Programmalıq injiniringge kirisiw / 8-ameliy PI_K
.pdf8-ámeliy sabaq. Programmalıq támiynat prototipin jaratıw (V3.0). Tábiyiy prototiplew (2 den 3 ke shekem prototiplew)
Jumıstıń maqseti:
Bul ámeliy sabaqtıń maqseti – studentlerge programmalıq támiynattıń tábiyiy prototiplerin jaratıw procesin úyretiw hám bul procestiń programmalıq támiynat ónimin jaratıwdaǵı áhmiyetin túsindiriw. Studentler ámeliy tapsırmalar arqalı programmalıq támiynat interfeyslerin tábiyiy prototiplew usılların úyrenedi, paydalanıwshı tájiriybesin jobalaw principlerin ózlestiredi hám tábiyiy prototiplew quralların qollanıw kónlikpelerin aladı. Bul ámeliy sabaq studentlerge tereń paydalanıwshı testlewi ushın interaktiv prototipler jaratıw múmkinshiligin beredi.
Ámeliy bólim:
Tábiyiy prototiplew – programmalıq támiynat injeneriyasınıń áhmiyetli bólegi bolıp, onıń járdeminde haqıyqıy paydalanıwshı tájiriybesine maksimal jaqın prototipler jaratıladı. Bul metod programmalıq ónimlerdi jaratıwdıń dáslepki basqıshlarında qatelerdi anıqlaw hám dúzetiw múmkinshiligin beredi, bul bolsa waqıt hám finans resursların únemlewge alıp keledi.
Etap 1: Tábiyiy prototiplewdiń túsinigi hám áhmiyeti
Tábiyiy prototiplew – bul programmalıq támiynat ónimin jaratıwdıń áhmiyetli basqıshı bolıp, paydalanıwshı barlıq funkciyalardıń hám interfeyslerdiń haqıyqıy islew tájiriybesin seziwi ushın maksimal jaqınlaǵan prototip jaratıw bolıp tabıladı. Bul metod programmalıq támiynattıń jumıs islewin, funkcionallıǵın hám interfeysin tikeley programmalastırıw kodısız kórsetiwge múmkinshilik beredi.
Tábiyiy prototiplewdiń áhmiyeti:
Programmalıq ónimniń dáslepki versiyasın jaratpay turıp, onıń koncepciyasın testlew múmkinshiligi
Steykxolderler hám paydalanıwshılar arasında keri baylanıs ornatıw
Dizayn hám funkcionallıqqa baylanıslı mashqalalardı erte anıqlaw
Islep shıǵı procesin tezletiw hám optimallastırıw
Optimal paydalanıwshı interfeysin jaratıw
Etap 2: Tábiyiy prototiplewdiń túrleri
Programmalıq támiynat injeneriyasında tábiyiy prototiplewdiń bir neshe túrleri bar:
1.Gorizontal prototiplew: Programmalıq támiynattıń barlıq funkciyaların kórsetedi, biraq tereń detallarsız. Bul prototiplew túri programmalıq támiynat interfeysiniń ulıwma strukturasın kórsetiw ushın qollanıladı.
2.Vertikal prototiplew: Programmalıq támiynattıń sheklengen funkciyaların tereń detallar menen kórsetedi. Bul prototiplew túri belgili bir funkciyanı yamasa moduldi rawajlandırıwda qollanıladı.
3.T-prototiplew: Gorizontal hám vertikal prototiplewdiń kombinaciyası bolıp, ulıwma sistemanı kórsetedi hám belgili bir funkciyalardı tereń detallar menen kórsetedi.
4.Bir ret qollanılatuǵın prototiplew: Bul prototiplew túri programmalıq támiynattıń koncepciyasın demonstraciyalaw ushın qollanıladı hám keyin alıp taslanadı.
5.Evolyuciyalıq prototiplew: Bul prototiplew túri programmalıq támiynattıń tiykarın quraydı hám waqıt ótiwi menen tolıq ónimge aylanadı.
Etap 3: Tábiyiy prototiplewdiń ámeliy qollanılıwı
Figma quralı menen islew:
1. Figmada tábiyiy prototiplewdi baslaw:
oFigmada akkaunt jaratıw hám onı ashıw
oJańa proekt jaratıw (File → New File)
oQálegen platforma ushın (mobil, veb, desktop) freym jaratıw
2.Tábiyiy prototiplew ushın komponentler jaratıw:
oProgrammalıq támiynattıń tiykarǵı interfeys elementlerin jaratıw
(navigaciya, túymeler, formalar)
oElementlerdiń ózgeretuǵın jaǵdayların jaratıw (basılǵan, fokuslanǵan, aktivlestirilgen)
oJaratılǵan elementlerdi komponentler kitapxanasına qosıw
3.Interaktivlikti qosıw:
oPrototype rejimin aktivlestiriw
o Interaktiv elementlerdi belgilew hám olardı tiyisli ekranlarǵa baylanıstırıw
oÓtiw effektlerin qosıw (Smart Animate, Dissolve, Slide hám t.b.)
oShártli prototiplewdi qollanıw (shártli ótiwler, túrli jaǵdaylar)
4.Overlay hám peremennıylar menen islew:
oOverlay'lar jaratıw (modal terezeler, vıpadayushiy menyu)
o Peremennıylar jaratıw hám olardı prototipte qollanıw
oPeremennıylar arqalı prototiptiń halatın saqlaw hám ózgertiw
5.Prototipti testlew:
oPresent rejimin aktivlestiriw
o Prototipti túrli qurılmalarda testlew
o Prototipti basqalar menen bólisiw hám keri baylanıs alıw
Adobe XD quralı menen islew:
Adobe XD – bul Adobe kompaniyası tárepinen jaratılǵan prototiplew quralı, ol programmalıq támiynattıń interfeysin jaratıw hám paydalanıwshı tájiriybesin testlew ushın qollanıladı.
1.Adobe XDda tábiyiy prototiplewdi baslaw: o Adobe XDdi ornatıw hám onı ashıw
o Jańa proekt jaratıw (File → New)
o Qálegen platforma ushın (mobil, veb, desktop) artbord jaratıw
2.Tábiyiy prototiplew ushın komponentler jaratıw:
o
o
Programmalıq támiynattıń tiykarǵı interfeys elementlerin jaratıw
(navigaciya, túymeler, formalar)
Elementlerdiń ózgeretuǵın halatların jaratıw (basılǵan, fokuslanǵan, aktivlestirilgen)
oJaratılǵan elementlerdi simvollar kitapxanasına qosıw
3.Interaktivlikti qosıw:
oPrototype rejimin aktivlestiriw
oInteraktiv elementlerdi belgilew hám olarǵa tiyisli háreketlerdi qosıw
oÓtiw effektlerin qosıw (Auto-Animate, Dissolve, Slide hám t.b.)
oShártli prototiplewdi qollanıw (háreketler, triggerler)
4.Voice prototiplewdi qollanıw:
oDawıs buyrıqların qosıw
o Dawıs buyrıqların tikkeley programmalıq támiynat interfeysiniń elementlerine baylanıstırıw
oDawıs buyrıqların testlew hám optimallastırıw
5.3D transformaciyalardı qollanıw:
oInterfeys elementlerine 3D effektler qosıw
o 3D transformaciyalardı animaciyalaw o Prototipti 3D rejimde testlew
Etap 4: Tábiyiy prototiplewdiń nátiyjelerin analizlew
Tábiyiy prototiplew nátiyjelerin analizlew – bul áhmiyetli process, óytkeni ol programmalıq támiynattı jaqsılaw hám optimallastırıw ushın zárúr maǵlıwmatlardı alıwǵa múmkinshilik beredi.
1.Paydalanıwshı testlewin ótkeriw: o Testlew scenariylerin jaratıw
o Testlew sessiyaların jobalaw hám ótkeriw
o Paydalanıwshı háreketlerin baqlaw hám dokumentlestiriw
2.Alınǵan maǵlıwmatlardı analizlew:
o
o
Paydalanıwshı tájiriybesin analizlew (qanshelli ańsat, qızıqlı hám effektiv)
Interfeystiń kúshli hám hálsiz táreplerin anıqlaw
oPaydalanıwshı qáteliklerin analizlew hám olardı saplastırıw jolların tawıp kóriw
3. Programmalıq támiynattı jaqsılaw ushın usınıslar qáliplestiriw: o Interfeys elementleriniń jaylasıwın optimallastırıw
o Funkcionallıqtı jaqsılaw
o Paydalanıwshı jolın optimallastırıw
Etap 5: Tábiyiy prototiplewdi rawajlandırıw cikline integraciyalaw
Tábiyiy prototiplewdi rawajlandırıw cikline integraciyalaw – bul áhmiyetli process, óytkeni ol programmalıq támiynattı jaratıw procesinde tuwrıdan-tuwrı qollanılıwı kerek.
1. Agile metodologiyasında tábiyiy prototiplew: o Hár sprint ushın prototipler jaratıw
oSprint Review hám Sprint Retrospective sessiyalarında prototiplerdi qollanıw
oBacklogta prototiplew tapsırmaların jobalaw
2.DevOps processinde tábiyiy prototiplew:
oContinuous Integration hám Continuous Delivery processine prototiplewdi integraciyalaw
o Avtomatik testlewge prototiplewdi qosıw
oPrototiplew nátiyjelerin bahalaw hám monitoring qılıw
3.Tábiyiy prototiplewdi mansetken komandalarda qollanıw:
oDizaynerler, baǵdarlamashılar hám produkt menedjerlerin prototiplew
processine qosıw
o Prototiplew nátiyjelerin komanda aǵzaları arasında talqılaw hám qayta qarap shıǵıw
o Prototiplew nátiyjelerin sheshim qabıl etiw processinde qollanıw
ÁMELIY TAPSÍRMALAR:
Tapsırma 1: Mobil bank qosımshasınıń tábiyiy prototipin jaratıw
Mobil bank qosımshasınıń tábiyiy prototipin jaratıw tapsırıladı. Qosımsha tómendegi funkciyalarǵa iye bolıwı kerek:
Paydalanıwshı autentifikaciyası (login hám parol, biometrik autentifikaciya)
Schetlar (kartochkalar) dizimi hám olardıń balansı
Tólem hám awdarma operaciyaları
Tranzakciyalar tariyxı
Tólem kategoriyalarınan qarız statistikası
Kol-centrge baylanısıw múmkinshiligi
Prototip Figma quralında jaratılıwı hám interaktiv elementler (túymeler, formalar, navigaciya) menen tolıq integraciyalanıwı kerek. Prototip hár bir funkciyaǵa tereń detallar menen gorizontal hám vertikal prototiplewdi qollanıwı kerek.
Tapsırma 2: Dawıs buyrıqları hám 3D elementleri bar prototip jaratıw
Adobe XD quralın qollanıp, 1-tapsırmada jaratılǵan prototipke dawıs buyrıqları hám 3D elementlerin qosıw:
Dawıs buyrıqları arqalı tólem operaciyaların orınlaw
Dawıs buyrıqları arqalı schet balansın tekseriw
3D effektler menen kartochka hám schetlar arasında awısıw
3D animaciyalardı qollanıp, tranzakciyalar tariyxın vizualizaciyalaw
Bul tapsırma qosımshanıń interaktivlik dárejesin joqarılatıp, paydalanıwshı tájiriybesin bayıtıwǵa múmkinshilik beredi.
Tapsırma 3: Paydalanıwshı testlewi hám nátiyjelerdi analizlew
Jaratılǵan prototipti paydalanıwshı testlewinen ótkeriw hám nátiyjelerdi analizlew:
Testlew scenariylerin jaratıw (mısalı, paydalanıwshı qosımshaǵa kiriw, awdarma islew, tólem ámelge asırıw)
Testlew sessiyasın jobalaw hám ótkeriw (gruppadaǵı basqa studentlerden testlewshiler retinde paydalanıw)
Paydalanıwshı háreketlerin baqlaw hám dokumentlestiriw
Alınǵan maǵlıwmatlardı analizlew hám prototipti jaqsılaw ushın usınıslar jaratıw
Tapsırma 4: Tábiyiy prototiplewdi rawajlandırıw cikline integraciyalaw jobasın jaratıw
Tábiyiy prototiplewdi rawajlandırıw cikline integraciyalaw jobasın jaratıw:
Agile metodologiyasında tábiyiy prototiplewdi qollanıw planın jaratıw
DevOps processinde tábiyiy prototiplewdi qollanıw planın jaratıw
Tábiyiy prototiplewdi mansetken komandalarda qollanıw planın jaratıw
Hár bir student jaratılǵan prototip hám onı analizlew nátiyjeleri boyınsha esabat tayarlawı hám qorǵawı kerek. Esabat tómendegi bólimlerden turatuǵın bolıwı kerek:
Prototiptiń súwreti hám táriypi
Prototiptiń maqseti hám koncepciyası
Prototiptiń funkcionallıǵı hám interfeysi
Paydalanıwshı testlewiniń nátiyjeleri
Prototipti jaqsılaw ushın usınıslar
Rawajlandırıw cikline integraciyalaw jobası
Jaratılǵan prototip hár bir funkciya ushın interaktiv elementler menen tolıq integraciyalanıwı hám paydalanıwshı testlewinen ótkeriliwi kerek.