Microsoft 365 (аудармасы)
.pdf
B.Терлеу процесінің тежелуі
C.Терлеудің күшеюі
D.Қан қысымының жоғарылауы
E.Зат алмасудың жоғарылауы Дұрыс жауабы: C. Терлеудің күшеюі
2. Қызба кезінде температураның қандай деңгейі субфебрильді деп аталады?
A.38–39°С
B.39–41°С
C.37–38°С
D.41°С-тан жоғары
E.42°С-тан жоғары
Дұрыс жауабы: C. 37–38°С
3. Қызба кезінде температураның қандай деңгейі орташа деп аталады?
A.38–39°С
B.39–41°С
C.37–38°С
D.41°С-тан жоғары
E.42°С-тан жоғары
Дұрыс жауабы: A. 38–39°С
Қосымша түсіндіру керек пе?
Міне, 75–77 сұрақтарының қазақша аудармасы және дұрыс жауаптары:
75. Қызбаның бірінші кезеңінде температураның тез жоғарылауымен не қатар жүреді?
A.Бұлшықет дірілі
B.Тахипноэ (жиі тыныс алу)
C.Тері қызаруы
D.Қан қысымының төмендеуі
E.Тершеңдіктің күшеюі
Дұрыс жауабы: A. Бұлшықет дірілі
Түсіндірме: Қызбаның бастапқы кезеңінде дене температурасы көтерілгенде, организм жылу шығарындыларын азайтып, жылу өндіруді арттырады — бұлшықет дірілі (қалтырау) сол процестің белгісі.
76. Қызбаның оң (пайдалы) рөлі қандай?
A.Ісінудің дамуы
B.Зат алмасудың төмендеуі
C.Фагоцитоздың күшеюі
D.Интерферон түзілуінің азаюы
E.Микробтардың антибиотиктерге сезімталдығын төмендету
Дұрыс жауабы: C. Фагоцитоздың күшеюі
Түсіндірме: Қызба иммундық жүйені белсендіреді, фагоцитоз бен интерферон секрециясын арттырады.
77. Эндогенді пирогендер қай жерде түзіледі?
A.Эритроциттер
B.Тромбоциттер
C.Лейкоциттер
D.Гепатоциттер
E.Паренхималық жасушалар Дұрыс жауабы: C. Лейкоциттер
Түсіндірме: Лейкоциттер (әсіресе макрофагтар) интерлейкин-1 сияқты эндогенді пирогендерді бөледі, олар гипоталамусқа әсер етіп, дене температурасын көтереді.
Тағы аударып беру керек сұрақ бар ма?
Міне, 78–80 сұрақтарының қазақша аудармасы және дұрыс жауаптары:
78. Жалпы бейімделу синдромы дегеніміз не?
A.Стресс
B.Шок
C.Коллапс
D.Кома
E.Гипертония
Дұрыс жауабы: A. Стресс
Түсіндірме: Жалпы бейімделу синдромы — организмнің әртүрлі зиянды әсерлерге (физикалық, химиялық, психологиялық) жауап ретінде дамитын бейспецификалық стресс жауабы.
79. Қатты ауырсынуға организмнің реакциясы көбінесе немен көрінеді?
A.Кома
B.Коллапс
C.Шок
D.Стресс
E.Гипогликемия Дұрыс жауабы: C. Шок
Түсіндірме: Қатты ауырсыну қан айналымының бұзылуына, гипотензия мен шок жағдайына алып келуі мүмкін.
80. Аллерген → макрофаг → Т-лимфоцит → B-лимфоцит → плазмалық жасуша → иммуноглобулин… Реагиндік типтегі аллергиялық реакцияның белсенді сенсибилизация патогенезіндегі жетіспейтін буын қандай?
A.A
B.D
C.M
D.E
E.G1
Дұрыс жауабы: D. E
Түсіндірме: Реагиндік (I тип) аллергиялық реакцияда негізгі рөл атқаратын иммуноглобулин — IgE. Ол тіндік базофилдер мен тучная клеткаларға байланысып, аллергенмен қайталап кездескенде реакция туғызады.
Қаласаңыз, осы тізімді кесте етіп жасап берейін бе?
Міне, 81–83 сұрақтарының қазақша аудармасы және дұрыс жауаптары:
81. Жалған (псевдо) аллергиялық реакциялар нағыз аллергиялық реакциялардан қай кезеңнің болмауымен ерекшеленеді?
A.Патофизиологиялық
B.Патохимиялық
C.Иммундық реакциялар
D.Биохимиялық реакциялар
E.Клиникалық көріністер
Дұрыс жауабы: C. Иммундық реакциялар
Түсіндірме: Жалған аллергиялық реакциялар иммундық жүйенің қатысуынсыз жүреді, яғни антигенге қарсы спецификалық антиденелер түзілмейді.
82. Органға-спецификалық емес аутоиммунды аурулар қайсысы?
A.Жүйелі қызыл жегі (Системдік қызыл жегі)
B.Хашимото тиреоидиті
C.Симпатикалық офтальмия
D.Миастения
E.Аддисон–Бирмер пернициозды анемиясы
Дұрыс жауабы: A. Жүйелі қызыл жегі
Түсіндірме: Органға-спецификалық емес аутоиммунды аурулар бүкіл организмге әсер етеді, мысалы, жүйелі қызыл жегі сияқты — ол бірнеше жүйені зақымдайды.
83. Цитоуытты (II типті) аллергиялық реакцияны қандай аллергендер шақырады?
A.Бактериялық токсиндер
B.Ерімелі ақуыздар
C.Өсімдік тозаңы
D.Микроорганизмдер
E.Гистогематикалық тосқауылдар бұзылған кезде “қорғаныс сыртындағы” тіндер
Дұрыс жауабы: E. Гистогематикалық тосқауылдар бұзылған кезде “қорғаныс сыртындағы” тіндер
Түсіндірме: II типті аллергиялық реакциялар жасушаларға қарсы антиденелер түзілуімен жүреді. Мұндай антигендер — әдетте организмнің өз жасушалары, мысалы, тосқауыл бұзылғанда иммундық жүйеге көрінетін болып қалатын тіндер.
Тағы да сұрақтар болса, көмектесуге дайынмын!
Міне, 84–86 сұрақтарының қазақша аудармасы және дұрыс жауаптары:
84. Цитоуытты (II типті) аллергиялық реакциялардың негізгі медиаторы қандай?
A.Гистамин, серотонин, гепарин
B.Брадикинин
C.Комплемент компоненттері
D.Лимфотоксиндер
E.Кининдер
Дұрыс жауабы: C. Комплемент компоненттері
Түсіндірме: II типті аллергиялық реакция кезінде антидене жасуша бетіне байланысады, содан кейін комплемент жүйесі белсеніп, жасуша лизисіне (бұзылуына) әкеледі.
85. Аллергиялық реакциялардың иммунологиялық кезеңінің негізінде не жатыр?
A.Аллергия медиаторларының түзілуі
B.Тучная жасушалардың дегрануляциясы
C.Аллергия медиаторларының әсеріне жасушалардың жауабы
D.Антиденелер мен сенсибилизацияланған Т-лимфоциттердің түзілуі
E.Антиденелер титрінің төмендеуі
Дұрыс жауабы: D. Антиденелер мен сенсибилизацияланған Т-лимфоциттердің түзілуі
Түсіндірме: Иммунологиялық кезең — аллерген алғаш түскеннен кейін иммундық жүйенің оған қарсы антидене немесе Т-жасушалық жауап дайындау процесі.
86. Қандай ауруларды емдеуде спецификалық гипосенсибилизация тиімді?
A.Шөп тозаңына аллергия (поллиноз)
B.Контактты дерматит
C.Аутоиммунды гемолитикалық анемия
D.Бактериялық аллергия
E.Артюс феномені
Дұрыс жауабы: A. Шөп тозаңына аллергия (поллиноз)
Түсіндірме: Спецификалық гипосенсибилизация (аллергенге бейімдеуші терапия) I типті аллергияларда тиімді, әсіресе поллиноз сияқты жағдайларда.
Тағы да сұрақтарың болса, қуана көмектесем!
Міне, 87–89 сұрақтарының қазақша аудармасы және дұрыс жауаптары:
87. IV типті аллергиялық реакцияларға не тән?
A.Сенсибилизацияланған T-лимфоциттердің жетекші рөлі
B.Аллергенмен қайталап жанасқаннан кейін реакция 20–30 минутта басталады
C.Негізгі медиаторлар — гистамин, кининдер, лейкотриендер
D.Негізгі медиаторлар — комплемент компоненттері
E.Жетекші рөл — B-лимфоциттерде
Дұрыс жауабы: A. Сенсибилизацияланған T-лимфоциттердің жетекші рөлі
Түсіндірме: IV тип (баяу типті) аллергиялық реакцияда T-лимфоциттер антигенмен жанасқанда кешіктірілген реакция тудырады (мысалы, туберкулин реакциясы, контактты дерматит).
88. Баяу типті аллергиялық реакциялардың медиаторлары қандай?
A.Гистамин және серотонин
B.Лимфокиндер
C.Ацетилхолин және брадикинин
D.Простагландиндер
E.Гепарин
Дұрыс жауабы: B. Лимфокиндер
Түсіндірме: Бұл реакцияда T-лимфоциттерден бөлінетін лимфокиндер (мысалы, интерлейкиндер, интерферондар) негізгі медиаторлар болып табылады.
89. Жасуша мембранасының антигендік құрылымының өзгеруі және екіншілік аллерген түзілуі → аутоантиденелердің синтезі → нысана-жасушалар бетінде иммундық кешендердің түзілуі → белсену …?… → мембраналық арна түзілуі → нысана-жасушаның лизисі
Цитоуытты типтегі аллергиялық реакциялар патогенезіндегі жетіспейтін буын қандай?
A.Комплемент жүйесінің C5–C9 фрагменттері
B.Калликреин-кинин жүйесі
C.Қан ұю жүйесі
D.Фибринолиз жүйесі
E.Антикоагулянт жүйесі
Дұрыс жауабы: A. Комплемент жүйесінің C5–C9 фрагменттері
Түсіндірме: Цитоуытты реакцияда антиденелер жасуша бетіне байланысып, комплемент жүйесін белсендіреді. C5–C9 фрагменттері мембрана-шабуыл кешенін құрып, жасушаны лизиске ұшыратады.
Қаласаң, осы тақырыптар бойынша жинақталған кесте жасап бере аламын. Керек пе?
Міне, 90–92 сұрақтарының қазақша аудармасы және дұрыс жауаптары:
90. Онкогендер дегеніміз не?
A.Бақылаусыз жасуша бөлінуін тежейтін гендер
B.Зат алмасуды реттейтін гендер
C.Жасуша өсуі мен дифференциациясына жауапты белсенді емес гендер
D.Жасуша көбеюін басатын гендер
E.Бақылаусыз қалған өзгерген протоонкогендер
Дұрыс жауабы: E. Бақылаусыз қалған өзгерген протоонкогендер
Түсіндірме: Онкогендер — мутация нәтижесінде пайда болған және жасуша өсімін бақылаусыз белсендіретін протоонкогендердің өзгерген түрлері.
91. Антионкогендер дегеніміз не?
A.Бақылаусыз жасуша бөлінуін тудыратын гендер
B.Зат алмасуды реттейтін гендер
C.Жасуша өсуі мен дифференциациясына жауапты белсенді емес гендер
D.Жасуша көбеюін басатын гендер
E. Бақылаусыз қалған өзгерген протоонкогендер
Дұрыс жауабы: D. Жасуша көбеюін басатын гендер
Түсіндірме: Антионкогендер (ісік супрессор гендері) — қалыпты жағдайда жасуша циклін бақылап, ісікке қарсы қорғаныс функциясын атқаратын гендер. Мысалы, p53,
Rb.
92. Канцерогенездің инициация (бастапқы) сатысында не жүреді?
A.Қалыпты жасушаның ісік жасушасына айналуы
B.Өзгерген ісік жасушаларының көбеюі
C.Ісіктің қатерлі қасиеттерінің артуы
D.Тіндік бақылаудың жоғалуы
E.Қосымша гендік және хромосомалық ауытқулар
Дұрыс жауабы: A. Қалыпты жасушаның ісік жасушасына айналуы
Түсіндірме: Инициация сатысында канцерогендер ДНҚ-ны зақымдайды, нәтижесінде жасуша мутацияға ұшырап, ісікке айналуға бейімделеді.
Осы тақырып бойынша тереңірек кесте немесе визуалды сызба керек пе?
Міне, 93–95 сұрақтарының қазақша аудармасы және дұрыс жауаптары:
93. Канцерогенездің промоция (ынталандыру) сатысына не тән?
A.Қалыпты жасушаның ісік жасушасына айналуы
B.Өзгерген ісік жасушаларының көбеюі
C.Ісіктің қатерлі қасиеттерінің артуы
D.Онкогендердің белсенуі
E.ДНҚ-ны қалпына келтіру гендерінің зақымдануы
Дұрыс жауабы: B. Өзгерген ісік жасушаларының көбеюі
Түсіндірме: Промоция сатысында инициациядан кейінгі өзгерген жасушалар белсенді түрде көбейіп, ісік түзілу процесін бастайды. Бұл сатыда жасушалар қатерсіз де болуы мүмкін.
94. Канцерогенездің прогрессия сатысына не тән?
A.Қалыпты жасушаның ісік жасушасына айналуы
B.Өзгерген ісік жасушаларының көбеюі
C.Ісіктің қатерлі қасиеттерінің артуы
D.Онкогендердің белсенуі
E.ДНҚ-ны қалпына келтіру гендерінің зақымдануы Дұрыс жауабы: C. Ісіктің қатерлі қасиеттерінің артуы
Түсіндірме: Прогрессия сатысында ісік жасушалары агрессивті, инвазивті бола бастайды. Метастаз, ангиогенез, генетикалық тұрақсыздық секілді белгілер осы кезеңде пайда болады.
95. Қатерлі ісік жасушаларының биохимиялық атипиясына не тән?
A.АТФ синтезінің баяулауы
B.ДНҚ және РНҚ синтезінің төмендеуі
C.Онкобелоктар синтезінің төмендеуі
D.Жасушалардың тамырдан шығуы, имплантациялануы
E.Эмбриональды ақуыздардың түзілуі
Дұрыс жауабы: E. Эмбриональды ақуыздардың түзілуі
Түсіндірме: Қатерлі ісік жасушаларында кейбір эмбриональды ақуыздар (мысалы, альфа-фетопротеин, хорионгонадотропин) қайта синтезделеді — бұл олардың биохимиялық атипиясының бір көрінісі.
Канцерогенез сатыларын сызба ретінде көрсетіп берейін бе?
Міне, 96–98 сұрақтарының қазақша аудармасы және дұрыс жауаптары:
96. Физиологиялық лейкоцитоз қандай жағдайда байқалады?
A. Глюкокортикоид қабылдағанда