Túsindirme sózlik / Qaraqalpaqsha adam atlarınıń túsindirme sózligi
.pdfMaqset, Maqsetbay, Maqsetbek — 1) «murat-maqsetimizge e ristik, balalı boldıq» dep qoyılǵan ismler; 2) hámme waqıt murat-maqsetine
jetip júrsin dep qoyılǵan ismler.
Maqsetdin, Maqsetulla – Alla bizdi murat-maqsetimizge jetkerdi, perzentli etti dep qoyılǵan ismler.
Maqulbay, Maqulbek – jaqsı, múnásip, arzıytuǵın bala bolsın dep qoyılǵan ismler.
Malika – 1) mártebeli, shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism;
2)shańaraǵımızdıń malikası bolıp júrsin dep qoyılǵan ism;
3)qızlardıń malikası bolsın dep qoyılǵan ism; 4) tórt baladan keyin tuwılǵan, «ájaǵalarınıń malikası bolıp júrsin» dep qoyılǵan ism.
Maman, Mamanbay, Mamanbek — 1) óz isiniń qániygesi, usta, maman adam bolsın dep qoyılǵan ismler; 2) Maman biydey (1712 – 1784) batır
hám márt bolsın dep qoyılǵan ismler.
Mamanbiy – Maman biyge (1712 – 1784) uqsaǵan batır hámmárt bolsın dep qoyılǵan ism.
Mamıtbay, Mamıtbek, Mamıtjan, Mamıtniyaz – maqtawǵa, alǵısqa
ılayıq jigit bolsın dep qoyılǵan ismler.
Mansur – Ózbekstan xalıq artisti Mansur Tashmatovtay ataqlı insan bolsın dep qoyılǵan ism.
Mańǵıtbay — 1) mańǵıt urıwınıń balası bolǵanı ushın qoyılǵan ism; 2) Ámiwdárya rayonınıń orayı Mańǵıtta tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism; 3) dáwletli, bay jigit bolsın, baylıqqa mańǵıtıp qalsın
dep qoyılǵan ism.
Marat, Maratbay, Maratbek — 1) franсuz revolyuсioneri Jan Pol
Marattıń (1743 – 1793) húrmetine qoyılǵan ismler; 2) 1941 – 1945jıllardaǵı Watandarlıq urısta qaharman bolǵan Marat Kazeydey (1929
– 1944) márt, batır jigit bolsın dep qoyılǵan ismler; 3) akademik Marat Nurmuxammedovtay (1930 – 1986) úlken ilimpaz bolsın dep qoyılǵan ismler; 4) Moynaq qalasındaǵı Marat awılında tuwılǵanı
ushın qoyılǵan ismler; 5) martta tuwılǵanı ushın qoyılǵan ismler. Marjan – 1) marjanday qádirli, áziyz, sulıw qız bolsın dep qoyılǵan
ism; 2) kózleri kók bolıp tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.
Marjanay, Marjanbiybi, Marjanbiyke, Marjangúl, Marjanqız, Marjanxan, Marjiyna — marjanday qádirli, áziyz, sulıw qız bolsın
dep qoyılǵan ismler.
Marqabay — 1) qoylar qozılap atırǵan payıtta tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism; 2) dańqı e lge jayılǵan Marqabay Orazımbet ulınday (1883 — ?) márt, batır jigit bolsın dep qoyılǵan ism; 3) anası usı balaǵa eki qabat waqtında balıqqa jerik bolǵanı ushın qoyılǵan ism;
4) Qaraózek rayonındaǵı Marqakól degen jerde tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism; 5) nesiybeli, dáwletli adam bolsın dep qoyılǵan ism.
Marlen – Marks hám Lenin familiyalarınıń birinshi buwınlarınan jasalǵan ism.
62
Marta – martta tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.
Maxmud – maqtawǵa ılayıq jigit bolsın dep qoyılǵan ism. Maya — may ayında tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.
Mádenbay – mádeni toq bolıp júrsin, bay bolsın, tarıqpasın dep qoyılǵan ism.
Mádireyim – Muxammedreyim isminiń qısqarǵan forması; miyrimshápáátli, múriwbetli insan bolsın dep qoyılǵan ism.
Mádiyar, Mádiyarbek – Muxammediyar isminiń qısqarǵan forması; 1) Muxammed payǵambar yar bolıp júrsin dep qoyılǵan ismler; 2) mádet
yar bolsın dep qoyılǵan ismler.
Mámbetáliy – Muxammedáliy isminiń qısqarǵan forması; Muxammed hám Áliy payǵambarlarday mártebeli, dáwletli insan bolsın dep qoyılǵan ism.
Mámbetjuma – Muxammedjuma isminiń qısqarǵan forması; juma kúni tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.
Mámbetiyar – Muxammediyar isminiń qısqarǵan forması; Muxammed payǵambar yar bolsın, qollap júrsin dep qoyılǵan ism.
Mámbetkárim – Muxammedkárim isminiń qısqarǵan forması; Alla taala bizge jáne perzent berdi dep qoyılǵan ism.
Mámbetqabıl – Muxammedqabıl isminiń qısqarǵan forması; tilegimiz qabıl bolıp, perzentli boldıq dep qoyılǵan ism.
Mámbetqádir – Muxammedqádir isminiń qısqarǵan forması; 1) Qádir túnde tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism; 2) qádirli, abıraylı
insan bolsın dep qoyılǵan ism.
Mámbetqurban – Muxammedqurban isminiń qısqarǵan forması; qurban hayıt kúnleri tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.
Mámbetmurat – Muxammedmurat isminiń qısqarǵan forması;
«Muxammed payǵambardıń ózi murat-maqsetimizge jetkerdi» dep qoyılǵan ism.
Mámbetnazar — Muxammednazar isminiń qısqarǵan forması;
1) «Muxammed payǵambardıń názeri, mehiri túsip, bizge perzent berdi» dep qoyılǵan ism; 2) Muhammed payǵambardıń názeri, mehiri túsip júrsin degen tilek penen qoyılǵan ism.
Mámbetniyaz – Muxammedniyaz isminiń qısqarǵan forması; «Muxammed payǵambar bizge perzent inam etti» dep qoyılǵan ism.
Mámbetsapar – Muxammedsapar isminiń qısqarǵan forması; sapar ayında tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.
Mámbetulla – Muxammedulla isminiń qısqarǵan forması; «Alla taala bizge perzent berdi» dep qoyılǵan ism.
Mámbetshárip – Muxammedshárip isminiń qısqarǵan forması; húrmetli, abıraylı, ataqlı insan bolsın dep qoyılǵan ism.
Mámbetırza – Muxammedırza isminiń qısqarǵan forması; Qudaydıń bizge perzent bergenine ırzaman dep qoyılǵan ism.
Mápruwza – oraza ayında tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.
63
Márziya – 1) súykimli, jaǵımlı, shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) márziyaday qádirli, qımbatlı qız bolsın dep qoyılǵan ism.
Máriyam – Iysa payǵambardıń anasınday mártebeli, dáwletli qız bolsın dep qoyılǵan ism.
Máriyamgúl – 1) Iysa payǵambardıń anasınday mártebeli qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) 1 - May – burınǵı Xalıq aralıq miynetkeshler kúni tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.
Mátjan – Muxammedjan isminiń qısqarǵan forması; Muxammed payǵambardıń názeri, mehiri túsip, bizge perzent berdidep qoyılǵan ism.
Mátqurban – Muxammedqurban isminiń qısqarǵan forması; qurban hayıt kúnleri tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.
Mátmurat – Muxammedmurat isminiń qısqarǵan forması; Muxammed payǵambardıń ózi murat-maqsetimizge jetkerdi dep qoyılǵan ism.
Mátnazar – Muxammednazar isminiń qısqarǵan forması; 1) Muxammed payǵambardıń názeri túsip, bizge perzent berdi dep qoyılǵan ism;
2) Muxammed payǵambardıń názeri, mehiri túsip júrsin dep qoyılǵan ism.
Mátniyaz – Muxammedniyaz isminiń qısqarǵan forması; Muxammed payǵambar bizge perzent inam etti dep qoyılǵan ism.
Mátırza – Muxammedırza isminiń qısqarǵan forması; Muxammed payǵambardıń bizge perzent bergenine ırzamız dep qoyılǵan ism.
Máwlenbergen, Máwlenberdi, Máwlenqul — «Quday taala bizge perzent berdi» dep qoyılǵan ismler.
Máshárip – Muxammedshárip isminiń qısqarǵan forması; húrmetli, abıraylı, ataqlı insan bolsın dep qoyılǵan ism.
Medet, Medetbay, Medetbek, Medetulla — ata-anasına, aǵayintuwısqanlarına kúsh-quwat, mádet, kómekshi bolıp júrsin dep qoyılǵan ismler.
Meńlibay, Meńlibek, Meńlimurat, Meńlixoja — denesiniń bir jerinde qal (meń) bolǵanı ushın qoyılǵan ismler.
Meńlibiyke, Meńligúl, Meńlixan – denesinde qal (meń) bolǵanı ushın qoyılǵan ismler.
Merwert — merwert tasınday qımbat, qádirli, áziyz hám shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism.
Mehriberdi – Qudaydıń mehiri túsip, bizge perzent berdi dep qoyılǵan ism.
Mehrijamal – mehirli, sáhibjamal qız bolsın dep qoyılǵan ism.
Mehriyban — ata-anasına, jaqınlarına, yar-doslarına miyrimli, ǵamxor, bawırman, jankúyer qız bolsın dep qoyılǵan ism.
Mehriybanu – 1) miyrimli, mehriyban hám shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) 2004 - jıl – Mehir-múriwbet jılı tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.
Mehriybanım – ǵamxorshı, mehriyban qız bolsın dep qoyılǵan ism.
Mehriyxan — adamlarǵa mehirli bolsın dep qoyılǵan ism.
64
Mehrinazar – Allanıń mehiri, názeri túsip, perzentli boldıq dep qoyılǵan ism.
Miyirbek — 1) miyirman, qayırqom, ǵamxor insan bolsın dep qoyılǵan ism; 2) 2004 - jıl – Mehir-múriwbet jılı tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism; 3) ata-anasına miyrimli bala bolsın dep qoyılǵan ism.
Miyirgúl – 1) miyrimli, mehriyban, bawırman qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) qızdan miyrimiz qandı, endigisi ul bala bolsın dep qoyılǵan ism.
Miyirman, Miyirmanbek – miyrimli, shápáátli, qayırlı jigit bolsın dep qoyılǵan ismler.
Miyirxan — miyrimli, bawırman, mehriyban qız bolsın dep qoyılǵan
ism.
Miyras – 1) áwladlarımızdı dawam ettiretuǵın miyras bolsın dep qoyılǵan ism; 2) anası usı balanı bosanıp qaytıs bolǵan, «anasınan miyras bolıp qaldı» dep qoyılǵan ism.
Miyrasbay, Miyrasbek — 1) áwladlarımızdı dawam e ttiretuǵın miyras bolıp qalsın degen tilek penen qoyılǵan ismler; 2) ákesiniń
izin bassın dep qoyılǵan ismler; 3) atası qaytıs bolǵan kúni tuwılǵan, «miyras bolıp qalsın» dep qoyılǵan ismler; 4) shańaraǵımızdıń, úyimizdiń miyrasxorı bolsın dep qoyılǵan ismler; 5) ákesi usı bala tuwılmastan aldın qaytıs bolǵan, «ákesinen miyras bolsın» dep qoyılǵan ismler; 6) anası usı balanı bosanıp qaytıs bolǵan, «anasınan miyras bolıp qalsın» dep qoyılǵan ismler.
Miyrigúl, Miyrimxan – miyrimli, shápáátli, bawırman, mehriyban qız bolsın dep qoyılǵan ismler.
Miywegúl — 1) izi júzimniń miywesindey kóbeye bersin degen tilek penen qoyılǵan ism; 2) báhárde miywe terekleri gúllep atırǵan payıtta tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism; 3) terektey miyweli, jemisli bolsın
dep qoyılǵan ism.
Minayxan – 1) ádepli, tárbiyalı, múlayım qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) Qaraqalpaqstanǵa miyneti sińgen mádeniyat xızmetkeri
Minayxan Jumanazarovaday (1957 – 2019) shayır bolsın dep qoyılǵan ism.
Minayım— hesh jerinde mini joq,sulıw, múlayım,ádepliqız bolsın dep qoyılǵan ism.
Minaray, Minargúl, Minarxan – mártebesi minardaybiyik, abıraylı insan bolsın dep qoyılǵan ismler.
Minarbay – mártebesi minarday biyik, abıraylı jigit bolsın dep qoyılǵan ism.
Minges – bizge ul balalardı mingestirip berdi dep qoyılǵan ism.
Minsizbay – hámme nársesi minsiz bolsın dep qoyılǵan ism. Mira – rus tilindegi mir «tınıshlıq, paraxatshılıq» sózinen
jasalǵan ism; elimiz tınısh hám abadan bolsın dep qoyılǵan ism.
65
Mirabat – e limiz tınısh (rus tilinde mir) hám abat bolsın dep qoyılǵan ism.
Miratdin – mirátli, miymandos adam bolsın dep qoyılǵan ism.
Miráziyz – húrmetli, áziyz, ullı insan bolsın dep qoyılǵan ism.
Mirpolat – polattay bekkem, qarıwlı jigit bolsın dep qoyılǵan
ism.
Mirturdı – tursın, jasasın, ómiri uzaq bolsın dep qoyılǵan ism.
Miyasar — 1) múnásip, ılayıq, jaqsı qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) «qızlı bolıw baxtına miyasar boldıq» dep qoyılǵan ism; 3) anası usı qızdı bosanarda bir ólimnen qalǵan, «ómirdi qayta kóriwge miyasar boldım» dep qoyılǵan ism; 4) Alla bizge usı qızdı miyasar qıldı dep qoyılǵan ism; 5) úyimizge miyasar qız bolsın dep qoyılǵan ism.
Moynaqbay — Moynaq rayonında tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.
Móldir – minezi suwday tınıq, taza hám hadal qız bolsın dep qoyılǵan ism.
Muqaddes – 1) anası muqaddes orınlardı zıyarat e tip kelgen kúni bosanǵanı ushın qoyılǵan ism; 2) hámmege qádirli, áziyz qız bolsın dep qoyılǵan ism.
Murat, Muratbay, Muratbek – 1) murat-maqsetimizge jettik, muratımız orınlandı dep qoyılǵan ismler; 2) murat-maqsetine erisip
júrsin, muratı haq bolsın dep qoyılǵan ismler.
Muratáliy, Muratalı, Muratniyaz – Áliy payǵambar bizdi muratmaqsetimizge jetkerdi dep qoyılǵan ismler.
Muratkamal – muratına, kamalına jetip júrsin dep qoyılǵan ism.
Musliyma – 1) pák, hadal, taza qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) Qaraqalpaqstanǵa miyneti sińgen mádeniyat xızmetkeri Muslima Ábdinayımovaday (1947 – 2020) belgili insan bolsın dep qoyılǵan ism.
Muwsa – 1) Muwsa payǵambarday mártebeli, ullı insan bolsın dep qoyılǵan ism; 2) Muwsa baqsıday (1854 – 1907) ataqlı adam bolsın dep qoyılǵan ism; 3) 2002 – 2020 - jılları Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi baslıǵı bolıp islegen Muwsa Erniyazovtıń (1947 – 2020) húrmetine qoyılǵan ism.
Muwsabay, Muwsabek, Muwsatdin — Muwsa payǵambarday mártebeli, ullı adam bolsın dep qoyılǵan ismler.
Muxabbat — 1) «muxabbatımız jemisi» dep tuńǵısh qızına qoyılǵan ism; 2) «muxabbatımız máńgi bolsın» dep qoyılǵan ism; 3) adamlarǵa muxabbatı jaqsı bolıp júrsin, sadıq dos bolsın dep qoyılǵan ism;
4) Ózbekstan xalıq artisti Muxabbat Shamaevaday ataqlı insan bolsın dep qoyılǵan ism; 5) mehir-múriwbetli, muxabbatqa tolı qız bolsın dep qoyılǵan ism.
Muxammed — Payǵambarday ataqlı, mártebeli insan bolsın dep qoyılǵan ism.
Muxammedáliy — Muxammed hám Áliy payǵambarlarday mártebeli,
úlken insan bolsın dep qoyılǵan ism.
66
Muxammedberdi – Muxammed payǵambar bizge perzent inam etti dep qoyılǵan ism.
Muxammeddin — Payǵambarday ullı insan bolsın dep qoyılǵan ism.
Muxammedjan — «Muxammed payǵambardıń názeri, mehiri túsip, bizge perzent berdi» dep qoyılǵan ismler.
Muxammediyar — Payǵambarımızdıń ózi yar bolsın, qollap júrsin dep qoyılǵan ism.
Muxammedmurat – Muxammed payǵambardıń ózi bizdi muratmaqsetimizge jetkerdi dep qoyılǵan ism.
Muxammedniyaz – Payǵambarımız bizge perzent inam etti dep qoyılǵan
ism.
Muxammedulla – Alla taala bizge perzent inam e tti dep qoyılǵan
ism.
Muxammedshárip – húrmetli, ataqlı insan bolsın dep qoyılǵan ism.
Muxammedırza – Qudaydıń bizge perzent bergenine ırzaman dep qoyılǵan ism.
Muxtar, Muxtarbay, Muxtarbek — qazaq jazıwshısı Muxtar Áwezovtay
(1897 — 1961) ataqlı insan bolsın dep qoyılǵan ismler.
Múbárek – 1) Ramazan ayında tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism; 2) toy kúni tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism; 3) 1 - Sentyabr — Bilimler kúni tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.
Múytenbay — 1) múyten urıwınıń balası bolǵanı ushın qoyılǵan ism; 2) Qaraózek rayonındaǵı Múyten awılında tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.
Múytenbek — múyten urıwınıń balası bolǵanı ushın qoyılǵan ism.
Mıńbay, Mıńjan, Mıńnazar – ómir jası uzaq bolsın, kóp jasasın dep qoyılǵan ismler.
Mırzaaxmet – abıraylı, mártebeli jigit bolsın dep qoyılǵan ism.
Mırzabay – 1) mártebeli, bay-dáwletli jigit bolsın dep qoyılǵan ism; 2) úyimizdiń mırzası, tóresi bolsın dep qoyılǵan ism.
Mırzabek – mırzalarday, beklerdey mártebeli, abıraylı adam bolsın dep qoyılǵan ism.
Mırzabiyke – 1) oqımıslı, abıraylı, mártebeli qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) usı qızdan keyin ul bala tuwılsın dep qoyılǵan ism.
Mırzagúl – 1) oqımıslı, bilimli, mártebeli hám gúldey shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) usı qızdan keyingisi ul bala bolsın
dep qoyılǵan ism; 3) Ózbekstan hám Qaraqalpaqstan xalıq artisti
Mırzagúl Sapaevaday belgili qosıqshı bolsın dep qoyılǵan ism. Mırzalı, Mırzaáliy – Áliy payǵambarday mártebeli, abıraylı
insan bolsın dep qoyılǵan ismler.
Mırzambet — mırzalarday, beklerdey bolıp júrsin dep qoyılǵan ism.
Mırzamurat — jigitlerdiń mırzası, sultanı bolıp júrsin dep qoyılǵan ism.
67
Mırzanazar – mırzalarday mártebeli insan bolsın dep qoyılǵan
ism.
Mırzapolat – polattay bekkem, shıdamlı, qarıwlı jigit bolsın dep qoyılǵan ism.
Mırzasayım – bay, dáwletli, ırısqı-nesiybeli jigit bolsın dep qoyılǵan ism.
Mels, Melsbay – Marks, Engels, Lenin, Stalin familiyalarınıń birinshi háriplerinen jasalǵan ismler.
N
Nabatgúl, Nabatxan — jaǵımlı, súykimli, shiyrin qız bolsın dep qoyılǵan ismler.
Naǵıyma — miyrimli, inabatlı qız bolsın dep qoyılǵan ism.
Nadejda – usı qızdan keyingisi ul bala bolsın degen úmit (rus tilinde nadejda) penen qoyılǵan ism.
Nazarbay — 1) «Allanıń názeri, mehiri menen tuwılǵan bala» dep qoyılǵan ism; 2) jurttıń ıqlasına, názerine bay bolsın dep qoyılǵan
ism; 3) hámmeniń dıqqat-itibarında bolıp júrsin dep qoyılǵan ism; 4) Allanıń názeri túsken bala bolsın dep qoyılǵan ism; 5) tańda (rus tilinde na zare) tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.
Nazarbek – 1) Allanıń názeri túsken bala bolsın dep qoyılǵan ism; 2) názeri bálent, kózge túskendey jigit bolsın dep qoyılǵan ism.
Nazarxan – Allanıń názeri, múriwbeti menen tuwılǵan balaǵa qoyılǵan ism.
Nazarımbet – Allanıń názeri túsip tuwılǵan bala dep qoyılǵan
ism.
Nazbiybi, Nazbiyke — nazlı, múlayım, gózzal qız bolsın dep qoyılǵan ismler.
Nazerke – nazlı hám erke qız bolsın dep qoyılǵan ism.
Naziyma – nazlı, shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism. Naziypa – nazlı, sulıw qız bolsın dep qoyılǵan ism.
Naziyra, Naziyraxan – nazlı, shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ismler.
Nazlı – 10 ayda tuwılǵanı ushın, «nazlı qız boldı» dep qoyılǵan
ism.
Nazlıbiybi, Nazlıbiyke — iybeli, nazlı, sulıw qız bolsın dep qoyılǵan ismler.
Nazlıgúl — nazlı, erke, iybeli, shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan
ism.
Nazlımxan – nazlı, súykimli, sulıw qız bolsın dep qoyılǵan ism.
Nazlınayım – nazlı, shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism. Nazlıxan — nazlı, sulıw qız bolsın dep qoyılǵan ism.
68
Nazminayım — nazlı, múlayım, shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan
ism.
Nayzabay, Nayzabek – 1) nayzaday ótkir, bekkem jigit bolsın dep qoyılǵan ismler; 2) aldınǵı perzentleri qaytıs bolǵan, «mına bala nayzaday qadalıp, ómir súrsin» dep qoyılǵan ismler.
Narbay — 1) úlken, kúshli, mıqlı jigit bolsın dep qoyılǵan ism; 2) denesiniń bir jerinde qal bolǵanı ushın qoyılǵan ism; 3) úlken bay jigit bolsın dep qoyılǵan ism.
Narbiyke – anardıń gúlindey sulıw hám narday qız bolsın dep qoyılǵan ism.
Nargiz, Nargiza, Nargizabanu – 1) nargis gúlindey názik, shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ismler; 2) narday qız bolsın dep qoyılǵan ismler.
Nargúl — 1) anardıń gúlindey shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) anar terekleri gúllep atırǵan máhálde tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism; 3) denesinde qızıl qal bolǵanı ushın qoyılǵan ism; 4) shańaraqtıń úlken qızı bolǵanı ushın qoyılǵan ism.
Narjan, Narjanbiyke, Narjangúl, Narjanxan — 1) anardıń gúlindey sulıw qız bolsın dep qoyılǵan ismler; 2) denesiniń bir jerinde qızıl
qal bolǵanı ushın qoyılǵan ismler.
Narman, Narmurat, Narımbay, Narımbet, Narımjan — narday úlken, qarıwlı jigit bolsın dep qoyılǵan ismler.
Narpolat – narday úlken, kúshli hám polattay bekkem jigit bolsın dep qoyılǵan ism.
Nasiyba, Nasiypa — ırısqı-nesiybeli,áwmetli, dáwletli qız bolsın dep qoyılǵan ismler.
Nasıratdin, Nasırulla – Alla taala bizge perzent inam e tti, járdemshi, kómekshi berdi dep qoyılǵan ismler.
Nawayı – Áliysher Nawayıday (1441 – 1501) ataqlı insan bolsın dep qoyılǵan ism.
Nawrızay – Nawrız bayramı kúnleri tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.
Nawrızalı, Nawrızáliy – Nawrız bayramında tuwılǵanı ushın qoyılǵan ismler.
Nawrızbay – 1) Nawrız bayramında tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism;
2) 1-yanvarda jańa jılda tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism; 3) anası usı balaǵa e ki qabat waqtında nawrızlıq gójege jerik bolǵanı ushın qoyılǵan ism.
Nawrızbek – Nawrız bayramı kúni tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.
Nawrızbiyke, Nawrızgúl, Nawrızxan — Nawrız bayramında tuwılǵanı ushın qoyılǵan ismler.
Nawrızmámbet, Nawrızımbet – Nawrız bayramı kúni tuwılǵanı ushın qoyılǵan ismler.
Nafiysa – názik hám sulıw qız bolsın dep qoyılǵan ism.
69
Nábiyra – 1) «aqlıq qız» degen mánide qoyılǵan ism;
2) Qaraqalpaqstan xalıq shayırı Nábiyra Tóreshovaday shayır bolsın dep qoyılǵan ism.
Náǵmetdin, Náǵmetulla – «Allanıń márhamatı, múriwbeti menen tuwılǵan bala» dep qoyılǵan ismler.
Nádiyra – hasıl, qımbatlı, áziyz qız bolsın dep qoyılǵan ism.
Nájimatdin – mártebeli, dáwletli jigit bolsın dep qoyılǵan ism. Názakat – názik, dilwar qız bolsın dep qoyılǵan ism. Názenayım – nazlı, shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism.
Názerbay – Allanıń názeri túsken bala bolsın dep qoyılǵan ism. Názigúl – 1) minezi názik qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) nazbay
gúldey ashılıp júrsin, názik bolsın dep qoyılǵan ism.
Náziyma — tártip-intizamlı, ádepli, azada hám sulıw qız bolsın dep qoyılǵan ism.
Náziypa – taza, pák qız bolsın dep qoyılǵan ism.
Náziyra — 1) Allanıń názeri túsip júrsin degen tilek penen qoyılǵan ism; 2) nazlı, názik qız bolsın dep qoyılǵan ism.
Náziyraxan – nazlı, názik qız bolsın dep qoyılǵan ism. Názixan – názik hám nazlı qız bolsın dep qoyılǵan ism.
Náwbáhár — 1) báhárde tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism; 2) Nawrız bayramında tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism; 3) ómiri báhárdey gúllep jaynasın dep qoyılǵan ism.
Náwbetbay, Náwbetbek, Náwbetulla — «óz náwbeti, óz ornı menen tuwılǵan bala» degen mánide qoyılǵan ismler.
Náwpirbay – dáryanıń suwınday tolıp-tasıp júrsin dep qoyılǵan
ism.
Nesiybeli — 1) shańaraǵımızǵa nesiybe, bereket alıp keletuǵın qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) ırısqı-nesiybeli, baxıtlı qız bolsın
dep qoyılǵan ism; 3) altı ul baladan keyin tuwılǵan, «qızdan nesiybemiz bar eken» dep qoyılǵan ism.
Nesiybeliay, Nesiybexan – ırısqı-nesiybeli, shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ismler.
Nesipbay – 1) usı balanı kóriw nesip e tti dep qoyılǵan ism;
2) ómir jolında jaqsı kúnlerdi kóriw nesip e tsin, baxıtlı jasasın dep qoyılǵan ism.
Nesipgúl – qızlı bolıw nesip etti dep qoyılǵan ism.
Nigar, Nigara, Nigaray, Nigargúl, Nigarxan — shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ismler.
Nigina – júdá názik bolıp tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.
Niyetbay — 1) «niyetimizge jettik» dep qoyılǵan ism; 2) «Alladan sorap, niyet etip alǵan bala» dep qoyılǵan ism; 3) niyeti dúziw, hadal insan bolsın dep qoyılǵan ism; 4) oylaǵan niyet-maqsetine jetip júrsin, niyeti joldası bolsın dep qoyılǵan ism.
70
Niyetbiyke, Niyetgúl – niyetimizge jettik, qızlı boldıq dep qoyılǵan ismler.
Niyetjan – 1) «niyetime jetkizip, aman-esen dúnyaǵa kelsin» dep qoyılǵan ism; 2) niyetim orınlandı, perzentli boldım dep qoyılǵan ism.
Niyetqabıl – niyetimiz qabıl bolıp, ul bala tuwıldı dep qoyılǵan
ism.
Niyetulla – 1) «Alladan sorap, tilep alǵan bala» degen mánide qoyılǵan ism; 2) niyetimizge jettik, niyet etken ulımız tuwıldı dep qoyılǵan ism; 3) arzıw-ármanlarına, niyetlerine e risip júrsin dep qoyılǵan ism.
Nilufar – nilufar ósimligindey shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan
ism.
Niyazbay, Niyazbek – 1) Alladan tilenip, sorap alǵan bala dep qoyılǵan ismler; 2) ayazlı kúni tuwılǵanı ushın qoyılǵan ismler.
Niyazbiyke, Niyazgúl – Alladan ótinip, sorap alǵan qız dep qoyılǵan ismler.
Niyazmurat – Alla bizge perzent inam etti, muratımızǵa jetkerdi dep qoyılǵan ism.
Niyazımbet – Alla bizge perzent inam etti dep qoyılǵan ism.
Nókisbay — 1) Nókis qalasında tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism; 2) Nókis rayonında tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.
Nurabulla – Alla bizge perzent berdi, nur berdi dep qoyılǵan ism.
Nuratdin — 1) nurı janǵan, baq-dáwleti asqan adam bolsın dep qoyılǵan ism; 2) kúnniń nurı, sáwlesi túsip turǵan payıtta tuwılǵanı
ushın qoyılǵan ism; 3) ata-anasınıń nurı bolsın dep qoyılǵan ism. Nuráziyz – qádirli, áziyz insan bolsın dep qoyılǵan ism. Nurbay – keleshegi nurlı, jarqın bolsın dep qoyılǵan ism.
Nurbanu — ómiri nurlı, shadlı hám sulıw qız bolsın dep qoyılǵan
ism.
Nurbáhár – 1) keleshegi nurlı hám quyashtay shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) báhárde tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.
Nurbek — keleshegi nurlı, jarqın bolsın, beklerdey bolıp júrsin dep qoyılǵan ism.
Nurbergen, Nurberdi — 1) «bizge nur berdi perzent berdi» dep qoyılǵan ismler; 2) kúnniń nurı, sáwlesi túsip turǵan waqıtta tuwılǵanı ushın qoyılǵan ismler.
Nurbiybi, Nurbiyke – 1) nurday jarqın, shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ismler; 2) ómiri nurlı, shadlı bolsın dep qoyılǵan ismler.
Nurbol – 1) keleshegi aydın, nurlı bolsın dep qoyılǵan ism; 2) tańda quyash shıǵıp kiyatırǵan payıtta tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.
Nurbolsın, Nurbosın – keleshegi nurlı, aydın bolsın dep qoyılǵan ismler.
71