Математика. В 4 ч. Ч
.2.pdf
МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ
Белорусский национальный технический университет
Кафедра «Высшая математика № 1»
МАТЕМАТИКА
Практикум
Часть 2
Минск
БНТУ
2015
МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ Белорусский национальный технический университет
Кафедра «Высшая математика № 1»
МАТЕМАТИКА
Практикум для студентов инженерно-технических специальностей
В 4 частях
Часть 2
Рекомендовано учебно-методическим объединением в области автоматизации технологических процессов, производств и управления
Минск
БНТУ
2015
1
УДК 519.2(075.8) ББК 22.1я7
М34
Составители части:
Е. А. Бричикова, Г. К. Воронович, И. Н. Катковская, Г. И. Лебедева, И. М. Мартыненко, Е. А. Федосик, Н. И. Чепелев, Т. И. Чепелева
Рецензенты:
кандидатфизико-математическихнаук, доцентА. Н. Исаченко (БГУ);
доцент Л. А. Хвощинская (БГАТУ)
Математика : практикум для студентов инженерно-технических М34 специальностей : в 4 ч. / сост.: Е. А. Бричикова [и др.]. – Минск :
БНТУ, 2014– . – Ч. 2. – 2015. – 138 с. ISBN 978-985-550-509-0 (Ч. 1).
Практикум подготовлен в соответствии с действующей программой дисциплины «Математика» для студентов инженерно-технических специальностей БНТУ.
Практикум состоит из 28 занятий по разделам «Неопределенный и определенный интеграл», «Интеграл по фигуре», «Элементы теории поля» и «Дифференциальные уравнения». Каждое занятие содержит задания для аудиторной и самостоятельной работы студентов. Задания снабжены ответами, что позволит студентам проконтролировать правильность решений задач. Издание содержит также типовые расчеты по указанным разделам, которые могут быть использованы и для индивидуальных заданий студентов, и для проведения текущего контроля знаний.
Часть 1 вышла в 2014 г.
УДК 519.2(075.8) ББК 22.1я7
ISBN 978-985-550-509-0 (Ч. 2) |
© Белорусский национальный |
ISBN 978-985-550-341-6 |
технический университет, 2015 |
2
ОГЛАВЛЕНИЕ |
|
НЕОПРЕДЕЛЕННЫЙ ИНТЕГРАЛ...................................................... |
5 |
Занятие 1. Неопределенный интеграл. |
|
Метод непосредственного интегрирования....................... |
5 |
Занятие 2. Интегрирование с помощью замены переменной. |
|
Метод подстановки.............................................................. |
8 |
Занятие 3. Интегрирование по частям |
|
в неопределенном интеграле............................................. |
10 |
Занятие 4. Интегрирование выражений, |
|
содержащих квадратный трехчлен в знаменателе.......... |
13 |
Занятие 5. Интегрирование рациональных функций........................ |
15 |
Занятие 6. Интегрирование тригонометрических выражений......... |
18 |
Занятие 7. Интегрирование иррациональных выражений................ |
20 |
ОПРЕДЕЛЕННЫЙ ИНТЕГРАЛ.......................................................... |
23 |
Занятие 8. Вычисление определенных интегралов........................... |
23 |
Занятие 9. Приложения определенных интегралов........................... |
24 |
Занятие 10. Несобственные интегралы............................................... |
26 |
ИНТЕГРАЛ ПО ФИГУРЕ.................................................................... |
28 |
Занятие 11. Двойной интеграл. Его вычисление в декартовой |
|
системе координат............................................................ |
28 |
Занятие 12. Замена переменных в двойном интеграле ..................... |
31 |
Занятие 13. Приложения двойного интеграла ................................... |
33 |
Занятие 14. Тройной интеграл и его вычисление |
|
в декартовой системе координат.................................... |
36 |
Занятие 15. Замена переменных в тройном интеграле...................... |
38 |
Занятие 16. Приложения тройного интеграла.................................... |
41 |
Занятие 17. Криволинейные интегралы I рода .................................. |
45 |
Занятие 18. Криволинейные интегралы II рода................................. |
47 |
Занятие 19. Приложения криволинейных интегралов...................... |
50 |
Занятие 20. Поверхностные интегралы I рода................................... |
53 |
Занятие 21. Поверхностные интегралы II рода.................................. |
55 |
Занятие 22. Приложения интегралов по поверхности ...................... |
57 |
ТЕОРИЯ ПОЛЯ .................................................................................... |
61 |
Занятие 23. Элементы теории поля..................................................... |
61 |
Занятие 24. Поток векторного поля. Циркуляция. |
|
Потенциальное поле......................................................... |
65 |
3
ДИФФЕРЕНЦИАЛЬНЫЕ УРАВНЕНИЯ .......................................... |
70 |
Занятие 25. Дифференциальные уравнения первого порядка. |
|
Уравнения с разделяющимися переменными |
|
и однородные.................................................................... |
70 |
Занятие 26. Линейные дифференциальные уравнения |
|
первого порядка, уравнения Бернулли |
|
и в полных дифференциалах........................................... |
73 |
Занятие 27. Дифференциальные уравнения высших порядков, |
|
допускающие понижения порядка.................................. |
76 |
Занятие 28. Линейные однородные и неоднородные |
|
дифференциальные уравнения с постоянными |
|
коэффициентами. Метод Лагранжа................................ |
80 |
Занятие 29. Линейные неоднородные дифференциальные |
|
уравнения с постоянными коэффициентами |
|
с правой частью специального вида............................... |
83 |
Занятие 30. Решение систем дифференциальных уравнений |
|
методом Эйлера и методом исключения........................ |
90 |
Типовой расчет № 1 |
|
НЕОПРЕДЕЛЕННЫЙ И ОПРЕДЕЛЕННЫЙ ИНТЕГРАЛЫ........... |
95 |
Типовой расчет № 2 |
|
ИНТЕГРАЛ ПО ФИГУРЕ.................................................................. |
106 |
Типовой расчет № 3 |
|
ОБЫКНОВЕННЫЕ ДИФФЕРЕНЦИАЛЬНЫЕ УРАВНЕНИЯ |
|
И СИСТЕМЫ ДИФФЕРЕНЦИАЛЬНЫХ УРАВНЕНИЙ............... |
125 |
ПЕРЕЧЕНЬ УЧЕБНО-МЕТОДИЧЕСКИХ ПОСОБИЙ .................. |
137 |
4
НЕОПРЕДЕЛЕННЫЙ ИНТЕГРАЛ
Занятие 1. Неопределенный интеграл. Метод непосредственного интегрирования
Аудиторные задания
1.1. Пользуясь свойствами неопределенного интеграла и таблицей основных неопределенных интегралов, найти следующие интегралы:
1) |
|
x 2 |
x 1 |
|
|
|
|
|
1 43 |
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
dx; |
2) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx; |
3) |
|
|
|
|
|
; |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
sin2 x cos2 x |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4) |
|
1 3x2 |
|
|
dx; |
|
5) |
sin |
2 |
x |
dx; |
|
|
|
|
|
|
|
|
6) |
|
4x2 2x 3 |
dx; |
||||||||||||||||||||||||||||||
x2 |
1 2x2 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
7) sin 3x cos xdx; |
|
|
8) 2x 3 3 dx; |
|
|
|
9) cos 4x cos8xdx; |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
1 |
cos2 x |
|
|
|
|
|
|
|
2x |
|
|
|
|
|
|
|
2 x |
|
|
|
|
|
|
|
5 sin |
3 x |
|
|
|
||||||||||||||||||||||
10) |
|
|
|
|
|
|
|
|
dx; |
|
|
11) |
1 |
|
|
|
|
|
|
dx; |
|
12) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
dx; |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
1 cos 2x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
|
x |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
13) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx; |
|
|
|
||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
1 x |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
1 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
1 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
15) |
|
|
|
x |
|
|
|
|
x |
2 |
dx; |
16) |
|
|
|
|
|
|
|
x4 |
|
|
|
|
|
17) |
|
|
ex |
|
|
|
|
|
|
|
|
3e x |
|
||||||||||||||
|
cos |
|
|
|
sin |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx; |
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
dx; |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
4 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
x |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
1 |
|
x |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
18) |
|
|
dx; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
19) |
|
|
|
|
|
|
|
dx; |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
6x4 8x3 4x2 |
3x 5 |
dx; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x5 |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
20) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
21) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx; |
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ex |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
22) |
e x 1 |
|
|
|
|
|
|
dx; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
23) 3x |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx; |
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 x |
2 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
5
|
|
|
3 |
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
3 |
1 x2 |
2cos2 x |
|
||||
24) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx; |
25) |
|
|
|
|
|
|
|
dx; |
|
2 |
|
|
|
2 |
|
|
|
2 |
|
2 |
|
||||||||
|
|
|
1 x |
|
|
cos |
|
|
|
|
|
1 x |
cos |
x |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|||||||
26) |
6x 7 7x2 |
dx; |
27) |
ch x sh x dx; |
28) |
|
2 7sh2 x dx. |
|||||||||||||
|
|
|
x3 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sh2 x |
|
||||
Домашние задания
1.2.Пользуясь таблицей основных неопределенных интегралов
исвойствами неопределенного интеграла, найти следующие интегралы:
1) x2 4 x 2 dx;
3) tg2 xdx;
5) cos2 2x dx;
7) 1 x x 3 dx;
9) x2x2 1 dx;
2) |
|
9x5 |
12x4 6x3 7x2 4x 2 |
dx; |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x3 |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4) |
ex 3 5e x ctg2 х dx; |
|
||||||||||
6) |
|
2 |
|
4 |
|
6 |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx; |
|
|
|
|
x5 |
|
|
||||||||
|
|
x3 |
|
|
|
x7 |
|
|||||
8) |
|
7 3cos2 x |
dx; |
|
||||||||
|
cos2 x |
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||
10) |
|
x4 |
|
|
|
dx. |
|
|
|
|||
x2 |
|
1 |
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Ответы:
1.1. 1) |
x2 |
2 |
x3 |
2x C; |
2) |
ln |
|
x |
|
243 x 243 x2 |
C; |
|
|||||||||||
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||
|
2 |
3 |
|
4) 1 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
sin x |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
3) |
tg x ctg x C; |
arctg |
2x C; |
|
5) |
C; |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
2 |
|
||
6) |
4x 2ln |
|
x |
|
|
3 C; |
|
7) |
|
1 cos 2x |
1 cos 4x C; |
|
|||||||||||
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
8) |
2x4 12x3 27x2 |
27x C; |
9) |
|
1 sin 4x |
1 |
|
sin12x C; |
|
||||||||||||||
|
24 |
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
|
|
|
|
||||
6
10) |
ctg x |
|
1 x C; |
|
|
|
|
|
|
|
|
11) |
2x |
|
44 |
|
x C; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
ln 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
12) |
5ctg x 4cos x C; |
|
|
|
|
|
13) 3arctg x 7arcsin x C; |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
x 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
14) |
x |
|
ln |
|
|
|
|
|
|
C; |
15) |
x cos x C; |
16) |
|
|
|
|
|
|
x arctg x C; |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 |
x |
1 |
|
|
|
3 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
17) |
5e |
x |
|
|
|
1 |
|
C; |
|
|
|
|
|
|
|
|
18) x 2x |
3/2 |
|
3 |
x |
2 |
|
|
|
2 |
x |
5/2 |
C; |
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
x3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
||||||||||
19) |
|
|
|
x3 6 |
|
x C; |
|
|
|
|
|
20) 2x3 4x2 4x 3ln |
|
|
x |
|
|
C; |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
21) |
2 |
|
|
|
x7 |
|
33 x C; |
|
|
|
|
|
22) e x arcsin x C; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
23) |
2 3x |
arctg x C; |
|
|
|
|
|
24) 3arcsin x 5 tgx C; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
ln 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
25) |
3tg x 2arcsin x C; |
|
26) 6arctg x 7 ln |
|
x |
|
C; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
27) |
ch x sh x C ; |
|
|
|
|
|
|
|
28) 2cth x 7x C . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
1.2. 1) |
|
|
|
x4 |
|
2 |
x |
3 |
|
2x |
2 |
8x |
C; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
4 |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
2) 3x3 6x2 |
|
6x 7ln |
|
x |
|
|
|
|
C; |
|
3) |
tg x x C; |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
4) 3ex 5ctg x 5x C; 5) |
x |
sin x C; |
|
|
6) |
|
|
1 |
|
|
1 |
|
|
|
|
1 |
C; |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 |
|
|
|
x2 |
|
x4 |
|
|
x6 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
7) ln |
|
x |
|
6 |
|
x 3x |
|
x3 C; |
|
|
|
8) 7 tg x 3x C; |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
x |
1 |
|
|
|||||||
9) x arctg x C; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10) |
|
x |
ln |
|
C. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
2 |
x |
1 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
7
Занятие 2. Интегрирование с помощью замены переменной. Метод подстановки
Аудиторные задания
2.1. Найти неопределенные интегралы подведением (поднесением) под знак дифференциала:
1) |
cos x2sin x dx; |
|
2) |
dx |
; |
3) |
|
2x 3 |
dx; |
||||||||
|
x 1 2ln x 4 |
x2 3x 2 |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
4) |
4x 4 |
dx; |
|
5) |
tg xdx |
; |
|
|
6) |
|
|
dx |
|
|
; |
||
|
|
x2 2x |
|
|
cos2 х |
|
|
|
|
1 |
x2 |
arctg x |
|||||
7) |
xe x2 dx; |
8) |
sin3 2x dx; |
9) |
|
dx |
; 10) |
|
xdx |
. |
|||||||
|
|
|
|
|
cos4 2x |
|
|
x ln 4x |
|
|
|
|
1 x4 |
||||
2.2. Найти интегралы, применив метод подстановки:
1) x 3x 4 5 dx;
4) |
|
sin 2x |
dx; |
||||||
4 |
|
|
|
|
|||||
|
sin2 x |
|
|
||||||
7) |
|
sin xdx |
|
|
; |
||||
|
1 2cos x |
||||||||
|
|
|
|
||||||
10) |
|
e x |
dx; |
|
|
|
|
||
x |
|
|
|
|
|||||
|
|
|
x |
|
|
|
|
||
|
|
cos |
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
||
13) |
|
2 |
|
|
dx; |
||||
2 sin |
|
x |
|
||||||
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
2 |
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||
2) |
x |
|
2x 3dx; |
|||||
5) |
|
|
|
dx |
|
; |
|
|
x |
|
x 1 |
||||||
|
|
|
|
|
||||
8) |
|
|
|
|
dx |
|
|
; |
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
x |
|
x2 a2 |
||||
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
11) |
|
2 |
х |
dx; |
|
|
||
x2 |
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||
14) |
|
dx |
; |
|
|
|||
3 |
x |
|
|
|||||
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
3) |
|
ln x |
2 ln2 x |
dx; |
||
|
|
x |
||||
|
|
xdx |
|
|
||
6) |
|
|
; |
|
|
|
x |
1 |
|
||||
|
|
|
|
|
||
9) |
|
dx |
|
|
; |
|
|
|
|
|
|||
|
|
1 ex |
|
|||
12) cos ln x dx; x
15)2x 1 dx ;
x1
16) |
ln x 1 dx; |
17) |
sin x x cos x dx; |
18) |
|
dx |
; |
|
1 x2 |
||||||
|
x ln x |
|
x2 sin2 x |
|
x |
|
|
19) |
4x ln x 1 ln x dx; |
20) 2x arccos x dx. |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 x2 |
|
|
|
|
8
Домашние задания
2.3. Найти неопределенные интегралы подведением (поднесением) под дифференциал:
1) |
e4x 3dx; |
2) |
|
|
cos 2x |
|
|
dx; |
3) x2e x3 dx; |
4) |
|
|
|
|
dx |
; |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 sin2 2x |
|
x |
ln 2x |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3x dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
5) |
x |
|
|
x2 4 dx; |
|
6) |
|
|
xdx |
|
; |
|
7) |
|
|
; |
8) x2 cos(3x3 1)dx. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x2 |
7 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 9x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
2.4. Найти неопределенные интегралы методом подстановки: |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1) |
|
4sin 2x dx |
; |
|
|
|
2) |
ln x 1 |
dx; |
|
|
|
|
|
3) |
|
|
|
|
dx |
|
|
; |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
1 x ln x |
|
|
|
|
|
1 ex |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
4 sin2 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
4) |
|
1 |
x |
dx; |
|
|
|
|
|
|
|
5) |
x(2ln x 1) |
|
dx; |
|
6) |
2 |
|
|
x2 |
|
dx; |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
1 |
x |
|
|
|
|
|
|
|
4 x2 ln x |
|
|
|
|
x3 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
7) x(4x 5)3 dx; |
|
|
|
|
|
8) |
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
1 4ln2 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответы: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
2.1. 1) |
|
|
2sin x С; |
|
|
2) |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
С; |
3) ln |
|
x2 3x 2 |
|
С; |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
2ln x)3 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
ln 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6(1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
4) |
2ln |
|
x2 2x |
|
С; |
|
5) |
tg2 x |
С; |
|
|
|
6) |
|
|
ln |
|
С; |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
arctg x |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
1 |
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7) |
e |
С; |
8) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
С; |
9) ln |
|
ln 4x |
|
С; |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6cos3 2x |
|
|
2cos 2x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
10) |
1 arcsin x2 С. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.2. 1) |
|
|
(3x 4)7 |
|
2(3x 4)6 |
|
С; |
2) |
(2x |
3)5 2 |
(2x |
3)3 2 |
С; |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
63 |
|
|
|
|
|
|
27 |
|
|
|
|
|
|
|
10 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
3) |
(2 ln2 x)2 С; |
4) ln |
|
4 sin2 x |
|
С; |
5) 2arctg |
x 1 С; |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6) |
2 |
(x 1)3 |
2 |
|
|
x 1 С; |
|
|
|
|
|
|
|
7) |
|
1 2cos x С; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9
