Filosofiya, etika, estetika, logika
.pdf
№3 Qosımsha
1. Aral apatshılıǵınıń payda bolıwınıń sociallıq sebepleri hám onnan shıǵıw jolla rı
A) Ámiwdáryanıń hám Araldıń suwınıń buzılıwı hám azayıwı-regionnıń suwlarınıń bólistiriwin tártipke keltiriw hám arqa dáryalarınan ayırım shaqabın qublaǵa qaray bóliw
V) paxta egisin ulıwma alǵanda suwǵarılatuǵın jerlerdiń kóbeyiwi. Suwǵarılatuǵın diyxanshılıqtıń suwda az talap etetuǵın intensiv usılǵa ótiw
S) Aral boyındaǵı regionına milliy sociallıq ekonomikalıq siyasatında. {Jámiyet-tábiyat} ekologiyalıq sistemasına jetkilikli túrde itibar bermewinde Qaraqalpaqstan Respublikası óz kúshine tiykarlanıp territoriyanıń máselelerin sheshiwde kóbirek huqıq alıw, regionnıń mámleketleri hám xalıq aralıq jámiyetlik birlikte kómek beriw
D) jekke adamlardıń mápi. Izeykeshlerdi tikkeley Ámiwdáryaǵa burıw
2.Ekologiyalıq qatnaslar A) kógallandırıw háreketi
V) geografiyalıq ortaǵa qatnas penen bara-bar
S) adamlardıń tábiyatqa durısıraǵı, adamlardıń tábiyatqa baylanıslı óz-ara qatnasları D) flora hám fawnanı saqlap qalıwǵa baǵdarlanǵan qatnaslar
3.Globallıq problemalar... A)
XIX-ásirdiń produktı V) XXásirdiń produktı
S)hámme waqıt bar
D)XX-ásirdiń aqırında XXI-ásirdiń basında payda boldı
4.Noosfera degenimiz ne?
A. Moral sferası
V. Tirishilik sferası S.
Aqıl sferası
D. Durıs juwap joq
132
№11 Tema: Ózbekstan Respublikasınıń |
|
ǵáresizliginiń filosofiyalıq |
||||||||
|
|
|
|
problemaları. |
|
|
|
|
||
|
|
|
Tematikalıq lekciya |
|
|
|
|
|||
|
|
Toparı: 2-kurs Qaraqalpaq filologiyası Studentlerdiń |
||||||||
qabilet dárejesi: III-dáreje(evistikalıq) |
|
|
|
|
||||||
Oqıtıw waqtı: 2 saat |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
||||
Oqıtıw |
sabaǵınıń |
1. Ǵárezsizlik |
túsinigi. |
Burıńǵı |
awqamlas |
|||||
strukturası/ Lekciyanıń |
respublikalarınıń |
|
óz |
|
ǵárezsizligine |
|||||
eriskenliginiń tariyxıy nızamlılıǵı hám zárúrliligi. |
||||||||||
|
|
|
||||||||
jobası |
|
|
2.Ózbekstan Respublikası ǵárezsizligi hám onı iske |
|||||||
|
|
|
asırıw boyınsha mashqalalar. |
|
|
|
||||
|
|
|
3.Qaraqalpaqstan |
|
|
Respublikasınıń |
||||
|
|
|
ekonomikasın |
hám |
xalqınıń |
abadanlıǵın |
||||
|
|
|
rawajlandırıwda ǵárezsizliktiń tariyxıy áhmiyeti. |
|||||||
|
|
|
||||||||
Oqıw sabaǵınıń maqseti: Mámleket ǵárezsizligi, ǵárezsizlikti bekkemlew |
||||||||||
jolındaǵı wazıypalar haqqında bilimlerdi tereńlestiriw. |
|
|
|
|||||||
|
|
|
||||||||
Pedagogikalıq wazıypaları: |
Oqıtıw háreketiniń nátiyjesi: |
|
||||||||
1.Ǵárezsizlik |
túsiniginiń |
1. Ǵárezsizlik |
túsiniginiń |
mánisin tereń |
||||||
mánisin analizlew. 2.Ózbekstan |
táriyplep beredi. |
|
|
|
||||||
respublikası ǵárezsizliginiń |
2. Ózbekstan |
|
|
respublikası |
||||||
obektiv hám subektiv |
|
ǵárezsizliginiń obektiv hám subektiv |
||||||||
sebepleri túsindiriw. |
|
sebeplerin aytıp bere aladı. |
|
|
||||||
3.Rawajlanıwdıń |
|
«ózbek |
3. Rawajlanıwdıń «ózbek modeli» hám onıń |
|||||||
modeli» hám onıń tiykarǵı |
elimiz |
|
|
rawajlanıwındaǵ |
||||||
principlerin talıqlaw. |
|
áhmiyetin kórsete aladı. |
|
|
|
|||||
4. Kúshli |
mámleketten |
kúshli |
4. Elimizde |
alıp |
|
barılıp |
atırǵan |
|||
jámiyetke |
|
principin |
demokratiyalastırıw processlerinne óz pikirin |
|||||||
túsindiriw. |
|
|
|
bildire aladı. |
|
|
|
|
||
5.Milliy |
|
ǵárezsizlik |
5. Milliy ǵárezsizlik ideyasınıń bas ideyaların |
|||||||
ideyasınıń |
|
filosofiyalıq |
talıqlap bere aladı. |
|
|
|
||||
negizlerin túsindiriw. |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
||||
Oqıtıw usılları |
|
|
Lekciya |
vizualizaciya, |
«Eki |
bólimli |
||||
|
|
|
|
kúndelik» |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Oqıtıw jumısın shólkemlestiriw |
Frontal, individual |
|
|
|
||||||
formaları |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Oqıtıw quralları |
|
|
Lekciya tekstleri, vizual materiallar, |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
133
Oqıtıw sharayatları |
|
|
Video |
proektor |
menen |
támiynlengen |
|||
|
|
|
|
auditoriya |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Monitoring hám bahalaw |
|
Soraw-juwap. |
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
Texnologiyalıq karta |
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Jumıs basqıshları, |
|
|
|
Iskerliktiń mazmunı |
|
|
|||
waqıt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Oqıtıwshınıń |
|
|
|
|
Studenttiń |
|
|||
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|||
Birinshi |
1.1. |
«Eki bólimli kúndelik» |
usılı |
Tıńlaydı, |
|
|
|||
basqısh. |
qaǵıydaları menen tanıstıradı |
|
Temanıń |
|
ataması, |
||||
Kirisiw |
1.2. Temanıń |
ataması, jobası hám |
jobası |
hám ayrım |
|||||
bólimi. (10 |
ádebiyatlar |
|
dizimi |
menen |
ádebiyatlar |
atamaların |
|||
minut) |
tanıstırıw (Qosımsha №1). |
|
|
jazıp aladı |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
sorawlar |
|
|
|
|
|
|
|
|
beredi. |
|
|
Ekinshi |
2.1. Jobada |
|
belgilengen |
Tıńlap, |
|
áhmiyetli |
|||
basqısh. |
máselelerdi |
|
|
izbe-iz |
túsinik |
|
|
||
Tiykarǵı |
túsindiredi. (Qosımsha №2). |
|
|
|
hám |
||||
bólim. |
2.2 Studentlerdiń sorawlarına |
|
anıqlamalardı |
||||||
(55 minut) |
juwap beredi. |
|
|
|
|
konspektlep |
baradı, |
||
|
|
|
|
|
|
|
sorawlar beredi. |
||
Úshinshi |
3.1. |
Temanı |
|
juwmaqlaydı, |
eń |
Sorawlar |
|
beredi, |
|
basqısh. |
tiykarǵı |
|
túsinik |
|
hám |
jazıp aladı sorawlar |
|||
Juwmaqlawshı |
problemalarǵa |
|
|
dıqqattı |
beredi.dapterdiń ekinshi |
||||
bólim. |
qaratadı. |
|
|
|
|
|
|
betin |
|
(15 minut) |
3.2. «Eki bólimli kúndelik» t |
|
toltıradı |
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
134
Qosımshalar
№1 Qosımsha
«Eki bólimli kúndelik» usılı
«Eki bólimli kúndelik» usılın qollanıw sabaq sońında on bes minut dawamında studentlerden ótilgen material boyınsha ózleriniń pikirlerin jazıw talap etiledi. «Eki bólimli kúndelik» usılı studentlerde informaciyalıq, operaciyalıq qásiyetlerdi rawajlandıradı.
Bul usıldı qollanıw boyınsha metodikalıq kórsetpeler: Birinshi adımdápter beti ekige bólinedi.
Ekinshi adımstudent lekciyada ózine anaǵurlım dárejede tásir etken (unaǵan yaki belgili bir dárejede soraw tuwdırǵan) pikirlerdi, oqıtıwshınıń ideyaların dápterdiń shep tárepine jazadı.
Úshinshi adımdápterdiń oń tárepine student berilgen pikirlerge óziniń túsindirmelerin jazadı.
Tórtinshi adımtekstti oqıp kórip, studentler dápterge ózleriniń kózqarasların jazadı.
Besinshi adım-jumıstıń sońında studentlerdiń hár biri ózleriniń pikirleri menen basqa studentlerdi tanıstırıwǵa haqılı, olardaǵı ózlerine unaǵan ideyalardı atap kórsetiwine boladı
135
№2Qosımsha
Tema: Ózbekstan Respublikasınıń
ǵáresizliginiń filosofiyalıq
problemaları .
Jobası:
»1. Ǵárezsizlik túsinigi. Burıńǵı awqamlas respublikalarınıń óz ǵárezsizligine eriskenliginiń tariyxıy nızamlılıǵı hám zárúrliligi.
»2.Ózbekstan Respublikası ǵárezsizligi hám onı iske asırıw boyınsha mashqalalar.
»3.Qaraqalpaqstan Respublikasınıń ekonomikasın hám xalqınıń abadanlıǵın rawajlandırıwda ǵárezsizliktiń tariyxıy áhmiyeti.
136
Temanı úyreniw ushın usınıs etiletuǵın ádebiyatlar dizimi:
•1. Karimov.I.A. Ózbekstannıń óziniń jańalanıw hám rawajlanıw jolı. H.1993.
•2 Karimov.I.A. Ózbekstanda jámiyetlik-siyasiy hám ekonomikalıq rawajlanıwdıń tiykarǵı principleri. H. 1995j.
•3. Karimov.I.A. Ózbekstan XXI ásir bosaǵasında....
H. 1998
•4 Karimov.I.A. Ózbekstan XXI ásirge umtılmaqta. H. 2000. Erkin Qaraqalpaqstan 17 aprel.
•5.L.Levitin Karlail Donald. Islam Karimov yangi ?zbekiston Prezidenti. T.,1996
•6. S.A.Juraev. Perexodnıy period` ideologiya nacionalnoy nezavisimosti.
•T.,1994
137
№3Qosımsha
Eski
jámiyet
Ótiw dáwiri
«ózbek
modeli»
Kúshli
mámleketten
kúshli
jámiyetke
qaray
Azat hám abat watan, erkin hám páráwan turmıs
138
139
XXI ӘСИР БАСЫНДА МӘМЛEКEТИМИЗДИҢ РАЎАЖЛАНЫЎ
СТРАТEГИЯСЫ
БИРИНШИ |
|
EКИНШИ |
|
ҮШИНШИ |
|
ТӨРТИНШИ |
|
ҮСТEМ |
|
ҮСТEМ |
|
ҮСТEМ |
|
ҮСТEМ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Мәмлeкeт |
|
Жәмийeт |
|
Кадрлар |
|
Халық |
|
сиясий, |
|
маьнаўият |
|
мәсeлeси;- |
|
турмыс |
|
экономика |
|
ын жәнeдe |
|
кадрлар |
|
дәрeжeсин |
|
лық |
|
жeтилист |
|
таярлаў |
|
иң избe из |
|
турмысын, |
|
ириў; |
|
|
бойынша |
|
ҳәм |
мәмлeкeт |
|
-eркин |
|
|
Миллий |
|
турақлы |
ҳәм |
|
пуқара |
|
дәстүрди |
|
өсиўин |
|
жәмийeт |
|
маьнаўият |
|
әмeлгe |
|
тәмийнлeў |
|
қурылысын |
|
ын, |
азат |
|
асырыў |
|
; |
жәнeдe |
|
шахсты |
|
|
|
Күшли |
|
eркинлeст |
|
қәлиплeсти |
|
|
|
жәмийeтл |
|
ириў; |
|
риў; |
|
|
|
|
ик |
-сиясий |
|
-халық |
|
|
|
|
қорғаныс |
тараўды |
|
маьнаўият |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
eркинлeст |
|
ының |
|
|
|
|
|
ириў; |
|
тиклeниўи; |
|
|
|
|
|
мәмлeкeт |
|
-бай |
|
|
|
|
|
қурылысы |
|
тарийхый |
|
|
|
|
|
ҳәм |
|
мийрасты |
|
|
|
|
|
пуқаралық |
|
ң |
кeң |
|
|
|
|
жәмийeти |
|
үйрeнилиўи |
|
|
|
|
|
н |
|
; |
|
|
|
|
|
қәлиплeсти |
|
дәстүрлeр |
|
|
|
|
|
риў |
|
имиздиң |
|
|
|
|
|
процeсслeр |
|
сақланыўы |
|
|
|
|
|
ин |
|
; |
|
|
|
|
|
eркинлeст |
|
-мәдeният, |
|
|
|
|
|
ириў; |
|
илим |
ҳәм |
|
|
|
|
экономика |
|
тәлим |
|
|
|
|
|
тараўын |
|
раўажлан |
|
|
|
|
|
жәнe дe |
|
ыўы |
|
|
|
|
|
eркинлeст |
|
|
|
|
|
|
|
ириў |
|
|
|
|
|
|
|
БEСИНШИ
ҮСТEМ
Экономика
да
қурамлық өзгeрислeрд
и
тәмийнлeў;
-
кәрханалар
ды
жаңалаў
ҳәм тeхникалық қайта тәмийнлeў; -тәбийий ҳәм минeрал шийки зат рeсурслары нан толық ҳәм нәтийжeли пайдаланыў
;
Экспортқа
масласқан ҳәм импорт орнын басыўшы өнимлeрди ислeп шығаратуғ ын күшлeрди пайда eтиў
АЛТЫНШЫ ҮСТEМ
Жамийeттe турақлылық, тынышлық, миллeтлeр ҳәм пуқаралар аралық татыўлықт ы. Шeгeралары мызға кол қатылмаслығ ын, мәмлeкeтими з аймаклық бирлигин тәмийнлeў
140
МИЛЛИЙ ИДEЯ: ЗӘРҮРЛИГИ, МӘНИ-МАЗМУНЫ
МИЛЛИЙ ИДEЯинсан ҳәм жәмийeт турмысына мәни мазмун бағышлайтуғын, оны уллы мақсeтлeргe қарай жeтeклeйтуғын пикирлeр жыйындысыдур
ИДEОЛОГИЯ-бeлгили жәмийeтлик топар, жәмийeтлик қатлам, миллeт, мәмлeкeт, халық, жәмийeттиң итияжлары, мақсeт ҳәм мәплeри, арзыўталпыныслары ҳәм дe оларды әмeлгe асырыў принцилeрин ӛзиндe жыйнақластырған идeялар дизимидур
ӚЗБEКСТАННЫҢ РАЎАЖЛАНЫЎ ЖОЛЫ
МӘМЛEКEТ АЛДЫНДА ТУРҒАН МАҚСEТЛEР
РАЎАЖЛАНЫЎ СТРАТEГИЯСЫ
141