Ózbekstan Respublikası Joqarı hám orta arnawlı bilimlendiriw ministrligi

Qaraqalpaqstan Respublikası Orta arnawlı kásiplik bilimlendiriw basqarması

Nókis mádeniyat hám kórkem óner kolledji

Muzıka sawatı

Kafedra baslıǵı: R. Kamalova

Oqıtıwshı: z. Allamuratova

Nókis

1. Seslerdiń atamaları.

Muzıkada 7 ses bar olar tómendegishe ataladı: Do, Re, Mi, Fa, Sol, Lya, Si bul sesler fortepiano áspabınıń aq klavishlerinde jaylasqan.

do re mi fa sol lya si do re mi fa sol lya si do

2. Oktavanıń atamaları.

Oktava dep - Do sestinen kelesi hár bir Do sestine shekemgi aralıqa aytıladı.

Fortepiano klaviyaturasınıń dál ortasında jaylasqan oktava - birinshi oktava dep ataladı.

Birinshi oktavadan tómende jaylasqan (shepte) oktavalar - kishi oktava, úlken oktava, kontroktava, subkontroktava dep ataladı.

Birinshi oktavadan joqarıda jaylasqan (ońda) oktavalar - ekinshi oktava, úshinshi oktava, tórtinshi oktava, besinshi oktava dep ataladı.

Fortepianoda bir oktavanıń sesleri:

do re mi fa sol lya si

Fortepiano áspabındaǵı oktavalardıń túrleri:

1. Subkontr oktava.

2. Kontr oktava.

3. Úlken oktava.

4. Kishi oktava.

5. Birinshi oktava.

6. Ekinshi oktava.

7. Úshinshi oktava

8. Tórtinshi oktava

9. Besinshi oktava

3. Nota sızıǵında notalardıń jaylasıwı.

Nota dep - muzıkanıń jazılıw belgisine aytıladı. Nota sızıǵı yamasa nota jolı dep - notalar jazılıwshı bes sızıqqa aytıladı. Nota sızıǵı tómennen joqarıǵa qaray sanaladı.

Nota sızıǵı yamasa nota jolı:

B esinshi Tórtinshi Úshinshi Ekinshi Birinshi

Nota sızıǵında jaylasqan notalar:

Nota sızıǵınıń sızıqları arasında jaylasqan notalar:

Birinshi sızıq astına jaylasqan nota

Besinshi sızıq ústine jaylasqan nota:

Tómendegi qosıqsha sızıqlarǵa jaylasqan notalar:

Joqarıdaǵı qosımsha sızıqlarǵa jaylasqan notalar:

4. Skripka gilti.

Skripka gilti - birinshi oktavadaǵı ekinshi sızıqtan baslanǵan gilt bul ekinshi sızıqta Sol notası jaylasqanlıǵı sebepli bul Sol gilti dep te ataladı.

Skripka gilti yamasa Sol giltiniń nota jolında jazılıwı.

Skripka giltinde birinshi oktavanıń Sol notası:

Skripka giltinde birinshi oktava sesleriniń jazılıwı: