Programmalıq injiniringge kirisiw / 1-ameliy PI_K

1-ámeliy sabaq. Proekt usınısları hám komandalar. Biznes qosımshalardı úlesiw boyınsha mısallar. Komandalar hám proekt sorawnaması

Jumıstıń maqseti: Bul ámeliy sabaqtıń maqseti – studentlerge programmalıq támiynat proektlerin ámelge asırıwda komanda qáliplestiriw, proekt usınısın tayarlaw, biznes qosımshalardı tayarlaw processleri menen tanısıw hám bul processlerdi iske asırıw kónlikpelerin rawajlandırıw. Studentler proekt sorawnamasın alıp barıw arqalı klientler talapların durıs anıqlawdı hám olardı biznes qosımsha jaratıwda qollanıwdı úyreniwi kerek.

Ámeliy bólim:

Proekt usınısları hám komandalar. Biznes qosımshalardı úlesiw boyınsha mısallar

1. Programmalıq támiynat proektleri ushın komanda qáliplestiriw

Programmalıq támiynat jaratıw – bul kóp tarawlı process bolıp, bunda hár bir qatnasıwshı óz ornına iye bolıwı kerek. Effektivli komanda qáliplestiriw proektlerdiń tabıslı bolıwınıń girewi bolıp tabıladı.

1.1. Komanda quramın anıqlaw

Programmalıq támiynat komandası ulıwma tómendegi lawazımlardı óz ishine aladı:

1.Proekt menedjeri – proektti basqarıw, resurslardı bólistiriw, múddetlerge ámel qılıwdı támiyinlew.

2.Biznes-analitik – buyırtpa beriwshiniń talapların analizlew hám olardı texnikalıq specifikaciyaǵa aylandırıw.

3.Sistemalıq arxitektor – programmalıq támiynattıń ulıwma strukturasın jobalaw.

4.Frontend-programmist – paydalanıwshı interfeysin ámelge asırıw.

5.Backend-programmist – serverlik logikanı ámelge asırıw, maǵlıwmatlar bazası menen islesiw.

6.Testlewshi – programmalıq támiynat sapasın tekseriw.

7.DevOps-injener – infrastrukturanı basqarıw, avtomatlastırıw.

8.UX/UI-dizayner – paydalanıwshı interfeysin jobalaw.

1.2.Ámeliy komanda quramın tańlaw

Komanda quramı proekttiń kólemi hám qásiyetleri boyınsha anıqlanadı. Kishi proektlerde bir adam bir neshe lawazımdı atqarıwı múmkin. Komanda qáliplestiriw procesinde tómendegi faktorlardı esapqa alıw zárúr:

Qatnasıwshılardıń tájiriybesi hám kvalifikaciyası

Proekt múddetleri hám byudjeti

Texnologiyalıq ózgeshelikler

Komanda aǵzalarınıń bir-biri menen islesiw qábileti

Komanda quramın anıqlaw ushın tómendegi izbe-izlikti qollanıwǵa boladı:

1.Proekt maqsetlerin hám wazıypaların anıqlaw

2.Zárúr qábiletler dizimin dúziw

3.Hár bir qábilet boyınsha kerekli adamlar sanın anıqlaw

4.Tiyisli tájiriybege iye kandidatlardı tańlaw

5.Komanda quramın formallastırıw

2.Proekt usınısın tayarlaw

Proekt usınısı – bul buyırtpa beriwshige usınılatuǵın hújjet, onda proekttiń maqsetleri, wazıypaları, orınlanıw múddetleri, byudjeti hám basqa da áhmiyetli aspektleri kórsetiledi.

2.1. Proekt usınısı strukturası

Proekt usınısı ulıwma tómendegi bólimlerdi óz ishine aladı:

1.Titul beti – proekt ataması, orınlawshı kompaniya, buyırtpa beriwshi,

data.

2.Kirisiw – proekt maqsetleri, qısqasha sáwlelendiriw.

3.Máseleniń qoyılıwı – qanday máseleni sheshiw kerek ekenligi.

4.Sheshim táriypi – usınılatuǵın sheshim haqqında maǵlıwmat.

5.Texnikalıq detallar – qollanılatuǵın texnologiyalar, arxitektura.

6.Jumıs kólemi – qanday jumıslar orınlanatuǵınlıǵı.

7.Múddetler hám jumıs grafigi – proektti orınlaw kestesi.

8.Baha hám tólem shártleri – proekt bahası, tólem usılları.

9.Komanda táriypi – proekttiń orınlanıwında qatnasatuǵın qánigeler.

10.Qosımshalar – qosımsha materiallar, illyustraciyalar.

2.2. Proekt usınısın tayarlaw processi

Proekt usınısın tayarlaw processi tómendegi basqıshlardı óz ishine aladı:

1.Talaplardı jıynaw – buyırtpa beriwshi menen sáwbetlesiw, onıń maqsetlerin hám talapların anıqlaw.

2.Aldın ala analiz – máseleni hám onı sheshiw jolların analizlew.

3.Bahalaw – jumıs kólemin, múddetlerin hám bahasın bahalaw.

4.Hújjetti tayarlaw – proekt usınısı hújjetin jazıw hám rásmiylestiriw.

Programmalaw

Maǵlıwmatlar bazasın ámelge asırıw

Backend-logikanı ámelge asırıw

Frontend-interfeysti ámelge asırıw

Integraciyalardı ámelge asırıw

Testlew

Hújjetler durıs bolıwın tekseriw

Funkciyalardıń durıs islewin tekseriw

Júklemeniń kótere alıwın testlew

Qáwipsizlikti testlew

Engiziw hám qollap-quwatlaw

Sistemanı ornatıw hám konfiguraciyalaw

Maǵlıwmatlardı importlaw

Paydalanıwshılardı oqıtıw

Texnikalıq qollap-quwatlaw hám modernizaciya

4.Komanda hám proekt sorawnaması. Proekt sorawnaması – bul proekt talapların anıqlawǵa baǵdarlanǵan process. Ol klient talapların anıq túsiniw hám proektti tabıslı ámelge asırıw ushın zárúr.

Proekt sorawnamasınıń maqsetleri

Proekt sorawnaması tómendegi maqsetlerdi óz aldına qoyadı:

Buyırtpa beriwshiniń isbilermenlik maqsetlerin anıqlaw

Sistemaǵa qoyılatuǵın funkcionallıq talaplardı anıqlaw

Funkcionallıq emes talaplardı anıqlaw (júkleneiw, isenimlilik, qáwipsizlik)

Proekt sheklewlerin anıqlaw (byudjet, múddetler, texnologiyalar)

Táwekellerdi anıqlaw hám bahalaw

Sorawnama ótkeriw usılları

Sorawnama ótkeriw ushın tómendegi usıllardı qollanıwǵa boladı:

1.Jeke intervyu – buyırtpa beriwshi wákilleri menen jeke sáwbetlesiwler.

2.Fokus-gruppalar – paydalanıwshılar toparı menen toparlı sáwbetlesiwler.

3.Sorawnama betleri – standartlı sorawlar dizimi bar betler.

4.Baqlaw – paydalanıwshılardıń jumısın baqlaw.

5.Prototiplew – sistemanıń waqtınsha versiyaların jaratıw hám testlew.

6.Hújjetlerdi úyreniw – qollanıstaǵı sistemalar hám processler hújjetlerin úyreniw.

Sorawnama ótkeriw ushın sorawlar mısalları

Tómende proekt sorawnaması waqtında qoyılıwı múmkin bolǵan sorawlar mısalları berilgen:

Isbilermenlik maqsetleri boyınsha sorawlar:

Sistemanı engiziwden qanday nátiyjelerge erisiwdi kútesiz?

Proekttiń tabıslı bolıwı qanday kórsetkishler menen bahalanadı?

Bul sistema shólkemińizdiń qanday máselelerin sheshiwi kerek?

Funkcionallıq talaplar boyınsha sorawlar:

Sistema qanday funkciyalardı orınlawı kerek?

Sistemanı kimler paydalanadı hám qanday maqsetlerde?

Qanday maǵlıwmatlardı sistemaǵa kirgiziw hám onnan shıǵarıw kerek?

Sistemadaǵı maǵlıwmatlarǵa qatnasıqlardı qalay sheklew kerek?

Funkcionallıq emes talaplar boyınsha sorawlar:

Sistema qanday júklemelerge shıdam beriwi kerek?

Sistemanıń isenimliligi boyınsha qanday talaplar bar?

Maǵlıwmatlardı saqlaw múddeti qansha bolıwı kerek?

Sistemanıń jawap qaytarıw waqtına qanday talaplarıńız bar?

Sheklewler boyınsha sorawlar:

Proekt ushın qanday byudjet ajıratılǵan?

Sistemanı qanday múddetlerde engiziw kerek?

Qanday texnologiyalar menen islew kerek/múmkin emes?

Sırtqı sistemalar menen integraciya qılıw kerek pe?

4.4.Sorawnama nátiyjelerin dokumentlestiriw

Sorawnama nátiyjeleri ádette tómendegi hújjetlerde rásmiylestiriledi:

1.Talaplar specifikaciyası – sistemaǵa qoyılatuǵın barlıq talaplardıń sıpatlaması.

2.Paydalanıw scenariyleri (Use Cases) – sistemanı paydalanıwdıń tipik scenariyleri.

3.Funkcionallıq specifikaciya – sistemanıń funkciyalarınıń detallı táriypi.

4.Prototipler – sistemanıń vizual prototipleri.

5.Biznes-processler modelleri – sistema qatnasatuǵın biznesprocesslerdiń sxemaları.

Programmalıq támiynat jaratıw proektleriniń tabıslı bolıwı komanda durıs qálipleskende hám proekt talapları tolıq hám anıq anıqlanǵanda múmkin boladı. Proekt usınısın tayarlaw hám sorawnama ótkeriw – bul proektti baslawdıń eń áhmiyetli basqıshları bolıp, olardı durıs orınlaw proekttiń keleshekte tabıslı bolıwınıń girewi. Biznes qosımshalardı úlesiw processinde standartlarǵa ámel qılıw hám qánigelerdiń tájiriybesin esapqa alıw oǵada áhmiyetli.

Máseleniń qoyılıwı, ámeliy tapsırmalar:

1.Biznes qosımsha ushın komanda qáliplestiriń: Berilgen kishi biznes processti avtomatlastırıw ushın 5-7 adamnan turatuǵın komanda quramın anıqlań. Hár bir komanda aǵzasınıń lawazımın hám wazıypaların kórsetiń.

2.Proekt usınısın tayarlań: Ózińiz tańlaǵan biznes tarawı ushın programmalıq támiynat proektiniń usınısın tayarlań. Usınıs eń keminde 8 bólimnen turatuǵın hújjet túrinde beriliwi kerek.

3.Proekt sorawnamasın alıp barıń: Bir topar student klient rolin, al basqa topar – programmist komandasınıń rolin atqaradı. Programmist komandası klientke sorawnama júrgizip, talaplar specifikaciyasın hám funkcional táriypin jazıwı kerek.

4.Biznes qosımshanıń prototipin jaratıń: Talaplar specifikaciyası tiykarında ápiwayı biznes qosımshanıń interfeys prototipin jaratıń. Bul mock-up redaktorı yamasa qaǵaz hám qálem arqalı islense boladı.

5. Proekt prezentaciyasın tayarlań: Tayarlanǵan proekt usınısınıń prezentaciyasın tayarlań hám tolıq emes 5 minutlıq prezentaciya ótkeriń. Prezentaciyada proekttiń maqseti, sheshetuǵın máselesi, sheshim, múddetler hám bahası kórsetiliwi kerek.