Kewil tolqını jıynaǵı 2-bolim

Megzeyseń sen janǵa jaqın anama!

Aydınlı Aralıń bar edi seniń,

Ne boldı? Qayaqta? Házir ol qayda? Ullı tariyxıń bar, aqırı seniń, Jasayman kórkińe bolıp men shayda.

Er júrek, aybatlı kóp batırlarıń, Shegarańa mudam boladı qorǵan. Tillerde dástan qansha arıwlarıń, Tumaris anadan mártlik darıǵan!

ANAMA

Nurlandırar jollarımdı tilegi,

Ózim emes, balam deydi júregi, Meniń ushın barın berip júredi, Aldımızda aman bolıń, anajan!

Ańlap jettim, awır eken miynetiń, Hesh sezdirmey jasaw seniń niyetiń, Pazıyletińdi janım súyedi,

Ómirińnen úlgi aldım, anajan!

ARALǴA

Qayǵırma Aralım, bir kúnler kelip, Shalqıp, tolıp-tasıp keterseń ele. Ullı, káramatlı kúsh saǵan enip,

Sınaqlardı jeńip óterseń ele.

151

Bul mashqala tek te seniki emes, Bárshe mámleketler mashqalası bul. Bilgenimde eger bul dárttiń emin,

Ózim emler edim shıpaker bolıp.

KELESHEKKE

Talpınıp bilimge qushtarlıq etip, Keleshekte oqıp, shet elge ketip, Bárshe maqset, arzıw-niyetke jetip, Baxıttıń shuǵlası bizler bolamız.

Háwes etip ustaz shayır aǵama, Ilham qusım ushıp keldi janıma, Bul bir qusım qanatların qaǵa ma? Jetkinshektiń shuǵlaları bolamız.

Hárekette bereket bar desedi,

Kóp bilgenler jumbaqlardı sheshedi, Jaǵımlı sóz qulaǵıma jetedi,

Bárshe háwes eter shuǵla bolaman!

M. DOLÍMBEKOVA.

SHAYÍRLAR SULTANÍ

Poeziya gáwharı ózińseń ata,

Búgin tolıpsań 95 jasqa,

152

Áwladlarıń seni umıtpas hasla, Ayaziy bolarsań bizge bárhama.

Men de jazǵım keldi sen ushın qosıq, Qolǵa qálem alıp kewiller yoshıp, Tolqınlanıp gá ushıp, gá qonıp, Shayırlar sultanı Ibrayım ata.

Sózleriń mańızlı kewilge jaqqan,

Gáwhar taslardan dúrlerin shashqan, Al búgin belgilenip 95 jastı,

Shayır ata mudam yadımızdasań.

Hasıl tastan, aqıl jastan shıqqan dep, Búgin áwladlarıń seni uqqan dep, Qosıqlarıń kewilden orın alǵan dep, Shayır ata mudam yadımızdasań.

Qosıqlarıń bársheniń tilinde jaynar, Ibrayımnan bolsın dep, kewiller sorar, Tilimizden kewlimizge sózleriń qonar, Qálbimizden mudam orın alǵansań.

Shayırlar hasılı ózińseń ata, Maqtawlarǵa arzıysań sen sonshama, Júrekten dóreler sen ushın nama, Sendey insan jáne bar ma dúnyada?

153

Jáne bir Ayaziy dúnyaǵa kelse,

Siziń izińizdi dawamlap júrgizse,

Qaraqalpaq atı shıqqan bir elde,

Bizge sizdi mudam jáne esletse.

B. JABBARBERGENOVA.

MÁRT JIGITI BAR QARAQALPAQTÍŃ

Maman biy, Ernazar babaǵa tartqan,

Sawashta er júrek, kókiregi qalqan,

Qarıwı dúnyanı lárzege salǵan,

Márt jigiti bar qaraqalpaqtıń.

Alpamıstan artıq tuwǵan anası,

Girbińsiz tap-taza kewil xanası,

Xámmeden zıyada aqılsanası,

Dana jigiti bar qaraqalpaqtıń.

Qaraqalpaqlardıń shıǵarǵan atın,

Atadan miyras dep saqlaǵan saltın,

Uádesinde turıp aqlaǵan antın,

Opalı jigiti bar qaraqalpaqtıń.

Bergen antın bas ketse de buzbaǵan,

Xámelge, baylıqqa xesh uaq qızbaǵan,

Júregi elim dep bárxa sızlaǵan,

Batır jigiti bar qaraqalpaqtıń.

154

Xalqımnıń jawına ol da qas bolǵan, Qarsılasın sóz benen-aq tas qılǵan, Jaslayınan qatarına bas bolǵan, Tóre jigiti bar qaraqalpaqtıń.

Qara qalpaqtı ol basına kiygen,

Elim dep, jurtım dep dártinde kúygen, Xalıqtıń sáwbetin, sazın da súygen,

Ǵoshshaq jigiti bar qaraqalpaqtıń.

Dushpanın ayamay basın iydirgen, Tuwısqanǵa iyip bawır-búyirden, Sózlerine pútin eldi úyirgen, Sheshen jigiti bar qaraqalpaqtıń.

Náwqıran, ǵayratlı, ózi bir narday, Báygige qosılǵan shapqır tulparday, Kózi ótkir, misli ushqır suńqarday, Alǵır jigiti bar qaraqalpaqtıń.

ANAJAN!

Jaralǵanman jan etinen anamnıń, Xasılıman mehir bergen danamnıń, Aqıl berip meniń zeyin-sanamnıń, Ilgir bolıwında úlesiń kóp, Anajan!

Suńqar qılıp ushırdıń ál hawaǵa,

155

Qatarımnan kem emes, boldım zıyada, Dúnyada ne kerek bolsa balaǵa, Bárin-bárin bárjay ettiń, Anajan!

Jumsaq qollarıń menen basımdı sılap,

Óziń órip maydalap, shashımdı tarap, Qádirlep kóz-qarashıǵınday asırap, Kámalǵa keltirdiń óziń, Anajan!

Qıynalsam beliń mayısıp qıynaldıń, Men quwansam mennen beter quwandıń, Barlıq erke minezime shıdadıń, Shashıńdı aǵartqan men ǵoy, Anajan!

Aymalap asırap saqladıń bizdi, Saqlaw ańsat emes bilseńiz qızdı,

Álpeshlep júrekten súyemen Sizdi, Dúnyada barlıǵımsań óziń Anajan!!!

NÁRESTE QALMASÍN JALǴÍZ

Júrsem bazar ishinde,

Kózim tústi bir qızǵa,

Qara torı kishkene,

Ózin urar hár tusqa.

«Apa» degen dawısı, Túrshiktirer etińdi,

Bileginen usladım,

156

Qan joq sirá betinde.

Qorqıp qalǵan sorlı qız,

–Ne boldı? – dep soradım,

–Joytıldım, qaldım jalǵız, Apam joq, – dep jıladı.

Tabamız házir anańdı,

Sen qızım jılama tek,

Shaqırdım bir hayaldı,

Qız joytıptı anasın dep.

Ol hayal keńes berdi:

– Miliciyaǵa barıńız, Sizge járdem beredi, Jaǵdayların aytıńız.

Soradım qızdan atıń,

Nurgúl – dedi aqırın,

Radioda ayttırıp,

Tabamız dep jubattım.

Baqırıp birew shaqırdı,

Artıma jalt qaradım,

Empeńlep juwırıp kiyatır,

Anası eken paqırdıń.

Kórgende qız anasın,

157

Apalap jılap jiberdi,

Aymalap ana balasın,

Minnetdarshılıq bildirdi.

Súysinip qarap olarǵa,

Ómirdiń zańın túsindim, Ananıń mehri balaǵa, Sheksizligine isendim.

Qara torı sol bir qız,

Kóz aldımnan ketpeydi,

Náreste qalmasın jalǵız,

Anaǵa hesh kim jetpeydi!!!

A. KANIYAZOVA.

GÓZZAL JASLÍǴÍM

Bazarbay Atamuratov 1954-jıl, 15-mayda Kegeyli rayonında tuwılǵan. Burınǵı Nókis mámleketlik universitetiniń birinshi pitkeriwshileriniń biri sanaladı. Keyin mektepte fizika-matematikadan oqıwshılarǵa sabaq oqıttı.

Pútkilley basqa kásipte islese de, kókiregi oyaw Bazarbay aǵa qosıqlar jazıp, xalıqqa shayır bolıp tanıldı.

Onıń avtorlıǵında «Talpınıs» – 2013j, «Tatlı tuyǵılar» – 2016j, «Qızdır quyash qálbimdi» – 2023 j, atamasındaǵı kitapları shıqtı. 2019-jıldan baslap Ózbekstan Jazıwshılar awqamı aǵzası.

Ílayladıń tınıq oyımdı,

Seniń menen qurdım oyındı,

Kórsetpeyseń endi boyıńdı,

Qayda qaldıń, gózzal jaslıǵım.

158

Tulpar kibi shabıslarıń joq, Tolqın bolıp aǵıslarıń joq. Nur jamılǵan jaǵıslarıń joq, Qayda qaldıń, gózzal jaslıǵım.

Qızdırmaysań, yaki qızbaysań, Shawıp kelip toptı buzbaysań, Júregimde sonsha muzlaysań, Qayda qaldıń, gózzal jaslıǵım. Kúsh-ǵayrattan juda boldıń ba, Qayǵı-muńǵa, dártke toldıń ba, Qazan urıp, gúldey soldıń ba, Qayda qaldıń, gózzal jaslıǵım.

Seniń menen baxtiyar edim, Shoqlıǵıńdı jaqtırar edim, Xızmetińde taq turar edim, Qayda qaldıń, gózzal jaslıǵım.

Xabarım bar qaytıp kelmeyseń, Mágar endi bizdi kórmeyseń. Kewilimde sirá ólmeyseń,

Xosh álwidaǵ! Xosh bol jaslıǵım!

INSAP BER ÓZIŃ

Kúshlimen dep jenship ketpesin,

Haywanıylıq isti etpesin,

159

Jurttı qıynap, jurttı sókpesin,

Ondaylarǵa insap ber Alla.

Bolsın birdey, teńdey hámmege, Insap penen bersin hár nege, Haqtan qorqıp, kelsin táwbege, Iymansızǵa insap ber Alla.

Menmensingen hatamtaylarǵa, Dúnyası kóp shirik baylarǵa, Kózi toymas, ishi tarlarǵa, Yaratqanım insap ber óziń.

Dúnya deyip jandı qıynaǵan,

Esap-sansız maldı jıynaǵan,

Iship-jewge kózi qıymaǵan,

Sıqmarlarǵa insap ber óziń.

Sapırıstırǵan aqqa qaranı,

Tuwısqannan ashıp aranı,

Zar jılatqan ata-ananı,

Perzentlerge insap ber Alla.

BULAQ BOLAYÍN

Ushqalaq bolmayın, qańbaq bolmayın, Saldamlı bolayın, suyıq bolmayın, Biyik taw bolayın, minar bolayın,

Biraq taw basınday suwıq bolmayın.

160