Спецмодуль Математика
.pdfМинистерство образования Республики Беларусь
Белорусский национальный технический университет
Факультет информационных технологий и робототехники
Кафедра «Высшая математика № 1»
СПЕЦМОДУЛЬ «МАТЕМАТИКА»
ПРАКТИКУМ для студентов инженерно-технических специальностей
Минск, 2019
УДК 517.958(075.8)
ББК 22.311я7
М 29
Составитель:
В.С. Марцинкевич
Рецензенты:
А.В.Метельский – доктор физ.-матем.наук, профессор З.Н.Примичева – кандидат физ.-матем.наук, доцент
Рекомендовано учебно-методическим объединением в области автомати-
зации технологических процессов, производств и управления.
Спецмодуль «Математика»: практикум для студентов инженерно-
технических специальностей составлен в соответствии с программой курса «Ма-
тематика» для инженерных специальностей. В нем даны задания для аудиторной
и домашней работы по разделу математики «Прикладные методы уравнений в
частных производных». Для всех заданий даны ответы и указания по решению.
Излагаемый материал разбит по занятиям, каждое из которых посвящено отдель-
ной теме.
Практикум будет полезен при организации практических занятий, а также
может использоваться для самостоятельной работы студентов.
Белорусский национальный технический университет Пр-т Независимости 65, г. Минск, Республика Беларусь Тел.(017)292-80-75
E-mail: matematics1@bntu.by
Регистрационный № БНТУ/ФИТР48-06.2019
© БНТУ, 2019 © Марцинкевич В.С., 2019
2
СОДЕРЖАНИЕ
ЗАНЯТИЕ 1 .................................................................................................................. |
4 |
Ряды Фурье для четных и нечетных функций.......................................................... |
4 |
ЗАНЯТИЕ 2 .................................................................................................................. |
6 |
Классификация и приведение к каноническому виду уравнений с частными |
|
производными второго порядка................................................................................. |
6 |
ЗАНЯТИЕ 3 .................................................................................................................. |
9 |
Нахождение общего решения уравнений с частными производными второго |
|
порядка ......................................................................................................................... |
9 |
ЗАНЯТИЕ 4 ................................................................................................................ |
11 |
Решение задачи Коши для гиперболических уравнений второго порядка ......... |
11 |
ЗАНЯТИЕ 5 ................................................................................................................ |
13 |
Решение задачи Коши для параболических уравнений второго порядка ........... |
13 |
ЗАНЯТИЕ 6 ................................................................................................................ |
14 |
Задача Штурма-Лиувилля ........................................................................................ |
14 |
ЗАНЯТИЕ 7 ................................................................................................................ |
16 |
Метод разделения переменных для гиперболических уравнений |
второго |
порядка ....................................................................................................................... |
16 |
ЗАНЯТИЕ 8 ................................................................................................................ |
20 |
Метод разделения переменных для параболических уравнений |
второго |
порядка ....................................................................................................................... |
20 |
ЗАНЯТИЕ 9 ................................................................................................................ |
22 |
Метод разделения переменных для эллиптических уравнений |
второго |
порядка ....................................................................................................................... |
22 |
3
Занятие 1
Ряды Фурье для четных и нечетных функций
Аудиторные задания
1.1. Разложить в ряд Фурье функцию f (x) на интервале ( , ) :
|
|
|
x, x 0; |
|
|
x |
||||
|
|
|
|
f (x) sin |
|
|
||||
а) |
f (x) |
x . |
б) |
|
; |
|||||
|
||||||||||
|
2x, 0 |
|
2 |
|
||||||
в) |
f (x) |
|
x |
|
; |
|
г) f (x) x. |
|||
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1.2. Разложить в ряд Фурье функцию
а) по косинусам, если f (x) 1,0,
б) по синусам, если f (x) cos x ;
1
в) по косинусам, если f (x) 0,
1.3. Разложить в ряд Фурье функцию
f (x) на интервале (0, ) :
0 x 1;
1 x .
2x, 0 x 12 ; 12 x .
f (x) на интервале (l,l) :
|
|
1 x 0; |
x |
1 |
|
|
1, |
б) f (x) e , l |
|
||
а) |
f (x) |
0 x 1. |
|
. |
|
|
|||||
|
x, |
|
2 |
|
1.4. Разложить в ряд Фурье функцию f (x) на интервале (0,l) :
а) по косинусам, если |
f (x) 1 x, |
l 1; |
||
б) по косинусам, если |
f (x) x x2, |
l 1; |
||
в) по синусам, если |
f (x) 1 x, |
l 2; |
||
г) по синусам, если |
f (x) 1 x2, |
l 2 . |
||
Домашние задания
1.5. Разложить в ряд Фурье функцию
|
|
x 0; |
а) |
5x, |
|
f (x) |
|
|
|
x, |
0 x . |
в) |
f (x) e x 2 . |
|
1.6. Разложить в ряд Фурье функцию
f (
б)
f (
x) на интервале ( , ) :
3, |
x 0; |
|
|
f (x) |
0 x . |
1, |
x) на интервале (0, ) :
|
|
x, |
0 x 1; |
а) по косинусам, если |
1 |
||
f (x) |
|
1 x . |
|
|
0, |
||
б) по синусам, если f (x) cosx ;
4
1, |
0 x ; |
||
|
|
2 |
|
в) по синусам, если f (x) |
|
||
|
|||
0, |
x . |
||
|
|||
|
2 |
|
|
1.7. Разложить в ряд Фурье функцию f (x) на интервале (l,l) :
|
|
3 x 0, |
|
|
|
|
|
|
|
а) |
0, |
l 3 |
; |
|
|
|
|
|
|
f (x) |
0 x 3, |
|
|
|
|
|
|||
|
x, |
|
|
|
|
|
|
|
|
б) f (x) ex , |
l 1; |
|
в) f (x) |
|
x |
|
, |
l 2. |
|
|
|
|
|||||||
1.8. Разложить в ряд Фурье функцию f (x) на интервале (0,l) :
а) по косинусам, если |
f (x) x, |
l 3; |
|
||||||||||||
б) по синусам, если f (x) 2 3x, |
l 2; |
|
|||||||||||||
в) по косинусам, если |
f (x) |
|
x |
|
, |
|
l 3 . |
|
|||||||
|
|
|
|
||||||||||||
Ответы: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
3 |
|
6 |
cos(2n 1)x |
( 1)n 1 sin nx |
|
|||||||||
1.1. а) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
; |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
4 |
|
n 1 |
2n 1 |
|
n 1 |
|
n |
|
||||||
б)
г)
1.2.а)
в)
1.3.а)
б)
в)
1.4.а)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
8 |
|
( 1)n 1 |
nsin nx |
; |
|
|
|
|
в) |
|
4 |
|
|
|
|
cos(2n 1)x |
; |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
n 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
4n2 1 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
n 0 |
(2n 1)2 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( 1)n 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin nx . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
2 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
( 1)n cos1 1 sin nx ; |
|||||||||||||||
|
|
|
|
sin n |
cosnx |
; |
б) 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
2 |
|
|
|
|
n 1 |
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n 11 (n ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
1 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
sin n 4 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16 |
|
|
|
|
|
|
cosnx . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
n 1 n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
3 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
cos( (2n 1)x) |
|
1 sin(nx) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
; |
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(2n 1)2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
4 |
|
|
|
|
|
2 n 1 |
|
|
|
|
|
|
n 1 |
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 2 |
cos(2nx) nsin(2nx) |
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
2sh |
|
|
|
|
1 |
4 |
( 1)n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
; |
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
n 1 |
|
|
|
|
|
|
|
1 (2n) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
4 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin((2n 1) x) . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
n 1 |
2n 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
1 |
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
cos(2n 1) x |
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
3( 1)n 1 |
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
; |
|
|
б) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cosn x ; |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
2 |
|
|
|
|
|
2 n 0 |
|
|
(2n 1)2 |
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
2 n 1 |
|
n2 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||
5
в)
г)
1.5.а)
б)
в)
1.6.а)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
1 3( 1)n |
|
|
|
n x |
|
|
|
|
||||||||||||||||
4.3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
|
|
|
|
; |
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
n 1 |
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|||||||||||
2 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( 1)n 1 ( 1)n sin n x . |
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
n 1 n (n) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
12 |
|
|
|
|
cos(2n 1)x |
|
|
|
( 1)n 1 sin nx |
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
; |
|||||||||||||
2 |
|
|
|
|
|
2n |
1 |
|
|
|
n |
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n 1 |
|
|
|
|
|
|
|
n 1 |
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
|
|
|
sin(2n 1) x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
; |
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n 0 |
|
|
|
|
|
2n 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( 1) |
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
sh |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(2cosnx 4nsin x) . |
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4n |
1 |
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
n 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin n / 2 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cosnx |
. |
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
n 1 |
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
Занятие 2
Классификация и приведение к каноническому виду уравнений с частными производными второго порядка
Аудиторные задания
2.1. Привести к каноническому виду следующие дифференциальные уравне-
ния:
2.1.1. |
2u |
4 |
2u |
|
|
21 2u |
2 u 3 u 5u x2 |
; |
||||||||||||
x2 |
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
x y |
|
|
|
|
y2 |
|
x |
|
y |
|
|||||||
2.1.2. |
2u |
2 |
2u |
|
|
2u |
u |
u |
u xy ; |
|
||||||||||
x2 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
x y |
|
|
|
y2 |
|
x |
y |
|
|
|
|
||||||
2.1.3. |
2u |
2 |
2u |
|
|
2 |
2u |
6 |
u |
6 |
u |
3u x y2 ; |
||||||||
x2 |
x y |
|
y2 |
x |
y |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
2.1.4. |
2u |
2 |
2u |
|
|
3 |
2u |
2 |
u |
7 |
u |
3u 0 ; |
|
|||||||
x2 |
x y |
|
|
y2 |
x |
y |
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
2.1.5. |
4 |
2u |
8 |
2u |
|
2u |
2 |
u |
2 |
u |
3u x2 ; |
|
||||||||
x2 |
x y |
y2 |
x |
y |
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
2.1.6. |
8 |
2u |
6 |
|
2u |
|
2u |
u 3 |
u u 0 ; |
|
||||||||||
x2 |
|
|
|
|
|
y2 |
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
x y |
|
|
x |
|
y |
|
|
||||||||
6
2.1.7. |
2u 2 |
2u |
2u 3 u |
2 u |
5u 0 ; |
||||||||||
|
|
|
|
||||||||||||
|
x2 |
|
|
x y |
y2 |
x |
|
y |
|
|
|||||
2.1.8. |
2 2u |
8 |
2u |
8 2u |
2 |
u |
2 |
u |
5u 0 ; |
||||||
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
x2 |
|
|
|
|
x y |
y2 |
|
x |
|
y |
|
|||
2.1.9. |
2u 6 |
|
2u |
9 2u 4 u 3 u 7u 0 ; |
|||||||||||
|
|
|
|||||||||||||
|
x2 |
|
|
x y |
y2 |
x |
y |
|
|||||||
2.1.10. 2u |
4 |
2u |
|
4 2u |
4 |
u |
9 |
u |
3u 0 . |
||||||
|
|
|
|||||||||||||
|
x2 |
|
|
|
x y |
y2 |
|
x |
|
y |
|
||||
Домашние задания
2.2. Привести к каноническому виду следующие дифференциальные уравне-
ния:
2.2.1. |
2u 6 |
2u |
|
8 2u u |
5 u 2u 0 ; |
|
|||||||||||
|
|
|
|||||||||||||||
|
x2 |
|
x y |
|
|
y2 |
x |
|
y |
|
|
||||||
2.2.2. |
3 |
2u |
8 |
2u |
|
|
7 |
2u |
3 |
u |
|
u |
2u 0 |
; |
|||
x2 |
x y |
y2 |
x |
y |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
2.2.3. |
3 |
2u |
8 |
2u |
|
|
6 |
2u |
3 |
u |
|
u |
2u 0 |
; |
|||
x2 |
x y |
|
y2 |
x |
y |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
2.2.4. |
2u |
2 |
2u |
3 |
2u |
2 u |
6 u |
0 |
; |
|||
x2 |
|
y2 |
||||||||||
|
|
|
x y |
|
|
x |
|
y |
|
|
||
2.2.5. |
2u |
4 |
|
2u |
5 |
2u |
|
u 2 |
u 0 ; |
|
||
x2 |
|
|
y2 |
|
||||||||
|
|
|
x y |
|
|
x |
|
y |
|
|
||
2.2.6. |
2u |
2cos x |
|
|
2u |
(3 sin 2 x) 2u |
y |
u |
0 |
; |
|||||||||||||||||||||
x2 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y2 |
|
|
y |
|
|
||||||
2.2.7. |
y |
2 2u |
2xy |
|
2u |
|
2x |
2 2u |
y |
u |
0 ; |
|
|
||||||||||||||||||
x2 |
|
x y |
|
|
y2 |
y |
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
2.2.8. |
y |
2u |
2u |
|
0 ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
x2 |
|
|
|
y2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.2.9. (1 x |
2 |
) |
2u |
|
(1 y |
2 |
) |
2u |
x |
u |
y |
u |
0 ; |
|
|||||||||||||||||
|
|
x2 |
|
|
|
y |
2 |
x |
y |
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
2.2.10. sin |
2 |
|
x |
2u |
2sin x |
|
2u |
|
y |
2 |
2u |
0 . |
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
y2 |
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x y |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
7
Ответы: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2u |
|
10 u |
|
|
11 u |
|
5 |
u |
1 |
2 |
, где y 3x и |
||||||
2.1.1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
112 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
112 |
|
|
112 |
|
112 |
10 |
|
||||||||
y 7x .
2.1.2. |
|
|
2u |
|
|
u |
u , где y x и y . |
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
2.1.3. |
|
|
2u |
|
|
|
2u |
|
|
|
u |
|
u 2 , где y x и x . |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
2u |
|
|
|
u |
|
|
|
|
u |
|
|
, где y 3x и y x . |
||||||||||||
2.1.4. |
|
|
|
|
|
3u |
|
|
|
9 |
|
|
16 |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
2u |
|
|
|
|
|
|
|
u |
|
|
|
|
u |
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
2.1.5. |
|
|
|
|
|
3u |
3 |
|
|
|
|
3 |
|
|
12 , где y (1 |
|
3) / 2 x и |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
y (1 
3 / 2)x .
|
|
|
|
|
2u |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
2.1.6. |
|
|
|
|
|
|
|
8u |
|
|
(27 |
|
17) |
|
|
|
|
|
) (27 |
17) |
|
68 , где |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
3 |
|
|
17 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
17 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
y |
|
|
|
|
|
|
|
|
x, |
|
y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
8 |
|
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
|
|
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
2.1.7. |
|
|
2u |
|
|
5u |
|
u |
|
, где y x и y . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
2u |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
2.1.8. |
|
|
|
|
|
|
|
5u 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8 , где y , y 2x . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
2u |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u |
|
|
|
|
|
u |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
2.1.9. |
|
|
|
|
|
|
|
74 9 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9 , где y 3x и y . |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
2u |
|
|
|
|
|
9 |
u |
|
|
|
|
u |
|
|
|
4 , где y 2x и y . |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2.1.10. |
|
|
|
|
|
|
|
34 |
|
|
|
|
|
|
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
2u |
|
|
|
|
2u |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7 |
u |
|
|
|
|
|
|
u |
|
7 , где y 3x 2 |
и |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2.2.1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4u |
|
|
|
|
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7x 2 . |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
2u |
|
|
|
|
|
2u |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u |
|
|
|
|
3, |
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
2.2.2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6u 9 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
5 |
|
|
|
|
5, где y 4x |
|
|
|
5x 3. |
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
2u |
|
|
|
|
|
2u |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u |
|
2 , где y 4x |
3 , |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9 |
|
|
3 2 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2.2.3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6u |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2x 3 . |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
2.2.4. |
|
|
2u |
|
|
|
|
1 u |
|
0 , где x y и 3x y . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
8
2.2.5. |
|
|
2u |
|
|
|
|
2u |
|
|
|
|
|
u |
|
0 |
, где 2x y и x . |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
2u |
|
|
|
|
|
u |
|
|
|
|
|
u |
0 , где 2x sin x y . |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
2.2.6. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
32 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
2.2.7. |
|
|
2u |
|
|
|
|
2u |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
u |
|
1 |
|
u |
|
0 , где x2 y2 , x2 . |
||||||||||||||||||||||
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
22 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
2.2.8. |
|
|
2u |
|
|
|
2u |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
u |
0 |
, где x, |
2 |
y3/ 2 |
( y 0) . |
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
2u |
|
|
2u |
|
|
|
|
ln x |
|
|
, ln |
y |
|
. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
2.2.9. |
|
0 , где |
1 x2 |
1 y2 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
2.2.10. |
|
2u |
|
|
|
|
|
25 |
|
|
|
|
|
u |
|
0 , где |
y tg |
x |
, y . |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
Занятие 3
Нахождение общего решения уравнений с частными производными второго порядка
Аудиторные задания
3.1. Найти общее решение гиперболического уравнения:
а) |
2u |
4 |
2u |
|
5 |
2u |
0 ; |
б) |
2u |
2 |
|
2u |
5 |
2u |
0 ; |
||
x2 |
x y |
y2 |
x2 |
|
x y |
y2 |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
в) |
2u |
2 |
2u |
|
3 |
2u |
0 ; |
г) |
2u |
4 |
|
2u |
|
12 2u |
0 . |
||
|
x2 |
|
x y |
|
|
y2 |
|
|
x2 |
|
x y |
|
y2 |
|
|
||
3.2. Найти общее решение параболического уравнения:
а) |
2u |
2 |
|
2u |
2u |
u |
u |
0 ; |
|
|||||
x2 |
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
x y |
y2 |
|
x |
y |
|
|
|
|||||
б) |
2u |
4 |
|
2u |
4 |
2u |
|
|
u |
2 |
u |
0 |
; |
|
x2 |
|
x y |
y2 |
|
x |
y |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
в) |
2u |
4 |
|
2u |
4 |
2u |
|
|
u |
2 |
u |
0 |
; |
|
x2 |
x y |
y2 |
|
x |
y |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
г) |
2u |
6 |
|
2u |
9 |
2u |
2 u 6 u 0 . |
|||||||
x2 |
|
|
|
y2 |
||||||||||
|
|
x y |
|
|
|
x |
y |
|
||||||
3.3. Найти общее решение эллиптического уравнения:
9
а) |
2u |
4 |
2u |
|
5 |
2u |
0 ; |
б) |
2u |
2 |
|
2u |
5 |
2u |
0 ; |
|
x2 |
x y |
y2 |
x2 |
|
x y |
y2 |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
в) |
2u |
2 |
2u |
|
3 |
2u |
0 ; |
г) |
2u |
2 |
|
2u |
|
10 2u |
0 . |
|
|
x2 |
|
x y |
|
|
y2 |
|
|
x2 |
|
x y |
|
y2 |
|
||
Домашние задания
3.4. Найти общее решение гиперболического уравнения:
а) |
2u |
4 |
2u |
|
3 |
2u |
0 ; |
б) |
2u |
6 |
|
2u |
5 |
2u |
0 ; |
||
x2 |
x y |
y2 |
x2 |
|
x y |
y2 |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
в) |
2u |
6 |
2u |
|
8 |
2u |
0 ; |
г) |
2u |
4 |
|
2u |
21 2u |
0 . |
|||
x2 |
|
|
y2 |
x2 |
|
|
|
||||||||||
|
|
x y |
|
|
|
|
|
x y |
|
y2 |
|
|
|||||
3.5. Найти общее решение параболического уравнения:
а)
б)
в)
г)
2ux22ux22ux22ux2
6 |
|
|
2u |
9 2u 2 |
u |
6 |
u |
0 ; |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
x y |
y2 |
|
x |
|
|
y |
|
|
||||
2 |
|
2u |
2u |
u |
2 |
u |
0 ; |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
x y |
y2 |
x |
|
|
y |
|
|
|
|||
8 |
|
|
2u |
16 |
2u |
3 u |
12 u 0 |
; |
||||||
|
|
|
|
|
y2 |
|||||||||
|
|
x y |
|
|
x |
|
y |
|
||||||
8 |
|
|
2u |
16 |
2u |
u |
4 u |
0 . |
|
|||||
|
|
|
|
|
y2 |
|
||||||||
|
x y |
|
x |
|
y |
|
|
|||||||
3.6. Найти общее решение эллиптического уравнения:
а) |
2u |
24 |
2u |
|
26 2u |
0 |
; |
б) |
2u |
4 |
2u |
8 |
2u 0 ; |
||||
x2 |
|
|
|
x2 |
|
||||||||||||
|
|
|
x y |
|
y2 |
|
|
|
|
x y |
|
y2 |
|
||||
б) |
2u |
6 |
2u |
13 |
2u 0 ; |
|
в) |
2u |
6 |
2u |
18 2u |
0 . |
|||||
x2 |
|
|
|
|
x2 |
|
|||||||||||
|
|
x y |
|
|
y2 |
|
|
|
|
x y |
|
y2 |
|
||||
Ответы:
3.1.а) u(x, y) C1( y 5x) C2 ( y x) ; б) u(x, y) C1( y 5x) C2( y 3x) ; в) u(x, y) C1( y x) C2 ( y 3x) ; г) u(x, y) C1( y 2x) C2 ( y 6x) .
3.2.а) u(x, y) C1( y x) C2 ( y x)e y ;
б) u(x, y) C1( y 2x) C2 ( y 2x)e y / 2 ;
10
