Добавил:
Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

Túsindirme sózlik / Qaraqalpaqsha adam atlarınıń túsindirme sózligi

.pdf
Скачиваний:
17
Добавлен:
17.08.2024
Размер:
1.39 Mб
Скачать

Bayron – angliyalı shayır-romantik Djordj Bayronday (1788 – 1824) ataqlı adam bolsın dep qoyılǵan ism.

Baysultan – bay-dáwletli hám mártebesi biyik insan bolsın dep qoyılǵan ism.

Baytemir – dáwletli hám temirdey bekkem, kúshli jigit bolsın dep qoyılǵan ism.

Baytilew – tilegimiz qabıl boldı, ul perzent kórdik dep qoyılǵan

ism.

Baytursın — 1) perzentleri qaytıs bola bergeni ushın, «mına balam tursın, jasasın» dep qoyılǵan ism; 2) baxıtlı, dáwletli adam bolsın

dep qoyılǵan ism.

Bayxoja – bay hám xojayın bolsın dep qoyılǵan ism.

Bayımbet — mal-dúnyalı, dáwletli insan bolsın dep qoyılǵan ism. Bayıtqan – bay, dáwletli qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Baqbergen — 1) bizge baq-dáwlet berdi, perzent berdi dep qoyılǵan ism; 2) baxıtlı, dáwletli jigit bolsın dep qoyılǵan ism; 3) «bunnan

bılay baxıtımız jansın» dep qoyılǵan ism; 4) atasınıń baǵı kóp miywe bergen jılı tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.

Baqberdi – bizge baxıt, dáwlet berdi, perzent berdi dep qoyılǵan ism.

Baqıy – ómiri uzaq bolsın, máńgi jasasın degen tilek penen qoyılǵan ism.

Balǵabay — balǵaday bekkem, mıqlı jigit bolsın dep qoyılǵan ism.

Baltabay — 1) baltaday mıqlı, bekkem, qaytpaytuǵın adam bolsın dep qoyılǵan ism; 2) tili ótkir, bir sózli adam bolsın dep qoyılǵan

ism; 3) kindigi balta menen kesilgeni ushın qoyılǵan ism; 4) anası usı balanı bosanardıń aldında, túsinde balta kórgeni ushın qoyılǵan ism; 5) ata-babaları balta soǵatuǵın adamlar bolǵanı ushın qoyılǵan ism.

Baltabek – 1) baltaday mıqlı, bekkem adam bolsın dep qoyılǵan ism; 2) kindigi balta menen kesilgeni ushın qoyılǵan ism.

Baltabiyke, Baltagúl — 1) baltaday bekkem, gúldey shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ismler; 2) usı qızdan keyin ul bala tuwılsın degen niyet penen qoyılǵan ismler.

Baltamurat — 1) baltaday bekkem, mıqlı, ótkir jigit bolsın dep qoyılǵan ism; 2) kindigi balta menen kesilgeni ushın qoyılǵan ism.

Baltanazar — baltaday bekkem, mıqlı, qarıwlı jigit bolsın dep qoyılǵan ism.

Baltaniyaz – baltaday bekkem hám qarıwlı jigit bolsın dep qoyılǵan

ism.

Banu – sulıw, súykimli qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Barbosın, Barbolsın – aman júrsin, ómiri uzaq bolsın dep qoyılǵan ismler.

Barzu – uzın boylı, shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism.

22

Barlıqbay — bay-dáwletli adam bolsın, shańaraǵımızdaǵı dúnyaǵa

 

iyelik etip júrsin dep qoyılǵan ism.

 

Barno, Barnoxan — shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ismler.

 

Barshınay, Barshınxan – «Alpamıs» dástanındaǵı Barshınday aqıllı,

 

márt, batır qız bolsın dep qoyılǵan ismler.

 

Batıy – Altın Orda xanı Batıyday (1208 – 1255) ataqlı adam bolsın

 

dep qoyılǵan ism.

 

Batır — 1) ǵayratlı, márt, batır jigit bolsın dep qoyılǵan ism;

 

2) Ózbekstanda estrada óneriniń tiykarın salǵan, Ózbekstan xalıq

 

artisti Botir Zakirovtay(1936 – 1985) ataqlı insan bolsın dep qoyılǵan

 

ism; 3) 9 - May – Jeńis kúni bayramında tuwılǵan, 1941 – 1945 -

 

jıllardaǵı Watandarlıq urısta jeńisti alıp bergen áskerlerdey márt,

 

batır bolsın dep qoyılǵan ism.

 

Batırbay, Batırbek, Batırjan, Batırxan — kúshli, márt, batır jigit

 

bolsın dep qoyılǵan ismler.

 

Bawbek, Bawberik – bawı bekkem bolsın, uzaq jasasın dep qoyılǵan

 

ismler.

 

Bawırjan – ata-anasına, aǵayin-tuwǵanlarına miyrimli, bawırman,

 

jaqın bolsın dep qoyılǵan ism.

 

Baxtıbay, Baxtıbek — ómiri baxıtlı kúnlerge tolı bolsın dep

 

qoyılǵan ismler.

 

Baxtıbiyke, Baxtıgúl – baxıtlı, taxtlı qız bolsın dep qoyılǵan

 

ismler.

 

Baxtımurat – shańaraǵımızǵa baxıt alıp kelsin dep qoyılǵan ism.

 

Baxtıyar – 1) bárqulla baxıt, quwanısh yar bolsın, baxıtlı jasasın

 

degen tilek penen qoyılǵan ism; 2) ómiri baxıtqa tolı bolıp júrsin,

 

baxıtlı, taxtlı jigit bolsın dep qoyılǵan ism; 3) baxıtlı bolıp

 

jasayıq dep qoyılǵan ism.

 

Baxıt, Baxıtbay, Baxıtbek, Baxıtbergen, Baxıtjan

1) shańaraǵımızǵa quwanısh, baxıt alıp keletuǵın bala bolsın degen tilek

 

penen qoyılǵan ismler; 2) baxıtlı insan bolsın dep qoyılǵan ismler.

 

Baxıtbiyke — 1) shańaraǵımızǵa quwanısh, dáwlet, baxıt alıp kelsin

 

degen tilek penen qoyılǵan ism; 2) ómiri baxıtqa, shadlıqqa tolı bolsın

 

dep qoyılǵan ism.

 

Baxıtgúl — 1) shańaraǵımızǵa quwanısh, dáwlet, baxıt alıp keletuǵın

 

qız bolsın degen tilek penen qoyılǵan ism; 2) ómiri baxıtqa, shadlıqqa

 

tolı bolıp júrsin dep qoyılǵan ism; 3) Shımbay rayonında «Baxıtlı»

 

sovxozı dúzilgen jılı tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism; 4) gúldey

 

shıraylı, baxıtlı qız bolsın dep qoyılǵan ism.

 

Baxıtlı, Baxıtlıbay – baxıtlı, qutlı insan bolsın dep qoyılǵan

 

ismler.

 

Bahadır — 1) márt, batır, kúshli jigit bolsın dep qoyılǵan ism;

 

2) Qaraqalpaqstan xalıq shayırı, Ózbekstan xalıq jırshısı Abbaz

 

Dabılovtıń (1898 – 1970) «Bahadır» dástanındaǵı Arıslanday márt,

 

23

dáwjúrek, bahadır jigit bolsın dep qoyılǵan ism; 3) 14 - Yanvar –

Watan qorǵawshıları kúni tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism. Bahadırbay, Bahadırbek – márt, batır, kúshli jigit bolsın dep

qoyılǵan ismler.

Bahram, Bahramatdin – márt, batır, dáwjúrek jigit bolsın dep qoyılǵan ismler.

Bayan – ájapaların bayanlap tursın dep qoyılǵan ism.

Bádiratdin – aylı túnde tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.

Báháray, Báhárayım — báhárde tuwılǵanı ushın qoyılǵan ismler. Báhárbek — báhárde tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.

Báhárgúl — 1) báhárde tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism; 2) báhárde ashılǵan gúllerdey jaynap júrsin dep qoyılǵan ism.

Begayım – ayım, áziyzim, qádirdanım bolıp júrsin dep qoyılǵan

ism.

Begdiyar, Begdulla – abıraylı, mártebeli insan bolıp jasasın degen tilek penen qoyılǵan ismler.

Begis – 1) Aydos biydiń (1754 – 1827) inisi, xalıq batırı Begistey azamat jigit bolsın dep qoyılǵan ism; 2) Qaraqalpaqstanǵa xızmet kórsetken artist Begis Temirbaevtay qosıqshı bolsın dep qoyılǵan ism.

Bekbay – mıqlı, bekkem, ǵayratlı, bay jigit bolsın dep qoyılǵan

ism.

Bekbawlı – bawı bekkem bolsın, uzaq jasasın dep qoyılǵan ism.

Bekbergen, Bekberdi — 1) «bizge ul bala berdi» dep qoyılǵan ismler; 2) ómir jasın uzaq e tip bersin degen tilek penen qoyılǵan ismler;

3) márt, shıdamlı, bekkem jigit bolsın dep qoyılǵan ismler.

Bekbiyke — ómir jası uzaq bolsın degen tilek penen qoyılǵan ism. Bekbosın, Bekbolsın — 1) ómir jası uzaq bolsın dep qoyılǵan

ismler; 2) ózine bekkem, polattay qattı bolsın dep qoyılǵan ismler; 3) beklerdey, sultanlarday el basqarıp júrsin dep qoyılǵan ismler.

Bekdáwlet – bay-dáwletli, mártebeli, abıraylı jigit bolsın dep qoyılǵan ism.

Bekjan – mıqlı, ǵayratlı adam bolsın dep qoyılǵan ism.

Bekzada– 1) qızlardıń sárdarı,begi bolıpjúrsin,abıraylı,qádirli qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) usı qızdan keyin ul bala tuwılsın degen tilek penen qoyılǵan ism.

Bekimbet — temirdey bekkem, qarıwlı, shıdamlı jigit bolsın dep qoyılǵan ism.

Bekmurat – 1) murat-maqsetine jetisip júrsin dep qoyılǵan ism;

2) jigitlerdiń begi bolıp júrsin dep qoyılǵan ism.

Bekmuxammed – bekkem, kúshli jigit bolsın dep qoyılǵan ism. Bekmırza — beklerdey, mırzalarday abıraylı insan bolsın dep

qoyılǵan ism.

Beknazar — beklerdey abıraylı jigit bolsın dep qoyılǵan ism.

24

Bekniyaz — 1) «Alla bizge ul bala inam e tti» dep qoyılǵan ism;

2) beklerdey el basqarsın dep qoyılǵan ism.

Bekpan – bekkem, mıqlı jigit bolsın dep qoyılǵan ism.

Bekpolat — polattay bekkem, qarıwlı jigit bolsın, kóp jasasın dep qoyılǵan ism.

Beksultan – 1) jigitlerdiń bek hám sultanı bolıp júrsin dep qoyılǵan ism; 2) mártebesi biyik bolsın, e l basqarsın degen tilek penen qoyılǵan ism.

Beksulıw — 1) ómir jası uzaq bolǵay dep qoyılǵan ism; 2) sabırlı, shıdamlı, bekkem qız bolsın dep qoyılǵan ism; 3) jigitler ashıq bolǵanday sulıw qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Bektemir — temirdey bekkem, mıqlı, kúshli jigit bolsın, uzaq jasasın degen tilek penen qoyılǵan ism.

Bektilew — Qudaydan ul bala tilep, soranıp júrgende tuwılǵan balaǵa qoyılǵan ism.

Bektóre – e l sıylaytuǵın tóreli, mártebeli adam bolsın dep qoyılǵan ism.

Bekturǵan, Bekturdı – tursın, jasasın, uzaq ómir kórsin degen tilek penen qoyılǵan ismler.

Bektursın – tursın, jası uzaq bolsın degen tilek penen qoyılǵan

ism.

Bekyunus – Yunus payǵambarday mártebeli, úlken insan bolsın dep qoyılǵan ism.

Berdaq – 1) qaraqalpaq ádebiyatınıń klassigi Berdaqtay (1827 –

1900) sózge sheshen, ataqlı adam bolsın dep qoyılǵan ism; 2) «Quday berdi, berdi Haq» dep qoyılǵan ism.

Berdiáliy – «Áliy payǵambar bizge perzent inam etti» dep qoyılǵan

ism.

Berdibay, Berdibek, Berdijan, Berdiqasım, Berdimámbet,

Berdimuxammed – «Alla bizge ul bala berdi» dep qoyılǵan ismler. Berdimbet – «Alla bizge berdi úmbet, perzent berdi» dep qoyılǵan

ism.

Berdimurat — 1) «Alla bizge perzent berdi» dep qoyılǵan ism;

2) qaraqalpaq ádebiyatınıń klassigi Berdaqtay (1827 – 1900) ataqlı insan bolsın degen tilek penen qoyılǵan ism.

Berdinazar — «Allanıń názeri túsip, bizge ul bala inam etti» dep qoyılǵan ism.

Berdiniyaz — «Allanıń bergen sawǵası, inamı» dep qoyılǵan ism.

Berdiraxman — «Alla bizge perzent berdi» dep qoyılǵan ism. Berdixan, Berdixoja — «Alla bizge ul bala berdi» dep qoyılǵan ism. Berdishúkir – «Allaǵa shúkir, bizge perzent berdi» dep qoyılǵan ism. Berdiyar — «Alla bizge joldas, dos berdi» dep qoyılǵan ism. Berikbay – bereketli, nesiybeli bala bolsın dep qoyılǵan ism.

25

Berkinbay — bekkem, tózimli, ǵayratlı jigit bolsın dep qoyılǵan

ism.

Biybiajar — shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Biybiaysha – 1) Muxammed payǵambardıń hayalınday (Aysha) mártebeli qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) ayday shıraylı qız bolsın

dep qoyılǵan ism.

Biybiayım — 1) ayday sulıw qız bolsın dep qoyılǵan ism;

2) qızlardıń aldı, biyi bolıp júrsin dep qoyılǵan ism.

Biybianar — 1) anarǵa uqsaǵan shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) denesiniń bir jerinde qızıl qal menen tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.

Biybigáwhar — 1) gáwhar tasınday hasıl, qádirli, áziyz qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) ómiri gáwhar tasınday jarqırap júrsin dep qoyılǵan ism.

Biybigúl – gúldey shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Biybijamal — shıraylı, sımbatlı qız bolsın dep qoyılǵan ism. Biybijan — jannan áziyz qız bolsın dep qoyılǵan ism. Biybijáhán — dúnyadaǵı kóp sulıwdıń biri bolsın dep qoyılǵan

ism.

Biybizada – shıraylı hám hasıl qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Biybizáwre — Sholpan juldızınday jarqın sulıw qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Biybizáhiyda – shıraylı, sımbatlı qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Biybiziynep — shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism. Biybizuxra — Sholpan juldızınday jarqın, nurlı,sulıw qız bolsın

dep qoyılǵan ism.

Biybikáriyma – keń peyil, mehriyban qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Biybimáriyam — Iysa payǵambardıń anasınday (Mariyam) mártebeli qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Biybinaz — 1) iybeli, nazlı, múlayım qız bolsın dep qoyılǵan ism;

2) qızlardıń sárdarı, biyi bolıp júrsin dep qoyılǵan ism. Biybinayım – ayday sulıw, shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism. Biybinisa – shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Biybinur – 1) ómiri ashıq, nurlı bolsın dep qoyılǵan ism; 2) barǵan jerlerin nurǵa toltırıp júrsin dep qoyılǵan ism.

Biybipatma, Biybipatpa, Biybipátiyma – Muxammed payǵambardıń qızınday (Fatima) mártebeli, dáwletli qız bolsın dep qoyılǵan ismler.

Biybipashsha – mártebeli, abıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism. Biybiraba — 1) dáwletli, mártebeli qız bolsın dep qoyılǵan ism;

2) Qaraqalpaqstan xalıq artisti Biybiraba Ótepbergenovaday ataqlı insan bolsın dep qoyılǵan ism.

Biybiraziya – jaǵımlı, súykimli, qálewli qız bolsın dep qoyılǵan

ism.

26

Biybirayxan – rayxan gúlindey jaǵımlı, súykimli, sulıw qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Biybiráwshan — 1) kózdiń qarashıǵınday qádirli qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) keleshegi jarqın, nurlı bolsın dep qoyılǵan ism.

Biybiroza – 1) roza gúldey shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) oraza ayında tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.

Biybiruwza — oraza ayında tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.

Biybisara — qızlardıń aǵlası, sulıwı bolıp júrsin dep qoyılǵan

ism.

Biybisánem — shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Biybisulıw – sulıw qız bolıp júrsin dep qoyılǵan ism. Biybixan — qızlardıń sárdarı, sulıwı bolıp júrsin dep qoyılǵan

ism.

Biybixansha, Biybixanım – dáwletli, mártebeli qız bolsın dep qoyılǵan ismler.

Biybixatsha, Biybixatıysha — Muxammed payǵambardıń hayalınday

(Hadicha) mártebeli, dáwletli qız bolsın dep qoyılǵan ismler. Biyimbet — biylerdey el basqarsın dep qoyılǵan ism.

Biymurat — 1) «murat-maqsetimizge jettik, arzıwımız orınlandı» dep qoyılǵan ism; 2) murat-maqsetine jetisip júrsin degen tilek penen qoyılǵan ism; 3) biylerdey abıraylı insan bolsın dep qoyılǵan ism.

Biymırza — biylerdey, mırzalarday abıraylı insan bolsın dep qoyılǵan ism.

Biynazar, Biynázer – 1) biylerdey abıraylı jigit bolsın dep qoyılǵan ismler; 2) jaman kózlerden saqlasın, kóz tiymesin dep qoyılǵan ismler.

Biysenbay – 1) piyshembi kúni tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism;

2) biy, el aǵası bolsın dep qoyılǵan ism.

Bozuǵlan – márt, batır, palwan jigit bolsın dep qoyılǵan ism.

Boldıqal – tuwılǵanda qolında úlken qal bolǵan, «qalı ketsin» dep qoyılǵan ism.

Bolısbay, Bolısbek — hákim, baslıq bolsın dep qoyılǵan ismler.

Boranbay, Boranbek – 1) qar jawıp, boranlı qaqaman suwıq bolǵan kúni tuwılǵanı ushın qoyılǵan ismler; 2) kúshli samal esip, dawıl bolıp

turǵan kúni tuwılǵanı ushın qoyılǵan ismler.

Boranbiyke, Borangúl — boranlı qaqaman suwıq bolǵan kúni tuwılǵanı ushın qoyılǵan ismler.

Bostanbay, Bostanbek – ómiri bostan hám abat bolsın dep qoyılǵan ismler.

Botakóz – 1) kózleri úlken, sulıw qız bolsın dep qoyılǵan ism;

2) kózleri úlken bolıp tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.

Bóribay — 1) qasqırday aybatlı, kúshli jigit bolsın dep qoyılǵan ism; 2) tisi menen tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.

Buxarbay, Buxarbek — 1) Buxarada tuwılǵanı ushın qoyılǵan ismler;

27

2) ákesi Buxarada saparda júrgen payıtta tuwılǵan balaǵa qoyılǵan ismler; 3) ákesi Buxaradaǵı medreseni pitkerip kelgen jılı tuwılǵan balaǵa qoyılǵan ismler.

Búrkitbay — búrkitteyalǵır, kúshli, ziyrek adam bolsın dep qoyılǵan ismler.

V

Valentina – birinshi kosmonavt hayal Valentina Tereshkovanıń húrmetine qoyılǵan ism.

Vengerbay – Vengriyada tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.

Venera – tań juldızı Sholpanday (rus tilinde Venera) nurlı, kórkem bolsın, jarqırap júrsin dep qoyılǵan ism.

G

Gamzat – avar shayırı Rasul Gamzatovtay (1923 – 2003) ataqlı insan bolsın dep qoyılǵan ism.

Gáwhar — 1) «kózimizdiń gáwharı bolsın» dep qoyılǵan ism;

2) hinji, gáwharday hasıl, qádirli, áziyz hám gózzal qız bolsın dep qoyılǵan ism; 3) ómiri gáwhar tasınday jarqırap júrsin dep qoyılǵan ism; 4) úkeleriniń aldında júretuǵın shamshıraq bolsın dep qoyılǵan ism; 5) 8-Mart – Xalıq aralıq hayal-qızlar kúni tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.

Gáwharay — 1) hinji, gáwharday hasıl, qádirli, áziyz qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) ómiri gáwhar tasınday jarqırap, jaynap júrsin, ayday shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Gáwhargúl– hinji,gáwhardayhasıl, qádirli, áziyzhámgúldeyshıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Gáwharjan – hinji, gáwharday hasıl, qádirli hám jannan áziyz qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Gáwharxan, Gáwharxanım – hinji, gáwharday hasıl, qádirli, áziyz qız bolsın dep qoyılǵan ismler.

Genjeayım, Genjebiyke, Genjegúl, Genjexan – shańaraqtaǵı eń sońǵı perzent bolǵanı ushın qoyılǵan ismler.

Genjebay, Genjebek, Genjequl, Genjemurat, Genjenazar — shańaraqtaǵı e ń sońǵı perzent bolǵanı ushın qoyılǵan ismler.

Gózzal — 1) shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) ómiri gózzal bolsın dep qoyılǵan ism; 3) átirapındaǵı adamlarǵa gózzallıq baǵıshlap júrsin, kewili gózzal insan bolsın dep qoyılǵan ism; 4) 1980jılları Nókiste «Gózzal» degen salon bolǵan, soǵan baylanıslı qoyılǵan ism.

Gózzalay, Gózzalxan, Gózzalsha — shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ismler.

28

Guzaliya – gózzal qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Gúzbergen – gúzde tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.

Gúlayda — 1) gúldey shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) gúller ashılǵan ayda tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.

Gúlaydan – sulıw hám ayday jarqın qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Gúlayna — aynaday jarqıraǵan shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan

ism.

Gúlayxan – sulıw hám ayday jarqın qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Gúlaysha – 1 ) shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) Qaraqalpaqstan xalıq jazıwshısı Gúlaysha Esemuratovaday jazıwshı bolsın dep qoyılǵan ism.

Gúlayım — 1) shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) «Qırıq qız» dástanındaǵı Gúlayımday márt, batır, aqıllı, e lge belgili qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Gúlayımxan – 1) shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) «Qırıq qız» dástanındaǵı Gúlayımday batır hám aqıllı qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Gúlandam – shıraylı hám ándamlı qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Gúlara, Gúlaram, Gúlaraxan — gúldey bolıp ashılıp júrsin, shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ismler.

Gúlásel – sulıw hám palday shiyrin qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Gúlásen — gúldey sulıw qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Gúlbadan, Gúlbadanbegim — badam gúlindey shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ismler.

Gúlbazar — bazar kúni tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.

Gúlbanu — sulıw, súykimli qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Gúlbaxıt – 1) shańaraǵımızǵa quwanısh hám baxıt alıp keletuǵın qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) shıraylı hám baxıtlı qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Gúlbahram – báhárde ashılǵan gúllerdey jaynap júrsin dep qoyılǵan

ism.

Gúlbayan – sulıw hám ájayıp qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Gúlbáhár — 1) báhárde tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism; 2) báhárde ashılǵan gúllerdey jaynap júrsin dep qoyılǵan ism.

Gúlbiybi, Gúlbiyke – gózzal qız bolsın dep qoyılǵan ismler. Gúlbinaz – gúldey názik hám nazlı qız bolsın dep qoyılǵan ism. Gúlbosın, Gúlbolsın — shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ismler. Gúlǵumsha – báhárde gúller ǵumshalanıp turǵan payıtta tuwılǵanı

ushın qoyılǵan ism.

Gúldana — 1) sulıw hám aqıllı, dana qız bolsın dep qoyılǵan ism;

2) egizek bolıp tuwılǵan qızlardıń birewi qaytıs bolıp qalǵan, «bir qız, jalǵız» degen mánide qoyılǵan ism.

Gúldáriyxa – shıraylı hám aqıllı, zeyinli qız bolsın dep qoyılǵan

ism.

29

Gúldáste – 1) bir dáste gúldey, gúllerdey shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) qolları gúldástege tolıp júrsin dep qoyılǵan ism.

Gúldáwlet — 1) shıraylı hám dáwletli, mártebeli qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) shańaraǵımızǵa dáwlet, ırısqı-nesiybe alıp keletuǵın

qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Gúldiydar, Gúldiydarbanu – kóriwge ıntıq bolıp, qattı ańsap júrgende tuwılǵan qızǵa qoyılǵan ismler.

Gúljaz, Gúljaziyra – jazda tuwılǵanı ushın qoyılǵan ismler.

Gúljayna, Gúljaynar, Gúljaynasın — ómiri gúldey jaynap-jasnap júrsin dep qoyılǵan ismler.

Gúljamal — jamalı gúldey shıraylı bolsın dep qoyılǵan ism. Gúljan, Gúljanay — shıraylı hám janday áziyz, súykimli qız bolsın

dep qoyılǵan ismler.

Gúljámiyla — shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Gúljáhán — 1) jáhándegi kóp sulıwdıń biri bolsın dep qoyılǵan ism; 2) gúldey jaynap júrsin, barǵan jerin gúl jaynatsın, jáhánge belgili qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Gúlzaǵıypa – gúldey názik hám shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan

ism.

Gúlzada — 1) shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) e rik terekleri gúllep atırǵan payıtta tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.

Gúlzar — 1) shıraylı qız bolsın, jaynap-jasnapjúrsin dep qoyılǵan ism; 2) ómiri gúzar jolday aydın bolsın dep qoyılǵan ism; 3) qızǵa zar bolıp júrgende tuwılǵan qızǵa qoyılǵan ism.

Gúlzarxan — shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Gúlzábiyra – sulıw hám bekkem, kúshli qız bolsın dep qoyılǵan ism. Gúlzámiyra – sulıw, ádepli, taza qız bolsın dep qoyılǵan ism. Gúlzáriypa – gúldey názik, shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism. Gúlzáhiyra — shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Gúlziyba, Gúlziypa — shıraylı, sımbatlı qız bolsın dep qoyılǵan ismler.

Gúlziynep — sulıw qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Gúlziyra, Gúlziyraxan — gúldey ashılıp júrsin, jaǵımlı, súykimli qız bolsın dep qoyılǵan ismler.

Gúlziywar – sulıw hám sózge sheshen qız bolsın dep qoyılǵan ism. Gúlziya – shıraylı hám nurlı qız bolsın dep qoyılǵan ism. Gúlzuxra — gúldey gózzal, Sholpan juldızınday nurlı, kórkem qız

bolsın dep qoyılǵan ism.

Gúliyda, Gúliypa – gúldey shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ismler.

Gúlimay, Gúlimjan – gúldey, ayday sulıw qız bolsın dep qoyılǵan ismler.

Gúlimbet – jigittiń gúli bolıp júrsin dep qoyılǵan ism. Gúlimxan — 1) gúl júzli qız bolsın, ómiri gúldey ashılıp júrsin

dep qoyılǵan ism; 2) qızlardıń xanı, sárdarı bolıp júrsin dep qoyılǵan ism.

30

Gúlistan — 1) ómiri gúldey jaynap júrsin dep qoyılǵan ism;

2) júrgen jerlerin gúllendirip, gúlistan e tip júrsin dep qoyılǵan ism; 3) Sırdárya wálayatınıń orayı Gúlistan qalasında tuwılǵanı

ushın qoyılǵan ism; 4) Tórtkúldegi «Gúlistan» e mlewxanasında tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism; 5) hámme jer gúlistan, abat bolsın dep qoyılǵan ism; 6) miywe terekleri gúllep atırǵan waqıtta tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.

Gúlqumar — 1) qızǵa intizar, qumar, qushtar bolıp júrgende tuwılǵan qızǵa qoyılǵan ism; 2) xalıq batırı Ernazar alakózdiń (1804 – 1856) anası Qumarday márt hám aqıllı bolsın dep qoyılǵan ism; 3) anası gúllerdi jaqsı kórgeni ushın qoyılǵan ism; 4) gúlge qumar hám sulıw bolsın dep qoyılǵan ism.

Gúlqız, Gúlniysa – shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ismler.

Gúllala — 1) lala gúldey shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) lala gúller ashılıp atırǵan payıtta tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.

Gúlmaral – maralday sulıw hám shaqqan qız bolsın dep qoyılǵan

ism.

Gúlmarjan — shıraylı, marjanday qádirli, qımbatlı, áziyz qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Gúlmáriyam — Iysa payǵambardıń anasınday (Mariyam) mártebeli qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Gúlmiyra — 1) dúnyadaǵı (russha mir) gózzallardıń biri bolıp júrsin dep qoyılǵan ism; 2) dúnya júzinde paraxatshılıq (russha mir) bolsın dep qoyılǵan ism.

Gúlmurat — 1) balaları qaytıs bola bergeni ushın, usı bala gúllep jasasın, uzaq ómir kórsin dep qoyılǵan ism; 2) jigittiń gúli bolıp júrsin dep qoyılǵan ism; 3) úsh qızdan keyin tuwılǵan balaǵa qoyılǵan ism; 4) anasınıń Gúliy hám ákesiniń Murat ismleriniń birigiwinen jasalǵan ism.

Gúlnaz, Gúlnaza, Gúlnaziya, Gúlnazxan — gúldey názik, shıraylı hám nazlı qız bolsın dep qoyılǵan ismler.

Gúlnaziyra – sulıw hám nazlı qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Gúlnar — 1) anardıń gúlindey shıraylı qız bolsın dep qoyılǵan ism; 2) anar terekleri gúllep atırǵan payıtta tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism.

Gúlnara — 1) anardıń gúlindey sulıw qız bolsın dep qoyılǵan ism;

2) anar terekleri gúllegen payıtta tuwılǵanı ushın qoyılǵan ism;

3) «Gúlnara» degen qosıqqa baylanıslı qoyılǵan ism;

4) Qaraqalpaqstan xalıq artisti Gúlnara Munteevaday belgili qosıqshı bolsın dep qoyılǵan ism; 5) Qaraqalpaqstan xalıq baqsısı Gúlnara

Allambergenovaday baqsı qız bolsın dep qoyılǵan ism.

Gúlnaraxan – shıraylı hám mártebeli qız bolsın dep qoyılǵan ism. Gúlnawrız — Nawrız bayramı qabatında tuwılǵanı ushın qoyılǵan

ism.

31