Referaty_na_tatarskom_yazyke / termin_problem

Проблемы терминологии при преподавании татарского языка в русской аудитории (тезисы)

Татар телен рус аудиториясенд´ укытканда терминология м´сь´л´л´ре

Техника, энергетика ³´м технологиял´р ¿йр´нºче рус аудиториясенд´ татар теле, ´лб´тт´, шул ³¿н´р юн´лешенд´ алып барылырга тиеш. ²´м монда терминология проблемасы барлыкка кил´. Бу ¿лк´д´ ´лег´ кºп кен´ проблемалар бар.

1. Беренчед´н, алынмалар кулланышы. Еш кына аларны студентлар алынмалар кебек тºгел, б´лки керг´н экзотизмнар кебек кабул ит´л´р. ²´м бу очракта бу сºзл´р татар телене¼ грамматик парадигмасына кермил´р. ¥йтик, процессор. Рус студентларына процессорлар, процессорлардагы кебек парадигмалар кыенлыклар тудыра. Алар автоматик р´вешт´ бу сºзл´рг´ рус кушымчалары ¿стил´р: процессорылар.

2. Икенчед´н, рус алынмалары урынына я¼а татар терминнарын куллану. Монда ´лег´ нинди д´ булса кагыйд´ юк. М´с´л´н, сукугыч ³´м насос. Мондый мисалларда, безне¼ фикеребезч´, нинди д´ булса гомуми кагыйд´ була алмый. Телне¼ торышы ³´м кулланышы ºзе кир´кле сºзне ºзе сайларга тиештер. Ч¿нки бер очракта монда сºзне¼ а¼лаешлы булуы м¿³им (насос куллана), ´ икенче очракта татар теле терминологиясе телне¼ ºз нигезенд´ ясалышы м¿³имлеге беренче урынга чыга (сукугыч куллана).

3. ¯ченчед´н, билгеле булганча, терминнар ºзене¼ берм´гъ-н´леге бел´н аерылып торалар. Монда шулай ук т¿рле проблемалар тууы ихтимал. М´с´л´н, кайбер терминнар бер ф´нн´н икенчесен´ кºчеп й¿рил´р. Бу очракта техник терминологияд´ буталу чыгуы м¿мкин.

4. Тагын бер м´сь´л´ булып кайбер гыйбар´л´рг´ термин булмавы. Бу очрак сир´к булса да, очрый. Бу кºренеш ешрак х´зерг´ барлыкка килеп тора торган компьютер ¿лк´сенд´ге терминологияг´ карый. М´с´л´н, жидко-кристаллический, дефрагментация ³.б.

Шулай итеп, техника ³´м технология ¿лк´сенд´ге терминология т´ртипк´ кертºе аеруча зарури проблема булып кала. Ч¿нки бºгенге к¿нд´ терминологиясез тел юкка чыгып, ³´м к¿нкºреш теле ген´ булып кала ала.