7-LEKCIYA_MDQI

7-lekciya. Klassifikaciya máselelerin sheshiw ushın maǵlıwmatlardı dáslepki qayta islew

JOBA

1.Klassifikaciya hám regressiya máselesi

2.Klassifikaciya qaǵıydaları

Tiykarǵı túsinikler: klassifikaciya, regressiya, klassifikaciya qaǵıydaları, qarar terekleri, terek túyinleri, japıraq terekleri, 1R-algoritm.

1. Klassifikaciya hám regressiya máselesi

Klassifikaciya hám regressiya máselesinde usı obyekttiń basqa ózgeriwshileri mánisleri tiykarında obyekttiń ǵárezli ózgeriwshisiniń mánisin anıqlaw talap etiledi. Rásmiy túrde klassifikaciya hám regressiya máselesi tómendegishe anıqlanıwı múmkin. Kóp obyektler bar:

bunda úyrenilip atırǵan obyekt. Hár qıylı hawa rayı sharayatında oyınlardı ótkeriw haqqındaǵı maǵlıwmatlar bunday obyektlerge mısal bola aladı (3.1-keste).

3.1-keste

Hár bir obyekt ózgeriwshiler toplamı menen táriyiplenedi:

bunda - ǵárezsiz ózgeriwshiler, belgili x hám y ǵárezli ózgeriwshiniń mánisi anıqlanadı qaysı tiykarında qaysı mánisleri, bul mısalda, ǵárezsiz ózgeriwshiler bar: baqlawlar, temperatura, ıǵallıq hám samal. Ǵárezli ózgeriwshi sıpatında qaraladı.

Data Miningde ǵárezsiz ózgeriwshiler toplamı kóbinese vektor sıpatında belgilenedi:

Hár bir ózgeriwshi belgili bir toplamnan mánislerdi alıwı múmkin:

Eger ózgeriwshiniń mánisleri sheklengen topardıń elementleri bolsa, ol kategoriyalıq tipke iye dep aytıladı. Mısalı, ózgeriwshi baqlaw {quyash, bulıtlı, jawın} mánisleri toparı boyınsha mánislerdi aladı.

Eger mánisler toparı bolsa hám ózgeriwshi shekli bolsa, onda máselege klassifikaciya máselesi dep aytıladı. Eger ózgeriwshi haqıyqıy sanlar toparında mánis alsa, onda máselege regressiya máselesi dep aytıladı.

Klassifikaciya hám regressiya máseleleri boyınsha ózgeriwshiler arasındaǵı anıqlanǵan funksional baylanıs tómendegi usıllardıń biri menen kórsetiliw múmkin:

klassifikaciya qaǵıydaları;

qararlar terekler;

matematik funksiyalar.

2.Klassifikaciya qaǵıydaları

Klassifikaciya qaǵıydaları eki bólimnen ibarat: shártler hám juwmaqlar:

eger (shárt) keyin (juwmaq).

Shárt sonda, bir yamasa bir neshe ǵárezsiz ózgeriwshiler tekseriliwi. Bir neshe ózgeriwshilerdi tekseriwdi hám, yamasa emes, al operaciyaları járdeminde birlestiriliwi múmkin. Juwmaq - bul ǵárezli ózgeriwshiniń mánisi yamasa onıń itimallıǵın klasslar boyınsha bólistiriw, mısalı:

eger (baqlaw = quyash hám temperatura = ıssı) keyin (oyın = yaq); eger (baqlaw = bulıtlı hám temperatura = suwıq) keyin (oyın = awa).

Qaǵıydalardıń tiykarǵı artıqmashılıǵı olardıń tábiyiy tilde qabıl etiw hám jazıw qolaylıǵı. Jáne bir artıqmashlıq - olardıń salıstırmalı ǵárezsizligi. Bar bolǵanların

ózgertpesten, qaǵıydalar toparına jańa qaǵıyda qosıw ańsat. Qaǵıydalardıń ǵárezsizliginiń salıstırmalılıǵı olardıń bir-birine múmkin bolǵan qarsılıqları menen baylanıslı. Eger qanday da bir obyekttiń ózgeriwshileri qaǵıydalardıń shártli bólimleriniń hár qıylı juwmaqlar menen qanaatlandırsa, onda oǵan baylanıslı ózgeriwshiniń mánisi menen belgisizlik bar. Mısalı, qaǵıydalar bar deyik:

eger (baqlaw = quyash) keyin (oyın = yaq); eger (baqlaw = bulıtlı hám temperatura = suwıq) keyin (oyın = awa).

Olarda ekinshi qaǵıyda shártlerin qanaatlandıratuǵın predmetler birinshi qaǵıyda shártlerin de qanaatlandıradı. Biraq, juwmaq basqasha. Basqasha qılıp aytqanda, usı qaǵıydalardı esapqa alǵanda, dál sol jaǵdayda, qarama-qarsı kórsetkishler alınadı, bul qabıl etiliw múmkin emes.