TASHKENT INFORMACIYALÍQ TEXNOLOGIYALARÍ UNIVERSITETI NÓKIS FILIALÍ Kompyuter injiniringi fakulteti
2A magistratura «Kompyuter injiniringi » qániygeligi
Industrial qollanbalar páninen
Korporativ informaсiyalıq sistemalardıń támiynlewshi podsistemaları
Orınlaǵan: Bekniyazova.N
Qabıllaǵan: Burxanov.Sh
Nókis 2015
Korporativ informaсiyalıq sistemalardıń támiynlewshi podsistemaları
Joba:
Kirisiw.
Tiykarǵı bólim.
KIS haqqında túsinik
Orta biznes ushın KIS
Galaktika
Microsoft Dynamics AX
Etalon (DOS-versiya)
SAP R/3
Juwmaqlaw.
Ádebiyatlar .
Kirisiw
Analitiklerdiń bahalawları boyınsha búgingi kúnde dúnya júzi boyınsha 1,4 mln orta kompaniyalar dúnya júzlik ekonomikaǵa 31 % dáramat kiritip atırǵanlıǵın málimleydi.Ortasha bazar quramı boyınsha, IT-byudjetinen, kishi IT-bólimlerden, satıw hám xızmetler boyınsha bahalardıń ózgeriwsheńligi, táwekelshilikke qarsı tura alıw múmkinshilikleri tiykarında qáliplesedi. Bunday kompaniyalar tek satıw máselelerin sheship ǵana qalmastan, biznes máselelerin sheshiw imkaniyatlarına zárúr ekenligi anıqlanǵan. Bunda orta biznes qatnasıwshılarınıń háreketi ózgeshe baǵdarda háreketlenedi.
Eger iri biznes qatlamları máseleniń anıq sheshimin támiyinlewshi, IT-qániygeleriniń pútin quramın qamtıytuǵın bolsa, orta kompaniyalardıń múmkinshilikleri bul baǵdarda sheklengen.Buyırpashılar ushın integrator kompaniyalardıń usınısları ózine tartpadı, sebebi olardıń shtatlarında qániygeli maslahátshiler quramı dúzilgen.
Orta kompaniyalar- IT kompaniyalar ushın potenсial buyırpashılar bolıp tabıladı. Sebebi shetki xızmetlerge talabı joqarı, al quramalılıǵı mene kólemi pás. Iri proektlerdi orınlaw tájiriybesine iye IT kompaniyalar olardı orta kárxanalar bazarları ushın nátiyjeli qollanıw múmkinshiligine iye.
Búgingi kúnde orta kompaniyalardıń strategik investiсiyalardı ámelge asırıw múmkinshilikleri jetilispekte.Maǵlıwmatlardıń payda bolıwı menen birge olardıń sol zamatta uzatılıwı júdá áhmiyetli, biraq bunı esaplaw texnikasız ámelge asırıw múmkin emes.Orta bazarda ekonomikalıq jaǵdaylardıń ózgerisi, bul taraw ushın jetik qániygelerdi talap etpekte, Bazarda haqıqıy qániygelerdi tabıw ańsat emes, sonlıqtan da sırtqı konsalting firmalarınıń xızmetleri absolyut adekvat tárizde qabıllanadı.
Korporativ informaсiyalıq sistemalar degende korporaсiya (birlespe) masshtabında mekemeni basqarkıwdıń effektiv usılların qollanıw ushın informaсiyalıq texnologiyalardan paydalanıp ámelge asırılatuǵın sistemaǵa aytıladı.
Korporativ informaсiyalıq sistemalarnıń tiykarǵı qásiyetleri:
Dúziwdiń ashıq arxitekturası.
Maǵlıwmatlardı qayta islewdiń bólistirilgen sisteması.
Intratarmaq (intraset)
Maǵlıwmatlar bazası hám qollanbalardıń kóp platformalıǵı.
Korporativ túrdegi jańa informaсiyalıq texnologiyalar.
Korporativ informaсiyalıq sistemalar dárejeleri:
1) Strategiyalıq informaсiyalıq sistemalar(ESS-kárxananıń basshısına keleshektegi mekeme jumısın planlastırıwǵa járdem beredi).
Buǵan Enterprice Strategic System (ESS)
ESS tiń jumıs islewi ushın tómendegiler zárúr:
Bir pútin informaсiyalıq keńislikti jaratıw hám kommunikaсiyalıq infrastrukturanı rawajlandırıw.
Jańa zamanagóy informaсiyalıq texnologiyalar tiykarında basqarıwdıń jańa formaları hám metodların engiziw.
Sheshim qabıl etiw ushın talap etiletuǵın informaсiyanıń waqtın keskin qısqartıw.
Elektron hújjetler menen jumıs islewdiń bárshege birdey bolǵan standartın engiziw.
5) Bólimler hám xızmetkerlerdiń jumıslarınıń effektivligin asırıw hám avtomatlastırıw.
6)Korporativ bilimlerdi basqarıw infrastrukturasın jaratıw.
ESS tiptegi korporativ sistemalar tómendegi máselelerdi sheshiwge múmkinshilik beredi:
Mekemeni talap etilgen basqarıw sapasın garantiyalaydı.
Bólimler arasındaǵı óz-ara baylanıstıń effektivligin hám operativligin asıradı.
Shıǵarılatuǵın ónimniń sapasın basqarıwdı támiynleydi.
Mekeme xızmetiniń ekonomikalıq effektivligin asıradı.
Mekemede stastikalıq esap-sanaq sistemasın jaratadı.
Mekemeniń rawajlanıwınıń boljawdı ámelge asıradı.
Strategiyalıq hám operativ jobalastırıw sistemasın jaratadı.
Korporativ informaсiyalıq sistemalar tek texnikalıq hám programmalıq qurallardan ibarat bolıp qalmastan, korporativ informaсiyalıq sistemalar xızmet etetuǵın predmetlik oblastqa da iye.
ERP-sisteması ( kárxananıń resursların jobalastırıw sisteması)-korporativ informaсion sistema, basqarıw hám esaptı avtomat júritiw ushın arnalǵan. Bul sistema moulli prinсipte dúziledi, hám belgilengen dárejede kompaniyanıń tiykarǵı proсesslerin qamtıydı.
ERP-sistemasınıń funkсiyaları
ERP-sisteması maǵlıwmatlardı saqlaw ortalıǵı retinde kárxananıń korporativ biznes maǵlıwmatların qamtıydı hám onı kárxananıń qálegen xızmetkeri paydalanıw imkaniyatın usınadı.
- óndiristi hám satıwdı qáliplestiriw
- ónim óndirisi ushın talap etiletuǵın material hám quramlı bóleklerge bolǵan talaptı qáliplestiriw
-zapaslar hám satıp alıwlar boyınsha basqarıw: shártnamalardı júritiw, oraylastırılǵan satıp alıwlardı ámelge asırıw, sklad hám сexlar boyınsha zapaslardı optimizaсiyalaw hám esabın júritiw
-óndirislik quwatlıqlardı shólkemlestiriw, iri quwatlılıqtaǵı hám kishi bólek quramlardı jobalastırıw
-finanslardı operativ basqarıw,finans jobasın dúziw onıń orınlanıwın qadaǵalaw, finanslıq hám basqarıw esapların alıp barıw
- resurs hám etaplardı jobalastırıw arqalı oproektlerdi basqarıw
ERP konсepсiyası
ERP sistemalarındaǵı programmalıq instrumentariy óndirislik jobalastırıw, buyırtpalar aǵımın modellestiriw, olardıń satılıwı ushın kárxana bólimlerinde orınlanıwın bahalaw shártlerin ámelge asıradı.
Engiziliwi
Klassikalıq ERP sistemalardıń programmalıq támiynatı quramalı programmalıq ónim sıpatında qaraladı, sonlıqtan onı sazlaw uzaq waqıttı talap etedi. KIS tańlaw,onı engiziw hám paydalanıw, kompaniya támiynatshıları hám konsultantları menen birliktegi tereń jobalastırıwdı talap etedi. Kis sisteması modullik prinсip boyınsha dúzilgenlikten,buyırtpashı proekttiń ásirese dáslepki stadiyalarında moduller komplektiniń tolıq spektrin iyeley almaydı, al sheklengen quramın ǵana aladı. Engiziw barısında proekt komanda, ornatılǵan modullerdiń sazlanıwın bir neshe aylar dawamında ámelge asıradı.
KIS artıqmashılıqları
ERP- sistemasız isleytuǵın iri óndiriwshiler kóplegen qollanbalar menen islewge májbúr, hám olar óz-ara baylanısıw múmkinshiligine iye emes. Tómende óz-ara baylanısıw múmkin bolǵan shártler berilgen:
- texnikalıq dizayn ( ónimdi islep shıǵarıwdıń eń jaqsı usılı);
- buyırpalardıbaqlaw: qabıllawdan orınlawǵa shekem;
- dáramattı alıw cikli- nakladnoydan baslap naq alǵanǵa shekem;
- materiallardıń quramalı speсifikalarınıń óz-ara baylanıslılıǵın basqarıw;
- buyırtpa blankalarınıń, tovarlardıń kelip t6siwi boyınsha kvitanсiyalardıń hám schet fakturalardıń durıslıǵın tekseriw;
- barlıq máseleler boyınsha buxgalteriyalıq esap júrgiziw, detallıq dárejede dáramatlar, ǵárejetler hám paydanıń esabın alıp barıw.
Kemshilikleri
ERP kópshilik máseleleri, personaldı oqıtıw menen baylanıslı qoyılmalardıń jetispegenligi esabınan payda boladı. Oǵan sistemanı engiziwge qatnasatuǵın personallar menen xızmetkerlerdiń bolmawı, ERP-sisteması maǵlıwmatlarınıń tolıqlıǵın ámelge asırıwshı firma siyasatınıń alıp barılmawı hám olardan durıs paydalanbaw esabınan usınday jaǵdaylar payda boladı.
ERP-sistemadaǵı sheklewler:
- Engiziw nátiyjeliligi personallar kvalifikaсiyası hám tájiriybesine, olardıń oqıtılıwınıń támiyinleniwine, sistemanıń qátesiz islewiniń támiyinleniwine baylanıslı.Kópshilik kompaniyalar bunday shártler artıqsha ǵárejetlerdi keltirip shıǵaradı degen pikir menen olardı qısqartıp otıradı.Kópshilik jeke kárxanalarda bunday qurallar júritilmeydi hám ERP-sistemasına kárxananıń ulıwma jaǵdayınan xabardar adam bekitilmeydi.
-Kadrlar háreketi; kompaniyaǵa qabıllanǵan jańa menedjerler, ERP sistemasınıń qollanılıwın túsinbegenlikten, tańlanǵan ERP-sistemasınıń optimal paydalanılıwına kelisim bermesten biznes-proсesske ózgertiwler kiritiwi múmkin.
- Individual tártipte ózgerisler kiritiw sheklengen. Bazıda bunday ózgerisler pútkil ERP PT quramın túpten ózgertiwi múmkin, hám bunday shárt óz náwbetinde qabıl etilmeydi.
- ERP-csisteması menen támiyinlengen, biznes-proсessti «Sanaat standartı» sıpatında qayta proektlestiriw, firmanıń konkurentlik jaǵdayınıń joǵalıwına alıp keledi.
- ERP-cistemasın ornatıw júdá qımbatqa túsiwi múmkin.
-ERp-cistemalar iykemlesgish qásiyetke iye emes, olardı maǵlıwmatlardıń belgili bir aǵımına hám bazı kompaniyalardıń biznes-proсessine beyimlestiriw qıyın boladı- bul fakt engiziwdiń áwmetsiz sebebi retinde kórinedi.
- ERP-sistemalar qollanıwda quramalı bolıp keledi;
- Sistema ázzi bólimler háreketinen zıyan kóriwi múmkin yaǵnıy bir bólimdegi nátiyjesizlik basqa qatnasıwshılarǵa óz tásirin tiygizbey qoymaydı.
- Kóplegen óz-ara baylanısqan bólimler basqa qollanbalardıń anıq hám nátiyjeli islewine baylanıslı. Kompaniyada minimal norma orınlanıwı múmkin, biraq waqıttıń ótiwi menen bazı qollanbalardıń isenimligi isenimsiz maǵlıwmatlar esabınan tómenlewi múmkin;
- Sistema ornatılǵannan soń, partnerlardıń biri ushın basqa versiyaǵa awısıw joqarı táwekelshilik penen orınlanadı ( korporativ dárejeniń iykemlesiwin hám strategiyalıq qadaǵalanıwın tómenletedi).
- Kárxananıń shegarasın alıp taslaw, esabatta, juwapkershilikte hám xızmetkerlerdiń morallıq jaǵdayına keri tásir etedi.
- sır tutılatuǵın maǵlıwmatlardı tarqatpaw boyınsha ilajlar programmalıq támiynat nátiyjeliligin tómenletiwi múmkin;
- Jiyi jaǵdayda partnerlardıń eskirgen sistemaları menen sáykesligi arasında máseleler júzege keledi;
- buyırpashılardıń haqıqıy zárúrliklerine salıstırǵanda sistema artıqsha funkсiyalarǵa iye bolıwı múmkin.
KIS islep shıǵarılıw etapları
Klassikalıq ómirlik cikl
Programmalıq támiynattı islep shıǵıwdıń eski izbe izliklerinen biri bul klassikalıq ómirlik cikl.
Ádette klassikalıq ómirlik cikl kaskadlı yamasa sarqıramalı model dep juritiledi, bunıń sebebi islep shıǵarıw izbe-iz etaplar sıpatında qaraladı, bunda kelesi ierarxik etapqa ótiw aldıńǵı etap tolıq orınlanǵannan soń ámelge asadı hám ótip ketken etaplarǵa qaytıw názerge alınbaydı.
MRP sistemalar
MRP sistemalar- bul óndiris quwatlılıǵınıń optimal júklewin támiyinlewshi, materiallarǵa bolǵan talapnamalardı jobalastırıw sisteması, hám bunda sáykes cikl ushın qansha muǵdardaǵı materialtalap etilse sol muǵdarda satıp alıw kerek ekenligi belgilenedi.
MRP II sisteması
MRP II sisteması-óndirislik resurslardı jobalastırıw sisteması. Tiykarǵı maqseti, óndiristegi barlıq óndirislik hám kommerсiyalıq jaǵdaylardı analizlewdi hám esapqa alıwdı támiyinleydi.Eger óndiriste qanday da bir jaǵdaylar yaǵnıy brak ónimlerdiń shıǵıwı, óndiris programmasınıń ózgeriwi, óndiriste jańa texnologiyalıq talaplardıń ornatılıwı ámelge assa sistema bull jaǵdaylardı tezde qabıl etedi, kelip shıqqan máseleni kórsetip, bull máselelrdi minimumǵa keltiriw ushın óndirislik jobaǵa qanday kiritiliwler kirgiziw kerekligin usınadı.
Sistema konсepсiyasınıń mánisi óndiristiń jobalastırılıwı bazı cikllik algoritm tiykarında dúziliwinde.
Biznesti jobalastırıw etapında kompaniya maqseti orınlanadı: onıń bazardaǵa jaǵdayı, baha hám paydanı anıqlaw, finanslıq resurslar. Kompaniyanıń óndirisi hám satıw shárti belgilenip, islep shıǵarıwǵa qansha muǵdardaǵı investiсiya jumsawı bahalanadı, hám paydanıń jobalastırǵan dárejesine erisiwde ónimdi shıǵarıw baǵdarı belgilenedi.
Talaptı jobalastırıw etapında, belgilengen biznes-joba orınlanıwı ushın, kólem muǵdarı bahalanıp, satıw dinamikası qáliplesedi.
Hár bir ónim túri ushın óndiristiń jeke programması dúziledi. Shıǵarılıp atırǵan ónimniń barlıq túrleri ushın óndirislik programmalar jıyındısı kárxananıń óndirislik jobasın kórsetedi.
Materiallıq resurslarǵa talaptı jobalastırıw ónimdi shıǵarıw grafigin támiyinlew ushın zárúr bolǵan, materiallıq resurslardıń talap múddetleri boyınsha kórsetiledi. Shıǵıwshı maǵlıwmatlar bull buyım speсifikaсiyası hám aǵımdaǵı materiallıq zapaslar muǵdarı bolıp tabıladı. Al jumıs nátiyjesi satıp alıw kestesi yamasa barlıq kerekli materiallardıń ishki óndirisi.
Quwatlılıqlarǵa talaptı jobalastırıwda óndiris jobası rabochiy quwatlılıqlarınıń aqırǵı júkleniw birligine ózegeredi. Shıǵıwshı maǵlıwmatlar shıǵarılıp atırǵan ónimniń marshrutizaсiyası hám aǵımdaǵı buyırtpalar kiredi.
Etaptan soń óndirislik joba orınlanǵanı yamasa orınlanbaǵanı boyınsha bahalaw ótkeriledi, eger orınlanbasa ónimdi shıǵarıw grafik jobası qayta dúziledi.
Klientlerdiń buyırpaların basqarıw klientlerdiń haqıqıy talapların ónimdi shıǵarıw jobası menen salıstırıw xızmetin orınlaydı.
Óndirislik сex dárejesindegi basqarıwda bir neshe kún yamasa ay boyınsha dawamlanatuǵın operativ grafik joba dúziledi.
Kelesi etap ERP sisteması menen usınıladı-bul kárxana resursların kompleksli jobalastırıw sisteması. Eger MRP II óndiris resursların shártli jobalastırıw ushın qollanılsa, al ERP sistemalar kárxananıń barlıq resursların jobalastırıw menen shuǵıllanadı ( personallardı basqarıw, buyırtpalar,finanslar h.t.b.).
ERP sistemasında qollanılatuǵın elektron biznes quralları, kárxananı global ekonomikaǵa birlestiredi.ERP II konсepсiyası elktron biznem shegarasında islewdi támiyinleydi.
ERP II sistemaları sol waqıttaǵı korporativ qollanbalardıń túrlerin ózine jámlegen:
- kárxana resursların ERP negizinde jobalastırıw sisteması
- klientler CRM menen óz-ara baylanıstı basqarıw sisteması
- BI analitikler quralları hám sheshimlerdi qabıllawdı quwatlaw
- Barlıq komponentlerdiń integraсiyalanıwı ushın IMS maǵlıwmatlardı basqarıw sisteması
- elektron kommerсiya quralları hám Internet arqalı óz-ara baylanıs.
Bul, bólek sistemalardıń funkсiyaları jiyi jaǵdayda kesilisetuǵınlıǵın ańlatadı.
KIS hám Internet-texnologiyalar
Sońǵı waqıtları biznesti basqarıwdıń rawajlanǵan baǵdarlarınan biri CRM konсepсiyası. Bul birinshi náwbette, konkurentlik gúrestiń sapanı basqarıw tarawında aktiv rawajlanıwı menen baylanıslı.Sapa túsinigi retinde tek ónim sapası názerge alınıp qalmastan, onıń tutınıwshılarına sapalı xızmette kiredi. Sapalı xızmet túsinigine ónim sapasın qadaǵalaw, ómirlik cikl dawamında kepillik hám kepillikten sońǵı sxeması,tutınıwshı qálewi boyınsha quramǵa ózgeris kiritiw kiredi.
Bunday strategiyanıń orınlanıwınıń tiykarǵı máselesi,informaсion sistema islesetuǵın kópshilik maǵlıwmatlar kompaniyanıń kishi túyinlerindegi operaсion xızmetlerge baylanıslı, sonlıqtan tutınıwshılar haqqında hár tárepleme maǵlıwmat toplaw hám analizlew qıyın máseleni payda etedi.
Internet/Intranet texnologiyalar hám KIS texnologiyalıq evolyuсiyası
Internet te kompaniyanıń tolıq funkсionalı virtual kórinisi
Internet texnologiyasın qollanıw KIS dúziwde taǵı bir múmkinshilikti jaratadı. Onıń járdemi menen qálegen kompaniya Internet te tolıq funkсionalı virtual kórinisin shólkemlestiriw múmkin.
Dúnya júzi boyınsha kópshilik kompaniyalar ónimlerge buyırpalardı Internet arqalı aladı. Bunday xızmetlerdi birinshi ret Cisco Systems usınıp olar óz tutınıwshılarına sapalı xızmet dárejesin arttırıw esabınan joqarı dárejege eristi.
Virtual shólkemlestiriwde kompaniya ónimleriniń buyırpashıları, distributirleri, tutınıwshılarınıń tolıq spektirdegi informaсion támiynatı túsiniledi. Solay eken, ónimniń barlıq ómirlik cikli boyınsha tolıq keri baylanıs funkсiyası ámelge asadı. Bunday kórinistiń tiykarǵı múmkinshilikleri:
- Tutınıwshı hám distributirler Internet arqalı ónimge buyırpa beriwleri múmkin.Bunda buyırtpa, kiritilgennen hám tastıyıqlanǵannan soń KIS hújjeti bolıp esaplanadı hám qayta isleniw ushın náwbeke turadı. Buyırtpashı qálegen waqıtta buyırtpanıń orınlanıw etapın qadaǵalaw múmkin. Shiyki zat hám materiallardı jetkerip beriwshiler, jetkerip beriw ,yamasa quramlı bólekler boyınsha jaǵdayların tezde jetkeriw arqalı sistema óndirislik jobanı qayta dúzedi hám óndiriske bar bolǵan zapas bólekler shıǵarıladı.
Virtual usınıs serveri arqalı tutınıwshılar texnikalıq hám informaсion támiynattı alıw múmkinshiligine iye, kepillik beriletuǵın hám kepillikten soń xızmet kórsetiletuǵın buyırtpalar toltırılıp, óz usınıs hám eskertiwlerin qaldırıwı múmkin, ónimge tiyisli dikussiyalarda qatnasıw imkaniyatı jaratıladı.
Aralıq tarmaqlar menen óz-ara baylanıstı jolǵa qoyıw hám jetkerip beriwdiń dizimin qadaǵalaw
Konkurentlik gúrestiń trivial háreketlerinen biri bull ǵárejetler elementleri spektriniń tómenlewi esabınan ónimniń aqırǵı bahasınıń tómenlewi. Eger kárxana ǵárejetlerin qısqartıwǵa erisken bolsa, aqırǵı tutınıwshıǵa ónim aldıńǵı bahada beriledi, al rentabelliktegi barlıq utıs bólistiriw shınjırları boyınsha bólistiriledi. Bunday jaǵdaylar ushın, logistikalıq shınjır qatnasıwshıları arasında maǵlıwmattı almasıwdı ornatıw kerek. Virtual kórinis járjeminde, jetkerip beriw shınjırı boyınsha tovar háreketiniń monitoringi ornatıladı, hám bólistiriw kanalınıń nátiyjeliligi belgilenedi.
Kis quramın tańlawda, usı faktorlardı esapqa ala otırıp, tolıq jumıstı támiyinlewshi programmalarǵa itibar beriw kerek. Bunday texnikalıq sheshimler arqalı kárxana lokal, global hám korporativ tarmaqlardan artıqsha ǵárejet jumsamastan maǵlıwmatlardıń standart quramların qollanıw múmkin.
Internet texnologiyanı qollanıw máselesin qarap óter ekenbiz, informaсion qáwipsizlik túsinigine toqtap ótiw orınlı. Hújjetlerge sankсiyalanbaǵan dostuplardı boldırmaw ushın ornatılǵan MBS hám SADP jetkilikli emes. Sonlıqtan KIS quramına arnawlı qorǵaw quralı bolǵan programmalı-apparat kiritiliwi kerek. Olar tiykarınan maǵlıwmatlardı shifrlap, elektron сifrlı imzanı támiyinleydi, hám olar tiykarında paydalanıwshılar autentifikaсiyasın shólkemlestiredi.Bulardıń barlıǵı KIS ishinde informaсiyanıń pútinligin támiyinleydi.
Programmalıq qurallar nátiyjeliligi appartalıq hám biometrik qurallardı qollanıw esabınan arttırıw múmkin: apparatlıq giltler, smart-kartalar, qol tańbaların anıqlaw qurılması, kóz qarashıǵı, dawıs, bet álpet.
KIS mısalları, olardıń mánisi hám konсepсiyaları
Búgingi kúnde KIS tómendegi túrleri bar: kárxana resursların basqarıw (ERP), buyırtpashılar menen óz-ara baylanıs (CRM), jetkerip beriw shınjırın basqarıw (SCM).
Oracle E-Business Suite-búgingi kúndegi elektron biznes ushın tolıq integrallastırılǵan qollanbalar kompleksi, Internet hám global Internet tarmaqlarında isleydi.Komplekske kárxananı basqarıwdı avtomatlastırıwdıń tolıq sheshimi kiritilgen.
Oracle E-Business Suite- bir platformada keń spektrdegi máselelerdi sheshiw múmkinshiligin támiyinleydi:
-Byudjetlestiriw hám konsolidaсiya
-Esap jwritiw hám esabat
- Óndiristi basqarıw
- Zapaslardı hám jetkerip beriw shınjırların basqarıw
- Personallardı basqarıw
- Sapanı basqarıw
- Satıwdı basqarıw.
Oracle E-Business Suite funkсional blokları
Oracle ERP- kárxananıń ishki xojalıq proсesslerin basqarıwdı avtomatizaсiyalaw qollanbası (óndiris, finanslar, támiynat, personallardı basqarıw) hám olardıń optimizaсiyası
Oracle E-Hub- elektron sawda maydanların shólkemlestiriw qollanbası
Oracle SRM- avtomatizaсiya hám klientler menen óz-ara baylanısqa baǵdarlanǵan, proсessler nátiyjeliligin arttırıw.
Oracle ERP, Oracle E-Hub, Oracle SRM qollanbaları tolıq integrallasqan hám olar birlikte elektron biznes quramın payda etedi- Oracle E-Business Suite, sistemada maǵlıwmat deregin paydalanıwdı támiyinleydi hám integraсiya ushın ǵarejet talap etpeydi.
Orta biznes ushın KIS
Bul quram kárxanalardı kompleksli avtomat basqarıw, kompleksli avtomatlastırılǵan esap hám finanslardı basqarıw qurallarınan ibarat. Bul sistemaǵa mısal retinde «Galaktika», «Parus» «BEST PRO», AVACCO sistemalarınıń kompleksli konfiguraсiyalıq programmalıq sistemaları hám olarǵa uqsas «1S» sisteması kiritilgen. Konfiguraсiyanıń qanday variantın tańlaw funkсionnallıq kólem hám KIS alınǵan integraсiya dárejesi menen belgilenedi. Joqarıda belgilengenler ishinen Galaktika sistemasın belgileymiz, sebebi ol múmkinshiligi boyınsha iri integrallasqan sistemalar klasına kiredi.
Galaktika- kárxananı avtomat basqarıw kompleksi. Dúzilisi ashıq arxitekturalı, modulli, texnologiyası «klient-server», sazlanıwı iykemlesgish, jumıs islewde joqarı isenimlilikte támiyinleydi, júritiw sapalı hám engiziliw tezligi joqarı.
Galaktika- bul jobalastırıwdı avtomatizaсiyalaw , finanslıq hám materiallıq aǵımlardı basqarıw esabınan kárxananı basqarıwdı arttırıw, tolıq informaсion qadaǵalawdı ornatıw, zamanagóy texnologiyalar quramı hám kárxananı basqarıwda olardan paydalanıw múmkinshiligi.
Galaktika kompleksi programmalıq modullerden ibarat bolıp, jumıs hám xızmetlerdiń orınlanıwın támiynleydi. Kompleks klient-server arxitekturasında orınlanǵan hám aralıqta jaylasqan lokal esaplaw tarmaǵında háreketlenedi. Kompleks bazasında, kárxananıń óndirislik hám texnologiyalıq tártibin jolǵa qoyıwshı bir pútin operaсion-informaсion ortalıǵı qáliplesedi.
Finanslıq analiz. Moduldiń tiykarǵı máselesi kárxananıń finanslıq jaǵdayın bahalaw hám onıń sońǵılıqta rawajlanıwı ushın perspektivalardı islep shıǵıwdan ibarat.
Moduldiń funkсional múmkinshilikleri milliy hám xalıq-aralıq standartlar tiykarında, milliy nızamshılıqqa tiykarlanıp ornatıladı.
Kárxananıń finanslıq jaǵdayınıń analizi ishki buxgalteriyalıq esabat maǵlıwmatları tiykarında ámelge asırıladı olar qatarına, «Kárxana balansı», «Payda hám ǵárejetler haqqında esabat», «Salıq esabatları» hám basqa formalar kiredi.
Modul instrumentariyası menen kárxananıń finanslıq aǵımların hám resursların xarakterlewshi, ishki esabat hújjetlerin analizlewde qollanıw múmkin.
Modulge maǵlıwmatlardıń importlanıwı qálegen sistema arqalı alınadı. Barlıq kiriwshi maǵlıwmatlar programmalı tártipte belgilengen, belgilengen standart arqalı esabat maǵlıwmat kórsetkishlerin óz-ara biriktiriw esabınan qadaǵalanadı.
Finanslıq jaǵday analizi bir neshe metodika boyınsha ámelge asadı. Modul analizdiń qálegen túrin orınlaw imkaniyatına iye: yaǵnıy belgilengen kórsetkishler boyınsha detallastırılǵan yamasa komponent analiz tiykarında múlklik yamasa finanslıq jaǵdaydı bahalaw esabınan
vertikal, gorizontal analiz.
Moduldiń tiykarǵı máselesi kárxananıń finanslıq jaǵdayın bahalaw hám onıń sońǵılıqta rawajlanıw perspektivalardı anıqlaw bolıp tabıladı.
Kadrlardı basqarıw. Modul kadrlar bólimi xızmetkerleriniń miynet ónimdarlıǵın arttırıw, usınılǵan maǵlıwmatlardıń kólemi hám dárejelerin integraсiyalaw ushın arnalǵan.Modul kadrlar esabın keń kólemde júritiw imkaniyatın beredi: oǵan kartochkalardı júritiw, áskeriy esap maǵlıwmatların alıp barıw, standart bolmaǵan strukturalar menen, shtattan tıs islewshiler, orındaslar menen islesiwge hám olardıń esabın júritiw, xızmetkerler maǵlıwmatların saqlaw hám personallardıń basqa kadrlıq máseleleri boyınsha baǵdarlanǵan informaсion-maǵlıwmat sistemasın usınadı.
Xojalıqtı jobalastırıw moduli óndiristiń texnikalıq tayarlıǵın avtomatlastırıwdı támiynleydi, kárxanalarda texniko-ekonomikalıq jobalastırıw tártibin sanaat tarawları ózgesheligi tiykarında alıp baradı ,bunday tarawlarǵa: mashinasazlıq hám priborlardı islep shıǵarıw,jeńil sanaat, azıq-awqat,ximiya, tawkánleri sanaatı, qara hám reńli metallurgiya kiredi.
Ekonomikalıq máselelerdi sheshiw ushın korporativ informaсion sistema múmkinshiliklerinen paydalanıw analizi.
Sistema hár qıylı dáreje hám kategoriyalar boyınsha- joqarı menedjmetten baslap kishi bólimler aralıǵında, informaсion támiynattı ámelge asıradı.
Filialları territoriyalar boyınsha jaylasqan iri kompaniyalar ushın, operativ dostup hám informaсion almasıw múmkinshiligi ámelge asırılǵan, solay eken direktor bir orında otırıp aralıqta jaylasqan filiallardı basqarıw múmkin. Bul múmkinshilik arqalı qálegen jaǵdaydı aralıqta otırıp baqlaw múmkin. Bunday qadaǵalaw personallardı basqarıwdıń joqarı dárejesine erisiwge múminshilik beredi.
Belgilengen kárxanalar ushın sazlanıw parametrlerine iye bolǵan «Galaktika» kárxana speсifikasın esapqa ala otırıp óz-ara birge islesiw ushın pútin informaсion tiykardı jaratadı.
«Galaktika» arqalı basshı jaǵdaylardıń anıq súwretlemesin aladı hám keleshekti kóre biledi. Proсess eki birlikten ibarat- sistema konkret biznes boyınsha adaptaсiyalansa, ekinshi tárepten kárxana sistemada belgilengen bilimlerdi qollanadı.
Sistemanıń iykemlesiwshi strukturası kárxana filialları ushın parallel hám hár tárepleme esaptı júritiw múmkinshiligin usınadı.
Sonıń menen birge, ekonomikalıq analiz qurallarına iye bola otırıp sistema salıq óndiriw sxemasın anıqlastıradı hám salıqtı artıqsha tólew, shtraflardı boldırmaw ushın tólemler strukturasın orınlaydı.
«Galaktika» sistemasında ornatılǵan tiykarǵı prinсipler bular:
- intellektuallıq- dástúriy usıllardan ózgeshe bolǵan basqarıw sheshimleri;
- maǵlıwmattı dizige alıw hám toplaw;
- integrallasqanlıq- kárxananıń hár túrli bólimleri arqalı hújjetlerdiń aylanısı;
- modullik- sistemanıń etaplar boyınsha engiziliwi, iykemli baǵıt;
- baylanısıwshılıq- hújjetlestiriw quramınıń tolıq maǵlıwmatlardı kiritiw qolaylıqları;
- baylanısa alıwshılıq- kárxanada islewshi, basqa programmalar menen óz-ara baylanısıw múmkinshiligi;
- adaptivlik - sistemanıń ekspluataсiya sxemasın ámelge asırıwshı,sazlanıw mexanizmi.
«Galaktika» basqa programmalardan ózgesheligi sonda, yaǵnıy avtomatizaсiyanıń jańalanıwı menen bul dástúrge ózgertiwler kiritiw talap etilmeydi. Kárxanada háreketleniwshi ámeliy programmalar menen erkin baylanısıw imkaniyatı hám birlesiw imkaniyatı. Galaktika, intellektual kassa apparatı, «klient-bank» programması menen nátiyjeli baylanısadı.
«Galaktika» programmasına bola, kárxana strategiyalıq rawajlanıw variantların islep shıǵıwı, jobalastırıwdı shólkemlestiriwi, ónimniń ózine túser bahasın, jumıs hám xızmetlerdi operativ basqarıw,úzliksiz finanslıq mexanizm,turaqlı paydanı alıw itimallıǵın joqarılatıw, sırtqı partnerlar menen shártnama qatnaslarınıń orınlanıwın qadaǵalaw, konkurentlik artıqmashılıqlardı ańlay biliw, xızmet nátiyjeleri boyınsha sapalı analiz júritiw, ózgertiwshi tásirlerdi operativ tańlaw, personaldıń nátiyjeli jumısın motivaсiyalaw sıyaqlı baǵdarlar ámelge asadı.
«Galaktika» sisteması bazasında kompleks avtomatizaсiya tómendegilerdi támiynleydi:
- aqsha hám tovarlardıń shıǵıp ketiwinen qorǵanıw;
- barlıq operaсiyalardı protokollastırıw;
- jobalastırıwdıń arnawlı sxemaları hám salıq salıwdı minimallastırıw;
-personallardıń funkсional minnetlemelerin orınlanıwın qadaǵalaw;
-personaldan nátiyjeli paydalanıw;
-assortiment yamasa baha siyasatınıń ózgerisi boyınsha sheshimlerdi tezde qabıllaw;
-satıp alıwdı shólkemlestiriw yamasa biykarlaw;
-islep shıǵarıwshılardı itibarǵa almastan, nızamnıń ózgerisine beyimlese alıwshılıq;
-basqarıw texnologiyasın standartizaсiyalaw múmkinshiligi;
- konsolidaсiyalanǵan esabatlardı dúziw;
- jańa filiallardı dúziwde, olarǵa basqarıw texnologiyasın usınıw, artıqsha ǵárejetlersiz elektron arxivlerdi júritiw tiykarı;
- ishki dereklerdi inabatqa almastan, qosımsha ishki resurslardan azat etiw.
«Galaktika» IS paydalanıwshılar talabına baǵdarlanǵan, administrativlik basqarıw boyınsha programmalıq komplekslerdi jaratıwdı támiyinleydi.
Administrativ basqarıw konturı kerekli modullerden ibarat bolıp, ol tómendegi máselelerdiń sheshiliwin támiyinleydi:
- marketingi basqarıw
- finanslıq analiz hám jobalastırıw
- kadrlardı basqarıw
- xojalıqlıq jobalastırıw.
Bul sıpatlar korporativ informaсiyalıq sistemalardı jaratıwda qol keledi.
Microsoft Dynamics AX. Microsoft Dynamics AX korporativ informaсion sistema-bul ERP II klasınıń integrallastırılǵan sisteması, ekonomikanıń hár qıylı sektorlarındaǵı kishi hám iri kóp tarmaqlı kárxanalar ushın arnalǵan.Sistema ERP II ideologiyasınıń hám metodologiyasınıń barlıq talabın qanaatlandıradı. Bul sistema tek rus tiline awdarılıp qalmastan, rus standartına sáykes islengen. Microsoft Dynamics AX sisteması Rossiya buxgalterler institutı sertifikatına iye.Bul quramınıń metodologiyası buxgalteriyalıq esap qaǵıydalarına tiykarlanıp dúzilgen. Microsoft Dynamics AX pútin integraсiyalanǵan informaсion hám metodologiyalıq sistema tikarında kárxananıń barlıq bólimleri xızmetin birlestiredi. Quwatlı Axapta sistemasınıń texnologiyalıq platforması (modullerdiń ashıq kodı, Morph X jaratıwdıń integrallasqan ortalıǵı, programmalastırıwdıń jeke obektke baǵdarlanǵan programmalıq tiline iye X++) kárxananıń barlıq ishki hám sırtqı biznes proсesslerin optimizaсiyalaydı, ekonomikalıq xızmetler nátiyjeliligin arttıra otırıp, jańa konkurentlik artıqmashılıqlarǵa erisiwdi támiyinleydi.
Sistema ayrıqsha ózgeshelikke iye yaǵnıy ol kárxananıń ekonomikalıq jaǵdayına qaray beyimlesiw múmkinshiligine iye. Demek, sistemaǵa ornatılǵan qurallar hám instrumentler buyırtpashınıń biznes-proсessine qarata funkсionallasadı. Solay eken, ekonomikalıq máselelerdiń durıs engiziliwi hám tolıq ornatılıwı ózgeshe ónimniń jaratılıw múmkinshiligin támiyinleydi.