Высшая математика. В 2 ч. Ч. 2
.pdf18.
|
|
|
Y |
24 |
30 |
36 |
42 |
48 |
54 |
nx |
||
|
|
X |
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
15 |
|
2 |
2 |
2 |
|
|
|
6 |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
20 |
|
|
|
2 |
2 |
8 |
|
|
12 |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
25 |
|
|
|
|
|
|
15 |
10 |
|
25 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
30 |
|
|
|
|
|
|
|
4 |
2 |
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
35 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ny |
|
2 |
4 |
4 |
23 |
14 |
3 |
50 |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
19. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Y |
|
20 |
|
26 |
32 |
38 |
44 |
50 |
nx |
|
|
X |
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
11 |
|
|
2 |
|
2 |
3 |
|
|
|
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
15 |
|
|
1 |
|
2 |
4 |
|
|
|
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
19 |
|
|
|
|
2 |
14 |
7 |
|
|
23 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
23 |
|
|
|
|
|
|
5 |
2 |
1 |
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
27 |
|
|
|
|
|
|
2 |
2 |
1 |
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ny |
|
|
3 |
|
6 |
21 |
14 |
4 |
2 |
50 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
20.
|
Y |
6 |
12 |
18 |
24 |
30 |
nx |
X |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
40 |
|
|
|
1 |
4 |
1 |
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
50 |
|
|
1 |
5 |
10 |
5 |
21 |
|
|
|
|
|
|
|
|
60 |
|
6 |
2 |
18 |
2 |
2 |
30 |
|
|
|
|
|
|
|
|
70 |
|
6 |
14 |
2 |
|
|
20 |
|
|
|
|
|
|
|
|
80 |
|
12 |
3 |
|
|
|
15 |
|
|
|
|
|
|
|
|
90 |
|
6 |
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
ny |
|
30 |
20 |
26 |
16 |
8 |
100 |
|
|
|
|
|
|
|
|
71
21.
|
Y |
6 |
12 |
18 |
24 |
30 |
36 |
nx |
X |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
30 |
|
|
|
1 |
1 |
2 |
1 |
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
40 |
|
|
|
2 |
4 |
12 |
7 |
25 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
50 |
|
|
6 |
15 |
20 |
2 |
|
43 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
60 |
|
|
7 |
2 |
1 |
|
|
10 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
70 |
|
3 |
9 |
|
|
|
|
12 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
80 |
|
5 |
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ny |
|
8 |
22 |
20 |
26 |
16 |
8 |
100 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
22.
|
Y |
4 |
8 |
12 |
16 |
20 |
24 |
nx |
X |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
30 |
|
|
|
|
|
|
1 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
38 |
|
|
|
|
|
2 |
1 |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
46 |
|
|
|
|
2 |
19 |
10 |
31 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
54 |
|
|
|
5 |
15 |
2 |
2 |
24 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
62 |
|
|
5 |
4 |
5 |
|
|
14 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
70 |
|
4 |
8 |
3 |
6 |
|
|
12 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
78 |
|
5 |
1 |
|
|
|
|
16 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ny |
|
9 |
14 |
12 |
28 |
23 |
14 |
100 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
72
23.
|
Y |
8 |
16 |
24 |
32 |
40 |
48 |
nx |
X |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
40 |
|
|
|
|
|
1 |
1 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
50 |
|
|
|
|
1 |
3 |
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
60 |
|
|
|
2 |
8 |
20 |
|
30 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
70 |
|
|
6 |
15 |
3 |
|
|
24 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
80 |
|
5 |
7 |
3 |
6 |
|
|
21 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
90 |
|
3 |
5 |
5 |
|
|
|
13 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
100 |
|
4 |
2 |
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ny |
|
12 |
20 |
25 |
18 |
24 |
1 |
100 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
24.
|
|
Y |
0 |
8 |
16 |
24 |
32 |
nx |
|
X |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
50 |
|
|
|
|
2 |
1 |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
60 |
|
|
|
|
3 |
4 |
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
70 |
|
|
|
2 |
8 |
8 |
18 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
80 |
|
|
|
3 |
50 |
4 |
57 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
90 |
|
|
2 |
6 |
|
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
100 |
|
3 |
4 |
|
|
|
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ny |
|
3 |
6 |
11 |
63 |
17 |
100 |
25. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Y |
12 |
18 |
24 |
30 |
36 |
nx |
|
X |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
35 |
|
|
|
|
|
8 |
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
45 |
|
|
|
5 |
7 |
7 |
19 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
55 |
|
|
|
40 |
8 |
4 |
52 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
65 |
|
|
2 |
5 |
2 |
|
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
75 |
|
1 |
6 |
|
|
|
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
85 |
|
5 |
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
73
|
ny |
|
6 |
8 |
50 |
17 |
19 |
100 |
26. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Y |
75 |
77 |
79 |
81 |
83 |
nx |
|
X |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
40 |
|
1 |
3 |
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
45 |
|
|
2 |
2 |
1 |
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
50 |
|
|
1 |
3 |
5 |
1 |
10 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
55 |
|
|
|
|
4 |
2 |
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
60 |
|
|
|
1 |
3 |
1 |
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ny |
|
1 |
6 |
6 |
13 |
4 |
30 |
27. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Y |
80 |
81 |
82 |
83 |
84 |
nx |
|
X |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
35 |
|
2 |
2 |
1 |
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
40 |
|
|
1 |
2 |
1 |
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
45 |
|
|
2 |
4 |
5 |
|
11 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
50 |
|
|
|
3 |
4 |
|
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
55 |
|
|
|
|
2 |
1 |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ny |
|
2 |
5 |
10 |
12 |
1 |
30 |
28. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Y |
75 |
78 |
81 |
84 |
87 |
nx |
|
X |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
30 |
|
1 |
1 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
40 |
|
|
2 |
3 |
4 |
|
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
50 |
|
|
5 |
8 |
9 |
|
22 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
60 |
|
|
|
5 |
1 |
1 |
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ny |
|
1 |
8 |
16 |
14 |
1 |
40 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
74
29.
|
|
Y |
76 |
78 |
80 |
82 |
84 |
nx |
|
X |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
40 |
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
50 |
|
1 |
2 |
1 |
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
60 |
|
|
5 |
8 |
10 |
|
23 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
70 |
|
|
|
5 |
4 |
2 |
11 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ny |
|
3 |
7 |
14 |
14 |
2 |
40 |
30. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Y |
70 |
73 |
76 |
79 |
82 |
nx |
|
X |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
35 |
|
1 |
1 |
1 |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
40 |
|
|
2 |
1 |
2 |
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
45 |
|
|
4 |
6 |
3 |
|
13 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
50 |
|
|
1 |
5 |
4 |
1 |
11 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
55 |
|
|
|
3 |
3 |
2 |
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ny |
|
1 |
8 |
16 |
12 |
3 |
40 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Решение типового варианта конт рольной работ ы №5
Задание 5.1. Найти общее решение:
xy y dx xy x dy 0 .
Преобразуем данное уравнение: y(x 1)dx x(y 1)dy 0 .
Это уравнение с разделяющимися переменными. Разделим переменные
(x 0, y 0) : |
|
|
x 1 dx |
|
y 1 dy |
x |
|
y |
Интегрируем обе части неравенства:
75
|
|
1 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
||||
1 |
|
|
|
|
|
||
|
dx 1 |
|
dy, |
||||
|
|
x |
|
|
y |
||
x y ln x ln y ln C , xy e x y C
x ln x y ln y
|
x |
e |
y |
|
|
x |
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
ln e |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ln C ,
ln C ,
Последнее равенство является общим интегралом исходного уравнения.
Задание 5.2. Найти общее решение:
2x 2 y x 2 y2 .
Так как функции 2x 2 и x 2 y2 — однородные второго измерения
2 x 2 2 2x 2 ; x 2 y 2 2 x 2 y2 ,
то данное уравнение — однородное.
Сделаем замену: y xu, где u — новая неизвестная функция.
y u x u . |
|
|
|
|
Тогда: |
|
|
1 u 2 |
. |
2x 2 u xu x 2 xu 2 , |
2x 2 u xu x 2 |
|||
Далее имеем: |
2xu u 1 2 . |
|
|
|
2u 2xu 1 u 2 , |
|
|
||
Это уравнение с разделяющимися переменными. Решаем его:
|
2du |
|
dx |
1 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ln |
x |
ln C |
|
|
|
|||
|
|
2 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
x |
u 1 |
2 |
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
u |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 1 u ln C |
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
x |
|
|
|
|
|
|
u |
y |
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
В последнее выражение вместо u подставим значение |
. |
||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
||
Получим общий интеграл: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
y |
ln C |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
1 1 |
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Выразив отсюда y , найдём общее решение исходного уравнения :
|
x |
|
|
|
|
|
y x |
ln C |
|
|
|
|
. |
|
x |
|
||||
|
|
76
Задание 5.3. Найти общее решение: y xy 1 2 ln x .
Это линейное неоднородное уравнение. Рассмотрим однородное:
y xy 0 .
Решим его:
dy |
|
dx |
, |
ln |
|
y |
|
ln |
|
C |
|
ln |
|
x |
|
, |
y C x |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
y |
x |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
По методу Лагранжа общее решение линейного неоднородного уравнения ищем в виде y C x x ,где C x — неизвестная функция.
Подставим это выражение в исходное уравнение:
C x C C 1 2 ln x .
Получим простейшее дифференциальное уравнение 1-ого порядка:
|
|
|
1 2 ln x |
C x ln x ln |
2 |
|
|
x 1 2 ln x , |
dC |
|
dx , |
x C1 . |
|||
|
|
||||||
C |
|
|
|||||
|
|
|
x |
|
|
|
|
Окончательно, общее решение нашего уравнения имеет вид : y x ln x x ln 2 x Cx .
Задание 5.4. Найти общее решение:
x2 y 4 dx x y ey dy 0
Введём обозначения:
f x, y x2 y 4, g x, y x y ey
Так как |
f |
1 ; |
g |
1 , а следовательно |
f |
|
g |
, то уравнение является |
|
y |
x |
y |
x |
||||||
|
|
|
|
|
уравнением в полных дифференциалах, а его левая часть есть полный дифференциал dU x, y , причем
|
U x, y |
x 2 |
y 4 |
U x, y x 2 |
y 4 dx y |
x3 |
xy 4x y |
||||||||
|
x |
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|||||
Далее: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
U |
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
e ; |
|
|
|
|
|
||||
|
|
y x y x y |
|
|
|
|
|
||||||||
т.е. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
y y ey , |
y |
y2 |
e y C , а, |
U x, y |
x3 |
xy 4x |
y2 |
e y C . |
|||||||
2 |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
2 |
|
|||
Общий интеграл исходного уравнения имеет вид U (x, y)=C или
77
x3 |
xy 4x |
y2 |
e y C . |
|
|
||
3 |
2 |
|
|
Задание 5.5. Найти общее решение:
xy y ln y x
Это уравнение 2-ого порядка, не содержащее искомой функции y . Оно допускает понижение порядка уравнения заменой y z x , y z x .
После замены исходное уравнение превращается в однородное уравнение первого порядка:
x z z ln xz .
Делаем подстановку:
z x u x , z u x u .
Тогда
u xu u ln u .
Разделяем переменные: |
|
|
||||||||||
|
du |
|
|
dx |
, |
ln |
|
ln u 1 |
|
ln x ln C |
, |
ln u 1 C x ; |
|
|
|
||||||||||
|
u ln u 1 |
|
||||||||||
|
|
x |
|
|
|
|
1 |
|
1 |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
u e1 C1x . |
z x e1 C1x . |
|
|
|
|
|
|
|
Так как z y , то |
|
|
|
|
|
|
|
|
y x e1 C1x |
|
|
|
|
|
|
|
|
Находим: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 C1x |
|
|
1 |
|
1 C1x |
|
1 |
|
|
|
|
|
||||
y x e |
dx |
|
|
x e |
|
|
||
|
|
|
|
C1 |
|
|
|
C1 |
Общее решение уравнения имеет вид:
e1 C1x C2 .
y |
1 |
x e1 C1x |
1 |
e1 C1x C |
|
. |
|
|
2 |
||||
|
C1 |
C 2 |
|
|||
|
|
|
||||
|
|
|
1 |
|
|
|
Задание 5.6. Найти общее решение: y y y 2
Это уравнение второго порядка, не содержащее независимой переменной x . Оно допускает понижение порядка уравнения заменой:
78
y z y , y z y y z y z
После замены, исходное уравнение преобразуется в уравнение с разделяющимися переменными:
y z z z2
Решаем это уравнение:
dz |
|
dy |
, |
z C y |
|
|
|||
z |
|
y |
1 |
|
|
|
|||
Так как z y , то y C1y .
Снова получили уравнение с разделяющимися переменными, поэтому
|
dy |
C dx , |
|
ln y C x ln C |
|
. |
|||||||||
|
|
|
2 |
||||||||||||
|
y |
|
|
1 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Значит, y C |
2 |
eC1x — общее решение нашего уравнения. |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Задание 5.7. Решить задачу Коши: |
|
|
|
|
|||||||||||
y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
y 0 , y 0 5 , y 0 3 |
, y |
|
0 y 0 0 |
||||||||||
Составляем характеристическое уравнение и решаем его: |
|||||||||||||||
4 1 0 , |
1 1 2 |
1 |
0 , |
1 |
1 , 2 1 , 3,4 i . |
||||||||||
Общее решение исходного уравнения имеет вид: |
|||||||||||||||
y C e x C |
2 |
ex C |
3 |
cos x C |
4 |
sin x . |
|||||||||
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|||||
Находим:
y C1e x C2ex C3 sin x C4 cos x y C1e x C2ex C3 cos x C4 sin x y C1e x C2ex C3 sin x C4 cos x .
Используем начальные условия
y(0) C1 C2 C3 5
y (0) C1 C2 C 4 3
y (0) C1 C2 C3 0 y (0) C1 C2 C4 0
Решаем систему:
C1 12 , C2 2 , C3 52 , C4 32 .
Решение задачи Коши имеет вид:
79
y 12 e x 2ex 52 cos x 32 sin x .
Задание 5.8. Найти общее решение: y y 5x cos 2x .
Находим корни характеристического уравнения:
2 0; 1 0; 2 1
Следовательно общее решение однородного уравнения имеет вид ( y1 e0x 1; y2 e x — фундаментальная система решений):
~ |
C2e |
x |
. |
|
y C1 |
|
|
||
Правая часть уравнения представляет собой сумму функций f1 x 5x и |
||||
f 2 x cos 2x . |
|
|
|
|
Для нахождения частных решений, соответствующих этим функциям |
||||
составляем: |
|
|
|
|
для 5x : |
S=1 (кратность числа среди корней характеристического |
|||
0, |
||||
уравнения) |
|
|
|
|
y x1(Ax B) Ax 2 |
Bx ; |
|||
1 |
|
|
|
|
для cos 2x : |
|
|
|
|
0, 2; i 2i;s 0 (кратность числа i среди корней |
||||
характеристического уравнения). |
||||
y A cos 2x B sin 2x; |
||||
2 |
1 |
|
|
1 |
т.е. y Ax 2 Bx A |
|
cos 2x B sin 2x — частное решение нелинейного |
||
|
|
1 |
1 |
|
уравнения с неизвестными коэффициентами. Подставляем y в исходное уравнение:
2A 4A1 cos 2x 4B1 sin 2x 2Ax B 2A1 sin 2x 2B1 cos 2x 5x cos 2x
Для выполнения тождества необходимо равенство коэффициентов:
2A |
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
2A |
|
B 0 |
|
|
|||
|
|
||||||
4A |
|
2B |
1 |
|
|||
4B |
1 |
2A |
1 |
|
|
|
|
|
1 |
0 |
|||||
1 |
|
|
|
|
|
||
80
