық тәлім |
кезіндегі ұлт |
ми |
ұлттық |
|
тәрбие |
жауынге |
тәлім |
ойшылдар |
тәрбие |
азаттық |
педагогик |
тәлім |
|
|
рлік |
тәрбие. |
ының |
|
көріністері |
қозғалысымен |
аның |
тәрбиені |
|
тәрбиесі. |
|
тәлімгерлі |
(жыра |
ағарту |
қалыптасу |
ң өркен |
|
|
|
|
к |
ой |
улар |
шылық |
ы. |
жаюы. |
|
|
|
пікірлері. |
поэзиясындағ |
демократиялы |
|
|
|
|
|
|
|
|
ы тәлімдік |
қ бағыттағы |
|
|
|
|
|
|
|
ойлар). |
тәлім тәрбие. |
|
|
Ш.Уәлиханов, Ы.Алтынсарин, А.Құнанбаев шығармалары
мен халықтық педагогиканың ұлттық тәрбие мәселесінде
алатын орны
|
Ғасырлар өткен сайын ұрпақ тәрбиесі туралы |
пікірлер ойлар, тұжырымдамалар өз жалғасын тауып тарихшы, этнограф, педагог-психолог: Қ.Жарықбаев, С.А.Ұзақбаева, К.Ж.Қожахметова, А.Сейдімбек, К.Жүкеш, Н.Елікбаев, А.Нысанбаев, Ж.Алтаев, Н.Әлімбай, Б.Байжігітов, К.Ақышев, Х.Арғынбаев, Ж.Артықбаев, Т.Басенов, С.Қасиманов, М.С.Мұқанов, К.Әмірғазин, С.Қалиев, Ж.Ж.Наурызбай, т.б. ғалымдардың зерттеулерінде де жан–жақты қарастырылған.
Ұлттық тәрбие жалпы тәрбие теориясының негізгі саласы, құрамдас бөлігі болып табылады.
Сондықтан ұлттық тәрбиенің әдіснамасы мен ғылыми- әдістемелік мазмұны педагогика ғылымында тәрбие теориясына негізделеді. Қазақстанда тәрбие беру мазмұнын, әдіс-тәсілдерін, түрлері мен құралдарын жетілдіру бойынша
Ш.Абдраманның, Қ.Ж.Аганинаның, Қ.М.Арынғазинның, Е.З.Батталхановтың, А.А.Бейсенбаеваның, А.Байсеркенің, Қ.Қ.Жампейсованың, А.А.Калюжныйдың, Л.К.Керімовтың, А.А.Қалыбекованың, Н.Ә.Мыңжановтың, Қ.Б.Сейталиевтің, т.б. еңбектері ұлттық тәрбиені тәрбиенің құрамдас бөлігі ретінде оқып-үйренуге мүмкіндік берді.
|
Жоғарыда аталған ғалымдардың еңбектерінде ұрпақ |
|
тәрбиесіндегі халықтың құнды ой-пікірлеріне талдау беріледі, |
|
қалыптасқан дәстүрлері мазмұндалады және ондағы |
|
адамгершілік, эстетикалық тәрбие берудің әдіс-тәсілдері |
|
баяндалып, олардың қазіргі жағдайындағы тағылымдық мәні |
|
сараланып сипатталады. |
2. Ұлттық тәрбиенің мақ
мен міндеттері
Мақсаты: Халқымыз тән мен жан тәрбиесiн қатар жүргiзу арқылы жас ұрпақты елiн, жерiн сүйетiн, қорғай бiлетiн, үлкенді сыйлайтын, еңбексүйгіш, түрлі ұлыс өкілдерін құрметтейтін және олармен шын пейілді қарым-қатынас жасайтын, халқының келешегi үшiн бойындағы бар ақыл-қайратын аямай жұмсайтын намысқор, табиғатқа аялап қарайтын рухтағы саналы адам тәрбиелеудi мақсат еткен.
|
-халықтық сан ғасырға |
|
-халық дәстүрлерiн |
созылған ұрпақ |
|
тәрбиелеудегi бай салт- |
||
үйретуде үлкендердің |
||
дәстүрi мен әдет-ғұрып, |
||
басты тұлға болып қала |
фольклорлық |
|
беретiнiн түсiндiру; |
шығармаларын |
|
|
жастардың бойына |
|
|
дарыту; |
|
-жастардың назарын |
|
|
ұлттық тәрбиеге |
|
|
аудартып, |
|
|
қызығушылығын туғызу; |
|
-iзгiлiктi, иманжүздi, адал, өмiрге бейiм, iскер азамат тәрбиелеуде халық iшiндегi әншi, күйшi, термешi, сазгер, құсбегi, қолөнер шеберлерiнiң үлкен роль атқаратынын үйрету;
Міндеті: |
-оқу-тәрбие iсiн |
ұйымдастыру арқылы |
|
|
жастардың бойына |
-болашақ ұрпақтың ұлттық |
еңбексүйгіштік, |
тәрбие туралы білімдерін |
отансүйгiштiк, |
тұрмыста және тәжірибелік |
-қайырымдылық, |
іс-әрекетте қолдану |
бауырмалдылық, жылы |
мотивациясын тудыру; |
жүректiлiк, имандылық |
|
сiңiру; |
|
-халықтық салт-дәстүрдi, |
|
-ұлттық тәрбие туралы |
ұлттық өнердi дәрiптейтiн, |
|
ана тiлi мен дiнiн |
||
білімдарлығын кеңейту және |
||
қастерлейтiн, отанын, елiн, |
||
тереңдету білімінің |
||
жерiн сүйетiн жан-жақты |
||
қажеттілігін түсіндіру; |
||
жетiлген, саналы,намысқой |
||
|
||
|
азамат тәрбиелеу. |
3. Ұлттық тәрбие қағидалары
1. Келер ұрпақтың ақылды, намысқор, арлы, өміршең азамат болуын тілеу.
2.Баланы жастайынан еңбексүйгіш, елгезек азамат етіп тәрбиелеу.
3. Ұлттық тәрбиеде «бірінші байлық – денсаулық» деген ұғым өзекті орын алған.
4. Ұлттық тәрбиеде адамгершілік қасиеттерді баланың бойына дарыту, ізгілікке, имандылыққа, адалдыққа тәрбиелеу, ар-ожданды қастерлеу басты қағида болып есептелген.
5. Гуманизм мен патриотизм – халықтық тәрбиенің басты қағидаларының бірі.
6. Елді, жерді қорғайтын, еңбек ететін азамат болу үшін денені шынықтыру қажет.
7. Тіршіліктің тұтқасы, өмірдің шамшырағы өнер мен ғылым деп түсінген халқымыз жастарға «Өнерлі өлмейді», «Білегі жуан бірді жығады, білімі жуан мыңды жығады», «Білім таусылмас кен, өнер өлмес мұра» дегенді насихаттап, ертегі, өлең-жыр, мақал-мәтел, аңыз әңгімелер ұсынған.
8. Адам өмірі мәңгі табиғат құшағында өтетін болғандықтан, ата-бабамыз өз ұрпағын ағаш бесіктен жер бесікке жеткенше табиғи ортаны аялауға тәрбиелеп келген.