191

2.Тэматыка і змест практычных заняткаў

1.Беларусь у пачатку найноўшага часу. Стварэнне беларускай дзяржаўнасці.

1.1.Лютаўская і кастрычніцкія рэвалюцыі 1917 г.

1.2.Разгортванне беларускага нацыянальна-дэмакартычнага руху ў 1917 г. Усебеларускі з’езд і абвяшчэнне Беларускай Народнай Рэспублікі (БНР).

1.3.Утварэнне ССРБ. Літоўска-беларуская рэспубліка.

Другое абвяшчэнне ССРБ і яе ўваходжанне ў склад СССР. Рыжскі мір.

2.Станаўленне суверэннай рэспублікі Беларусь (1990-2013 гг.)

2.1.Абвяшчэнне незалежнасці Беларусі і перамены ў эканамічным і грамадска-палітычным жыцці рэспублікі.

2.2.Знешняя палітыка Рэспублікі Беларусь.

2.3.Нацыянальна-культурнае развіццё Беларусі.

192

3.Тэставыя заданні

1.Калі адбылося поўнае засяленне тэрыторыі Беларусі? а. палеаліт; б. мезаліт; в. неаліт;

г. бронзавы век; д. жалезны век.

2.Калі ўзнікла племянное княжанне крывічоў з цэнтрам у Полацку?

а. VII ст. ; б. VIII ст. ; в. IX ст. ;

г. X ст.

3.Калі адбывалася засяленне славянамі тэрыторыі Беларусі?

а. VIII-V ст. да н. э.; б. I-III ст. н. э.;

в. III-V ст. н. э.; г. V-VIII ст. н. э.; д. XI-XII ст. н. э.

4.Хто быў першым гістарычна вядомым полацкім князем? а. Рурык; б. Рагвалод;

в. Уладзімір; г. Яраполк ; д. Ізяслаў.

5.У сувязі з якімі падзеямі ўпершыню у летапісах узгадваецца Мінск? а. паход Уладзіміра на Полацк; б. будаўніцтва крэпасці на раке Свіслач; в. бітва на Нямізе; г. паход Уладзіміра Манамаха;

д. правільны адказ не прызначаны.

6.Хто быў першым летапісна вядомым князем-хрысціянінам у Полацкім княстве? а. Усяслаў; б. Рагвалод; в. Ізяслаў; г. Брачыслаў; д. Барыс.

7.Існуе некалькі погладаў на размяшчэнне прарадзімы славян. З наступных варыянтаў выберыце неіснуючы:

193

а. басейн Віслы і Одэра; б. цячэнне Дуная;

в. цячэнне Нёмана і Заходняй Дзвіны; г. ад Віслы да Дняпра.

8.Гады жыцця Еўфрасінні Полацкай:

а. 1004 – каля 1067 гг.; б. 1100 – каля 1176 гг.; в. 1004 – каля 1167 гг.; г. 1114 – каля 1067 гг.; д. 1100 –1176 гг.

9.Гады жыцця Кірылы Тураўскага:

а. каля 1130 – каля 1182 гг.; б. каля 1140 – 1182 гг.; в. каля 1153 – 1215 гг.; г. 1150 – 1209 гг.;

д. правільны адказ не пазначаны.

10.Суаднясіце аўтараў і канцэпцыі паходжання беларусаў:

11.Размясціце ў храналагічным парадку полацкіх князёў XII ст.

1.Рагвалод Барысавіч

2.Расціслаў Глебавіч

3.Васілька

4.Усяслаў Васількавіч

→ → → →

12.Грунвальдская бітва адбылася:

а. 15 ліпеня 1410 г.; б. 10 ліпеня 1415 г.;

в. 8 верасня 1514 г.; г. 15 чэрвеня 1410 г.; д. 15 чэрвеня 1415 г.

13.Берасцейская царкоўная унія была заключана ў:

а. 1385 г.; б. 1569 г.; в. 1596 г.;

194

г. 1589 г.; д. 1598 г.

14.Вялікае княства Літоўскае ў пачатку XVI ст. набыло характар: а. парламенцкай рэспублікі; б. канстытуцыйнай манрахіі; в. абсалютнай манархіі; г. неабмежаванай манархіі;

д. саслоўна-прадстаўнічай манархіі.

15.Калі ўпершыню ў гістарычных крыніцах узгадваецца назва «Літва»?

а. 980 г.; б. 1009 г.; в. 1040 г.; г. 1109 г.; д. 1235 г.

16.Хто з вялікіх князёў літоўскіх увёў ва ўжытак герб «Пагоня»? а. Войшалк; б. Віцень; в. Альгерд; г. Вітаўт; д. Гедзімін.

17.Калі Вільня стала сталіцай ВКЛ?

а. 1253 г.; б. 1289 г.; в. 1323 г.; г. 1332 г.; д. 1333 г.

18.З якога часу этнонім «беларусы» пачынае ўжывацца у адносінах да насельніцтва сучаснай тэрыторыі Беларусі?

а. XIII ст.;

б. XIV ст.;

в. XV ст.;

г. XVI ст.;

д. XVIII ст.

19.Гады жыцця Ф. Скарыны:

а. каля 1470 – каля 1530 г.г.; б. каля 1480 – каля 1540 г.г.; в. каля 1490 – каля 1551 г.г.; г. каля 1500 – 1562 г.г.; д. каля 1510 –1562 г.г.

195

20.Калі ўпершыню на тэрыторыі Беларусі з’явілася бульба:

а. XVI ст.;

б. XVII ст.;

в. XVIII ст.;

г. XIX ст.;

д. XX ст.

21.Хто быў апошнім каралём Рэчы Паспалітай? а. Жыгімонт III Ваза;

б. Аўгуст II;

в. Станіслаў Аўгуст Панятоўскі; г. Аўгуст III;

д. Станіслаў Ляшчынскі.

22.Паўстанне пад кіраўніцтвам Т. Касцюшкі пачалося: а. 24 сакавіка 1794 г.; б. 24 красавіка 1795 г.; в. 24 красавіка 1774 г.; г. 24 красавіка 1775 г.;

д. 24 кастрычніка 1794 г.

23.Рэч Паспалітая “абодвух народаў” спыніла сваё існаванне ў:

а. 1794 г.; б. 1795 г.; в. 1796 г.; г. 1797 г.; д. 1798 г.

24.Да якога году адносіцца першае ўпамінанне ў дакументах назвы “Белая Русь” самімі беларусамі ў дачыненні да сваёй этнічнай тэрыторыі?

а. 1305 г.; б. 1458 г.; в. 1592 г.; г. 1605 г.; д. 1618 г.

25.Рэформа П. Кісялёва на тэрыторыі Беларусі складалася з наступных частак: а. рэформа сістэмы кіравання дзяржаўнай вёскай; б. люстрацыя дзяржаўнай маёмасці; в. адмена паншчыны; г. разбор шляхты; д. забарона уніяцтва;

е. палітыка “апякунства” над сялянамі.

26.Будаўніцтва першай чыгункі на беларускіх землях было завершана ў:

а. 1860 г.;

196

б. 1862 г.; в. 1864 г.; г. 1866 г.; д. 1868 г.

27.Вызначце характэрныя рысы індустрыяльнай цывілізацыі: а. натаруальны характар гаспадаркі; б. выкарыстанне машын у вытворчасці; в. залежнасць ад прыроды; г. хуткі рост гарадоў;

д. схільнасць грамадзян да змен; е. моцны ўплыў традыцый на жыццё грамадства; ж. выкарыстанне наёмнай працы.

28.Якія з ніжэйпералічаных характарысык адпавядаюць паняццю “нацыя”? а. агульнасць тэрыторыі і эканамічнага жыцця; б. агульная чыгуначная сетка; в. агульныя рысы нацыянальнагахарактару;

г. наяўнасць сельскай гаспадаркі, якая працуе на рынак; д. самасвядомасць.

29.Асаблівасцямі фарміравання беларускай нацыі было:

а. асноўная частка этнасу пражывала па-за межамі сучаснай тэрыторыі Беларусі; б. адсутнасць нацыянальнай дзяржаўнасці; в. высокі ўзровень нацыянальнай самасвядомасці і наяўнасць інтэлектуальнай

эліты; г. палітыка ўрада, якая спрыяла фарміраванню беларускай нацыі.

30.Паўночна-усходняя частка сучаснай тэрыторыі Беларусі ўвайшла ў склад Расійскай імперыі па ўмовах:

а. першага падзелу Рэчы Паспалітай; б. другога падзелу Рэчы Паспалітай; в. трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай.

31.Цэнтральная частка сучаснай тэрыторыі Беларусі ўвайшла ў склад Расійскай імперыі па ўмовах:

а. першага падзелу Рэчы Паспалітай; б. другога падзелу Рэчы Паспалітай; в. трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай.

32.Паўднёва-заходняя частка сучаснай тэрыторыі Беларусі ўвайшла ў склад Расійскай імперыі па ўмовах:

а. першага падзелу Рэчы Паспалітай; б. другога падзелу Рэчы Паспалітай; в. трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай.

197

33.Пераправа французскіх войскаў цераз рэку Бярэзіну адбылася ў раёне вёскі: а. Салтанаўка; б. Стараселле; в. Сівошына; г. Студзёнка; д. Трасцянец.

34.Хто з’яўляўся кіраўніком “Таварыства ваенных сяброў”, члены якога у снежні 1825 года выступілі супраць імператара Мікалая I?

а. Н.Мураўёў; б. А.Бястужаў; в. Ф.Савіч; г. А.Гелгуд;

д. К.Ігельстром.

35.У маі 1863 г. Віленскім генерал-губернатарам быў назначаны: а. М.Мураўёў; б. К.Каліноўскі; в. З.Серакоўскі; г. У.Назімаў; д. П.Сталыпін.

36.Заснавальнікам “Таварыства філаматаў” з’яўляецца:

а. Т.Зан; б. І.Лялевель;

в. А.Чартарыйскі; г. А.Вягелін; д. М.Рукевіч.

37. Кіраўніком Паўночна-Заходняга абласнога камітэта РСДРП (б) восенню 1917 г. з’яўляўся:

а. М.Рагазінскі; б. Я.Лёсік; в. А.Мяснікоў; г. К.Ландар; д. І.Варонка.

38.Беларускія нацыянальныя арганізацыі гуртаваліся восенню 1917 г.; вакол: а. РСДРП (б) ; б. ВБР; в. БНР;

г. Аблвыкамзаха; д. СНК.

39.Першы Усебеларускі з’езд адбыўся ў Мінску:

а. 25-26 кастрычніка 1917 г.;

198

б. 2 лістапада 1917 г.;

в. 15-17 снежня 1917 г.; г. 2-3 лютага 1919 г.;

д. 31 ліпеня 1920 г.

40.Першы ўрад ССРБ узначаліў: а. М.Рагазінскі; б. А.Мяснікоў; в. А.Чарвякоў; г. З.Жылуновіч; д. К.Ландар.

41.Полькія войскі летам 1919г.; захапілі значную тэрыторыю. Фронт стабілізаваўся:

а. на усход ад лініі Дзвінск-Свянцяны-Ліда-Пружаны-Брэст; б. па лініі Дзвінск-Паставы-Баранавічы-Пінск; в. па лініі Віцебск-Магілёў-Гомель; г. па лініі ракі Беразіны.

42. Лінія фронту ў час першай сусветнай вайны стабілізавалася на тэрыторыі Беларусі ў:

а. верасні 1914 г.; б. кастрычніку 1915 г.; в. снежні 1915 г.; г. лютым 1916 г.;

д. лістападзе 1917 г.

43. Пазначце, што было асноўнай прычынай перамогі бальшавікоўу Беларусі ў перыяд Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 г.:

а. наяўнасць і актыўная дзейнась вялікай колькасці паітычных партый прабальшавіцкага накірунку;

б. падтрымка большасці насельніцтва Беларусі; в. знаходжанне войскаў Заходняга фронту на тэрыторыі Беларусі; г. салідарнасць працоўных Петраграда і Масквы;

д. паспяховая дзейнасць Беларускай рабочай сацыялістычнай грамады (БРСГ).

44. Якія органы былі створаны бальшавікамі для захопу ўлады ў кастрычнікулістападзе 1917 г.?

а. ваенна-рэвалюцыйныя камітэты; б. Саветы рабочых дэпутатаў;

в. Саветы рабочых і салдацкіх дэпутатаў; г. камітэты выратавання рэвалюцыі;

д. партыйныя ячэйкі Камуністычная партыі.

45. Назавіце прозвішча аўтара Маніфеста ўрада Беларусі, які абвясціў савецкую ўладу?

199

а. Я.Варонка; б. З.Жылуновіч; в. Ц.Гартны; г. А.Чарвякоў; д. А.Мяснікоў.

46. Чацвёрты Усебеларускі з’езд Саветаў, на якім было прынята рашэнне аб неабходнасці утварэння Саюза ССР, адбыўся:

а. 15-17 снежня 1917 г.;

б. у лютым 1919г.; в. усакавіку 1921 г.;

г. 14-18 снежня 1922 г.;

д. 30 снежня 1922 г.

47.Рашэнне аб утварэнні СССР было прынята ў Маскве на I з’ездзе Саветаў:

а. 14-18 снежня 1922 г.; б. 30 снежня 1922 г.;

в. 16 студзеня 1921 г.; г. 3 сакавіка 1924 г.; д. 25 сакавіка 1926 г.

48.Пасля далучэння тэрыторыі Заходняй Беларусі да Польшчы тут былі створаны ваяводствы:

а. Палескае, Віленскае, Беластоцкае; б. Навагрудскае, Палескае, Віленскае;

в. Навагрудскае, Беларускае, Віленскае; г. Палескае, Віленскае, Беластоцкае, Навагрудскае; д. Віленскае, Беластоцкае, Навагрудскае.

49. У 1939 г.; быў заключаны “Дагавор аб ненападзенні” паміж СССР і Германіяй. Які тэрмін дзеяння прадугледжаўся гэтым дакументам?

а. на 2 гады; б. на 5 гадоў; в. на 10 гадоў; г. на 50 гадоў; д. на 60 гадоў.

50. Беларусь была аб’яўлена Народнай Рэспублікай на аснове Устаўной граматы прынятай:

а. 21 лютага 1918 г.;

б. 9 сакавіка 1918 г.; в. 25 сакавіка 1918 г.

51. Дэкларацыя і Дагавор аб стварэнні СССР былі падпісаны ў: а. Мінску; б. Маскве;

200

в. Смаленску; г. Петраградзе; д. Брэсце.

52.Першае ўзбуйненне тэрыторыі Беларусі адбылося ў:

а. 1921 г.; б. 1922 г.; в. 1924 г.; г. 1926 г.; д. 1928 г.

53.Другое ўзбуйненне тэрыторыі Беларусі адбылося ў:

а. 1921 г.; б. 1922 г.; в. 1924 г.; г. 1926 г.; д. 1928 г.

54.Канстытуцыя БССР была прынята ў:

а. 1920 г.; б. 1921 г.; в. 1922 г.; г. 1924 г.; д. 1927 г.

55.Дагавор аб ненападзенні паміж СССР і Германіяй быў падпісаны савецкім міністрам замежных спраў:

а. В.Молатавым; б. М.Літвінавым; в. І.Сталіным; г. М.Бухарыным; д. Л.Троцкім.

56. Рашэннем нямецкай адміністрацыі беларускія землі ў гады Вялікай Айчыннай вайны былі ўключаны ў склад:

а. генеральнай акругі “Беларусь” рэйхскамісарыята “Остланд”; б. рэйхскамісарыята “Украіна”; в. генеральнай акругі “Літва”; г. усіх вышэйпералічаных.

57. Міжнародная канферэнцыя ў Сан-Францыска, скліканая для заснавання ААН, якая прыняла рашэнне аб уключэнні БССР і УССР у лік краінзаснавальніц, пачалася:

а. у лютым 1945 г.; б. 25 красавіка 1945 г.;

в. 27 красавіка 1945 г.;

201

г. 8 мая 1945 г.;

д. 2 верасня 1945 г.

58. Чым было выклікана запрашэнне БССР для ўдзелу ў міжнароднайканферэнцыі па заснаванні ААН?

а. асабістым імкненнем Сталіна мець больш галасоў у ААН; б. укладам беларускага народа ў барацьбу з фашысцкай Гераніяй, яго стратамі ў

гэтай барацьбе; в. супярэчнасцямі паміж ЗША і СССР;

г. пачаткам “халоднай вайны” ; д. асабістай пазіцыяй П.К.Панамарэнкі.

59.Вызваленне Беларусі пачалося ў: а. верасні 1944 г.; б. верасні 1943 г.; в. чэрвені 1944 г.; г. студзені 1944 г.; д. красавіку 1945 г.

60.Палітыка перабудовы ў СССР была абвешчана ў:

а. 1984 г.; б. 1985 г.; в. 1986 г.; г. 1987 г.; д. 1994 г.

61.Брэсцкая крэпасць атрымала ганаровае званне “крэпасць-герой” у:

а. 1945 г.; б. 1947 г.; в. 1961 г.; г. 1965 г.; д. 1974 г.

62.Існаванне якой уласнасці прадугледжвае “Закон аб уласнасці”, прыняты ў БССР у 1990 г.?

а. прыватная, дзяржаўная, калектыўная; б. толькі дзяржаўная; в. толькі прыватная;

г. дзяржаўная і прыватная; д. дзяржаўная і калектыўная.

63. Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусь прыняў рашэнне аб дэнансацыі Саюзнага дагавора 1922 г.:

а. 8 снежня 1991 г.;

б. 10 снежня 1991 г.; в. 21 снежня 1991 г.;

202

г. у сакавіку 1992 г.; д. 15 сакавіка 1994 г.

64.Дзяржаўны сцяг БССР быў зацвержаны ў:

а. 1945 г.; б. 1947 г.; в. 1949 г.; г. 1951 г.; д. 1953 г.

65.З прыведзенага пераліку вылучыце галіны прамысловасці, якія пачалі развівацца ў БССР з сярэдзіны 50-х гг. XX ст.

а. хімічная; б. нафтахімічная;

в. радыётэхнічная; г. вытворчасць будаўнічых матэрыялаў;

д. прыборабудаванне; е. аўтамабілебудаванне.