Добавил:
Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

Jasalma Intellekt hám tiykarǵı koncepciyaları

.pdf
Скачиваний:
0
Добавлен:
21.10.2024
Размер:
258.17 Кб
Скачать

Jasalma Intellekt degen ne? Onıń Islewi hám Tiykarǵı Koncepciyaları

Jasalma intellekt (JI) házirgi waqıtta texnika tarawındagı eń qızıqlı sózlerden biri bolıp esaplanadı, hám bunıń sebebi bar. Sońǵı bir neshe jıl ishinde burın tek ilimiy fantastika tarawında bolǵan bir qatar jańalıqlar hám rawajlanıwlar áste-aqırın haqıyqatqa aylanıp atır. Ekspertler jasalma intellektti óndiriw faktorı sıpatında qaraydı, ol jańa ósiw dereklerin engiziwi hám hár qıylı tarawlarda jumıs islew usılın ózgertiw potencialına iye. Mısalı, usı PWC maqalası 2035-jılǵa kelip JI global ekonomikaǵa 15,7 trillion dollar úles qosıwı múmkin dep boljaydı. Qıtay hám AQSH keleshektegi JI bumınan eń kóp payda kóriwge tayar, olar global tásirdiń derlik 70% in quraydı.

Bul sabaq JI haqqında ulıwma maǵlıwmat beredi, sonıń ishinde onıń qalay isleytuǵını, artıqmashılıqları hám kemshilikleri, qollanılıwı, sertifikatları hám onı úyreniwdiń ne ushın jaqsı ekeniligi haqqında.

Jasalma Intellekt degen ne?

Jasalma intellekt (JI) - bul adamlar sıyaqlı oylaw hám háreket etiw ushın programmalastırılǵan mashinalarda adam intellektin simulyaciyalaw. Úyreniw, pikir júritiw, máseleler sheshiw, qabıllaw hám tildi túsiniw - bulardıń hámmesi kognitiv qábilettlerdiń mısalları.

Jasalma Intellekt - bul kompyuterdi, kompyuter arqalı basqarılatuǵın robottı yamasa baǵdarlamalıq támiynattı adam aqılı sıyaqlı aqıllı oylawǵa májbúrlew usılı. JI adam miyiniń úlgilerin úyreniw hám kognitiv processti analizlew arqalı ámelge asırıladı. Bul izertlewlerdiń nátiyjeleri aqıllı baǵdarlamalıq támiynattı hám sistemalardı rawajlandıradı.

Hálsiz JI hám Kúshli JI

Jasalma intellekt (JI) haqqında sóz etkende, eki keń kategoriyaǵa ajıratıw ádet bolıp esaplanadı: hálsiz JI hám kúshli JI. Kelińler, hár bir túrdiń ózgesheliklerine itibar qaratayıq:

Hálsiz JI (Tar JI)

Hálsiz JI - bul arnawlı wazıypalardı orınlaw ushın islep shıǵılǵan hám tek sol wazıypalar menen sheklengen JI sistemalarına tiyisli. Bul JI sistemalar belgilengen funkciyalarında júdá jaqsı isleydi, biraq ulıwma intellektke iye emes. Hálsiz JI-niń mısallarına Siri yamasa Alexa sıyaqlı dawıslı járdemshiler, usınıs algoritmler hám súwret tanıw sistemalar kiredi. Hálsiz JI aldın ala belgilengen sheklewler ishinde islep, óz qánigeliginen tıs uqıplılıqqa iye bola almaydı.

Kúshli JI (Ulıwma JI)

Kúshli JI, sonday-aq ulıwma JI dep te ataladı, adam dárejesindegi intellektke iye yamasa hár túrli wazıypalarda adam intellektinen de asıp ozıp ketetuǵın JI sistemalarına tiyisli. Kúshli JI túsiniw, pikir júritiw, úyreniw hám bilimdi quramalı máselelerdi sheshiw ushın qollanıw uqıplılıǵına iye boladı, bul adam oylaw uqıplılıǵına uqsas. Biraq, kúshli JI-diń rawajlanıwı ele kóbinese teoretikalıq bolıp, házirge shekem ámelge asırılǵan joq.

Jasalma Intellekttiń túrleri

Tómende Jasalma Intellekttiń (JI) hár qıylı túrleri kórsetilgen:

1. Tek reaktiv

Bul mashinalar hesh qanday yadqa yamasa islew ushın maǵlıwmatqa iye emes, tek bir jumıs tarawında qánigelestirgen. Mısalı, shaxmat oyınında, mashina júrislerin baqlaydı hám utıw ushın múmkin bolǵan eń jaqsı sheshimdi qabıl etedi.

2. Sheklengen yad

Bul mashinalar aldıńǵı maǵlıwmatlardı jıynaydı hám olardı óziniń yadına qosıp baradı. Olar durıs sheshimler qabıl etiw ushın jetkilikli yadqa yamasa tájiriybege iye, biraq yad minimal. Mısalı, bul mashina jıynalǵan jaylasıw maǵlıwmatlarına tiykarlanıp, restorandı usınıs ete aladı.

3. Aqıl teoriyası

JI-niń bul túri pikir hám sezimlerdi túsiniwi, sonday-aq jámiyetlik qatnasıqlarda bolıwı múmkin. Biraq, bul túrge tiykarlanǵan mashina ele qurılǵan joq.

4. Óz-ózin ańlaw

Óz-ózin ańlaytuǵın mashinalar usı jańa texnologiyalardıń keleshek áwladı bolıp tabıladı. Olar aqıllı, sezgir hám sanalı boladı.

Tereń oqıtıw hám Mashinalıq oqıtıw salıstırması

Kelińler, tereń oqıtıw hám mashinalıq oqıtıw arasındaǵı parıqtı úyrenemiz: Mashinalıq oqıtıw: Mashinalıq oqıtıw kompyuterlerdiń programmalastırılmastan-aq

maǵlıwmatlardan úyreniwine hám boljamlawlar yamasa sheshimler qabıl etiwine múmkinshilik beretugın algoritmler hám modellerdi rawajlandırıwǵa qaratılǵan. Tómende mashinalıq oqıtıwdıń tiykarǵı ózgeshelikleri keltirilgen:

1.Ózgesheliklerdi islep shıǵıw: Mashinalıq oqıtıwda qánigeler algoritmniń anıq boljawlar jasawına járdem beriw ushın kiris maǵlıwmatlardan tiyisli ózgesheliklerdi qolda islep shıǵadı yamasa tańlaydı.

2.Baqlanatuǵın hám baqlanbaytugın úyreniw: Mashinalıq oqıtıw algoritmleri baqlanatuǵın úyreniwge (bunda modeller nátiyjeleri belgili bolǵan belgilengen maǵlıwmatlardan úyrenedi) hám baqlanbaytugın úyreniwge (bunda algoritmler belgisiz maǵlıwmatlardaǵı nızamlılıqlar hám strukturalardı anıqlaydı) bóliniwi múmkin.

3.Keń qollanılıwı: Mashinalıq oqıtıw usılları súwret hám sóylew tanıw, tábiyiy tildi qayta islew hám usınıs sistemaları sıyaqlı hár qıylı tarawlarda qollanıladı.

Tereń oqıtıw:

Tereń oqıtıw - bul adam miyiniń dúzilisi hám islewinen ilham alǵan jasalma neyron torların úyretiw menen shuǵıllanıwshı mashina úyreniwiniń bir bólegi. Tómende tereń oqıtıwdıń tiykarǵı ózgeshelikleri keltirilgen:

1.Avtomatik túrde ózgesheliklerdi ajıratıp alıw: Tereń oqıtıw algoritmleri qám maǵlıwmatlardan tiyisli ózgesheliklerdi avtomatik túrde ajıratıp alıw qábiletine iye, bul arnawlı ózgesheliklerdi islep shıǵıw zárúrligin joq qıladı.

2.Tereń neyron torları: Tereń oqıtıw bir-biri menen baylanısqan kóp qatlamlı túyinlerden (neyronlardan) turatuǵın neyron torların qollanadı, bul maǵlıwmatlardıń quramalı ierarhiyalıq kórinisin úyreniwge múmkinshilik beredi.

3.Joqarı ónimlilik: Tereń oqıtıw kompyuter kóriwi, tábiyiy tildi qayta islew hám sóylew tanıw sıyaqlı tarawlarda ayırıqsha ónimlilikti kórsetken, kóbinese dástúriy mashina úyreniwi usıllarınan asıp túsedi.

Keliń, tereń oqıtıwdıń qalay isleytuǵının túsinip alayıq.

Tómendegi súwretti kóz aldıńızǵa keltiriń:

Joqarıdaǵı súwret neyron torınıń úsh tiykarǵı qatlamın kórsetedi:

·Kiriw qatlamı

·Jasırın qatlam

·Shıǵıw qatlamı Kiriw qatlamı

Bizler bólmekshi bolǵan súwretler kiriw qatlamına kiredi. Súwretten kiriw qatlamınıń hár bir noqatına qaray sızıqlar sızılǵan. Sarı qatlamdaǵı (kiriw qatlamı) hár bir aq noqat súwrettegi bir piksel bolıp tabıladı. Bul súwretler kiriw qatlamındaǵı aq noqatlardı toltıradı.

Biz bul jasalma intellekt oqıw qollanbasın oqıp atırǵanda bul úsh qatlamdı anıq biliwimiz kerek. Jasırın qatlam

Jasırın qatlamlar barlıq kiriwlerimizdiń matematikalıq esaplawların yamasa ózgesheliklerdi ajıratıp alıwın ámelge asırıwǵa juwapker. Joqarıdaǵı súwrette qızǵısh reńde kórsetilgen qatlamlar jasırın qatlamlardı bildiredi. Bul qatlamlar arasında kórinetuǵın sızıqlar "salmaqlar" dep ataladı. Olardıń hár biri ádette júziwshi san yamasa onlı sannı bildiredi, ol kiriw qatlamındaǵı mánisi menen kóbeytiriledi. Barlıq salmaqlar jasırın qatlamda qosıladı. Jasırın qatlamdaǵı noqatlar

salmaqlar jıyındısına tiykarlanǵan mánisti bildiredi. Bul mánisler keyin kelesi jasırın qatlamǵa ótkeriledi.

Siz ne ushın bir neshe qatlam bar ekenin oylaǵan bolıwıńız múmkin. Jasırın qatlamlar belgili bir dárejede alternativalar sıpatında xızmet etedi. Jasırın qatlamlar qanshelli kóp bolsa, kirgen maǵlıwmatlar hám shıǵarılıwı múmkin bolǵan nátiyjeler sonshellli quramalı boladı. Boljanlanǵan nátiyjeniń anıqlıǵı kóbinese bar bolǵan jasırın qatlamlardıń sanına hám kirgen maǵlıwmatlardıń quramalılıǵına baylanıslı boladı.

Shıǵıw qatlamı

Shıǵıw qatlamı bizge bólinip ajıratılǵan súwretlerdi beredi. Qatlam kiriw etilgen barlıq bul salmaqlar jıyındısın esapławdan keyin, súwrettiń portret pe yamasa landshaft ekenin anıqlaydı. Mısal - Hawa jolı biletleri bahasın boljallaw

Bul boljallaw hár qıylı faktorlarǵa tiykarlanǵan, olardıń qatarına tómendegiler kiredi:

·Aviakompaniya

·Ushıp shıǵıw aeroportı

·Barıw aeroportı

·Ushıw sánesi

Biz mashinanı úyretiw ushın bilet bahalarınıń tariyxıy maǵlıwmatları menen baslaymız. Mashinamız úyretilgennen keyin, biz oǵan jańa maǵlıwmatlardı bólisemiz, ol bahalardı boljallaydı. Aldın, biz tórt túrli mashina haqqında úyrengenimizde, yad saqlaǵıshı bar mashinalar haqqında gáp etken edik. Bul jerde biz tek yad saqlaǵısh haqqında hám onıń maǵlıwmatlardaǵı nızamlılıqtı qalay túsinetuǵını hám onı jańa bahalardı boljallaw ushın qalay qollanataǵını haqqında gáp etemiz, tómende kórsetilgenindey:

Jasalma intellekt programmalastırıwında kognitiv qábiletler: Úyreniw, pikir júrgiziw hám ózózin túzetiw

Jasalma intellekt adam miyinde belgili bir dárejede bar bolǵan úsh kognitiv qábiletke: úyreniw, pikir júrgiziw hám óz-ózin dúzetiwge ayırıqsha dıqqat qaratadı. Bul qábiletlerdi JI kontekstinde tómendegishe anıqlaymız:

· Úyreniw: Maǵlıwmatlardı hám sol maǵlıwmatlardı paydalanıw ushın kerek bolǵan qaǵıydalardı ózlestiriw. · Pikir júrgiziw: Anıq yamasa juwıq juwmaqlarǵa keliw ushın maǵlıwmatlar qaǵıydaların qollanıw. · Óz-ózin dúzetiw: JI algoritmleriniń úzliksiz jaqsılanıwı hám olardıń múmkin bolǵansha anıq nátiyje beriwin támiyinlew procesi.

Biraq, izertlewshiler hám programmashılar JIdiń maqsetlerin keńeytip, tómendegishe jetilistirgen:

1.Logikalıq pikir júrgiziw JI programmaları kompyuterlerge quramalı tapsırmalardı orınlawǵa múmkinshilik beredi. 1996-jıl 10-fevral kúni IBM kompaniyasınıń Deep Blue kompyuteri burınǵı dúnya chempionı Garri Kasparovqa qarsı shaxmat oyınında jeńiske eristi.

2.Bilimlerdi kórsetiw Smalltalk - bul "adamlar menen kompyuterlerdiń simbiozı" menen súwretlenetuǵın "jańa dúnyanı" tiykarlaw ushın jaratılǵan obyektke baǵdarlanǵan, dinamikalıq tipke iye, refleksiv programmalastırıw tili.

3.Jobalastırıw hám navigaciya Kompyuterge A noqatınan B noqatına jetiw imkaniyatın beriw procesi. Bunıń jarqın mısalı - Googlediń ózin-ózi basqaratuǵın Toyota Prius avtomobili.

4.Tábiyiy tildi qayta islew Tildi túsine alatuǵın hám qayta isley alatuǵın kompyuterlerdi ornatıw.

5.Qabıl etiw Kóriw, esitiw, tiyiw hám iyiskew arqalı dúnya menen óz-ara tásir jasaw ushın kompyuterlerdi paydalanıw.

6.Payda bolatuǵın intellekt

Anıq programmalastırılmaǵan, biraq JIdiń basqa arnawlı ózgesheliklerinen payda bolatuǵın intellekt. Bul maqsettiń kórinisi - mashinalardıń emocionallıq intellektti hám intellektual pikir júrgiziw qábiletlerin kórsetiwin támiyinlew.

JI járdeminde isleytuǵın qurılmalar orınlaytuǵın ayırım wazıypalarǵa tómendegiler kiredi:

·Sóylewdi tanıw

·Obyektlerdi anıqlaw

·Máselelerdi sheshiw hám berilgen maǵlıwmatlardan úyreniw

·Keleshekte orınlanıwı kerek bolǵan sınawlar ushın joba islep shıǵıw Jasalma intellekttiń artıqmashılıqları hám kemshilikleri

Jasalma intellekttiń basqa hár qanday túsinik yamasa jańalıq sıyaqlı óziniń artıqmashılıqları hám kemshilikleri bar. Tómende ayırım artıqmashılıqlar hám kemshiliklerdiń tez sholıwı keltirilgen. Artıqmashılıqları:

·Adam qátelerin azaytadı

·Hesh qashan uyqlamaydı, demek kúni-túni isley aladı

·Hesh qashan zerikkisi kelmeydi, solay etip qaytalanıwshı jumıslardı ańsat orınlaydı

·Tez isleydi

Kemshilikleri:

·Ámelge asırıw qımbat turadı

·Adam dóretiwshiligin qaytalay almaydı

·Sózsiz ayırım jumıs orınların almasıradı, bul jumıssızlıqqa alıp keledi

·Adamlar oǵan hadden tıs ǵárezsiz bolıp qalıwı múmkin

Keliń, Jasalma intellekt degen ne? degen maqalamızdı JIdiń qollanılıw tarawların talqılaw menen dawam etemiz.

Jasalma intellekttiń qollanılıw tarawları

Jasalma intellekt (JI) hár qıylı sanaat tarawları hám salalarda keń kólemde qollanıladı. Tómende JIdiń ayırım belgili qollanılıw tarawları keltirilgen:

· Tábiyiy tildi qayta islew (NLP)

JI NLPde adam tilin analiz qılıw hám túsiniw ushın qollanıladı. Ol sóylew tanıw, mashinalıq awdarma, pikirlerdi analiz qılıw hám Siri hám Alexa sıyaqlı virtual járdemshiler sıyaqlı qollanbalardı háreketke keltiredi.

· Súwret hám video analizi

Kompyuter kóriwi kirgizilgen JI usılları súwretler hám videolardı analiz qılıw hám interpretaciya qılıw imkaniyatın beredi. Bul júz tanıw, obyektlerdi anıqlaw hám baqlaw, kontenttі baqlaw, medicinalıq súwret alıw hám avtonomlı kólikler sıyaqlı tarawlarda qollanıladı.

· Robototexnika hám avtomatlastırıw

JI robototexnika hám avtomatlastırıw sistemalarında áhmiyetli orın tutadı. JI algoritmleri menen támiyinlengen robotlar óndiris, densawlıqtı saqlaw, logistika hám izertlew tarawlarında quramalı tapsırmalardı orınlay aladı. Olar ózgeriwshi ortalıqqa iykemlese aladı, tájiriybeden úyrene aladı hám adamlar menen birge islewi múmkin.

· Usınıs sistemaları

JI járdeminde isleytuǵın usınıs sistemalari elektron sawda, aǵım platformaları hám sociallıq tarmaqlarda paydalanıwshı tájiriybesin jeke baǵdarlawda qollanıladı. Olar paydalanıwshılardıń qálewlerin, minez-qulqın hám tariyxıy maǵlıwmatların analiz qılıp, tiyisli ónimlerdi, filmlerdi, muzıkanı yamasa kontenttі usınıs etedi.

· Finans xızmetleri

JI finans tarawında aldaw háreketlerin anıqlaw, algoritmlik sawda, kredit bahalaw hám qáwipti bahalaw ushın keń qollanıladı. Mashinalıq oqıtıw modelleri úlken kólemdegi finans maǵlıwmatların analiz qılıp, nızamlılıqlardı anıqlap hám boljamlar jasay aladı.

· Densawlıqtı saqlaw

JIdiń densawlıqtı saqlaw tarawındaǵı qollanılıwlarına keselliklerdi anıqlaw, medicinalıq súwret alıwdı analiz qılıw, dári-dármaqlar ashıw, jeke baǵdarlanǵan medicina hám pacientlerdi baqlaw

kiredi. JI medicinalıq maǵlıwmatlardaǵı nızamlılıqlardı anıqlawǵa járdem bere aladı hám jaqsıraq diagnoz qoyıw hám emlew ushın pikir bere aladı.

· Virtual járdemshiler hám chatbotlar

JI járdeminde isleytuǵın virtual járdemshiler hám chatbotlar paydalanıwshılar menen óz-ara tásir jasaydı, olardıń sorawların túsinedi hám tiyisli maǵlıwmat beredi yamasa tapsırmalardı orınlaydı. Olar klient xızmetlerinde, maǵlıwmat izlewde hám jeke baǵdarlanǵan járdemde qollanıladı.

· Oyın oynaw

JI algoritmleri oyın oynawda reallıqqa jaqın virtual personajlar, qarsılas minez-qulqı hám aqıllı qarar qabıllaw ushın qollanıladı. JI sonday-aq oyın grafikasın, fizikalıq modellestiriwdi hám oyındı sınawdı optimallastırıw ushın paydalanıladı.

· Aqıllı úyler hám zatlar interneti

JI tapsırmalardı avtomatlastıra alatuǵın, qurılmalardı basqara alatuǵın hám paydalanıwshı qálewlerinen úyrene alatuǵın aqıllı úy sistemaların rawajlandırıw imkaniyatın beredi. JI zatlar interneti (IoT) qurılmaları hám tarmaqlarınıń funkciyaların hám nátiyjeliligin arttıra aladı.

· Kiber qáwipsizlik

JI tarmaq trafigın analizlew, anomaliyalardı anıqlaw hám potencial hújimlerdi boljamlap, kiber qáwiplerdi anıqlaw hám aldın alıwǵa járdem beredi. Ol sonday-aq qáwiplerdi anıqlawdıń hám oǵan juwap beriwdiń rawajlanǵan mexanizmler arqalı sistemalar hám maǵlıwmatlardıń qáwipsizligin arttıra aladı.

Bular JI-niń hár qıylı tarawlarda qollanılıwınıń tek bir neshe mısalı ǵana. JI-niń potencialı júdá keń, hám onıń qollanılıwı texnologiya rawajlanǵan sayın keńeyip baradı.

Jasalma Intellekt mısalları

Jasalma Intellekt (JI) kúndelikli turmısımızdıń ajıralmas bólegi bolıp, hár qıylı sanaat tarawların revoluciyalaydı hám paydalanıwshı tájiriybesin jaqsılaydı. Tómende JI qollanıwınıń ayrıqsha mısalları keltirilgen:

ChatGPT

ChatGPT - bul OpenAI tárepinen islep shıǵılǵan rawajlanǵan til modeli. Ol adamǵa uqsas juwaplar payda ete aladı hám tábiyiy tilde sáwbet júrgize aladı. Ol túsinikli tekstlerdi túsiniw hám payda etiw ushın tereń úyreniw usılların qollanadı, bul onı klientlerge xızmet kórsetiw, chatbotlar hám virtual járdemshiler ushın paydalı etedi.

Google Maps

Google Maps real waqıt rejiminde navigaciya, trafik haqqında jańalıqlar hám jeke usınıslar beriw ushın JI algoritmlerinen paydalanadı. Ol eń tez marshrutlardı usınıs etiw, kelip jetiwdiń waqtın esaplaw hám hátte trafik basqıshın boljamlap beriw ushın tariyxıy trafik úlgileri hám paydalanıwshı kirgizgen maǵlıwmatlar sıyaqlı úlken kólemli maǵlıwmatlardı analizleydi.

Aqıllı járdemshiler

Amazon'nıń Alexa'sı, Apple'dıń Siri'si hám Google Assistant sıyaqlı aqıllı járdemshiler dawıslı buyırıqlardı túsindiriw, sorawlarǵa juwap beriw hám wazıypalardı orınlaw ushın JI texnologiyaların qollanadı. Bul járdemshiler paydalanıwshınıń niyetin túsiniw, kerekli maǵlıwmattı tabıw hám soralǵan háreketlerdi orınlaw ushın tábiyiy tildi qayta islew hám mashinalıq úyreniw algoritmlerinen paydalanadı.

Snapchat filtrleri

Snapchat'tiń keńeytilgen reallik filtrleri, yamasa "Lensaları", júz ózgesheliklerin tanıw, qozǵalıslardı qadaǵalaw hám paydalanıwshılardıń júzlerine interaktiv effektlerdi real waqıt rejiminde qoyıw ushın JI-di qollanadı. JI algoritmleri Snapchat'ke paydalanıwshınıń júz ańlatpaları hám qozǵalıslarına sáykes keliwshi hár qıylı filtrlerdi, maskalar hám animaciyalardı qollanıwǵa múmkinshilik beredi.

Ózi júretuǵın avtomobiller

Ózi júretuǵın avtomobillar qabıl etiw, sheshim qabıllaw hám basqarıw ushın JI-ge kúshli súyenedi. Sensorlar, kameralar hám mashinalıq úyreniw algoritmleriniń kombinaciyasın

qollanıp, bul kólikler obyektlerdi anıqlay aladı, jol belgilerin túsindire aladı hám quramalı jol sharayatların avtonom túrde basqara aladı, jollarda qáwipsizlik hám nátiyjeligin arttıradı.

Kiyiletuǵın qurılmalar

Fitnes-trekkerler hám aqıllı saatlar sıyaqlı kiyiletuǵın qurılmalar paydalanıwshılardıń densawlıq maǵlıwmatların baqlaw hám analizlew ushın JI-den paydalanadı. Olar xızmetlerdi, júrek urıwın, uyqı úlgilerin hám basqalardı qadaǵalaydı, ulıwma densawlıq halattı jaqsılaw ushın jeke kózqaraslar hám usınıslar beredi.

MuZero

MuZero - bul DeepMind tárepinen islep shıǵılǵan JI algoritmi bolıp, ol kúsheytiwshi úyreniw hám tereń neyron tarmaqların birlestiredi. Ol shaхmat, Go hám shogi sıyaqlı quramalı taxta oyınların adamnan joqarı dárejede oynawda áhmiyetli tabısqa eristi. MuZero óz strategiyaların óz-ózin oynatıw hám jobalastırıw arqalı úyrenedi hám jaqsılaydı.

Bul mısallar JI-diń keń kólemli qollanılıwın kórsetedi, onıń turmısımızdı jaqsılaw, nátiyjeligin arttırıw hám hár qıylı sanaat tarawlarında innovaciyalardı alǵa ilemlew potencialın názerde tutadı.

Hár qıylı Jasalma Intellekt Sertifikatları 1. Jasalma Intellektke kirisiw kursı

Simplilearn'niń Jasalma Intellekt tiykarları baǵdarlaması úyreniwshilerge jasalma intellekttiń sırın hám onıń biznes qollanılıwların ashıp beriwge járdem beriw ushın islep shıǵılǵan. Kurs JI túsinikleri hám jumıs processleriniń, mashinalıq úyreniw hám tereń úyreniwdiń, hám iskerlik kórsetkishleriniń ulıwma kóz-qarasın beredi. Siz baqlawlı, baqlanbaǵan hám kúsheytiwshi úyreniwdiń arasındaǵı parqtı úyrenesiz, qollanıw mısalların kóresiz hám klasterlew hám klassifikaciya algoritmleriniń JI-diń biznes qollanılıwların anıqlawǵa qalay járdem beretuǵının kóresiz.

2. Mashinalıq oqıtıw kursı

Simplilearn'niń Mashinalıq oqıtıw kursı sizdi mashinalıq oqıtiw boyınsha qánige etedi, bul jasalma intellekttiń bir túri bolıp, ol kompyuterlerge anıq programmalastırıwsız arnawlı wazıypalardı orınlaw ushın tájiriybe arqalı úyreniw hám beyimlesiwge múmkinshilik beriw ushın maǵlıwmatlardı analizlewdi avtomatlastıradı. Siz mashinalıq oqıtıwdıń túsinikleri hám usılların, sonıń ishinde baqlawlı hám baqlanbaǵan úyreniw, matematikalıq hám evristikalıq aspektler hám algoritmlerin islep shıǵıw ushın ámeliy modellestiriwdi úyrenesiz hám Mashinalıq oqıtıw injeneri wazıypasına tayarlanasız.

3. Jasalma Intellekt Injeneri magistrlik baǵdarlaması

Simplilearn'niń JI boyınsha magistrlik baǵdarlaması, IBM menen birgelikte, JI tarawında tabıslı káryera ushın kerek bolǵan kónlikpeler boyınsha oqıtıwdı beredi. Bul ayırıqsha oqıw baǵdarlaması dawamında siz Tereń oqıtıw, Mashinalıq oqıtıw hám bul tarawda joqarı nátiyjelilkke erisiwge hám Jasalma Intellekt tarawında káryera baslawǵa zárúr bolǵan programmalastırıw tillerin úyrenesiz.

Jasalma Intellekt Sertifikatın alıw sebepleri: Tiykarǵı juwmaqlar

Eger siz bul qızıqlı hám ósip atırǵan tarawǵa qosılıwdı oylaǵan bolsańız, JI boyınsha sertifikat alıwıńız kerek bolǵan tiykarǵı sebepleri mınalar:

1. Sertifikatlı JI qánigeleri talabı ósiwdi dawam etedi

McKinsey Global Institute'nıń boljamlawınsha, 2030-jılǵa kelip kompaniyalardıń shama menen 70 procenti keminde bir túrdegi Jasalma Intellekt texnologiyasın qollanadı, al úlken kompaniyalardıń yarımı Jasalma Intellekt texnologiyasınıń tolıq spektrin óz processlerine engiziw imkaniyatına iye boladı. JI kompaniyalarǵa xızmetkerlerge real waqıt rejiminde arnawlı sheshimler hám kórsetpeler beriwge járdem beredi. Sonlıqtan, JI sıyaqlı payda bolıp atırǵan texnologiyalar boyınsha kónlikpelerge iye qánigeler bolǵan talaplar tek ósip baradı.

2. Jańa hám ádettegiden tıs kásip jolları

2020-jılı Dúnya Ekonomikalıq Forumı tárepinen járiyalanǵan Jumıslar Keleshegi Esabatında 2025-jılǵa kelip 85 million jumıs ornı avtomatlasıwǵa baylanıslı joǵaladı dep boljanadı. Biraq, esabatta sonday-aq sanaat tarawları mashinalar menen adamlar arasındaǵı teń salmaqlıqtı anıqlaǵan sayın 97 million jańa lawazım hám xızmet ornı payda boladı dep aytıladı.

JI sebepli, jumıs kúshine jańa qánigeler talap etiledi, bul jańa jumıs múmkinshiliklerine alıp keledi. Eń joqarı JI lawazımlarına tómendegiler kiredi:

JI/mashinalıq oqıtıw izertlewshisi - Mashinalıq oqıtıw algoritmlerinde jaqsılanıwlardı tabıw ushın izertlew alıp barıw.

JI baǵdarlamalıq támiyinat islep shıǵıw, baǵdarlama basqarıw hám sınaw - Kiris maǵlıwmatlar toplamına mashinanı úyretiwdi qollay alatuǵın sistemalar hám infrastrukturanı islep shıǵıw.

Maǵlıwmatlar qazıw hám analiz - Kóp sanlı maǵlıwmat dereklerin terеń izertlew, kóbinese nızamlılıqlardı anıqlaw ushın sistemalardı jaratıw hám úyretiw.

Mashinalıq oqıtıw qollanıwları - Mashinalıq oqıtıw yamasa JI strukturasın basqa bir tarawdaǵı belgili bir máselege qollanıw, mısalı, mashinalıq oqıtıwdı jest tanıw, reklamanı analiz qılıw yamasa aldawdı anıqlaw ushın qollanıw.

What is Artificial Intelligence? How AI Works & Key Concepts

Artificial intelligence (AI) is currently one of the hottest buzzwords in tech and with good reason. The last few years have seen several innovations and advancements that have previously been solely in the realm of science fiction slowly transform into reality.

Experts regard artificial intelligence as a factor of production, which has the potential to introduce new sources of growth and change the way work is done across industries. For instance, this PWC article predicts that AI could potentially contribute $15.7 trillion to the global economy by 2035. China and the United States are primed to benefit the most from the coming AI boom, accounting for nearly 70% of the global impact.

This tutorial provides an overview of AI, including how it works, its pros and cons, its applications, certifications, and why it‟s a good field to master.

What Is Artificial Intelligence?

Artificial intelligence (AI) is the simulation of human intelligence in machines that are programmed to think and act like humans. Learning, reasoning, problem-solving, perception, and language comprehension are all examples of cognitive abilities.

Artificial Intelligence is a method of making a computer, a computer-controlled robot, or a software think intelligently like the human mind. AI is accomplished by studying the patterns of the human brain and by analyzing the cognitive process. The outcome of these studies develops intelligent software and systems.

Weak AI vs. Strong AI

When discussing artificial intelligence (AI), it is common to distinguish between two broad categories: weak AI and strong AI. Let's explore the characteristics of each type:

Weak AI (Narrow AI)

Weak AI refers to AI systems that are designed to perform specific tasks and are limited to those tasks only. These AI systems excel at their designated functions but lack general intelligence. Examples of weak AI include voice assistants like Siri or Alexa, recommendation algorithms, and image recognition systems. Weak AI operates within predefined boundaries and cannot generalize beyond their specialized domain.

Strong AI (General AI)

Strong AI, also known as general AI, refers to AI systems that possess human-level intelligence or even surpass human intelligence across a wide range of tasks. Strong AI would be capable of understanding, reasoning, learning, and applying knowledge to solve complex problems in a

manner similar to human cognition. However, the development of strong AI is still largely theoretical and has not been achieved to date.

Types of Artificial Intelligence Below are the various types of AI: 1. Purely Reactive

These machines do not have any memory or data to work with, specializing in just one field of work. For example, in a chess game, the machine observes the moves and makes the best possible decision to win.

2. Limited Memory

These machines collect previous data and continue adding it to their memory. They have enough memory or experience to make proper decisions, but memory is minimal. For example, this machine can suggest a restaurant based on the location data that has been gathered.

3. Theory of Mind

This kind of AI can understand thoughts and emotions, as well as interact socially. However, a machine based on this type is yet to be built.

4. Self-Aware

Self-aware machines are the future generation of these new technologies. They will be intelligent, sentient, and conscious.

Deep Learning vs. Machine Learning

Let's explore the contrast between deep learning and machine learning:

Machine Learning:

Machine Learning focuses on the development of algorithms and models that enable computers to learn from data and make predictions or decisions without explicit programming. Here are key characteristics of machine learning:

1.Feature Engineering: In machine learning, experts manually engineer or select relevant features from the input data to aid the algorithm in making accurate predictions.

2.Supervised and Unsupervised Learning: Machine learning algorithms can be categorized into supervised learning, where models learn from labeled data with known outcomes, and unsupervised learning, where algorithms discover patterns and structures in unlabeled data.

3.Broad Applicability: Machine learning techniques find application across various domains, including image and speech recognition, natural language processing, and recommendation systems.

Deep Learning:

Deep Learning is a subset of machine learning that focuses on training artificial neural networks inspired by the human brain's structure and functioning. Here are key characteristics of deep

learning:

1.Automatic Feature Extraction: Deep learning algorithms have the ability to automatically extract relevant features from raw data, eliminating the need for explicit feature engineering.

2.Deep Neural Networks: Deep learning employs neural networks with multiple layers of interconnected nodes (neurons), enabling the learning of complex hierarchical representations of data.

3.High Performance: Deep learning has demonstrated exceptional performance in domains such as computer vision, natural language processing, and speech recognition, often surpassing traditional machine learning approaches.

Let us understand how deep learning works. Consider the image shown below:

The above image depicts the three main layers of a neural network:

Input Layer

Hidden Layer

Output Layer Input Layer

The images that we want to segregate go into the input layer. Arrows are drawn from the image on to the individual dots of the input layer. Each of the white dots in the yellow layer (input layer) are a pixel in the picture. These images fill the white dots in the input layer.

We should clearly know these three layers while going through this artificial intelligence tutorial. Hidden Layer

The hidden layers are responsible for all our inputs' mathematical computations or feature extraction. In the above image, the layers shown in orange represent the hidden layers. The lines that are seen between these layers are called „weights‟. Each one of them usually represents a float number, or a decimal number, which is multiplied by the value in the input layer. All the weights add up in the hidden layer. The dots in the hidden layer represent a value based on the sum of the weights. These values are then passed to the next hidden layer.

You may be wondering why there are multiple layers. The hidden layers function as alternatives to some degree. The more the hidden layers are, the more complex the data that goes in and what can be produced. The accuracy of the predicted output generally depends on the number of hidden layers present and the complexity of the data going in.

Output Layer

The output layer gives us segregated photos. Once the layer adds up all these weights being fed in, it'll determine if the picture is a portrait or a landscape.

Example - Predicting Airfare Costs

This prediction is based on various factors, including:

Airline

Origin airport

Destination airport

Departure date

We begin with some historical data on ticket prices to train the machine. Once our machine is trained, we share new data that will predict the costs. Earlier, when we learned about four kinds of machines, we discussed machines with memory. Here, we talk about the memory only, and how it understands a pattern in the data and uses it to make predictions for the new prices as shown below:

AI Programming Cognitive Skills: Learning, Reasoning and Self-Correction

Artificial Intelligence emphasizes three cognitive skills of learning, reasoning, and selfcorrection, skills that the human brain possess to one degree or another. We define these in the context of AI as:

Learning: The acquisition of information and the rules needed to use that information.

Reasoning: Using the information rules to reach definite or approximate conclusions.

Self-Correction: The process of continually fine-tuning AI algorithms and ensure that they offer the most accurate results they can.

However, researchers and programmers have extended and elaborated the goals of AI to the

following:

1.Logical Reasoning

AI programs enable computers to perform sophisticated tasks. On February 10, 1996, IBM‟s

Deep Blue computer won a game of chess against a former world champion, Garry Kasparov.

2.Knowledge Representation

Smalltalk is an object-oriented, dynamically typed, reflective programming language that was created to underpin the “new world” of computing exemplified by “human-computer symbiosis.”

3.Planning and Navigation

The process of enabling a computer to get from point A to point B. A prime example of this is Google‟s self-driving Toyota Prius.

4.Natural Language Processing

Set up computers that can understand and process language.

5.Perception

Use computers to interact with the world through sight, hearing, touch, and smell.

6.Emergent Intelligence

Intelligence that is not explicitly programmed, but emerges from the rest of the specific AI features. The vision for this goal is to have machines exhibit emotional intelligence and moral reasoning.

Some of the tasks performed by AI-enabled devices include:

Speech recognition

Object detection

Solve problems and learn from the given data

Plan an approach for future tests to be done

Advantages and Disadvantages of AI

Artificial intelligence has its pluses and minuses, much like any other concept or innovation.

Here‟s a quick rundown of some pros and cons.

Pros

It reduces human error

It never sleeps, so it‟s available 24x7

It never gets bored, so it easily handles repetitive tasks

It‟s fast

Cons

It‟s costly to implement

It can‟t duplicate human creativity

It will definitely replace some jobs, leading to unemployment

People can become overly reliant on it

Let us continue this article on What is Artificial Intelligence by discussing the applications of AI. Applications of Artificial Intelligence

Artificial intelligence (AI) has a wide range of applications across various industries and domains. Here are some notable applications of AI:

Natural Language Processing (NLP)

AI is used in NLP to analyze and understand human language. It powers applications such as speech recognition, machine translation, sentiment analysis, and virtual assistants like Siri and Alexa.

Image and Video Analysis

AI techniques, including computer vision, enable the analysis and interpretation of images and videos. This finds application in facial recognition, object detection and tracking, content moderation, medical imaging, and autonomous vehicles.

Robotics and Automation

AI plays a crucial role in robotics and automation systems. Robots equipped with AI algorithms can perform complex tasks in manufacturing, healthcare, logistics, and exploration. They can adapt to changing environments, learn from experience, and collaborate with humans.

Recommendation Systems