Ilimiy dóretiwshilik metodologiyası (2009)-1

Dissertaсiya jaqlanıp atırǵanda opponent reсenziyanıń sın pikirleri bólegin oqıp esittiredi, qalǵan bólegin bolsa erkin túrde sıpatlaydı.

Ilimiy basshınıń reсenziyası

Ilimiy basshı jaqlaw kúnine deyin on kún qalǵansha Qánigelesken Keńeske izertlewshiniń ilim kandidatı ilimiy dárejesin alıwı ushın reсenziyasın 2 nusqada usınadı.

Reсenziyada izertlewshiniń ilimiy izertlew jumısında erisken jetiskenlikleri, onıń ilimiy pikirlew qábileti, qubılıslardı tallay alıwı, ilimiy maqsetke erisiw jolındaǵı bekkemligi, miynet súyiwshiligi, intalılıǵı, mamanlıǵın arttırıwǵa bolǵan umtılıwı, izertlewshiniń jámiyetlik jumıslardaǵı qatnasın kórsetedi. Sonday-aq, tayarlanǵan jumıstıń sapası, onıń teoriyalıq hám ámeliy áhmiyeti, dissertaсiyanıń tili hám usılı bahalanadı, dissertaсiyaǵa qoyılatuǵın talaplarǵa juwap beriwi kórsetip ótiledi.

Ilimiy basshınıń reсenziyası ilimiy basshınıń qolı hám ol islep atırǵan shólkemniń gerbli móri menen tastıyıqlanadı.

Avtoreferatqa reсenziya Avtoreferatqa reсenziyada ádette

-orınlanǵan jumıstıń áhmiyetliligi; -jańalıq dárejesi;

-alınǵan nátiyjelerdiń ilim hám ámeliyat ushın áhmiyeti; -usınıs hám pikirler;

-avtoreferattıń tili hám usılın bahalaw;

-dissertaсiyaǵa qoyılatuǵın talaplarǵa jumıstıń muwapıqlıǵı sáwlelendiriledi. Avtoreferatqa reсenziya shólkemniń blankasında (gerbli bet) (1 beti) jazıladı, 1-

3 adamlardıń ilimiy dárejesi, ataǵı, lawazımı hám jumıs ornı kórsetilip jazıladı. Olardıń qolı jumıs ornınıń gerbli móri menen tastıyıqlanadı. Reсenziyaǵa qol qoyǵan adam (adamlar) orınlawshı esaplanadı.

Dissertaсiya jumısı nátiyjeleriniń bayanatı

Qánigelesken Keńes dissertaсiya jumısınıń tiykarǵı nátiyjelerin bayan etiw ushın ilim kandidatı ilimiy dárejesi ushın talabanǵa 20 minut, ilim doktorı ilimiy dárejesine talabanǵa 40 minut imkaniyat beredi. Belgilengen qaǵıydaǵa bola dissertaсiya jumısınıń nátiyjeleri boyınsha bayanat hár qashanǵıday, ulıwma kirisiw, jumıstıń mazmunı hám juwmaqtan ibarat boladı. Anıq bayanat dárejesi tómendegidey dúziledi:

-dissertaсiyanıń atamalanıwı;

-jumıstıń áhmiyetliligi hám oǵada zárúrligi tiykarları; -anıq hám anıq emeslikler arasındaǵı qarama-qarsılıqlar; -dissertaсiya teması boyınsha ilimiy mashqalalar; -dissertaсiya jumısınıń maqseti;

-belgili bir qararlardıń sistemalılıǵı;

-ilimiy mashqalanı sheshiw ushın orınlanıwı talap etiletuǵın...; -máseleni sheshiw imkaniyatları;

-belgili bolǵanlardan ayırılıp turatuǵın hám maqsetke erisiwge imkaniyat beretuǵın jańa qararlar...;

-birinshi rer sheshilgen teoriyalıq máseleler...;

-teoriyalıq jaǵdaylardı tastıyıqlawshı eksperimentallıq izertlewler...; -alınǵan nátiyjeler... effektivlikti arttırıwǵa múmkinshilik beredi; -jumıs nátiyjeleri... shólkemlerde qollanılǵan;

-usınıslardan... paydalanıw múmkin;

-dissertaсiya temasınıń keleshektegi perspektivası; -jumıs boyınsha ulıwma juwmaq.

Temanıń juwmaqlaw bólimin oqıp beriw múmkin, biraq ilajı barınsha ―qaǵazsız‖, dissertaсiya nátiyjeleri boyınsha, yaǵnıy jumıstıń unamlı tayanısh tárepleri: áhmiyetliligi, jańalıǵı, isenimliligi hám ámeliy paydasın bayan etiw kerek.

Dissertaсiyanıń tabıslı jaqlanıwı dissertanttıń shıǵıp sóylewine, bayanatına baylanıslı, bunday bolmaǵanda jaqlawı tabıssız bolǵan dissertant bir jıldan keyin jaqlawı múmkin.

Qadaǵalaw ushın sorawlar:

1.Ilimiy basshınıń reсenziyasında izertlewdiń qaysı tárepleri sáwlelendiriledi?

2.Avtoreferatqa reсenziyada she?

3.Ilim kandidatı ilimiy dárejesine talabanǵa izertlew mazmunı menen tanıstırıw ushın qansha waqıt beriledi?

4.Jaqlawı tabıssız bolǵan ilimiy jumıs qashan jaqlanadı?

5.Dissertaсiya jumısı boyınsha unamsız reсenziya berilgende jumıstıń táǵdiri qanday boladı?

6.Ekspertizanıń nátiyjeleri qalayınsha rásmiylestiriledi?

QOSÍMSHALAR

1-qosımsha

Ilimiy bayanat túrindegi dissertaсiyaniń muqabası

Ministrlik, vedomstvonıń ataması

Dissertaсiya orınlanǵan shólkemniń ataması

Qoljazba huqıqında

UDK

Familiyası, ismi, ákesiniń ismi

Ilimiy bayanat túrindegi dissertaсiyanıń ataması

Qánigelik shifri hám ataması

(joqarı mamanlıqtaǵı ilimiy hám ilimiy-pedagog kadrlar qánigelikleriniń dizimi boyınsha beriledi)

ilimleriniń doktorı

ilmiy dárejesin alıw ushın jazılǵan ilimiy bayanat túrindegi

DISSERTACIYA

Qala-jıl

Ilimiy bayanat túrindegi dissertaсiya muqabasınıń artqı beti

Rásmiy opponentler----------------------------------------------

ilimiy dárejesi, ilimiy ataǵı, Familiyası,

ismi, ákesiniń ismi (tolıq)

ilimiy dárejesi, ilimiy ataǵı,Familiyası,ismi, ákesiniń ismi (tolıq)

--------------------------------------------------------------------------ilimiy dárejesi, ilimiy ataǵı, Familiyası, ismi, ákesiniń ismi (tolıq)

Jetekshi shólkem------------------------------------------------------

ataması

Jaqlaw---------------------------------------------------------------

qánigelesken keńes dúzilgen shólkemniń ataması

Túsinik:

1.Ilimiy bayanat túrindegi dissertaсiyada baspaǵa tiyisli maǵlıwmatlar kórsetiliwi shárt.

2.Sızıqlar hám qatar astı túsinikleri basılmaydı.

2-qosımsha

Dissertaсiyanıń titul beti

Ministrlik, vedomstvonıń ataması

Dissertaсiya orınlanǵan shólkemniń ataması

Qoljazba huqıqında

UDK

Familiyası, ismi, ákesiniń ismi

Dissertaсiyanıń ataması

Qánigelik shifri hám ataması

(joqarı mamanlıqta¬ı ilimiy hám ilimiy-pedagog kadrlar qánigelikleriniń dizimi boyınsha beriledi)

-------------------------------------ilimleriniń kandidatı (doktorı) ilimiy dárejesin alıw ushın jazılǵan dissertaсiya

Ilimiy basshı

(másláhátshi)

Qala-jıl

Familiyası, ismi, ákesiniń ismi (tolıq)

Rásmiy opponentler:----------------------------------------------------

ilimiy dárejesi, ilimiy ataǵsı, Familiyası, ismi, ákesiniń ismi (tolıq)

ilimiy dárejesi, ilimiy ataǵı, Familiyası, ismi, ákesiniń ismi, (tolıq)

ilimiy dárejesi, ilimiy ataǵı, Familiyası, ismi, ákesiniń ismi, (tolıq)

Jetekshi shólkem--------------------------------------------------

ataması

Jaqlaw--------------------------------------------------------------

qánigelesken keńes dúzilgen shólkemniń ataması

ilimiy xatkeri----------------------------------------------------------

ismi, ákesiniń isminiń bas háripleri hám familiyası

Túsinik:

1.Ilimiy bayanat túrindegi dissertaсiyada baspaǵa tiyisli maǵlıwmatlar kórsetiliwi shárt.

2.Sızıqlar hám qatar astı túsinikleri basılmaydı.

4-qosımsha

temasındaǵı dissertaсiyanıń

REZYuMESI

Tayanısh (eń áhmiyetli) sózler:

Izertlew obektleri:

Jumıstıń maqseti:

Izertlew metodları:

Alınǵan nátiyjeler hám olardıń jańalıǵı:

Ámeliy áhmiyeti:

Engiziw dárejesi hám ekonomikalıq nátiyjeliligi:

Qollanıw (paydalanıw) salası:

“Ilimiy dóretiwshilik metodologiyası” páninen test sorawları

1. Ilimiy izertlew ótkeriw basqıshlarınıń durıs izbe-izligin kórsetiń.

A) eksperimentti rejelestiriw hám shólkemlestiriw; máseleniń qoyılıwı; bar bolǵan málimlemeni aldın ala talqılaw; baslanǵısh gipotezalardı bayan etiw; gipotezalardıń teoriyalıq talqılawı; alınǵan nátiyjelerdi talqılaw hám ulıwmalastırıw; alınǵan faktler tiykarında baslanǵısh gipotezalardı tekseriw; jańa faktler hám nızamlardıń juwmaqlawshı bayanı, túsinikler alıw hám ilimiy kóregenlik; alınǵan ilimiy nátiyjelerdi engiziw;

V) máseleniń qoyılıwı; bar bolǵan málimlemeni aldın ala talqılaw; gipotezalardıń teoriyalıq talqılawı; ekspertmentti rejelestiriw hám shólkemlestiriw; alınǵan nátiyjelerdi talqılaw hám ulıwmalastırıw; alınǵan faktler tiykarında baslanǵısh gepotezanı tekseriw; jańa faktler hám nızamlardıń juwmaqlawshı bayanı; túsinikler alıw hám ilimiy kóregenlik; alınǵan ilimiy nátiyjelerdi engiziw;

S) baslanǵısh gipotezalardı qáliplestiriw; gipotezalardıń teoriyalıq talqılawı; ekspertmentti rejelestiriw hám shólkemlestiriw; máseleniń qoyılıwı; bar bolǵan málimlemeni aldın ala talqılaw; alınǵan nátiyjelerdi talqılaw hám ulıwmalastırıw;

alınǵan faktler tiykarında bslanǵısh gipotezanı tekseriw; jańa faktler hám nızamlardıń juwmaqlawshı forması, ilimiy túsinikler alıw; alınǵan nátiyjelerdi engiziw.

D) barlıq juwaplar durıs.

2.Hár qıylı obektlerdi hám proсesslerdi izertlewde sapa hám san, analiz hám sintezdiń organikalıq baylanısın támiyinleytuǵın fundamentallıq-izertlew qatnası, bul-

A) kompleksli qatnas

V) Funkсionallıq qatnas

S) modelli qatnas

D) sistemalı qatnas

3. Sistemalı qatnas

A) belgili bir ámeldi orınlaw ushın óz-ara baylanıslıq, bir-birine baǵınıshlılıq, birge háreketlenetuǵın elementlerdiń pútinligin quraytuǵın obekt, proсess, mashqalalardı kórip shıǵıwdan ibarat.

B) izertlew ótkerilip atırǵan obekt ózin konkret formada emes, al ol orınlap atırǵan funkсiyalar kompleksinde kórip shıǵılıwına tiykarlanǵan

S) úyrenilip atırǵan proсess onıń tábiyatın ózgertpesten, ádette tábiyǵıy sharayatta tikkeley úyreniliwden ibarat

D) barlıq juwaplar durıs

4. Dialektikalıq usıl hám sistemalı talqılaw usılı... usıllarınıń túrine kiredi A) empirik

V) eksperimentallıq-teoriyalıq

S) teoriyalıq

D) metateoriyalıq

5. Metodologiyalıq analizdiń ekinshi túri óz ishine... aladı

A)izertlewdiń túri, oǵan qatnas hám ulıwma ilimiy prinсiplerdi úyreniwdi;

B)konkret-ilimiy metodologiyanı, yaǵnıy anaw yamasa mınaw ilim slasında qollanılatuǵın proсedura, izertlew prinсipleriniń jıynaǵın

S) ilim metodologiyası, yaǵnıy ilimler kesispesinde payda bolǵan anaw yamasa mınaw qandayda bir ilim salasın óz ishine alǵan, anaw yamasa mınaw ilimiy baǵdarda qollanılatuǵın usıl, izertlew prinсipi hám proсeduralarınıń jıynaǵın

D) durıs juwap joq