Abulqasim Otepbergenov - Tanlamali shigarmalar 5
.pdfÓzgege qule shıray, baqpas bul qarıydarına, Ashıw menen tartajaqtay qara jer qarına, Jáyxunnıń tiyip atır namısı hám arına,
Men dedim: «Jámiy qashan jetken iytiń diydarına!». Dedi ol: «Tap sol kúni Xaki astanım boladı».1
1. Xaki – Bosaǵań astına topıraq bolǵan kún diydarıma jeteseń degen mánide.
Yunus Emra ǵázzellerine muxammesler
22-0i-2010j.
Sen sınaqtan ótpesten párman arzıw qılarsań, Dárt hazarın shekpesten dárman arzıw qılarsıń, Kámanıńdı tartpastan nıshan arzıw qılarsań, Sen janıńnan keshpesten janan arzıw qılarsań, Belden zúnnar ketpesten iyman arzıw qılarsań.
«Men hámmeden de saqıy! derseń, onday emes, «Bolajaqpan hám baqıy!» derseń, onday emes, «Joq mende hesh kim haqı!» derseń, onday emes, «Men arafa nafsaxu!» derseń, onday emes,1 Periylerden joqarı sayran arzıw qılarsań.
Keterseń sen paydańa atańdı da mat qılıp,
Girttay qayır ettim dep júrseń badabat qılıp,
Otqa barǵan qatınday júrseń málamat qılıp,2
Bir delbe nárestedey eshegińdi at qılıp,
Qolǵa qılısh almastan maydan arzıw qılarsań.
Bilmediń sen ózińdi duwtarmısań ya tarsań,
Bilmediń sen ózińdi ingenbiseń ya narsań,3
Bilmediń sen ózińdi záhármiseń ya palsań,
Bilmediń sen ózińdi sádeppiseń, gáwharsań,
Mısrǵa sultan bolıp Kanan arzıw qılarsań.
Qaywaqta bir ózińnen qayır, sahawat kórdik,
Insapqa bir kelmewiń, sergizdanlıqta búldik,
Bolǵan emes kewlińde Iláhqa ibadat, birlik,
Ol ázel áleminde sen kútpediń máńgilik,
Quyrıq-jalıń qomlamay jáwlan arzıw qılarsań.
«Úyrekke bir pul – deydi – dúnyanı alsada suw!»,
Teń bolmas ǵarǵa menen párwazda lashın hám de quw, Qanǵa qan, janǵa jan bermey jeńiste tigilmes tuw, Jetpis jeti perde bar dostıńdı etpe arzıw,
Jetewin ótpey ele, imkan arzıw qılarsań.4
Is qosjaqpas jalqawlar iship-jewge beyimda, Ózi málǵun ekenin bilmegeni qıyında, Nápsińe shek qoyalmay, kózabaǵa sıyınba, Bil otızı kózdedur hám otızı boyıńda,
Bunı bilmey kóriwdi dárhal arzıw qılarsań.
21
Iyeńnen soń dúnyanıń xojasıman deyip bil,
Qol haramǵa malınıp, záhár bolmasın hám til,
Jaynap-jasnap ashılıp, bolaman deseń hám gúl,
Bunda xızmetke keldiń, bendelik qıl, xızmet qıl,
Ele qul bolmay turıp, sultan arzıw qılarsań.
Jáyxun hár waq hár qashan, bul kúnlerge shúkir áyle, Baq dógerek dashıńa hám oylanıp pikir áyle, Yaratqannıń kálamın kewilińde zikir áyle,
Yunus tústiń bul dártke Ayyubdayn sabır áyle, Dártke shıday almayın, dárman arzıw qılarsań.
***
1.Yunus Emra Axmed Yassawiydiń shákirtleriniń biri. Ol túrk tilinde diniy qosıq jazǵan shayırlardıń eń ullısı sanaladı. Allanıń ashıǵı, qosıqlarıda onıń diydarına jetiw haqqında «Men arafa nafsaxu!» degende «Kim nápsin (yaǵnıy ózin) tanısa, ol álbette Allanı tanıyd» degen hádiske urǵı bermekte.
2.Burınları úyinde otı óship qalǵanlar, qońısılarınan shoq sorap barǵan sol sıltaw menen kóp ósek sózler, birewlerdi sırtınan aytıw «Otqa barǵan xatınnıń otız awız sózi bar» degen gápte sonnan qalǵan.
3.Ingen-túyeniń urǵashısı.
4.Jetpis jeti shárttiń jetewin orınlamay turıp Allanıń diydarına jetiwge imkan, arzıw qılarsań
deydi.
22-08-2010j.
Táliymatıń álemdi alsın, Ya Rasulullax! Tuwrı jolǵa múnkirdi salsın, Ya Rasulullax! Haqıyqatlıq, haqlıqtı jaysın, Ya Rasulullax! Íshqıń menen ashıqlar jansın, Ya Rasulullax! Iship ıshqıń sharabın qansın, Ya Rasulullax!
Kórmedim men Qurannan muqaddes ózge hasıl,
Hár ayatı, hár súre kókte juldız muddasıl,
Kóterip turǵan yańlı Arafat úlken tasın,
Sol seni súygen kisi tiger jolına basın,
Eki jáhán quyashı senseń, Ya Rasulullax!
Hadallıqtı, páklikti quydıń biziń qanlarǵa,
Ilhám berdiń yosh berdiń kewillerge, tarlarǵa,
Bárha pana boldıń sen, Yaratqanǵa yarlarǵa,
Sol seni súygenlerge et shapáát, olarǵa,
Mómin bolǵan tánlerge jansań, Ya Rasulullax!
Móminmen inshallax, miyrimanman janlarǵa, Bendemen inshallax, girt qospaspan qanlarǵa, Úmmeti men inshallax, ibadatım tańlarda, Ashıqpan ol diydarǵa, búlbilmen gúl-gúlzarda, Kim seni súymes, otqa jansın, Ya Rasulullax!
Mómin Jáyxunnıń janı, sózi, mazmunı, máni, Alla sızǵan sızıqtan ketpes, shıqpas bir eli, Ol jek kórgen zatlardı sanar dushpanı, jini, Dárwish Yunustıń janı, álem shapáát káni, Eki jáhán sultanı, senseń, Ya Rasulullax!
***
22
Ey dos seni súyermen, qan ishre qanıń bardur, Ne bar hár ne qolımda, mal ishre malıń bardur, Átteń ayra salıwǵa shaytan ol zalım bardur, Ey dos seni súyermen, jan ishre janıń bardur, Tún-kún aram almaspan, ájep bir halım bardur.
Kózabaǵa dos bolıp júrgenler búginde azba, Miriwbetlik is kelmes, qolınan ondaydıń hasla, Kewilde gúdik penen giyne, gúmandı tasla, Sen gúldi kórgenińde tikenine qol sozba,
Dushpannan qorqıw nedur, pák, hadal yarım bardur.
Dúnyada dinnen bezgen, ólimnen mıń bar jaman, Birlikke sherk keltirgen bolmas apattan aman,1 Hám bolmaǵıl bádduwa, arsız, namıssız, nadan, Ǵánimler aytar maǵan, sóz aytıw qayda maǵan, Maǵan sóz aytıw qayda, meniń ustazım bardur.
Kewlińe sen kálamın, móhirleyip xat áyle, Múńkirlerdi ózińnen alısla hám jat áyle, Nápsi ashıp júwenlep, kisen urıp bánt áyle, Tapqan-tutqanlarıńdı miskinlerge sarp áyle, Ómir uzaq bolsa hám axırı ólim bardur.
Ismin yad etip bárha darya kibi tolarman, Ǵaybana bir ashıqpan, ıshqtan lázzet alarman, Mómin bolıp tuwıldım, mómin bolıp qalarman, Tańda oyanǵan zaman, búlbilge jor bolarman, Kewilge máni piter, dártli jigerim bardur.
Názerińnen qaldırma, Jáyxun bul aytar sózim, Keshirgil, táwbe ettim, bolsa umıtqan gezim, Senseń kewlimde oyım, xuwıshım menen sezim, Yunus Emra óz óziń topıraqqa burǵıl júziń. El-xalqıma múnásip miskinligim bardur.
***
1. Bul jerde Allanıń birligi aytılmaqta.
Sensiz men bir nárenjanman, dizde dimarım joq meniń, Tiyeksiz, perdesiz tarman, háwij, párwazım joq meniń. Bázirgensiz bir kárwanman, barar sarayım joq meniń, Sensiz meniń janım janı, sensiz qararım joq meniń. Eger jánnette bolmasaq, walla baǵarım joq meniń.
Baqsam taba almay tózim, tilde sánem, kókte kózim, Kewlim kóterilip tawday, boyımdı biyler bir sezim. Jurtqa kórinbes jip penen baylandım ózińe ózim, Baqsam seni kórer kózim, sóz sóylesem senseń sózim. Seni tawap áylemekten, ózge shikarım joq meniń.
24-08-2010j.
25-08-2010j.
23
Júrer bolsam jolımdasań, gáhi ońı, solımdasań,
Alpıs eki tamırımda, jismi menen janımdasań,
Kewil xoshım, hárne barım, namıs penen arımdasań,
Sóyler bolsam dilimdeseń, úndemesem kewlimdeseń.
Kewlim, kózim seni súyer, bólek nigarım joq meniń.
Mártebe, dáwlet, baxıtqa tek sen arqalı jetkenmen,
Nar kótermes júk kóterip, mıń bir mánzilden ótkenmen, Mádetkarım Párwardigar eleberin úmittemen,
Ózimdi de umıtqanman, hám de sen tárep ketkenmen. Biyxabarman ne xaldaman, bir qararım joq meniń.
Eger meni Májnun kibi, shól-biyaban gezdirseń de,
Yaqup kibi ayralıqta, aqıbetin sezdirseń de,1
Nuxıń yańlı topan ara, teńiz ara súzdirseń de, 2
Eger meni Jarjis kibi jetpis ret óltirseń de. 3
Qaytıp ózińe bararman, báribir, arım joq meniń.
Mehiriń seniń sıpatı joq, shek-shebirsiz umman kibi,
On segizmıń álem ara, joq ózińdey sultan kibi,
Kitap joqdur bul álemde, óz kálamıń Purxan kibi,4
Seni kórdim quyash kibi, jánnet maǵan zindan kibi.
Jánnetińe zaxidpan-aw, ushpaqqa zarım joq meniń.
Keshe-kúndiz tilde sánem, maqtaw sózler aytpay saǵan,
Yadıńdı hám yad etpesten, júralmaspan, tózalmaspan,
Jayxun ózińe sıyınbay qálem alıp jazalmaspan,
Yunus tekte ashıq saǵan, kórset diydarıńdı maǵan.
Yarım tekte senseń meniń, ózge diydarım joq meniń.
1. Yaqup-balası Yusupti tuwısqanları «óldi» dep onıń kiyimlerin qanǵa boyap, al ózin bir qudıqqa taslap, ákesine sum xabardı jetkergende «Men shıraylı sabır etemen» degen sabırlıqtıń tımsalı Yaqup payǵambar.
2.Nux payǵambar názerde tutılmaqta.
3.Jarjis-házireti Isadan keyingi payǵambar. Jetpis márte óltirilip Alla hámiri menen qayta tiriltirilgen. (Yunus Emra, Sherlar) Tashkent «Fan» nashiryatı 2001-jıl.
4.Purxan-Quran.
Fizuliy ǵázeline taxmisler
24-04-2010j.
Shashıńnıń qarası nigarım aysız túnek tún edi, Sestińniń jılwası nigarım búlbilde joq ún edi,
Bul bir qurı maqtaw menen marapat emes shın edi, Al jamalıń bul jáhándi nurlandırǵan kún edi. Pútkil dúnya sen jamılǵan darayını kiyedi.
Mıńda bir sulıw bolsa eger sarkardası ózińseń,
Xafız táriplep ketken Samar, Buxarası ózińseń,
Men paxır kózi-rawshanı, aǵı-qarası ózińseń,
Móldir sáwle jarqıraǵan kók shuǵlası ózińseń.
Kún menen ay sennen ǵana jarıq alıp júredi.
Shiyrin daǵı lal bolıp qalar eger saǵan qarasa,
24
Xızmetińe Afinalar hám Afrodita jarasa,
Sebebi sen Gimalaydıń eń biyigindey alasa,
Tas túnek tún qara shashıń jer jáhándi orasa.
Jarqın júziń suw betinde qızıl nur bop júzedi.
Zıyaratqa keler ashıqlar júrgen bolsa qamıǵıp,
Umıtıpta keter olar júrgenlerin talıǵıp,
Bası kókke jetip qalar hásiret, ǵamnan arılıp,
Tilsimli bul keń tábiyat jamalıńa tabınıp.
Seniń sulıw dárgaxıńa sıyınıp bas iyedi.
Erteklerde kóp aytılǵan mıńda bir jánnet jolıńda, Jábiru-japa shegedur mıńda bir ashıq torıńda, Sıyqı-sıyaq joq túrinde hám biyshara bir halında, Laǵlı-márjan zerli kese uslaysańba qolıńda. Ózińseń be ókinishke tolı ómirdiń súyewi.
«Qay láhátten, qay jaqlardan payda boldıń óziń?»-deme, Ash dápteriń dizimińde júz mıńınshı ózim, áne, Usınnan artıqsha dálil barma aytshı óziń, qáne,
Alla ózi kálam menen jazdı atıńdı gewdeme, Sen dep ǵana uradı endi ashıqlardıń júregi.
Ómir Alla men ózińnen miyrim-shápaát kútpedim, Kórgenmen men ayaǵıńa bas urıp kóplerdiń ólgenin, Biy úmit bolma ey Jayxun, sabır taqatdur bilgeniń, Ey Fizuliy bári yalǵan muxabbattan ózgeniń,
Bunıń ótirik shının tek Táńirim biledi.
***
25-04-2010j.
Shırayıń tek jerde emes kókten juldız úńilter, Mine degen sılıwlardı gáp joq, sóz joq júginter, On tórttegi aylardı da ayaǵıńa iyilter,
Men ólimen biraq seniń pák diydarıń tirilter.
Kóz salmasań mert bolaman, tárki dúnya kúyinter.
Jer quyashtı aylanıwǵa úsh júz alpıs jol bassa,
Sol barısta tórt pasıldıń esiklerin bir ashsa,
Tórt pasıldıń saltanatı menen teńseń sen sonsha,
Zúlmet túnin sıya etip, ábikawsar menen jazsa.
Xıdır Ilyas sóz tabalmay kórkiń qurı búlinter.
Milliard-milliard jıldan beri dóngeleydi qara jer,
Segbir tartıp júrgen emes, bolıp tekte qara ter,
Hár qádemde, hár bir demde, «Bar baylıǵım quyash!»-der,
Men gedeymen, sen baysań ǵoy, jamalıńnan zákat ber.
Sháriyattıń shárti usı, bárimizdi júginter.
Kúshlilikte jurtlar aytar Gerakldi deyip nar,
Ashıqlıqta Ǵárip penen Shaxsánemler júzde qal,
Táǵdirdiń bul yazmıshı kóp, birde záhár, birde pal,
Sulıwlıq táńirisi óziń, basqaǵa kim sıyınar.
25
Seniń ǵana nur jamalıń biz sorlını júginter.
Júreseń sen kewilińdi barlıq waqıt toq etip,
Názerińdi al jalınday, kirpigińdi oq etip,
Sira juwap bermediń ǵo, sorawıma naq etip,
Haqtaǵala jaratqan ǵo teńi-tayı joq etip.
Pútkil fitirat qol qawıstırıp ózińe bas iyilter.1
Jeri-kókke qıymaǵandı tek ózińe giznesek,
Qayda barsaq sen haqqıńda, sen tuwralı sózlesek,
Jamalıńa jetiwden bir ózge niet bilmesek,
Tábiyattıń álamat bir tamashasın izlesek.
Bári sonıń óz boyıńda, qarası kóz súrinter.
Ayaq astı basqı tawıp, qansha qayǵı-ǵam juttım, Jáyxun oǵan ashıq bolıp, nenii joytıp, ne uttıń, Kúnde oǵan jalına berip, qayta ábden túńilttiń, Áy Fizuliy súydim de onı, tirshilik ǵamın umıtım. Muxabbattıń mashaqatı ráhát penen súyinter.
Násimiy ǵázzellerine muxammesler
(Násimiy dóhmet bálesine jolıǵıp, tabanınan soyılıp, terisi sıyırıp alınǵan edi)
Kókirek kernep qaynaydı qan, tánde bul jana sıymaspan, Jala dóhmetten shıqtı jan, heshte bir jana sıymaspan, Shet-shebirsiz túpsiz umman, sheksiz ummana sıymaspan, Maǵan sıyar eki jáhán, men bul jahana sıymaspan, Gáwharı biymákandurman, kewil mákana sıymaspan.
Mendedur Mákke-Mádine, mendedur islamu-iyman,
Mendedur Tawratu-Zabur, mendedur Injili-Quran,
Mendedur - ilim-pániń, mendedur - hinji-marjan,
Arshı-ala jeri-kógiń mende bolǵan júmle-jám,
Kes sózińdi sozba kóp, sharhı-bayana sıymaspan.
Gil nákesler, námártlerge ermek bolǵan essiz baxtım, Sındjırdı zer-zerbaraq, altınnan qurılǵan taxtım,
Hesh kimseden tappay najat bozladım giryan, háryana baqtım, Kewili - mákandur ayatım, qalmadı hesh bir taqatım,
Sen bir nishan dep bil meni, men bul nishana sıymaspan.
Kórip bizdi qurtpaǵansha kúnshiller kewli tolmadı, Qazıları kózgóreki aqtı «qara» dep zarladı, Ázzázul shaytan, iblis biri-birini qolladı,
Kimse gúman-gúdik penen, haq penen isi bolmadı, Xaqnı bir dep biledurman, pikiri guma sıymaspan.
Hesh kim basına túspegen, bul ne ǵawǵa, bul ne awhal,
Jálladlar jám bolıp kelip, kewli kúsedi qıylıqal,
Dediler: «Tabanınan soyıp, terisin sıpırıp al!»,
Súlderge baq ta mánisin, onıń ishinen tawıp al,
Jismi-janı mendurman, lekin jismi-jana sıymaspan.
26
Insan balası kóksinde, máńgi baqıy qatqan qan men, Al biraqta zúlmet ara, shashırap bir atqan tań men, Jáyhunnıń súyener tawı, ustazı, ardaqlı jan men, Ismim sorasań Násimiy, haqtaǵala musırman men, Mánili ullıdur ayatım, ayatı-shana sıymaspan.
***
Sır sandıǵı ashılmaǵan, sırlı jáhán mendedur,
Xesh kimse qádem baspaǵan, nurlı mákan mendedur, Iyisi biyhush etiwshi, túrli rayxan mendedur, Ashıqlar, keliń beri, jan menen janan mendedur, Zaxıdım sen qaydasań, nur menen iyman mendedur.
Mendedur ol yaratqannıń mıń-san eki ziyneti,
Mendedur ol Muxammedtiń hup kelisken kelbeti,
Mendedur ol Hatamtaydıń saqıylıǵı, niyeti,
Mendedur ol jeri kóktiń hikmeti hám qúdireti,
Ot penen topıraq, hawa, suw, jumle ıhsan mendedur.
Kórdińizbe jaratılıs tek men dep tur antalap, Adamdı ardaqlar - ol Yaratqannan keyin sanap, «Sennen ózge ádiwli joq» dep bizge qoydı ol talap,
Xaqtaǵala endiripti aspannan tórt kitap,
Men onı maqset qılman, sebep purxan1 mendedur.
Túsinbedim bul dúnyanıń hiylesi-qılwasına,
Hám ol meni biyxush eter nazına-jilwasına,
Kókten engen kitaplardıń qarańız aǵlasına,
Ne baǵarsań ol kitaptıń aǵına-qarasına,
Ash qulaǵıń tıńlaǵıl, awazı-quran mendedur.
Jáyhun kóp jábir shekti námártlerdiń dástinen,
Biraq jeńiske eriser bárhá dushpanı ústinen,
Sebep jaynar jáhán bárhá miynetinen-kúshinen,
Men Násimiy soralarman, Shaxımardan náslinen,
Gár qabıl qılsa halayıq, haytı-qurban mendedur.
1.Purxan - Quran.
Nawayı ǵázzellerine muxammesler
«Sózleriń mıń dártke dawa náwbáhár» dep aytsam ba eken? «Júzlerińde ada bolmas mehir bar» dep aytsam ba eken? «Nazlı kúlkiń tilla tarlı bir duwtar» dep aytsam ba eken? «Qaslarıń qıyaq eki ay sáwer yar» dep aytsam ba eken? «Sen ettiń basım bálege giripdar» dep aytsam ba eken?
Sózleriń jalınday mısal qalay tózermen óziń ayt?
Sensiz «Char dewan» nan marjan qalay súzermen óziń ayt? Opasız bolsań kewlimdi qalay úzermen óziń ayt?
Otlı názerińnen ózmdi qayda giznermen óziń ayt? Saltanatıń juldız ayǵa «barabar» dep aytsam ba eken?
Ardaqlap júrsem sánemdi ol bolıp shıqtı maǵan qas,
27
Telpegim teris kiygizip, duyım-jurtqa ettew nas. Bawırım para-para etip, kózimdi etti qanlı jas, Shashlarıń qurılǵan duzaq, sestiń juwdırlar hasıl tas, «Basıma tiyip jıǵıldım, sol gáwhar» dep aytsam ba eken?
Afina kóre almaǵan mártebe - baxıtqa jetti, «Jeti ıqlımda» sulıwlıq sultanı atanıp ketti, Juldızlar menen bellesip, dańqı álem ara ketti,
Kózimnen qanlı jas aqtı, qayǵı-hásiret belim búkti,
Yar emlep ket meniń janım «jaradar» dep aytsam ba eken?
Qasıń qarası nigarım aysız túnek túnnen beter, Jaysań shashıń shıǵıs penen batıs arasına jeter,
Wah, sende bir ráhim áylep, bizge názer salsań neter, Beliń qıpsha talshıbıqdúr júzde qalıń, halım órter, «Kóylegiń kóylek emes ol báhár» dep aytsam ba eken?
Jamalıńnan gúller eli ol Feruzdıń jurtın kórdim, Bir kúlkińe tánde jandı, hárne qolda bardı berdim,
Men pal bersem, nigarım-aw, sen maǵan uw-záhár berdiń, Balalıq kúnimnen baslap, seniń ájep turqıń kórdim, «Sonnan beri ishken asım uw-záhár» dep aytsam ba eken?
Jáyhun sonsha álpeshleydi ol opasız nazlı yardı, Ay-hay, kewlim quwanıshı, baǵım sáni alma nardı, Ayralıq dep ah uradı, qolǵa alıp tilla tardı,
Nawayı hasıl sóz tawıp, ardaqlaydı ol nigardı,
Ol nigarǵa «janım qashan jay tabar» dep aytsam ba eken?
***
Halıńdı bil qolıń sozba, ol almalı narǵa. Umıt. Sharqanalı alamoynaq, ol tillalı tarǵa. Umıt.
Bir jılt etip, ǵayıp bolǵan, ol bir axıw-zarǵa. Umıt. Oǵan qolıń jetpeydi, talpınba biykarǵa. Umıt. Janım bunsha ashıq bolma,ay júzli nigarga .Umıt.
Esińde saqla ol seni pisent etken emes heshte, Jollarına gúller tósep, ayaqqa bas urdıń neshe, Nigar kek etip sóylewdi ózine etken-aw peshe, Ol júdá jaqsı isledi, sennen bas tartıp keshe, Zayalama sózińdi ol bawrı tas yarǵa. Umıt.
Qáhárlense saratandı qıs etip qattı suwıtar, Zevs onıń xızmetine Afroditanı juwırtar, Jamalına ol súyikli galaktikada intizar, Tuwrı, onıń júzi quyash. Biraq basqanı jılıtar,
Begligiń joytıp qaytadan sen uyatqa qalma. Umıt.
Turqı onıń qúdret-aw, pitip qalǵan jilwa-nazǵa, Basqan izi usap keter gúl jamılǵan báhár-jazǵa, Kúlse, sıńsıp juwap berer kókte aqqıw-quba ǵazda, Onsha kewliń bereberme, sen opasız ol nigarǵa, Ol sirá kózine ilmes, kúni-túni zarla. Umıt.
28
Onda tawıs sulıwlıǵı, túlkiniń hiylesi bardı, Bir qızıl gúl inam etip, jáne ózi qaytıp aldı,
Sóytip qayǵı-hásiret penen saw basım sawdaǵa saldı, Ol sonsha azap shektirdi, ne qılasań ol nigardı,
Ol házir hawalanıp tur, basqa tamashaǵa. Umıt.
Arǵısıńda joq eken-aw, awzıńa bek bolsash endi, Halıń bilmey sóz aytasań, aytısta ol seni jeńdi, Jeńsede mártlikke qara, seni ayap lábin berdi, Maǵan ol yardıń lápleri záhár menen pal ákeldi, Muhabbat záhárdur bilgil aralasqan palǵa. Umıt.
Báhár kelip asaw Ámiw abı-hayatqa tolǵanda, Baǵda gúller urqan atıp, álwan túrde barq urǵanda, Gúlzarım wayran eterme ol, Jáyhundı oylaǵanda, Qoy, Nawayı ol nigardı, ol nigar jaqsı bolǵanda, Seni hasla salmas edi, bunday awhalǵa. Umıt.
***
Poeziya gúl bolsa, ondaǵı urqan edi Xafız, Poeziya el bolsa dáwletli sultan edi Xafız, Poeziya kún bolsa ondaǵı ráwshan edi Xafız, Ózin ilham teńizine arnaǵan edi Xafız, Shayırlıqta alǵa adam salmaǵan edi Xafız.
Ashılmaǵan juldız yańlı qol jetpes árman edi, Kózde ráwshan, belde quwat, al dizde dárman edi, Álemniń tınısı - bes qurǵaq, tórt okean edi, Dúnyanı ol sóz benen tolǵandıra alǵan edi, Qúdretli, júrekli janıqqan jan edi Xafız.
Álwan dóngen naǵıslı tákirarlanbas qádem edi, Gózzallıqtıń nıshanı haqıyqatshıl qálem edi, Iyisi biyhush etiwshi xoshrey bir badam edi, Alla berip ilimdi iyelegen adam edi,
Ol bilmegen sóz joq edi, er júrek dana edi Xafız.
Uqsar edi qos qanatlı, dúldildey qanazatqa, Kúlip qaraǵan emes hiylekerge,xalıqqa jatqa, Qúdiret dańq áperdi, ullı Buxar-Samarqandqa, Qosıqları óltirer ya jan berer adamzatqa, Xalıq ruxın kóterip, shaǵlaǵan edi Xafız.
Kúnge degen kúnge megzer, ayǵa deseń aylı túnge, Ǵázzeline janım qurban, hár sózine júz mıń teńge, Alla berip bizgede bir Xafız kúlip baqsa qáne, Onıń qaytadan tirilip, gúńireniwi ushın jáne,
Men ornına óler edim, bir keń jáhán edi Xafız.
Sózlerine Jámiy menen Máshrep bolǵan intizar, Párwazı biyik suńqar jolda júk qaldırmas nar, Tilinde almas qılısh, kókirekte arıslan jatar,
29
Sózlerinde házireti Dawıt penen únleslik bar, Sonday ólmes dańqqa iye, ullı adam edi Xafız.
Ol jerdegi - qúdiretli Sholpan juldızdıń tayı, Ashıqlardıń quwanıshı, al poeziya qudayı, Jáyhunnıń janında kórgen ustazı, juldızı, ayı, Ullı ustaz Xafızdıń meyli, qulı bol Nawayı, Xalıq ushın qul bolıwdan bas tartpaǵan edi Xafız.
***
Kewlim biyqarar taqat yoq, Bizge sira yaxshı at yoq, Onda záhár bar, nabat yoq, Yarda miyrim-shápáát yoq, Maǵan ómir ráhát yoq.
Ol ayda men jerde edim, Ayday arıw aqsha júzin, Álem kórer, men kórmedim, Yar diydarına shólledim, Shól qandırar suw, qáhát yoq.
Bersem almadı narımdı,
Tartıp úzdiler tarımdı,
Tıńlamas arzıw halımdı,
Paymal etti ármanımdı,
Bir janıma dáramat yoq.
Izini kórip quwandım, Íshqında órtendim jandım, Gá jılap, gá quwandım, Kóp azabına shıdadım, Endi shıdawǵa hájet yoq.
Yar - dedim meni ınjıltpa,
Ket - dedi - aldıma shıqpa,
Ol ketti mennen jıraqta,
Ashıqta ar bolmas biraqta,
Onda turıp paraxat yoq.
Qanat qomlalım ushpaǵa,
Barıp juldızlar qushpaǵa,
Yar menen birge yoshpaǵa,
Biraq, ol qarar basqaǵa,
Sózlerinde diyanat yoq.
Ol endi basqanıń yarı, Tıńlanbadı Jáyhun zarı, Qalmadı aytarlıq jayı, Endi ne qılar Nawayı,
Qor bolmaq, onnan ziyat yoq.
***
Áne kóriń pisent etpey, barar dilbar. Bu ne azap?
30