- •ПЕРЕЧЕНЬ МАТЕРИАЛОВ
- •ПОЯСНИТЕЛЬНАЯ ЗАПИСКА
- •1 ЧИСЛОВЫЕ И ФУНКЦИОНАЛЬНЫЕ РЯДЫ. ОБЩИЕ СВЕДЕНИЯ. СХОДИМОСТЬ
- •1.1 Числовые ряды
- •1.2 Знакопеременные ряды
- •1.3 Функциональные ряды
- •1.4 Степенные ряды
- •1.5 Ряд Тейлора (Маклорена)
- •1.6 Разложение элементарных функций в степенной ряд
- •1.7 Применение рядов в приближенных вычислениях
- •1.7.1. Приближенное вычисление определенных интегралов
- •1.7.2. Интегрирование дифференциальных уравнений с помощью рядов
- •2 РЯД ФУРЬЕ. ИНТЕГРАЛ ФУРЬЕ
- •2.1 Ортогональная и ортонормированная система функций. Тригонометрическая система функций
- •2.4 Разложение в ряд Фурье функции с произвольным периодом
- •2.5 Интеграл Фурье
- •3.2 Производная ФКП. Условия Коши-Римана. Аналитические функции
- •3.3 Основные интегральные теоремы функции комплексной переменной
- •3.3.1 Интеграл от функции комплексной переменной
- •3.3.2 Теорема Коши для односвязной области
- •3.3.3 Теорема Коши для многосвязной области
- •3.3.5 Интегральная формула Коши
- •3.3.6 Бесконечная дифференцируемость аналитических функций
- •3.3.7 Теорема Лиувилля. Основная теорема алгебры
- •3.4. Ряды в комплексной области
- •3.4.1 Числовые ряды
- •3.4.2 Функциональные комплексные ряды
- •3.4.3 Степенные ряды в комплексной области
- •3.4.4 Ряд Тейлора
- •3.4.5 Ряд Лорана
- •3.4.6 Поведение функции в бесконечно удаленной точке
- •3.5 Нули аналитической функции. Изолированные особые точки
- •3.6 Вычеты
- •4 ОПЕРАЦИОННОЕ ИСЧИСЛЕНИЕ
- •4.1 Преобразование Лапласа. Оригинал и изображение
- •4.2 Основные теоремы операционного исчисления
- •4.3 Дифференцирование и интегрирование оригиналов и изображений
- •4.4 Свертка функций. Теорема Бореля. Интегралы Дюамеля
- •4.5 Обратное преобразование Лапласа
- •4.6 Применение преобразования Лапласа к решению дифференциальных уравнений и систем дифференциальных уравнений
- •Практикум по учебной дисциплине Математика. Часть 3
- •Занятие 3. Функциональные ряды
- •Занятие 10. Изолированные особые точки
- •РАЗДЕЛ КОНТРОЛЯ ЗНАНИЙ
- •Типовой расчет «Ряды»
- •Типовой расчет «Элементы операционного исчисления»
- •Типовой расчет «ТФКП»
- •ВСПОМОГАТЕЛЬНЫЙ РАЗДЕЛ ПО УЧЕБНОЙ ДИСЦИПЛИНЕ «МАТЕМАТИКА. ЧАСТЬ 2»
- •Программа дисциплины
- •Экзаменационные вопросы для студентов 2 курса (3 семестр)
- •Перечень учебно-методических пособий
Решение. |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
a) f (z)= |
|
z +3 |
. Проверим, является ли особая точка z0 =1 полюсом. Для этого вос- |
|||||||
|
|
|||||||||
|
|
(z −1)2 |
|
|
|
|
||||
пользуемся теоремой 3.18. |
|
|
|
|
||||||
f (z)= |
ϕ(z) |
, где |
ϕ(z)= z +3 аналитична в точке |
z =1, ϕ(1)= 4 ≠ 0 . |
Следовательно, |
|||||
(z −1)2 |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
z =1 – полюс второго порядка. |
|
|
|
|||||||
b) f (z)= |
|
1 |
|
. В примере 3.28 (с) мы получили, что z = 0 |
– нуль первого |
|||||
sin2 z −1+cos z |
||||||||||
порядка для функции f (z)= sin2 z −1+cos z . Следовательно, согласно теореме 3.19 z = 0 –
полюс первого порядка для функции f (z)= 2 1 . sin z −1+cos z
3.6 Вычеты
Пусть z0 – изолированная особая точка функции f (z), то есть f (z) аналитична в не-
котором кольце 0 < z − z0 < R . Вычетом функции f (z) в точке z = z0 называется комплекс-
ное число, равное значению интеграла |
1 |
∫ |
f (z)dz = Res f (z), где L – контур, целиком при- |
|
2πi |
||||
|
L |
z=z0 |
||
|
|
|
надлежащий кольцу 0 < z − z0 < R , ориентированный в положительном направлении и со-
держащий в себе точку z0 . Разложим f (z) в кольце 0 < z − z0 < R в ряд Лорана:
+∞
f (z)= ∑Cn (z − z0 )n ,
n=−∞
коэффициенты которого находятся по формуле
Cn = |
1 |
|
f (ξ) |
dξ, n = 0,±1,±2 , |
|
2πi L∫ |
(ξ− z0 )n−1 |
||||
|
|
||||
где L – произвольный контур, целиком принадлежащий кольцу 0 < z − z0 < R , ориентиро-
ванный в положительном направлении и содержащий в себе точку z0 . Сравнивая эти формулы, получаем
Res f (z)= C−1 . (3.64)
z=z0
В частности, если z0 |
– устранимая особая точка, то Res f (z)= 0 , так как C−1 = 0 . |
|
z=z0 |
Укажем другие способы нахождения вычета, не разлагая функцию f (z) в ряд Лорана. Пусть z = z0 – полюс первого порядка, то есть разложение в ряд Лорана в окрестности
88
точки z = z0 имеет вид:
∞ |
C−1 |
|
|
f (z)= ∑Cn (z − z0 )n + |
. |
||
|
|||
n=0 |
z − z0 |
||
Умножим обе части равенства на ( z − z0 ):
|
∞ |
|
|
|
|
|
f (z)(z − z0 )= ∑Cn (z − z0 )n+1 +C−1 . |
|
|
|
|||
|
n=0 |
|
|
|
|
|
Найдем lim |
f (z)(z − z0 )= lim |
|
∞ |
|
|
= C−1. |
|
∑Cn (z − z0 ) |
+C−1 |
||||
|
|
|
|
n+1 |
|
|
z→z0 |
z→z0 n=0 |
|
|
|
||
Таким образом,
Res f (z)= C−1 |
= lim f (z)(z − z0 ). |
|
|
(3.65) |
||||
z=z0 |
z→z0 |
|
|
|
|
|||
Пусть z0 – полюс порядка m >1, то есть разложение |
f (z) в ряд Лорана имеет вид: |
|||||||
∞ |
|
C−1 |
|
C−2 |
|
C−m |
|
|
f (z)= ∑Cn (z − z0 )n + |
+ |
+ + |
, C−m ≠ 0 . |
|||||
|
||||||||
|
(z − z0 )2 |
(z − z0 )m |
||||||
n=0 |
|
z − z0 |
|
|
||||
Умножим обе части равенства на (z − z0 )m :
|
|
|
|
|
|
∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f (z)(z − z0 )m = ∑(z − z0 )n+m +C−1(z − z0 )m−1 +C−2 (z − z0 )m−2 + +C−m . |
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
n=0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Дифференцируя последнее равенство ( m −1) раз, получаем: |
|
|
|||||||||||||||||||||
|
d m−1 |
(f (z)(z − z0 )m )= (m −1)!+m!C0 (z − z0 )+ . |
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
m−1 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
dz |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Переходя к пределу при z → z0 , находим: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
Res f (z)= C−1 |
= |
1 |
|
lim |
d m−1 |
(f (z)(z − z0 )m ). |
|
|
|
(3.66) |
||||||||||||
|
|
|
|
dzm−1 |
|
|
|
||||||||||||||||
|
z=z0 |
|
|
|
|
(m −1)! z→z0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Из формулы 3.65 можно получить удобную форму для нахождения вычета для полюса |
|||||||||||||||||||||||
первого порядка, |
если |
|
f (z) |
представима в виде f |
(z)= |
ϕ(z) |
, где ϕ(z), g(z) |
аналитичны в |
|||||||||||||||
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
g(z) |
|
|
|||
точке z = z0 , ϕ(z0 )≠ 0, g(z0 )≠ 0, g′(z0 )≠ 0 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
А именно: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
Res f (z)= |
lim |
|
ϕ(z)(z − z0 ) |
= |
lim |
|
ϕ(z) |
= |
ϕ(z) |
|
. |
|
|
(3.67) |
||||||||
|
z=z0 |
z→z0 |
|
g(z) |
z→z0 |
|
g(z)− g(z0 ) |
|
|
g′(z0 ) |
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
z − z0 |
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Теорема 3.20 |
(основная теорема о вычетах). Пусть функция |
f (z) |
аналитична в |
||||||||||||||||||||
замкнутой области |
|
за исключением конечного числа особых точек |
zk D, k =1, n , |
||||||||||||||||||||
D |
|||||||||||||||||||||||
89
тогда справедливо равнство:
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
∫ f (z)dz =2πi ∑Res f (z), L – граница области D. |
|
|
|
|
|||||
L |
k =1z=zk |
|
|
|
|
|
|
|
|
Пример 3.31. Найти вычеты следующих функций в особых точках: |
|
|
|||||||
|
1 |
b) f (z)= |
sin z |
|
|
|
1 |
||
a) |
f (z)= z3 e z ; |
; |
c) |
||||||
z |
f (z)= sin 1+ |
z |
. |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||
Решение.
1
a) f (z)= z3 e z . Особой точкой является точка z0 = 0 . Разложим f (z) в ряд Лорана:
1 |
|
∞ |
1 |
|
∞ |
3−n |
|
1 |
|
1 |
|
1 |
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
f (z)= z3 e z = z3 ∑ |
|
= ∑ |
z |
= z3 + z2 + |
+ |
+ |
z−1 |
+ |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
n=0 zn n! |
n=0 |
n! |
|
2! 3! 4! |
|
||||||||||
Res f (z)= C−1 = |
1 |
= |
1 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4! |
24 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
z=0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
b) Особой точкой является z0 = 0 . В примере 3.29 (а) мы установили, что z0 = 0 явля-
ется устранимой особой точкой. Следовательно, Res f (z)= 0 .
z=0
c) |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f (z)= sin 1+ |
. Особой точкой является точка z0 = 0 . Разложим f (z) в ряд Лора- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
на: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
∞ |
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
∞ |
|
n |
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(−1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(−1) |
|
|
|||||||||||||||
f (z)= sin 1 |
+ |
z |
|
= sin1 cos |
z |
+cos1 sin |
z |
|
= sin1 |
∑ |
|
2n |
|
|
|
+cos1 |
∑ |
2n+1 |
|
|
= |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n=0 z |
|
|
(2n)! |
|
|
|
|
n=0 z |
|
(2n +)! |
||||||||||||||||||||||
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
sin1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
= sin1 1− |
|
|
|
|
|
+ |
+cos1 |
|
|
|
− |
|
|
+ |
= sin1 |
+cos1 |
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
+ . |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
2!z2 |
|
|
|
3!z3 |
|
z |
2! |
z2 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
Следовательно, |
Res f (z)= C−1 = cos1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
z=0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Пример 3.32. Найти вычеты следующих функций в особых точках: |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
a) f (z)= |
|
|
|
z + 2 |
; |
|
b) f (z)= |
|
z + 2 |
|
|
; |
|
|
|
|
c) f (z)= |
|
|
z3 |
|
. |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
z2 −2z −3 |
|
(z +1)2 (z −3) |
|
|
|
|
|
z2 −1 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
Решение. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a) |
f (z)= |
|
|
|
|
z + 2 |
|
|
= |
z + 2 |
. |
Особыми |
точками |
функции |
являются |
z0 = −1, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
z2 − 2z −3 |
(z +1)(z −3) |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
z1 = 3 . Точки z0 |
|
|
и z1 |
|
являются полюсами I порядка. Для нахождения вычетов воспользуемся |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
формулой 18.2: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Res f (z)= lim |
|
|
z + 2 |
|
|
z |
|
|
|
|
|
|
z + 2 |
|
|
|
1 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
+1 |
= |
lim |
|
|
|
= − |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
(z +1)(z −3) |
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
z=−1 |
|
|
z→−1 |
|
|
|
|
|
z→−1 z −3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
90
|
|
|
|
|
z + 2 |
|
|
|
|
|
|
z + 2 |
= 5 . |
|
||||
Res f (z)= lim |
|
|
|
(z −3) |
= lim |
|
||||||||||||
(z +1)(z −3) |
|
|
||||||||||||||||
z=3 |
|
z→3 |
|
|
z→3 |
z +1 4 |
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
b) f (z)= |
|
z + 2 |
|
. Особой точкой функции является точка z0 = −1, которая есть |
||||||||||||||
(z +1)2 (z −3) |
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
полюс второго порядка. Воспользуемся формулой 3.66. |
|
|||||||||||||||||
|
|
|
1 |
|
|
|
|
z + 2 |
|
2 |
′ |
|
′ |
|
||||
Res f (z)= |
|
|
|
|
|
|
|
|
(z +1) |
|
|
|
=1. |
|||||
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
||||||||||
|
|
|
lim |
|
|
|
= lim (z + 2) |
|||||||||||
z=−1 |
|
(2 −1)! z→−1 |
(z +1) |
|
|
|
z→−1 |
|
||||||||||
c) f (z)= |
|
|
z3 |
|
. Особыми точками функции являются z0 =1, z0 = −1, которые явля- |
|||||||||||||
|
z2 −1 |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
ются полюсами первого порядка. Воспользуемся формулой 3.67: f (z)= ϕg((zz)), где
ϕ(z)= z3, g(z)= z2 −1, ϕ(1)≠ 0, ϕ(−1)≠ 0, g(1)= 0, g(0)= 0, g′(1)≠ 0, g′(0)= 0
Res f (z)= |
|
ϕ(1) |
|
|
z3 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
z |
= |
|
|
|
|
|
|
|
′ |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
g (1) 2z z=1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
Res f (z)= |
ϕ(−1) |
|
z3 |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
= |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
=− |
′ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
z |
1) 2z z=−1 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
1 |
|
|
|
|
g (− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
Пример 3.33. Вычислить следующие интегралы, пользуясь основной теоремой о вы- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
четах: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
a) |
|
∫z3 e z dz ; |
|
|
|
|
|
|
|
b) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
sin 1+ |
z |
dz . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
z |
|
=1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
z−1 |
|
=2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
Решение. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
a) |
|
∫z3 e z dz . Особой точкой |
f (z)= z3 e z |
является точка z = 0 , которая лежит внут- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
z |
=1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
ри контура. Следовательно, по теореме 18.1 |
∫z3 e z dz = 2πi Res f (z). Но |
Res f (z)= |
|
(см. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
24 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
z |
|
=1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
z=0 |
z=−1 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
||
пример 3.31 а). Следовательно, |
∫z3 e z dz = 2πi |
|
|
= |
πi . |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
24 |
12 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
z |
|
=1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
b) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
. Особой точкой |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
которая |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
∫ sin 1+ |
z |
dz |
|
|
f (z)= sin 1+ |
z |
является точка z = 0 , |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
z−1 |
|
=2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
лежит внутри контура. Следовательно, по теореме 3.20:
91
|
|
|
|
|
|
|
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin 1+ |
z |
dz = 2πi Res f (z)= 2πi cos1 (см. пример 3.31 с). |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
z−1 |
|
|
=2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
z=0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
Пример 3.34. Вычислить следующие интегралы, пользуясь основной теоремой о вы- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
четах: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
a) |
|
|
|
|
|
|
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
ez |
|
|
|
|
dz ; |
|
|
|
b) |
∫ |
ctg z |
|
dz . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
(4z − π) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
z−1 |
|
=1 |
(z +1) (z −1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
z |
|
=1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
Решение. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
a) |
|
|
|
|
|
|
|
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
ez |
|
|
dz |
|
. Особыми |
|
точками функции |
f (z)= |
|
ez |
являются |
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
z−1 |
|
=1 (z + |
1) (z −1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(z |
+1) (z −1) |
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
точки |
|
z0 = −1; z0 =1. |
Из этих точек только точка |
z =1 лежит внутри контура. |
Поэтому, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
z−∫1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ez |
|
|
|
|
|
|
dz = 2πi Res f (z) |
(по теореме 3.31). Точка |
z0 =1 является полюсом I по- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
=1 (z +1)3(z −1) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
ez |
|
|
|
|
|
z=1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
рядка |
f (z) |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. Следовательно, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
(z +1)3(z −1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ez |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ez |
|
|
e1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. Значит, |
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
Res f (z)= lim |
|
|
|
|
3 |
|
|
|
−1) |
(z −1) = lim |
|
|
3 = |
8 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
z=1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
z→1 |
(z +1) (z |
|
|
|
z→1 |
(z +1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
z−∫1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ez |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2πi e |
πe |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
=1 |
|
|
|
dz |
= |
|
|
8 |
|
|
= 4 i . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
(z +1)3(z −1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
b) ∫ |
|
|
|
ctg z |
|
dz . Особыми точками функции |
f (z)= |
ctg z |
|
являются точки |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
(4z − π) |
(4z − π) |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
z |
|
=1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
z |
0 |
= |
π |
, |
z = 0, |
z = π, |
|
z |
4 |
|
= −π, z = 2π, ; |
z = kπ, |
n = 0,±1,±2, .. |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
1 |
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Внутри контура лежат только две точки z0 = π4 , z1 = 0 , которые являются полюсами первого порядка. Следовательно, по теореме 3.31:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ctg z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∫ |
dz = 2πi Res f (z)+ Res f (z) . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
(4z − π) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
z |
|
=1 |
z=0 |
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
z=4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Вычеты найдем, пользуясь формулой 3.67 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
f (z)= |
ϕ(z) |
, где ϕ(z)= ctg z, |
g(z)= 4z − π, |
|
π |
|
|
π |
|
|
π |
|
||||||||
|
|
|
ϕ |
|
|
≠ 0, |
g |
|
|
= 0, |
g′ |
|
|
= 4 ≠ 0 . |
|||||||
|
g(z) |
4 |
4 |
4 |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
92
|
|
|
ϕ π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
1 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Res f (z)= |
4 |
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
z= |
π |
π |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
4 |
g′ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
ϕ(z) |
|
|
|
|
|
cos z |
|
|
|
′ |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
z = 0 ; f (z)= g(z), где ϕ(z)= |
4z − π, |
g(z)= sin z, |
ϕ(0)≠ 0, g(0)= 0, g (0)=1. |
||||||||||||||||||
Res f (z)= |
ϕ(0) |
= |
− π1 |
= − 1 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
′ |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
z |
= |
0 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
π |
|
|
|
|
|
|
||||
|
g (0) |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
Окончательно, |
|
∫ |
ctg z |
|
|
|
1 |
|
1 |
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
dz |
= 2πi |
− |
|
. |
|
|||||||||||
|
(4z − π) |
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
z |
|
=1 |
|
4 |
|
π |
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
93
