Lekciya-6

6 - lekciya.

ETHERNET (802.3) TEXNOLOGIYASÍNÍŃ STANDARTLARÍ.

Jobası.

1. 10BASE - 5 STANDARTÍ

2. 10BASE - 2 STANDARTÍ

3. 10BASE - T STANDARTÍ

4. 10BASE - F STANDARTÍ

1. 10BASE - 5 STANDARTÍ

Bul standart Xerox firması tárepinen islep shıǵarılǵan tarmaq bolıp onı klassikalıq Ethernet, tiykarǵı Ethernet tarmaǵı dep ataladı. 10Base-5 standartında maǵlıwmatlardı uzatıw ortalıǵı retinde 50 Om tolqın qarsılıqqa iye bolǵan koaksial kabel qollanılǵan. Kabeldiń orayınan ótken mıs sımnıń diametri 2,17 mm. RG-8 hám RG-11 kabelleri mine usınday kórsetkishlerge iye. Bul standarttı “juwan Ethernet” dep te ataladı. Kabeldiń sırtqı diametri 10 mm ge jetedi.

6.1.-súwret. Úsh segmentten ibarat bolǵan 10Base-5 standartınıń fizikalıq beti quramına kiriwshi qurılmalar.

Bul kabel barlıq stanciyalar, yaǵnıy kompyuterler ushın monokanal retinde qollanıladı. Kabel segmentiniń uzınlıǵı 500 m ge shekem jetiwi múmkin. Olardıń aqırlarında 50 Om qarsılıqqa iye bolǵan terminatorlar jalǵanǵan bolıwı kerek.

2. 10BASE - 2 STANDARTÍ

10Base2 standartında informaciyanı uzatıw ortalıǵı retinde orayınan diametri 0,89 mm bolǵan mıs sım ótken, sırtqı diametri bolsa 5 mm bolǵan jińishke koaksial kabelden paydalanıladı (“тонкий” Ethernet). Bul kabeldiń tolqın qarsılıǵı 50 Om ǵa teń. RG-58 /U, RG-58 A/U hám RG-58 C/U kabelleri mine usınday kórsetkishke iye kabeller bolıp tabıladı.

6.2-súwret. 10Base-2 tarmaq standartı.

Bir segmenttiń uzınlıǵı 185 m ge shekem bolıwı múmkin. Segmenttiń eki tárepinde, yaǵnıy aqırlarında 50 Om qarsılıqqa iye bolǵan terminatorlar jalǵanǵan bolıwı kerek. 10Base-2 standartında tákirarlanıwshılardı qollanıp tarmaqtıń uzınlıǵın asırıw imkaniyatı bar. Bunda da l0Base-5 standartındaǵı sıyaqlı “5-4-3 qaǵıydasına” ámel etiw kerek. Tarmaqtıń maksimal uzınlıǵı 5x185=925 m di qurarawı múmkin. Bir segmentten ibarat bolǵan 10Base-2 tarmaǵınıń kórinisi 6.2.-súwrette keltirilgen. Bul standarttı ámeliyatta qollanıw onsha qıyın emes, sebebi tarmaqtı payda etiw ushın tek ǵana tarmaq adapterleri, T-konnektorları hám 50 Om lı terminatorlar bolsa jetkilikli.

3. 10BASE - T STANDARTÍ

10Base-T tarmaǵında maǵlıwmatlardı uzatıw ortalıǵı retinde eki ekranlanbaǵan oralma juplıq (Unshielded Twisted Pair, UTP) kabeli qollanıladı. 3-shi kategoriyalı kóp juplı (2 hám 4 juplı) UTP kabeli telefon apparatların jalǵaw ushın da qollanıladı. Sonlıqtan Voice Grade, yaǵnıy dawıs uzatiw kabeli dep te ataladı. (6.3.-súwret).

6.3.- súwret. 10Bаse-T standartı tarmaǵı:

Т_х - uzatıwshı; R_х – qabıl etiwshi.

Bunda oralma juplıqtıń birewi kompyuterdi tákirarlawshıǵa, yaǵnıy koncentratorǵa maǵlıwmatlardı uzatıw ushın (Т_х), ekinshisi bolsa koncentratordan kompyuterge maǵlıwmatlardı uzatıw ushın (R_х) qollanıladı (6.4.-súwret).Bul kabeldiń uzınlıǵı 100 m ge shekem jetedi. 10Base-T standartına “4-ke shekm koncentratorlar” qaǵıydası ámel qıladı. Soǵan bola tarmaqtıń uzınlıǵı 500 m ge shekem jetedi. Yaǵnıy 5 segmenttiń hár biri 100 m den bolǵanda tarmaqtıń diametri 500 m boladı. Tarmaqqa eń kóp degende 1024 kompyuterdi jalǵawǵa ruqsat etiledi. Bunda koncentratorlardı eki betli ierarxiyalıq kóriniste jalǵaw menen ámelge asırıwǵa boladı.

6.4.- súwret. Ethernet koncentratorlardı ierarxiyalıq tárizde jalǵaw.

4. 10BASE - F STANDARTÍ

10Bаse-F standartında maǵlıwmatlardı uzatıw ortalıǵı retinde ótkeriw uqıplıǵı 500-800 MGts bolǵan uzınlıǵı bolsa 1 km ge shekem jetkeriliwi múmkin arzan bolıp tabılǵan optikalıq talalı kabel qollanıladı. Bul standarttıń dúzilis sxeması 10Base-T standartınıń sızılması menen bir qıylı boladı (6.4.-súwret). Bunda da tarmaq adapterin koncentrator menen jalǵaw ushın eki optikalıq talalı kabel qollanıladı, yaǵnıy adapterdiń Т_х shıǵıwın, koncentratordıń R_х kiriwi menen, hám adapterdiń R_х kiriwi bolsa koncentratordıń Т_х shıǵıwı menen jalǵanadı.

10Bаse-F standartınıń úsh túrli variantları bar:

a) FOÍRL (Fiber Optic Ínter-Repeater Link) standartı – bul variantta koncentratorlar arasındaǵı aralıq kóbi menen 1 km, tarmaqtıń ulıwma uzınlıǵı, yaǵnıy diametri bolsa 2500 m bolıwı múmkin. Qálegen alınǵan stanciyalar arasında 4 ke shekemgi koncentrator jalǵanıwı múmkin, yaǵnıy “4 ke shekemgi xablar” qaǵıydasına ámel etiw kerek.

b) 10Base-FL standartı – bunday tarmaqlardıń FOÍRL standartı tarmaqlarınan parqı sonday, stanciya menen koncentrator arasındaǵı (koncentrator menen koncentrator arasındaǵı) aralıq kóbi menen 2 km ge shekem bolıwında.

v) 10Base-FB standartı - bul standart bolsa koncentratorlardı jalǵaw ushın qollanıladı. Stanciyalar onnan paydalana almaydı. Bunda bir segmenttiń uzınlıǵı 2 km ge shekem bolıwı, segmentler sanı bolsa 6 ǵa shekem bolıwı (yaǵnıy 5 ke shekem koncentratorlar jalǵanıwı) múmkin, hámde tarmaqtıń ulıwma uzınlıǵı 2740 m bolıwı múmkin.

Tayanısh túsinikler

Ethernet texnologiyası standartları, 10Base – 5, 10Base – 2, 10Base –T hám 10Base – F standartları, tákirarlawshı, koncentrator, segment, júklengen segment, tarmaq diametri, koaksial kabel, oralma juplıq kabel, optikalıq kabel, konnektor, terminator, transiver, uzatıw ortalıǵına múrájat etiw algoritmi CSMA/CD, kolliziya, kolliziyalar domeni, tórtke shekemgi xablar qaǵıydası.

Baqlaw sorawları

1. Ulıwma shina topologiyası. Ulıwma shina topologiyası tiykarında qurılǵan LKTlar hám olardıń tiykarǵı kórsetkishleri.

2. 10Base-2 standartı. Tiykarǵı kórsetkishleri hám sheklewleri.

3. 10Base-T standartı. Tiykarǵı kórsetkishleri hám sheklewleri.

4. Optikalıq talalı Ethernet texnologiyası. Tiykarǵı kórsetkishleri hám dúzilisi.

5. Tórtke shekemgi xablar qaǵıydasınıń mánisin túsindirip beriń.