Йомгаклау

Фашистлар т¿рм´сене¼ юеш таш подвалларында, палач балтасы астында язган шигырьл´р язгы ч´ч´к кебек, алар тормыш ³´м к¿р´шне¼ хуш исен б¿ркил´р, азатлык яулап ярсыган й¿р´кне¼ и¼ кºрк´м бай хисл´рен чагылдыралар.

Шагыйрь ´йтмич´ калу ³ич м¿мкин булмаган уй ³´м тойгыларын гына терк´п барган. Шу¼а кºр´ алар тыгыз эчт´лекле, тир´н хисле ³´м ул шигырьл´рне¼ ³´рбер юлына тукталып, озак уйланырга, гºз´ллеген´ карап сокланырга ³´м эстетик л´зз´т алырга м¿мкин.

Ирек кит´р качса¼ ирлект´н,

Ирлек бел´н иреш ирекк´...

Яш´º хозурлыгы х¿рлект´,

Гомер озынлыгирлект´...

(«Батырлык турында»)

Муса шундый батырны кºрерг´ тел´де ³´м ºзе исеме «тарихларда укып ятларлык» герой булып б¿тен д¿ньяга танылды. ªзе ºлг´нн´н со¼ Муса ¡´лилг´ Советлар Союзы Герое исеме бирелде, «Моабит д´фт´рл´ре» шигырьл´рен´ Ленин премиясе бирелде. М´кт´пл´р, колхозлар, уку йортлары, Казан опера ³´м балет театры Муса ¡´лил исемен й¿рт´л´р. Татарстанда ш´³´рл´р урамнары, ш´³´р аны¼ исемен й¿рт´л´р.

Моабитта Муса ¡´лил берг´ булган Леон Небенцаль язган м´кал´д´ мондый сºзл´р бар:

«Моабит зинданында Муса ¡´лил сагышланып к¿тк´н якты к¿нн´р безне¼ республикабызда чынбарлыкка ´йл´нде, алар б¿тен Германияд´ д´ чынбарлыкка ´йл´н´ч´к. Без бºген д´ аны¼ б¿ек идеял´р ¿чен алып барыла торган к¿р´шт´б¿ек шагыйрь ³´м патриот Муса ¡´лилне без ºз яныбызда итеп сиз´без»¹.

Муса ¡´лил исеме татар шигъриятенд´ зур урын алып тору б´х´ссез. Шул ук вакытта аны¼ и¢аты ³´м язмышы батырлык ºрн´ге булып кала.

Безне¼ ¿чен аны¼ тормыш ³´м и¢ат мирасы ºрн´к булып тора. Милл´безне¼ и¼ танылган батырларыны¼ берсе булып торучы Муса ¡´лил безне¼ ¿чен тарихыбыз ³´м горурлыбыз.

Кулланылган ´д´бият

Кашшаф Г. Муса ¡´лил, тормыш ³´м и¢аты турында очерклар. – Казан: Матур ´д´бият редакциясе, 1957. – 380 б.

Кашшаф Г.С. По завещанию Мусы Джалиля. Перевод с татарского Р. Хакимова. – Казань: Татарское книжное издательство, 1984. – 224 с.

Мостафин Р. ¡авапсызлык тойгысы. – Казан: Татарстан китап н´шрияты, 1979. – 189 б.

Мостафин Р. Муса ¡´лил эзл´ре буйлап (очерклар). – Казан: Татарстан китап н´шрияты, 1968. – 152 б.

Мустафин Р. Муса Джалиль. Жизнь и творчество (довоенный период). – Казань: Татарское книжное издательство, 1986. – 383 с.

Мустафин Р. По следам героя-поэта: Книга-поиск. – Казань: Татарское книжное издательство, 1973. – 368 с.

Совет Татарстан язучылары. Библиографик белешм´. – Казан: Татарстан китап н´шрияты, 1986. – 640 б.

Татар ´д´бияты тарихы. Алты томда. IV том. – Казан: Татарстан китап н´шрияты, 1989. – 544 б.

1 Татар ´д´бияты тарихы. Алты томда. IV том. – Казан: Татарстан китап н´шрияты, 1989. – С. 86.

1 Мустафин Р. По следам героя-поэта: Книга-поиск. – Казань: Татарское книжное издательство, 1973. – С. 318.

1 Кашшаф Г. Муса ¡´лил, тормыш ³´м и¢аты турында очерклар. – Казан: Матур ´д´бият редакциясе, 1957. – Б. 229.

1 Кашшаф Г. Муса ¡´лил, тормыш ³´м и¢аты турында очерклар. – Казан: Матур ´д´бият редакциясе, 1957. – Б. 221.

1 Кашшаф Г. Муса ¡´лил, тормыш ³´м и¢аты турында очерклар. – Казан: Матур ´д´бият редакциясе, 1957. – Б. 250.