Gúlnara Ibragimova Úyin izlep júrgen shóje
.pdfGúlnara IBRAGIMOVA
ÚYIN IZLEP JÚRGEN
SHÓJE
Kishi jastaǵı mektep oqıwshıları ushın
NÓKIS
2022
Ibragimova G.
Úyin izlep júrgen shóje.
kishi jastaǵı mektep oqıwshıları ushın
Bul toplamǵa kirgen miniatyuralar balalardıń ómirinen alın-
ǵan qızıqlı waqıyalardı sóz etedi.
Ertekler balalardıń oy órisin hám qıyalın rawajlandırıwǵa tásir etkeni sıyaqlı, balalardıń óz basınan keshirgen waqıyaları da olardı ómirde oy-órisiniń keńeyiwine járdem etedi.
Balalar jazıwshısı Gúlnara Ibragimovanıń jańa toplamı kishkentaylarǵa jaqsı sawǵa boları sózsiz.
3
QÍSQA GÚRRIŃLER
DOSLAR
Ayzada Aysánemniń úyine baratır edi.
Aldınan Aysánem shıqtı.
– Men siziń úyge oynawǵa baratırman, – dedi Ayzada.
– Men úyde joqpan-ǵo, – dedi Aysánem.
–Men seniń úyińe oynawǵa baratır edim.
–Men de úyde joqpan-ǵo, – dedi Ayzada.
Sonnan olar ekewi kóshede oynap ketti.
«ERTEK TAMAM BOLDÍ»
Jámiyla úsh jasta.
Ol búgin baqshadan kelip ájesine:
4
– Áje, men sizge ertek aytıp bereyin, –
dedi.
– Ayta ǵoy, – dedi ájesi kúleshıray berip.
Jámiyla: «Men oylap alayın», dep, jasırınbaq oynaǵanda qurınǵanday bolıp, kózin jumıp, bir zaman qolları menen betin basıp turdı.
Sońınan «oylap boldım» dep ertegin basladı.
– Bir shoshqa menen bir qarlıǵash dos bolıptı. Ekewi kiyatırǵan eken, aldınan toǵay shıǵıptı. Toǵayda kóp alma pisip atırǵan eken...
Ol usı jerde toqtap qaldı.
– Onnan keyin ne boldı? – dep soradı ájesi.
– Ertek tamam boldı! – dedi Jámiyla qas qaqpay.
5
Onıń ertektiń dawamın umıtıp qalǵanı anıq edi.
Biraq ájesi aqlıq qızına isengen túr bildirdi.
MOYÍNLAW
Gózzal baqshaǵa barmaǵan kúnleri háwlisinde tınbay sóylep júredi.
«Mınanıń awzı gójedey qaynap júredi»,
– dep aqlıǵınıń ústinen oyınlı-shınlı kúledi ájesi.
6
Qońsı Gúlnara apa Gózzaldı shaqırıp alıp:
–
Gózzal, baqshada eń kóp sóyleytuǵın qız kim? – dep soradı.
Ol azıraq uyalǵan túr bildirip turdı da,
áste ǵana:
–Men-ǵo, – dedi.
–Ulıwma aytqanda, sen nege kóp sóyley bereseń? – dep soradı Gúlnara apa.
Gózzal barlıq waqıtta, kerek jerinde de, kerek emes jerinde de «ulıwma aytqanda» degen sóylemdi qıstırıp sóyleydi.
– Ulıwma aytqanda, ishimde sóz degen tıǵılıp atırsa, men ne qılayın?! – dep juwap berdi Gózzal.
HÁR NÁRSEDE ANÍQLÍQ KEREK
Úsh jasar Dinara apası menen baqshadan kiyatır edi. Aldınan qońsı Gúlnara apa shıqtı.
7
Gúlnara apa Dinaranıń beti tırnalǵanın kórip:
–Haw, Dinara, betińe ne boldı? Kim tırnap aldı? – dep soradı.
–Baqshada Ǵayrat degen bala tırnap aldı, – dep juwap berdi Dinara.
–Sen de onı shımshıy-y-p alsań-o! – dedi Gúlnara apa dálkeklesip.
–Tárbiyashı apaǵa aytıp berdim-ǵo, – dedi Dinara.
–Onda Ǵayrat jaman bala eken ǵoy – dedi
Gúlnara apa házil retinde.
– Yaq-aw, – dedi Dinara. – Ǵayrat jaman bala emes, urısqaq bala.
YADÍ KÚSHLI QÍZ
Dármenbay ata azanda baǵqa shıqsa, bes jasar Gúljamal úy betinde qosıq aytıp júr eken.
8
– Búgin baqshaǵa barmadıń ba? – dep soradı qońsı atası.
–Búgin altınshı kún, baqsha dem alıs, – dedi Gúljamal.
–Keshe birinshi kún edi ǵoy, zımırap baratırǵan waqıt-áy! – dedi Dármenbay ata.
Erteńine Gúljamal Dármenbay atanı:
– Ata, beri keliń! – dep shaqırdı.
– Ne aytasań? – dep soradı Dármenbay ata.
– Zımırap baratırǵan waqıt-áy! – dedi
Gúljamal.
Gúljamal Dármenbay atanıń keshegi aytqan sózin umıtpaǵan eken.
DINARANÍŃ TÚSLERI
Ulzada Dármenbay ataǵa kórgen túslerin aytıp berip otır.
– Toǵaydıń ishinde qasqırdan qashıp kiyatırman, qashıp kiyatırman, qasqır meniń
9
izimnen jetip, endi meni jeyin, dep atırǵanda oyanıp kettim.
–
Jáne bir túsim bar. Túsimde ústindegi barlıq kiyimleri jamaw-jamaw ǵarrını kórdim.
–Taza kiyim alıwǵa aqshası joq ǵarrı shı-
ǵar.
–Yaq, aqshası bar ǵarrı. Ózi taza kiyim
alsa, sonı jırtıp, kempirine jamatıp aladı.
Sóytip jırtıq kiyim kiyip júretuǵın ǵarrı.
10
TOYDAN QALÍP QOYǴAN SHAHSÁNEM
Úsh jasar Shahsánemniń úyine qońsı mámleketten aǵası menen apasınıń kóp jıl kórispegen dosları qıdırıp keldi. Olar aǵası menen apasınıń úyleniw toyındaǵı diskti qoyıp tamashalay basladı. Aǵası menen apasınıń toy kiyimlerinde júrgenin kórip, Shahsánem:
– Taǵı meni taslap kettińiz be? – dep baqırıp jılap jiberdi. – Sizler meni taslap, ózlerińiz toyǵa barǵansızlar!
Úlkenler oǵan bul bunnan tórt jıl burınǵı toy ekenin, ol waqta Shahsánem ele tuwılma-
ǵanın aytıp túsindirmekshi boldı. Shahsánem:
– Onda men qayaqta edim?! – dep tańlandı.
MARAPATTÍ JAQSÍ KÓREDI
Begzada baqshadan keldi.
–Baqshada jaqsı oynadıń ba? – dep soradı ájesi.
–Men baqshada bir jaqsı is isledim, – dedi Begzada.