Qaraqalpaq estrada - qosiqlari

Kún kúnnen azıp baraman, Tırnaldı awzı jaranıń, Dártimdi qaǵaz tıńlaydı, Jarılıp soǵan jazaman,

Hási ketken qusayman , Qaynamay qaldı qazanım, Táwbege keldim, Allahım, Júrekten ótti azabıń.

Kúshli bir samal esilip, Kettim be deymen esirip, Júrmenbe dep oylayman, Qatarımnan keshigip, Hayran bolmań sózime, Qarasańız da tesilip, Táwbege keldim, Allahım, Ketpeshi mennen bezigip.

Joǵımnıń shıqsa deregin, Aytıńlar maǵan deregin, Allahım eger qollasa,

Bir qosıq jazsam dep edim, Qárekeń - meniń awılım, Qosıǵın jırlar men edim, Táwbege keldim, Allahım, Keshiksem de kelgenim.

Atam otın shapqan jer, Anam oshaq jaqqan jer, Egini menen balıǵı, Babalardı baqqan jer.Ataanam baxıtı,

Ul menen qızın tapqan jer. Táwbege keldim, Allahım, Keshiriń meni , tuwǵan jer.

102

Bári de ıras aytqanım, Doslarımdı joytqanım, “Dáwletiń - bizler” dep edi, Íras eken Anam aytqanıń, Sezip júrmen shaytannıń, Oń iynimnen atqanın, Táwbege keldim, Allahım, Hási ketsem qaytqanım.

Ózim emes birewlerge, Kerek eken qosıǵım, Janımda anam barında, Alshı eken asıǵım,

Úy bolar túwe búginde, Birewdiki qasıǵım, Táwbege keldim, Allahım, Bar bolsa eger ayıbım.

Awır jumıs kórmeppiz, Shıqqansoń toyǵa udayı, Qosıq aytpaǵansoń qáyteyin, Bolmaǵansoń uwayım. Ayıplıman aldıńda, Basımdı iyip turayın, Táwbege keldim, Allahım,Keshiregór Qudayım.

Xanama sıymay júregim, Qosıq jaz dep tuwlaydı, Qansha qosıq jazsamda, Ayıbımdı juwmaydı, Jubatar desem qaytama, Júregimdi tırnaydı. Táwbege keldim, Allahım, Jazǵanım keyin qıynaydı.

103

Begligi belden ketken soń, Kórgen kúnim qurısın, Ózimdey ǵana adamnıń,

Islep júrmen jumısın.

Aǵayınlerdiń awılda,

Almayın dedim tınıshın,

Táwbege keldim, Allahım,

Basılıp júr qonıshım.

Kimge qılsam jaqsılıq,

Kelse eken deymen aldıma,

Xızmet ettim elimde,

Jas kishi , jası, qartına,

Elestirmeń sózimdi,

Túsiniń gáptiń saltına,

Táwbege keldim, Allahım,

Tiyip tur búgin basıma.

Waqtında bilmey qalıppan, Dáwlet eken Anashım, Qoymas edi heshkimge, Qapa qıldırıp balasın.Emler edi aqıl menen, Júregimniń jarasın, Táwbege keldim, Allahım,Azǵana jáne qarasıń.

Qudiretli iyem Allasań,

Bárshege birdey bolǵansań,

Karamatıń belgili,

Demiń menen tastı jarǵansań.

Haqıyqatlıq penen teńlikti,

Joldasıń etip alǵansań.

Táwbege keldim, Allahım,

Keńge keń bolǵan Allasań,

Tarǵa tar bolǵan Allasań.

2003-jıl

104

TOY TOYLAP

Sózi hám naması: Sh.Nuratdinov

Táǵdirdiń jazǵanına barma sharań, Tabanım tilingendey taram-taram,

Ózge menen ketkenligiń jetpegendey, Toyıńa shaqırıpsań, qalay baraman?

Sen júrseń toy toylap,

Men júrmen seni oylap,

Aǵın suwdı boylap seni oylap.

Bilgenler bizge baxıt tiler edi,

Kórgenler háwes etip júrer edi.

Toyıńa qalay barayın, tanıǵanlar,

Men emes ózge menen kórer seni.

Jadırap jaynaydı eken kún shuwaǵı,

Qız bizdi ańsaydı eken kewil baǵı,

Qanshama umıtayın desem daǵı,

Báribir qıynaydı eken júrek daǵı.

SAǴÍNÍSH

Sózi hám naması: Sh.Nuratdinov

Ǵayratjan aytqan eken bórshi tawdı, Nókiske alıs emes qońsı tawdı, Qosıqtıń atı sonday kóterildi,

Samal, jel, dawıl esti, jawın jawdı.

Ilhamım sonı jaz dep uyqlatpaydı,

Sendey dep adam jazǵan Ala tawdı,

Aytayın kindik qanım tamǵan jerdi,

Kóteriń qáne, doslar, qara tawdı.

Assalam Ózbekistan, Qaraqalpaq, Balańnan miyras qalǵan mende urpaq, Miyirim qanıp ishsem ármanım joq, Ámiw daryanıń suwın urtlap-urtlap.

Abraydı qoldan bermey kóteremen,

Belime tússe daǵı qansha salmaq,

Dalada qaldırmas-aw dep oylayman,

Aqsaqal inilerge sálem jollap.

Ana jer ǵarezsizlik alǵan gezde,

Gúllenip kúnnen kúnge barǵan gezde,

Iniler saǵınadı qosıq aytıp,

Qatarım juldız bolıp janǵan gezde.

Jası úlken aǵamızdıń bir sózi bar:

Haq tilep gezseń daǵı elden bezbe,Bir shette aralaspay qalıp kettim,Shabıtım orta tuttı jarǵan gezde.

Aynaldım oynap ósken Shayxanamnan, Aqılǵa, parasatqa bay qalamnan, Saǵındım birge ósken doslarımdı, Qıynalsam shıqpaytuǵın aynalamnan.

106

Ózińe arnalatuǵın qosıq - sazdı,

Esitip júrgen ediń qay balańnan? Shayxana, Shayxana dep seniń ushın, Janımdı pida etken bir balańman.

Qanday bir qaysı elde jasasańda, Elińnen artıq eldi tabalmaysań, Toltırıp awızıńa jutsań daǵı, Kerekten artıq demdi alalmaysań.

Qanshama aldasańda sır ashılar, Aydı sen etek penen jabalmaysań. Mingeniń qansha tulpar bolsadaǵı, Kútimsiz sirá aldap shabalmaysań.

Dártlerim ayta bersem ketermeken? Perishte qulaǵına jeter meken? Yapırmay bul kúnlerim qalay boldı? Bularda umıt bolıp ótermeken?

Qasqırday joqarıǵa ulıy bersem, Dawısım Qarekeńe jetermeken? Táwekel dep awılǵa kelsem eger, Orınım esik beken, ya tórmeken?

Aytatuǵın sózlerim kóp, qosıq taqmaq, Jawın da qattı jawsa shaǵar shaqmaq, Waqtında táwbe qılıp túsingenmen, Negizi qalǵan eken quday saqlap.

Shıńına Ala tawdıń kóterilsem, Awılǵa qaray berdim jaltaq-jaltaq, Sebebi tawdıń bası aq qar bolsa, Al meniń basımdaǵı Qaraqalpaq.

107

Awıldan kórgen basqa juldızaydı,

Eslesem súyeklerim sırqıraydı,

Saǵınısh shıdamlarım tawsılǵan soń,

Awzımnan qosıq bolıp shashıraydı.

Ibrayım bolmasada Shıraz balań, Óz xalqın qosıq penen asıraydı, Sózlerim súyek jarıp shıqsa daǵı, Bári bir saǵınıshım basılmaydı.

Ya , Alla, mádet bergil óziń kórip,

Elimniń qádirin bildim shette júrip,

Maǵanda bahıt kúlip baǵar meken?

Ne abroy tabalaman búytip júrip.

Izbe-iz ayaǵımnan shala berdiń,

Jıǵılsam qala berdi-aw tilim sınıp,

Allanıń atınan bir demew kelse,

Ayaqqa ketermedim mende turıp?

Jadırap kún shashılsın aspanıńa, Sózimniń túsinińler astarına,

Ne jazsam sabaq bolsın dep jazǵanman, Ózbegim, Qárekeńniń jaslarına.

Sózimdi toqtatayın túspey turıp, Atadan mura qalǵan dástanıńa, Ǵárezsiz elim meniń aman bolsın, Baxıt qus ózi qonsın baslarıńa.

2012-jıl

108

JANÍM MENIŃ

Sózi hám naması: Sh.Nuratdinov

Sen men ushın súyseń janıńnan artıq,

Lábińnen súyeyin sózińnen balqıp,

Dúnyada qansha sóz jaralǵan bolsa,

Sen aytqan bir sóziń bárinen artıq.

Janım meniń,

Seni izlep keldim alıstan,

Barım meniń,

Júregim qayta tabısqan,

Janım meniń.

Kózińnen muxabbatıń seziledi,

Bul sende aytalmaǵan sezim edi,

Heshkimnen jeńilmegen asaw júrek,

Tek seniń júregińe jeńiledi.

2013-jıl

GÚZGI JAWÍNDA

Sózi hám naması: Sh.Nuratdinov

Júrek sezinip qalısıp,

Kózler qarasıp tabısıp,

Gúzgi jawında,

Sazlı hawazǵa salısıp,

Qalǵanbız, janım, tabısıp,

Gúzgi jawında.

Aydı ármanlap talasıp,

Juldız kórinse sanasıp,

Gúzgi jawında,

Bolıp men ashıq, sen ashıq,

Urlanıp kózler qarasıp,

Gúzgi jawında.

Ármanlap seni júregim, Sen dediń meniń keregim, Gúzgi jawında. Ayǵa-juldızǵa teńedim, Baxtıńdı, janım, tiledim, Gúzgi jawında.

2014-jıl

110

ÁRMANÍMDÍ

Sózi hám naması: Sh.Nuratdinov

Aytılǵan qosıq jazılǵan nama,

Tek saǵan arnalar,

Saǵınǵan sezim jete almas biraq,

Shayqalıp ırǵalar.

Keshegi ótmish,búgingi kózler,

Tariyxta bir qalar.

Ushtı da ketti.

Qaytadı qashan?

Izine tırnalar.

Táǵdir sınaydı, júrek jılaydı,

Waqıtlar toqtasa.

Gúller ishinde bir gúl unaydı,

Iyisi basqasha.

Eleydi ómir, qaytpaydı sezim,

Tiyse de tasqa da,

Jazadı qálem ah urar júrek,

Bul endi basqasha.

Ármanım joq orınlasam, Seniń ármanlarıńdı, Seniń arzıwlarıńdı, Ármanıńdı.

2014-jıl

111

ÁRMANLARÍM

Sózi hám naması: Sh.Nuratdinov

Iynime basıńdı qoyıp,

Sen meni ármanladıń, “Umıt sen, janım” degendey, Ómirdiń jalǵanların.

Sen ushın kóterip keldim, Basıma salǵanların, Ármanlarım.

Bul sózler keldi qaydan? Júrekler hayran-hayran. Izledim seni kókten, Hám de aydan,

Sen ushın basıp ótkenmen, Qırdan, shólden, saydan, Ármanlarım.

Qasımda búgin doslarım, Qasımda dushpanlarım, Báride kórdi jaqınnan, Juldızım ushqanların, Bári bir seniń arqańda, Tawlardan asqanlarım, Ármanlarım.

2015-jıl

112

SHÚKIRMEN

Sózi hám naması: Sh.Nuratdinov

Aqıl sózden juwmaq alar jaqsı adam,

Sol ushında el awzında baqsı adam,

Muxammedtiń úmmetine tayanǵan,

Búgin jáne aldıńızda jas balań.

Jas bolsam da sózlerimdi talqıla,

Shákirtlerge sabaq berer jastaman,

Bir Allanı táriyp etken ulıńnan,

Mádeniyat tarawınan ássalam.

Bul dúnyada tınımı joq bul bende,

Tınadı eken shamshıraǵı sóngende,

Perishteli joldan júrsem árman joq,

Shaytan urıp aylandırıp menmenge.

Dúnya kórsek qulqınımız ashılar, Talasamız adam bolıp shermende, Allanı da sonda eske alamız, Bári ketip jan alqımǵa kelgende.

Adamlar, bul dúnyanıń barlıǵıda ótkinshi, Dúnya seni hálekleydi ketkenshe.

Táwbedemiz kórgen gezde qábirdi,

Shıǵa salıp umıtamız táńirdi,

Asıǵamız sheksiz jetpes jıynawǵa,

Bende ushın jaratsa da sabırdı.

Ashılǵan gúl solıytuǵın kúni bar,

Epke kelse saqlap qalıń tamırdı, Táwbesine tayanadı bul bende,

Ózi zordan kórgen gezde jábirdi.

113

Sırtqı pishim bildirmeydi , aldaydı, Aldaǵanda qaqtıradı tańlaydı,

Qoltıǵımnan demeytuǵın dostım kop, Ayaǵına basıp turıp shalǵaydı.

Ishi janıp kúlip turar sırtınan, Qızǵanıshtan ne barımǵa barmaydı, Bul Shırazdı aldar, olar, biraq ta, Bir Allanı heshkim alday almaydı.

Adamlar, suwıń bolsa teregińnen ayama, Óziń erteń otırarsań sayada,

Suwıń bolsa teregińnen ayama, Ulıń - qızıń otıradı sayada.

Tek jaqsılıq qaplaǵanda jer betin,Bul dúnyada bolmas edi bir jetim, Mehribanlıq úylerine kómekshi, Adamlarǵa sheksiz meniń húrmetim.

Jetimlerdiń júrekleri qıynalar, Anasınıń keltire almay kelbetin. Búginligi sawabıńdı ayama,

Óziń ketip, erteń qalar súwretiń.

Haqıyqattan quralǵan soń qalamız, Haq sózlerdi túsinbese janamız. Táwbesine kelgenlerdi keshirip, Kelmegendi bir qudayǵa salamız.

Tapqırlıǵın qarańızlar adamnıń, Sonı aytar Shayxanalı balańız, Ózlerimiz búldiremiz sońında, Bir shaytanǵa bárin jala jawamız.

Adamlar, bul dúnyanıń barlıǵıda yalǵanshı, Dúnya seni hálekleydi alǵansha.

114

Neshe jıllar ótse daǵı aradan, Sóz qozǵaydı jazılmaytın jaradan. Óz - ózinen jaralmayda qatarlar,

Qosıq jazar ishinde muń bar adam.

Dártlerimdi bólisetuǵın dostım bar,

Búginligi kúnim soǵan qaraǵan,

Sonsha dártti denesine sıydırǵan,

Gitarama ózim hayran qalaman.

Sózim qayta jalǵanadı útirden,

Sadaqamdı baslanatuǵın pitirden,

Jan kúyerler sorawı da kóbeydi,

Saǵınıshtıń izi qayda kútilgen.

Balańızdıń saǵınıshı basılǵan, Ózbekistan elindegi mehirge. Barlıǵına aytatuǵınım bir juwap: Búginligim ata jurtta, shúkirmen. Barlıǵına aytatınım bir juwap: Qaraqalpaq - ata jurtta, shúkirmen.

Adamlar, bul dúnyanıń barlıǵı da yalǵanshı, Dúnya seni hálekleydi alǵanshı.

Adamlar, bul dúnyanıń barlıǵı da ótkinshi, Dúnya seni hálekleydi ketkenshe.

2015-jıl

115

ERKELETIP ALDÍM BA?

Sózi hám naması: Sh.Nuratdinov

Oqıwǵa sen kettiń qalaǵa,

Ol gezde kewlim toq,

“Óttim dediń” quwanıp xabarlap, uwayım - qayǵı joq. Esitip quwandım, sózińnen jubandım,

Ne degen ájayıp sezimler,

Sol gezde ishki sırım aytkanday taǵdir sırın, Eh, keshir, aljasqan jeriń dep.

Janım men seni oylay-oylay, Janım men seni qıynay-qıynay, Ókpeletip aldım ba?

Janım men seni oylay-oylay, Janım men seni sıylay-sıylay, Erkeletip aldım ba?

Keldi xatlar, kelmedi súygenim, Bayagı sózler joq,

Endi bilsem sezedi júregim ózgeden kewliń toq. Kim ushın quwandım, kim ushın qıynaldım?

Eh, táǵdir, aljasqan sezimler,

Sol gezde ishki sırım sıbırlap táǵdir sırın, Eh, keshir, aljasqan jeriń der.

2015-jıl

116

XOJELIM

Sózi hám naması: Sh.Nuratdinov

Jaqsınıń názeri túsken jer,

Nanları mazalı pisken el,

Jayawlap kelgenler at minip,

Sıylasıq samalı esken el.

Xojelim , Xojelim

Inim bar, aǵam bar, teńim bar.

Xojelim ,Xojelim,

Urpaqqa kiyeli jerim bar.

Batır hám aybatlı balası,

Mehir menen dem alar hawası,

Men ushın ádiwli qádirli,

Miymandos Xojeli qalası.

2015-jıl

ALIShER ALLAMBERGENOV

1975 - jılı 19 - iyun kúni Shımbay rayonında dúnyaǵa kelgen.1993 - jılı óz dóretiwshiligin baslaǵan.

Házirgi waqıtta Ózbekistan Respublikası filarmoniyası Qaraqalpaqstan Respublikası bóliminde jumıs alıp barmaqta.

118

MUHABBAT

Sózi hám naması: A.Allambergenov

Muxabbat jolında adasqan bar ma?

Farxad - Shiyrin kibiler bar ma?

Jaslıǵımnıń on segiz báhárinde,

Aldadıńda kettiń, muxabbat.

Ashıq boldım sol bir gózzalǵa, Gózzal emes sol periyzatqa. Ármanıma jettim dep shadlanǵanda, Aldadıń da kettiń, muhabbat.

Kóz salǵanlar ıshqı jolına,

Bul ǵamlı dúnya dúnya emes,

Shın kewlimdi bunsha xor ettiń be sen?

Aldadıńda kettiń, muhabbat.

1995-jıl