Добавил:
Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

Ertek, aytis, janiltpash, naqillar

.pdf
Скачиваний:
27
Добавлен:
08.08.2024
Размер:
752.57 Кб
Скачать

Jurt apasın toyda aylandıradı,

Men de apamdı toyda aylandıraman,

Toyda aylandırmay qayda aylandıraman.

Jol ústinde jorǵa toqlı,

Jorǵalayalmay jolǵa tústi,

Way pákili párwardigar,

Ol nege jorǵalayalmay jolǵa tústi.

Úy artında qarrı qarabaraq,

Qarrı qarabaraqtı, qarrı qaraqalpaq, Pópeldirip otap toırma, Pópeldirmey otap otırma.

Sur taylı, aydarlı jılqını,

Ker taylı aydarlı bala aralaydı,

Ker taylı aydarlı jılqını,

Sur taylı aydarlı bala aralaydı.

Mınaw balqaymaq,

Bul balqaymaq emes,

May pal qaymaq,

May pal qaymaq degeniń,

Qay pal qaymaq.

Aytayqarbay qoyındı mayalıshqa jay tarqarbay, Mayqarbay, Bayqarbaylar tolıp atır, Aytayqarbay degeniń qay Tayqarbay.

Dáryanıń ortasında seń baratır,

Seńniń ústinde segiz serke teń baratır,

Saqalın suwǵa suǵıp-silkip,

Suǵıp-silkip baratır.

Tarǵıl ala taypaq múyiz, aq bókse baspaqtı,

Taypaq muzdıń ústinde,

Tarbaytıp, silikpey nesi bar.

Qırda qırıq qırǵawıl,

Qırıq qırǵawıl ishinde,

Qırıq jıl qısır qalǵan,

61

Qızıl qıl, quyrıqlı qırǵawıl.

Sheshe, keshe neshe kese sındı, Keshe sheshe neshe kese sındı.

Biziń kóshe siziń kóshe,

Biziń kóshede kóp shóje,

Siziń kóshede kóp shóje,

Bári de kóp shóje, kók shóje.

Jańıl ayttı jańıltpash,

Jańıltpashı jan uqpas,

Jamal ayttı jańıltpash,

Jańıltpashı jan uqpas.

Qızıl jıńǵıl ishinde, Qızıl quyrıqlı qırǵawıl,

Qızıl qıl quyrıqlı qırǵawıl emes, Qızıl ala qıl quyrıqlı qırǵawıl.

Qırıq qızıl quyrıq,

Qırıq qızıl quyrıq ishinde,

Qıyǵır qızıl quyrıq.

Qırıq sirkeni men qırıq sıqtım, Qırıq sirke meni qırıq sıqtı.

Ana aral, mına aral menen Ǵarǵalı aral, Ǵarǵalı aral ishinde ǵaz balalar, Ǵarǵaǵa duzaq qurǵan taz balalar, Araldı kózim kórgen bárin ayttım, Úyreniń tiliń kelse al balalar, al balalar.

Orta qoydım,

Torta qoydım,

Torta qoydım,

Jorta qoydım.

Aq sháynekke kók qaqpaq,

Kók sháynekke aq qaqpaq,

Aq qaqpaq kók qaqpaq,

62

Kók qaqpaq aq qaqpaq.

Eset aǵam gósh asatar, Gósh asatsa da bes asatar.

Izlep edik bir-bir qurı,

Quw eken, quw qurǵır,

Taptırmay qırdan qurı,

Qayttıq biz qurıdan qurı.

Taytere, taytere, taytere eken, Jawın jawsa, taytere qaytar eken.

Alatawda neshe shıń bar? Qaratawda neshe shıń bar? Alatawda bir mıń shıń bar, Qaratawda bir mıń shıń bar.

Bizde «bes» ala tandır bar, Nama sala alatuǵınlar da bar, Mal baǵa alatuǵınlar da bar, Nan soǵa alatuǵınlar da bar.

Jaqsı qayshı,

Qaysı qayshı.

Aǵama at taǵalattırdım, Jeńgeme jalın tazalattırdım, Atama taqıs jańalattırdım, Bárin ózim qadaǵalap turdım.

Qarasınan kógi kóbirek,

Naǵısınan aǵı kóbirek.

Qızlardıń qálem qashınan, Bir biygana qashırdım, Bir bódene ushırdım, Ákemniń ekken máshinen.

Altaq-altaq altı arba jantaq, Altı arba jantaqqa qosqanım, Shubar ala aq bókse, aq baspaq.

63

Batpaq ótkelden,

Atlap ótkenmen,

Atlap ótkennen,

Jańa jetkenmen.

Esik aldındaǵı otınnıń,

Shópsheklireginen alıp kel,

Tomarlıraǵınan alıp kel,

Túbirlireginen alıp kel.

Dáryanıń arjaǵı hákke, berjaǵı hákke,

Quyrıqları lákke-lákke.

Dáryanıń arjaǵında bir jambılsha,

Berjaǵında bir jambılsha,

Seniń alǵan jambılshań, mılja-mılja.

Otındı shapsań shap, shapsań shap,

Otındı shapsań shap, shaqqan shap.

Qoshqarbay qoraǵa kirip edi, Qorada eki qoshqar turıp edi, Qoshqarbay qoshqardan úrkti, Qoshqar Qoshqarbaydan úrkti.

Bolaǵaldı pıshıq bastı,

Úrkti, qorıqtı, qorıqtı, úrkti, Qorıqtı, úrkti, úrkti, qorıqtı.

Barıs oynar, barıs oynar,

Barıs quyrıǵın shaynar,

Jalańash atta qamshı oynar,

Jaman qızdıń basında,

Sirkeler menen biyt oynar.

Qorada qoy qartayadı,

Qartaysa da,

Aq qara bas qoy qartayadı.

Segiz semiz serke,

Segiz egiz serke,

Segizi de egiz,

64

Semizi de segiz.

Biziń jeksen,

Seksen shekpen satıp aldı,

Seksen shekpendi,

Seksenbay satıp aldı.

Ala ǵarbız qara ǵarbız,

Ala ǵarbızdı aldın jarǵız,

Qara ǵarbızdı keyin kalǵız.

Bir aq shımshıq, Eki aq shımshıq, Úsh aq shımshıq, Tórt aq shımshıq, Bes aq shımshıq, Altı aq shımshıq, Jeti aq shımshıq, Segiz aq shımshıq, Toǵız aq shımshıq, On aq shımshıq.

Baxıt balıq aldı, Úyge barıp aldı, Yaqıp balıq aldı, Bir aw salıp aldı.

Qırja qoyan, bozda qoyan, Qumalaq, qumalaq, qumalaqshımız, Qumalaǵın bir jerge úyip, Qumalaq, qumalaq, jumalaqshımız.

Sádirbay salma tazalay almaydı, Qádirbay alma tazalay almaydı, Ákesi eki balasın da,

Tazalay almadıń dep jazalay almaydı, Tazalay almaydı, jazalay almaydı, Jazalay almaydı, tazalay almaydı. Balıq kóppe eken,

Xalıq kóppe eken?! Hámme adam tek,

65

Balıqtı jeppe eken?

Bir tuttıń tamırın,

Túrp túrtip turma.

Túrptiń tamırın,

Tut túrtip turma.

Koylegime sádep taqtı, Sádepti Sádet taqtı,

Ádep sádepti Mádet taqtı, Sádet sádepti shenep taqtı.

Basımda qalpaq,

Qolımda qolqap,

Ayaǵımda baypaq.

Tayarlap qazandı,

Sazandı pisirdim,

Pisirip sazandı,

Qazannan túsirdim.

Máhállige máhál kerek,

Biymáhálge ne hál kerek,

Bir máhálden ótisipsiz,

Endi sizge ne hál kerek.

Seniń neshe toǵız qıldırlı,

Qıysıqlı shıǵırıń bar,

Meniń neshe toǵız qıldırlı,

Qıysıqlı shıǵırım bar.

Apam kóylegime,

Jańa jaǵa saldı,

Jańa jaǵanı,

Jańa saldı.

Mende bar shalbar, sende bar shalbar, Nege seniń shalbarıńda shań bar. Meniń atam ertek aytar,

Arasında jıl qaytarar, Qartaysa da qayta-qayta,

66

Jaylaw jaqtan mol qaytarar, Qaytarsa da tez qaytarar.

Jol shetinde ana ǵarǵa, Ana ǵarǵa, ala ǵarǵa,

Ala ǵarǵanıń qasında bala ǵarǵa, Bala ǵarǵada ala ǵarǵa,

Ala ǵarǵada bala ǵarǵa, Bárin tuwǵan ana ǵarǵa, Ana ǵarǵa da ala ǵarǵa.

Bulaq aqtı,

Tuwlap qattı,

Shuwlap qattı,

Bulaq aqtı.

Ámina almanı,

Amanǵa attı.

Tas tostaǵan,

Tas tostaǵan ishine,

Tas tastaǵan.

Aq ılaq appaq pa?

Ala ılaq appaq pa?

Ásem ásem be, ásem ásem ba, Ásem ásem ba, Ásel ásem be?

Qatara turǵan bes tabaq, Bar bárinde asqabaq, Bir tabaq bar bas tabaq, Bir tabaq bar tas tabaq, Qaysısı onıń bas tabaq,

Bas tabaq bar sol tas tabaq, Bas tabaq sol bas tabaq.

Ol kóringen,

Shoq torańǵıl,

Shoq torańǵıl,

67

Kóp torańǵıl,

Kórik torańǵıl,

Kópten bar,

Shoq torańǵıl.

Tawıq suwıqta tońama,

Suwıqta tawıq tońama.

Sarı-ala sazannıń,

Saǵaǵınan ildirdim,

Sarı-ala sıyırdıń,

Buǵaǵınan ildirdim.

Tarǵıl tarala baspaq buzawdı,

Men baqshalamay,

Kim baqshalaydı.

Shúyk-shúyk shójeler, «Qáne bizge góje» der, Gójeni shóje ishedi, Shójeler shóje ishedi, Shójeler góje ishedi, Góje ishedi, shóje ishedi.

Jumaniyaz ákemniń kólinde, Allaniyaz ákemniń shólinde, Bes qara bas shımshıq,

Shúmisedi, shıǵısadı, shaqaq urıp kúlisedi.

Dúgir-dúgir digirman,

Írǵıp mindim, sekirip tústim, Qayqı qara qayın atamnıń qutanı,

Ol da ózimniń qayın atamnıń qutanı.

Kiyatrıǵan úsh qız kórdim, Qollarında úsh qus kórdim, Há degende ushıp ketti,

Úsh qustı da ushqısh kórdim.

Biziń atamnıń quyashlamalasasında, Quyashlamalaspasań da quyashlamasasań, Quyashlamalaspasań da quyashlamasasań.

68

Tarılı atızda otaq,

Arıwda solmas dodaq,

Solqıldaǵan aq dodaq.

Esiktiń aldı qarabaraq,

Qarabaraqtıń arjaǵı,

Dala qarabaraq,

Hámme qara qasqa baspaǵın,

Qarabaraqlandırmaǵa aparatır,

Men de qara qasqa baspaǵımdı,

Qarabaraqlandırmaǵa aparatırman.

Men apama salı aqlattım,

Apam maǵan salı aqalttı.

Bir astaqta, Eki astaqta, Úsh astaqta, Tórt astaqta, Bes astaqta, Bes astaqta, Altı astaqta, Jeti astaqta, Segiz astaqta, Toǵız astaqta, On astaqta.

Arqadan ushqan bir aq quw,

Qubladan ushqan eki qara quw,

Aq quw taq pa,

Qara quw taq pa.

69