
- •МАТРИЦЫ И ОПРЕДЕЛИТЕЛИ
- •Матрицы
- •Определители второго и третьего порядка
- •Свойства определителей
- •Определители высших порядков
- •Операции над матрицами и их свойства
- •Матричные уравнения
- •Ранг матрицы
- •1.8. Проверочный тест: определители и матрицы
- •Правильные ответы:
- •СИСТЕМЫ ЛИНЕЙНЫХ УРАВНЕНИЙ
- •Однородные системы
- •Проверочный тест: системы линейных уравнений
- •РЕШЕНИЕ ЗАДАЧ
- •ВАРИАНТЫ ДЛЯ САМОСТОЯТЕЛЬНОЙ РАБОТЫ
- •ОТВЕТЫ К ВАРИАНТАМ ДЛЯ САМОСТОЯТЕЛЬНОЙ РАБОТЫ
3.РЕШЕНИЕ ЗАДАЧ
Задача 1. Вычислите ранг матрицы
1 |
1 |
|
1 |
1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
3 |
−3 |
6 |
−6 |
|
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
1 |
1 |
|
4 |
4 |
|
9 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
1 |
−1 |
8 |
−8 |
|
27 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Решение: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
1 1 1 1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 1 1 1 |
|
1 |
|
|
|
||||||||||||||
|
3 |
−3 6 −6 9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 −6 3 −9 6 |
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
→ {α |
2 |
−3α |
1 |
→α |
2 |
}→ |
|
|
→ |
|
||||||||||||||||||||||||||
|
1 1 4 4 |
|
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 1 4 4 |
|
9 |
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
1 |
−1 8 −8 27 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 −1 8 −8 27 |
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
1 |
|
1 |
|
|
1 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
→ α2 |
→α2 |
|
|
0 |
|
− 2 1 −3 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
→ |
|
|
→ {α3 −α1 →α3 }→ |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
3 |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
1 |
|
4 |
|
|
4 |
|
|
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
−1 |
|
8 |
|
−8 27 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
1 1 1 1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 1 1 1 |
|
|
1 |
|
||||||||||||||||
|
|
0 |
|
− 2 1 |
−3 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
− 2 1 −3 2 |
|
|
|||||||||||||
→ |
|
→ {α |
4 |
−α |
1 |
→α |
4 |
}→ |
|
|
→ |
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
0 0 3 3 |
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 0 3 3 |
|
|
8 |
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
1 |
|
−1 8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
− 2 7 −9 26 |
|
|
||||||||||
|
|
|
−8 27 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
1 |
|
1 |
|
|
1 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 − 2 1 −3 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
→ {α |
4 |
−α |
2 |
→α |
4 |
}→ |
|
|
→ {α |
4 |
− 2α |
3 |
→α |
4 |
}→ |
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
0 |
|
|
3 |
|
|
3 |
|
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
0 |
|
6 |
|
−6 |
|
24 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
1 |
|
1 |
1 |
|
1 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
− 2 1 |
|
−3 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
→ 0 |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
0 |
|
0 |
3 |
|
3 |
|
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
0 |
0 |
−12 |
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
В левом верхнем углу матрицы стоит определитель треугольного вида, который равен произведению элементов, стоящих на его главной диагонали 72 ≠ 0 , значит ранг матрицы равен четырем.
Ответ: ранг матрицы равен 4.
Задача 2. Решите систему линейных уравнений
x2 −3x3 +4x4 = −5,x1 −2x3 +3x4 = −4,
3x1 + 2x2 −5x4 =12,
4x1 +3x2 −5x3 = 5.
Решение:
Запишем расширенную матрицу системы
0 |
1 |
−3 |
4 |
|
−5 |
|
|
|
|||||||
|
1 |
0 |
− 2 |
3 |
|
− 4 |
|
|
|
|
|||||
|
3 |
2 |
0 |
−5 |
|
12 |
. |
|
|
|
|||||
|
4 |
3 |
−5 |
0 |
|
5 |
|
|
|
|
|||||
|
Если ∆ ≠ 0 , то неизвестные можно найти по формулам Крамера:
x1 = ∆∆1 , x2 = ∆∆2 , x3 = ∆∆3 , x4 = ∆∆4 .
26
Вычислим основной определитель |
|
матрицы системы ∆ |
разложением по |
||||||||||||||||||
элементам первой строки: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
0 |
1 |
|
−3 |
4 |
|
|
|
|
0 |
−2 |
3 |
|
1 −2 |
3 |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
1 0 −2 3 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
∆ = |
= 0 (−1)1+1 |
2 0 −5 |
+1 (−1)1+2 |
3 0 −5 |
+ |
|||||||||||||
|
|
|
|
3 |
2 |
0 |
−5 |
|
|
|
|
3 |
−5 |
0 |
|
4 −5 |
0 |
|
|||
|
|
|
|
4 |
3 |
|
−5 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−2 |
|
|
|
|
|
|
|
||||
+ (−3 ) (−1)1+3 |
|
1 |
0 |
|
3 |
|
+ 4 (−1)1+4 |
|
1 |
0 |
|
|
= 0 0 + (−1) (−30 )− 3 18 − 4 (−12 )= 24. |
||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
3 |
2 |
−5 |
|
|
3 2 |
0 |
|
|||||||||||||
|
|
4 |
3 |
|
0 |
|
|
|
|
|
4 |
3 |
|
−5 |
|
|
|
|
|
|
|
Чтобы получить определитель ∆1 , заменим в ∆ первый столбец столбцом свободных членов
|
−5 |
1 |
|
|
|
−3 |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
∆1 = |
−4 |
0 |
|
|
|
−2 |
3 |
|
|
|
|
разложимопределительпо |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
12 |
2 |
0 |
−5 |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
элементам второгостолбца |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
5 |
3 |
|
|
|
−5 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
=1 (−1)1+2 |
|
|
− 4 |
− 2 |
|
|
3 |
|
+ 0 (−1)2+2 |
|
−5 |
|
−3 |
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
12 |
0 −5 |
|
|
12 |
|
|
0 −5 |
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
5 |
−5 |
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
−5 |
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
+2 (−1)3+2 |
|
−5 |
−3 |
4 |
|
+3 (−1)4+2 |
|
−5 |
−3 |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
−4 −2 3 |
|
|
−4 −2 3 |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
5 |
−5 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
12 |
0 |
|
|
|
|
−5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
= −1 (−30) +0 +(−2) 0 +3 (−2) = 24. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
Аналогично вычисляем ∆2 , ∆3 |
|
|
и ∆4 : |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 −5 −3 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 1 −5 4 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∆2 = |
1 −4 −2 3 |
|
|
|
= 48 , ∆3 |
= |
|
|
|
1 0 −4 3 |
|
= 24 , |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
12 |
0 |
−5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
2 |
12 |
−5 |
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
5 |
|
−5 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
3 |
5 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
1 |
|
|
−3 |
|
−5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∆4 |
= |
|
|
1 0 −2 −4 |
|
= −24 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
2 |
|
|
0 |
|
12 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
3 |
|
|
−5 |
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Отсюда x1 |
= |
∆1 |
|
= 24 |
=1, x2 |
= ∆2 |
= |
48 = 2 , x3 |
= |
|
|
|
∆3 |
|
= |
24 =1 , |
x4 |
= |
∆4 |
= |
−24 |
= −1 . |
|||||||||||||||||||||||||||||
∆ |
|
|
|
|
|
24 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
24 |
|
|
|
|
|
∆ |
|
|
24 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∆ |
|
|
24 |
|
|
|
|
∆ |
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Ответ: X = |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
−1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Задача 3. Решите систему линейных уравнений |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x +2x |
2 |
|
|
− |
2x |
3 |
+ x |
4 |
− x |
5 |
=1, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−2x1 −4x2 +4x3 −2x4 +2x5 = −2, |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− x −2x |
2 |
+2x |
3 |
− x |
4 |
+ x |
5 |
= −1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Решение:
Запишем расширенную матрицу системы
27
|
|
|
|
|
|
|
1 |
2 |
−2 |
1 |
−1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
( |
Α |
|
Β |
) |
= |
|
−2 |
−4 4 |
−2 2 |
|
−2 |
|
→ |
α |
+2α |
|
→α |
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
{ 2 |
|
1 |
|
|
|
2 |
} |
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
−1 |
−2 2 |
−1 1 |
|
−1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
2 |
|
−2 1 −1 |
|
1 |
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
1 |
|
2 −2 1 −1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ (1 2 |
|
1). |
||
→ |
0 |
|
0 |
|
0 |
0 0 |
|
|
0 |
→{α3 +α1 →α3}→ → |
0 |
0 |
|
0 0 0 |
|
0 |
|
−2 1 −1 |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
0 |
|
0 0 0 |
|
0 |
|
|
|
|
|||
|
|
−1 |
−2 2 −1 1 |
|
−1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ранг основной матрицы системы равен единице и совпадает с рангом расширенной матрицы системы, следовательно, по теореме Кронекера – Капелли система линейных уравнений совместна. Она равносильна уравнению:
x1 +2x2 −2x3 + x4 − x5 =1.
В качестве базисного неизвестного выберем x1 , остальные неизвестные считаем свободными. При x2 = c1 , x3 = c2 , x4 = c3 , x5 = c4 выразим базисное неизвестное через эти параметры:
x1 = −2c1 + 2c2 −c3 + c4 +1 .
Итак,
x1x2
x3x4
x5
=−2c1 +2c2 −c3 +c4 +1,
=c1,
=c2 ,
=c3 ,
=c4 .
|
|
|
−2 |
|
|
|
2 |
|
|
|
−1 |
|
|
|
1 |
|
|
1 |
|||||
|
|
|
1 |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
0 |
|
Ответ: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
X = c1 |
|
0 |
|
+ c2 |
|
|
1 |
|
+c3 |
|
|
0 |
|
+ c4 |
|
|
0 |
|
+ |
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
||||||||||||||
|
|
|
0 |
|
|
|
0 |
|
|
|
1 |
|
|
|
0 |
|
|
0 |
|||||
|
|
|
0 |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Задача 4. Решите систему линейных уравнений
|
x |
+ 2x |
2 |
+ |
3x |
3 |
+ |
4x |
4 |
+ |
4x |
5 |
+ 4x |
6 |
=18, |
||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
2x2 + 3x3 + 4x4 + |
4x5 + 4x6 =18, |
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
3x3 + 4x4 + 4x5 + 4x6 =18, |
||||||||||||||||
2x |
+ 4x |
2 |
+ |
6x |
3 |
+ |
8x |
4 |
+ |
8x |
5 |
+ 8x |
6 |
= 36, |
|||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
3x |
+6x |
2 |
+ |
9x |
3 |
+ |
12x |
4 |
+12x |
5 |
+12x |
6 |
= 54, |
||||||||
|
1 |
+8x |
|
12x |
|
16x |
+16x |
|
+16x |
= 72. |
|||||||||||
4x |
2 |
+ |
3 |
+ |
4 |
5 |
6 |
||||||||||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Решение:
Запишем расширенную матрицу системы
|
|
|
|
|
|
1 |
2 |
3 |
4 |
4 |
4 |
|
18 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
0 |
2 |
3 |
4 |
4 |
4 |
|
18 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
( |
Α |
|
Β |
) |
= |
|
0 |
0 |
3 |
4 |
4 |
4 |
|
18 |
|
→ |
α |
− 2α |
1 |
→ α |
4 } |
→ |
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
2 |
4 |
6 |
8 |
8 |
8 |
|
36 |
|
|
{ 4 |
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
3 |
6 |
9 |
12 |
12 |
12 |
|
54 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
8 |
12 |
16 |
16 |
16 |
|
72 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
28
1 2 3 4 |
4 |
4 |
|
18 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 2 3 4 4 4 |
|
18 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
0 |
2 |
3 |
4 |
4 |
4 |
|
18 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
2 |
3 |
4 |
4 |
4 |
|
18 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
α |
|
−3α |
|
→α |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
2 |
3 |
4 |
4 |
4 |
|
18 |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
0 |
0 |
3 |
4 |
4 |
4 |
|
18 |
|
5 |
1 |
5 |
→ |
|
0 |
0 |
3 |
4 |
4 |
4 |
|
18 |
|
|
0 |
2 |
3 |
4 |
4 |
4 |
|
18 |
|
||||
→ |
|
0 0 |
0 |
0 |
0 |
|
0 |
|
→ |
|
|
|
→ |
|
|
|
0 0 0 |
|
0 |
|
→ |
|
. |
||||||||||||||
0 |
|
|
α6 −4α1 →α6 |
|
0 0 0 |
|
|
|
0 |
0 |
3 |
4 |
4 |
4 |
|
18 |
|
||||||||||||||||||||
|
3 6 |
9 |
12 12 12 |
|
54 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
0 |
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
4 |
8 |
12 16 16 16 |
|
72 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
В |
левом |
верхнем углу матрицы стоит треугольный |
определитель |
||
|
1 |
2 |
3 |
|
= 6 ≠ 0 , |
значит его можно считать базисным минором. |
Ранг основной |
|
|
||||||
|
0 |
2 |
3 |
|
|||
|
0 |
0 |
3 |
|
|
|
|
матрицы системы линейных уравнений равен трем и равен рангу ее расширенной матрицы, следовательно, система совместна по теореме Кронекера – Капелли. Для удобства продолжим преобразования матрицы и приведем базисный минор не только к треугольному, но и к диагональному ви-
α −α →α
ду. С помощью преобразований 1 2 1 получим:
α2 −α3 →α2
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
0 |
|
|
|
|
|
|||||||||
|
0 |
2 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
0 |
|
|
|
|
|
. |
|||||||
|
0 |
0 |
3 |
4 |
4 |
4 |
|
18 |
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
Восстановим по полученной матрице решение системы уравнений:
x1 = 0,2x2 = 0,
3x3 + 4x4 + 4x5 + 4x6 =18.
Базисный минор содержит базисные неизвестные x1 , x2 , x3 . Свободными являются неизвестные x4 , x5 , x6 . Придадим свободным неизвестным значения
x4 = c1, x5 =
Ответ:
c2 , x6 = c3 и перенесем их в правую часть уравнений:
|
|
|
|
x |
|
|
= 0, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x1 = 0, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
= 0, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
= 0, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
2x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
3x |
|
= −4c |
− |
4c |
|
− 4c |
|
+ |
18, |
|
|
|
4 |
|
|
4 |
|
|
|
4 |
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
= − |
c |
− |
c |
|
− |
c |
|
+ 6, |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
3 |
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
x |
|
|
3 |
|
|
, |
|
1 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
3 |
|
|
|
↔ |
3 |
|
3 1 |
|
|
2 |
|
|
3 |
|
||||
|
|
|
|
|
4 |
= c |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
= c |
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
= c |
1 |
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
x |
5 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
= c |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x5 = c2 , |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
x |
6 |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= c3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
− |
4 |
|
|
|
|
|
|
− |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
X = c |
− 3 |
|
+ c |
|
|
|
3 |
|
+ c |
|
|
|
|
|
|
|
6 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
3 |
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
1 |
|
1 |
|
|
|
2 |
|
|
0 |
|
|
|
|
3 |
|
|
0 |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Задача 5. Решить систему линейных уравнений
x1 −2x2 + 3x3 − 4x4 = 4,x2 − x3 + x4 = −3,
x1 +3x2 −3x4 =1,−7x2 + 3x3 + x4 = −3.
Решение:
Воспользуемся методом Гаусса. Запишем расширенную матрицу системы:
29
1 − 2 3 − 4 |
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 − 2 3 |
|
− 4 |
|
4 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 1 |
−1 1 |
|
|
−3 |
→ {α |
3 |
|
−α |
1 |
→ |
α |
3 |
}→ |
|
0 1 |
|
|
−1 1 |
|
−3 → |
|
|
|
|
||||||||||||
|
1 3 |
0 |
−3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 5 |
|
|
−3 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−3 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
−7 3 |
1 |
|
|
−3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
−7 3 |
|
1 |
|
−3 |
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
− 2 |
3 |
|
− 4 |
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
α3 |
− 5α2 →α3 |
, |
|
|
0 1 −1 1 |
|
|
−3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
→ |
→ |
|
|
|
|
→ {α |
|
+ 2α |
|
|
→α |
|
}→ |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
3 |
|
4 |
||||||||||
|
|
|
|
α4 |
+ 7α2 →α4 |
|
0 0 |
|
2 − 4 |
12 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
0 |
|
− 4 |
8 |
|
|
− 24 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
1 |
−2 |
3 |
|
|
−4 |
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
−2 |
3 |
|
|
−4 |
|
|
4 |
|
|||||||||||||
|
|
0 1 −1 1 |
|
−3 |
|
|
|
α3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
→ |
→α3 |
|
0 1 −1 1 |
−3 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
→ |
0 0 2 |
|
|
−4 |
|
12 |
|
|
2 |
→ |
. |
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
0 |
1 |
|
|
−2 |
|
|
6 |
|
|
||||||||||||
|
|
0 |
0 |
0 |
0 |
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
В левом верхнем углу стоит треугольный определитель третьего порядка
|
1 |
−2 |
3 |
|
=1 ≠ 0 , |
|
|
||||
|
0 |
1 |
−1 |
|
|
|
0 |
0 |
1 |
|
|
значит ранг прямой матрицы системы равен 3, равен рангу ее расширенной матрицы, и система совместна.
Чтобы получить ее решение, получим нули под главной диагональю базисного минора с помощью преобразования α2 +α3 →α2 :
1 |
−2 3 |
− 4 |
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
0 |
3 |
−6 |
|
10 |
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
0 |
1 0 |
−1 |
|
|
3 |
|
→ {α1 |
+ 2α2 |
→α1}→ |
|
0 |
1 |
0 |
−1 |
|
3 |
|
→ |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
0 |
0 1 |
− 2 |
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
0 |
1 |
− 2 |
|
6 |
|
|
|
|
|
|
1 |
0 |
0 |
0 |
|
−8 |
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
→ {α1 −3α3 |
→α1 |
|
|
|
0 1 0 |
−1 |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
}→ |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
0 |
1 |
−2 |
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x1
x2x3
x4
Восстановим по матрице решение системы уравнений при x4 = c :
=−8,
=3 + c,
=6 + 2c,
=c.
|
|
0 |
|
−8 |
|
|
|
|
1 |
|
|
3 |
|
Ответ: |
|
|
|
|
||
X = c |
2 |
|
+ |
6 |
. |
|
|
|
|
|
|
||
|
|
1 |
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
Задача 6. Решите систему линейных уравнений
2x1 + x2 − x3 + x4 =1,3x1 − 2x2 + 2x3 −3x4 = 2,5x1 + x2 − x3 + 2x4 = −1,
2x1 − x2 + x3 −3x4 = 4.
Решение:
Запишем расширенную матрицу системы уравнений
|
2 |
1 |
−1 |
1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
1 |
−1 |
1 |
|
1 |
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
3 |
− 2 |
2 |
−3 |
|
2 |
|
α |
3 −α1 |
−α2 →α3 |
, |
|
|
3 |
− 2 |
2 |
−3 |
|
2 |
|
|
|||
|
|
|
→ |
|
|
|
→ |
|||||||||||||||||
|
5 |
1 |
−1 |
2 |
|
−1 |
→ |
|
−α |
|
→α |
|
|
|
0 |
2 |
− 2 |
4 |
|
− 4 |
|
|||
|
α |
4 |
1 |
4 |
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
2 |
−1 |
1 |
−3 |
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
− 2 |
2 |
− 4 |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
30
2 |
1 |
−3 |
1 |
|
1 |
|
|
|
|||||||
|
3 |
− 2 2 |
−3 |
|
2 |
|
|
→ {α4 +α3 →α4 }→ |
|
. |
|||||
0 |
2 |
− 2 |
4 |
|
−4 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
0 |
|
−1 |
|
|
|
|
|||||
|
Система несовместна, так как ранг основной матрицы системы не равен рангу расширенной матрицы. Убедимся, что ранг основной матрицы меньше ранга расширенной матрицы. Чтобы не работать с дробями, проделаем вспо-
могательное преобразование α2 +α1 →α2 , |
α3 : 2 →α3 : |
|
|
|
|
|||||||||||
2 |
1 |
1 |
1 |
|
1 |
|
|
1 |
−3 3 |
−4 |
|
1 |
|
|||
|
|
|
||||||||||||||
|
1 |
−3 3 |
−4 |
|
1 |
|
|
|
2 |
1 |
1 |
1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
→{α1 ↔α2}→ |
|
. |
|||||||||||
|
0 |
1 |
−1 2 |
|
−2 |
|
|
|
0 |
1 |
−1 2 |
|
−2 |
|
||
|
0 |
0 |
0 |
0 |
|
−1 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
0 |
|
−1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Таким образом, элемент a11 = 1, что удобно для вычислений. С помощью преобразования α2 −2α1 →α2 , получим
1 |
−3 3 −4 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 −3 3 −4 |
|
1 |
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
0 |
7 −7 9 |
|
−1 |
α |
|
↔α |
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
0 1 −1 2 |
|
−2 |
|
→ |
||
|
0 |
1 −1 2 |
|
|
→ |
|
2 |
|
3 |
|
|
|
|
|
→ |
0 7 −7 9 |
|
|
|
||||
|
|
−2 |
|
α |
4 |
(−1) →α |
4 |
|
|
|
|
|
−1 |
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
0 |
0 0 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 0 0 0 |
|
1 |
|
|||||
|
|
−1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
1 |
−3 |
|
3 |
|
−4 |
|
|
1 |
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
0 |
1 −1 2 |
|
−2 |
|
|
|
||||||||||
|
|
→{α3 −7α2 →α3 |
}→ |
|
|
. |
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
0 |
0 |
|
0 |
|
−5 |
|
|
13 |
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
0 |
0 |
|
0 |
|
|
0 |
|
|
1 |
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
Ранг прямой матрицы равен 3, так как она содержит минор |
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
1 |
|
−3 |
−4 |
|
= −5 ≠ 0 |
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
0 |
|
1 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
0 |
|
0 |
|
−5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
третьего порядка и не содержит отличных от нуля определителей большего порядка.
Ранг расширенной матрицы равен 4, так как она содержит минор
|
1 |
−3 |
−4 |
1 |
|
|
|
||||
|
0 |
1 |
2 |
−2 |
= −5 ≠ 0 |
|
0 |
0 |
−5 |
13 |
|
|
0 |
0 |
0 |
1 |
|
четвертого порядка. Следовательно, по теореме Кронекера – Капелли система несовместна.
31