Filosofiya, etika, estetika, logika
.pdf
42
43
Klassikalı3 d17ir Grek filosofiyası
44
45
№3 Tema: Orta ásir musılman Shıǵısınıń diniy filosofiyalık oyı hám arab filosofiyası. Oraylıq Aziyada erte hám sońǵı Renesans dáwiri filosofiyalıq oylardı rawajlanıwı (IX-XII hám XV asirler.) Obzorlıq lekciya
Toparı: 2-kurs Pedagogika fakulteti (qaraqalpaq toparları).
Studentlerdiń qabilet dárejesi: II-dáreje(algoritmlilik)
Oqıtıw waqtı: saat 80 minut
Oqıtıw |
sabaǵınıń |
1. Orta |
ásirler |
filosofiyası |
ózgeshelikleri. |
|
strukturası/ Lekciyanıń |
Islamdaǵı dáslepki diskussiyalar |
|
||||
2. Ismailitler hám sufizm táliymatları. Orta ásir |
||||||
|
|
|||||
jobası |
|
arab filosofiyası.(Ibn Rushid, Al Xindi, Ǵazzoliy.) |
||||
|
|
3. Orta |
Aziyada |
«Erte Renessanstıń (IX-XII |
||
|
|
ásirler)» filosofiyalıq hám jámiyetlik siyasiy oyı |
||||
|
|
(Farabiy, , Ibn-Sino, Beruniy). |
|
|||
|
|
3. Sońǵı |
Shıǵıs Renessans dáwiri filosofiyalıq |
|||
|
|
hám jámiyetlik siyasiy oyı.. |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
Oqıw sabaǵınıń maqseti: Din menen filosofiya qatnası máselesinde kózqarastı, orta ásirler musulman dúnyasındaǵ filosofiyalıq hám jámiyetlik, siyasiy oyları
haqqındaǵı |
bilimlerdi qáliplestiriw. Orta |
ásir Oraylıq |
Aziya |
oyshılarınıń |
|||||||||
filosofiyalıq |
|
miyrası |
menen |
|
|
|
|
|
|
||||
tanıstırıw. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pedagogikalıq wazıypaları: |
|
|
Oqıtıw iskerliginiń nátiyjeleri |
|
|||||||||
1. |
Orta |
|
ásirler |
filosofiyası |
|
Student: |
ásir |
filosofiyasınıń |
basqa |
||||
ózgesheliklerin túsindiriw. |
|
|
1.Orta |
||||||||||
|
|
dáwirler filosofiyalıq oylarınan ajırata |
|||||||||||
2.Islam dininiń payda bolıwın hám |
|
||||||||||||
|
aladı. |
|
|
|
|
||||||||
ondaǵı tartıslı máselelerdiń qáliplesiwin |
|
|
|
|
|
||||||||
|
2. |
Insan |
erkinligi xam |
táǵdirdiń |
|||||||||
mutazalitler |
|
hám |
mutakalimler |
|
|||||||||
|
|
belgilengenligi |
máselesinde |
óz |
|||||||||
mısalında kórsetiw. |
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
pikirlerin bildire aladı. |
|
|
|||||||
3.Ismailtler |
|
|
hám |
sufizm |
|
|
|
||||||
|
|
|
3. |
Ismailtler |
hám |
|
sufizm |
||||||
táliymatlarınıń |
filosofiyalıq |
tiykarların |
|
|
|||||||||
|
táliymatlarınıń |
|
tiykarǵı |
||||||||||
analizlep beriw. |
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
ideyaların kórsetip bere aladı. |
|
||||||||
4. Ibn Rushid, Al Xindi hám Ǵazzoliy |
|
|
|||||||||||
|
4. |
Orta ásir arab filosofiyasında dıqqat |
|||||||||||
filosofiyalıq |
kóz- |
|
qarasları menen |
|
|||||||||
|
|
itibarda |
bolǵan |
máseleler hám olardıń |
|||||||||
tanıstırıw. |
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
antikalıq miyras penen baylanısın aytıp |
|||||||
5.Orta |
|
Aziyada |
Renessans |
|
|||||||||
|
|
bere aladı. |
|
|
|
||||||||
qubılısınıń |
júzege |
keliwi |
hám onıń |
|
|
|
|
||||||
|
5. |
Orta Aziyada IX-XII-ásirlerde ilim |
|||||||||||
áhmiyetin kórsetip ótiw |
|
|
|||||||||||
|
|
|
hám |
mádeniyattıń |
|
|
|||||||
6. |
Farabiy, |
Ibn |
Sina, |
Beruniydiń |
|
|
|
|
|||||
|
rawajlanıwın talıqlap beredi. |
|
|||||||||||
filosofiyalıq hám jámiyetliksiyasiy oy- |
|
|
|||||||||||
|
6. |
Farabiy, |
Ibn |
|
Sina, |
||||||||
pikirleri menen tanıstırıw. |
|
|
|
||||||||||
|
|
Beruniylerdiń bolmıs, biliw, ádil |
|
||||||||||
7.Mırza |
Uluǵbek |
hám |
Alisher |
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
46
Nawayınıń |
filosofiyalıq |
|
jámiyet haqqındaǵı pikirlerin talıqly |
||||||||
poziciyası |
hám jámiyetlik-siyasiy kóz- |
aladı. |
|
|
|
|
|
||||
qarasları haqqında túsinik beriw. |
|
7. |
Mırza |
Uluǵbektiń |
ilmiy |
miyrası |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
hám |
|
Nawayınıń |
|
|
|
|
|
|
gumanistlik |
|
|
|
kóz-qarasları |
||
|
|
|
|
|
haqqında pikir bildiriw. |
|
|
||||
Oqıtıw usılları |
|
|
|
Obzorlıq lekciya, túsindiriw, soraw- |
|||||||
|
|
|
|
|
juwap. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Oqıtıw jumısın shólkemlestiriw |
|
Frontal, individual |
|
|
|
||||||
formaları |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Oqıtıw quralları |
|
|
|
Lekciya tekstleri, |
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
||||||
Oqıtıw sharayatları |
|
|
|
Video proektor menen támiynlengen |
|||||||
|
|
|
|
|
potochnıy auditoriya. |
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Monitoring hám bahalaw |
|
|
Tez túrde soraw(blic-opros), |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
Texnologiyalıq karta. |
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
Iskerliktiń mazmunı |
|
|
|
|||
Jumıs basqıshları, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Oqıtıwshınıń |
|
|
|
|
Studenttiń |
|
|
||||
waqıt |
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Birinshi basqısh. |
1.1Temanıń |
|
ataması, |
|
Tıńlaydı. |
|
|
|
|||
Kirisiw bólimi. (15 |
jobası hám |
ayrım temaǵa |
|
Temanıń |
|
|
ataması, |
||||
minut) |
|
tiyisli |
ádebiyatlar |
menen |
|
jobası |
|
hám |
ayrım |
||
|
|
tanıstıradı. |
|
|
|
|
ádebiyatlar |
atamaların |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
jazıp |
aladı |
sorawlar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
beredi. |
|
|
|
Ekinshi |
basqısh. |
2.1. Jobada |
|
belgilengen |
|
Tıńlap, |
|
áhmiyetli |
|||
Tiykarǵı bólim. |
máselelerdi |
|
|
izbe-iz |
|
túsinik |
|
|
hám |
||
(55 minut) |
túsindiredi. |
|
(Qosımsha |
|
anıqlamalardı konspektlep |
||||||
|
|
№2,3) |
|
|
|
|
|
|
|
baradı, |
|
|
|
2.2. Jobadaǵı |
|
|
hár-bir |
|
sorawlar beredi. |
|
|||
|
|
máseleden |
keyin |
soraw- |
|
|
|
|
|
||
|
|
juwap ótkeredi. |
|
|
|
|
|
|
|||
Úshinshi basqısh. |
3.1. |
Temanı |
juwmaqlaydı, eń |
|
Sorawlar beredi. |
|
|||||
Juwmaqlawshı |
tiykarǵı |
túsinik |
hám |
|
Blic opros sorawlarına |
||||||
bólim. |
|
problemalarǵa |
dıqqattı |
|
juwap beredi. |
|
|||||
(10 minut) |
qaratadı. |
|
|
|
|
Kelesi |
sabaq |
temasın |
|||
|
|
3.2. Blic opros ótkeredi.. |
|
jazıp aladı. |
|
|
|||||
|
|
3.3. |
Kelesi |
sabaq |
temas |
|
|
|
|
||
|
|
menen tanıstıradı. |
|
|
|
|
|
|
|||
47
Qosımshalar
№1 Qosımsha
1.Seytov P.D. Filosofiyaǵa kirisiw. H.1992.
2.Osnovı filosofii. T., 1998
3.Raximov I. Falsafa. T. 1998
4.Falsafa va uning metodologik muammolari. T.1995
5.Jumabaev.D.Yu. Iz |
istorii |
eticheskoy mısli |
v Sredney |
Azii. |
T.1975. |
|
|
|
|
6.Jumabaev.I.J. Uzbekistonda falsafa va axloqiy fikrlar taraqqieti tarixidan. T1997
7.Istoriya filosofii v kratkom izlojenii M. 1991.
8.BerezikovE. Svyatıe liki Turkistana. T., 1992
9.O’zbekistonda ijtimoiy-falsafiy fikrlar tarixidan. T.1995.
№2 Qosımsha
48
Orta ásirler filosofiyası teocentrislik filosofiya Teocentrizm- oraylıq másele sıpatında quday máselesiniń qoyılıwı.
Orta ásirlerde filosofiya «din hızmetkerine» aylandı Orta
ásirler musulman dúnyası
filosofiyası antikalıq filosofiya dástúrlerin islam dini menen kelistiren halda rawajlandırdı
49
50
51