Скачиваний:
4
Добавлен:
15.07.2024
Размер:
347.91 Кб
Скачать

13-tema. Prezentaciya tili. Internet tili. Reklama

Jobası:

1.Prezentaciya haqqında maǵlıwmat.

2.Prezentaciyalardı shólkemlestiriwdiń zamanagóy usılları

3.Internet hám internettiń til ózgeshelikleri haqqında maǵlıwmat

4. Reklama túrleri

5.Internet reklamaları

1.Prezentaciya haqqında maǵlıwmat

Prezentaciya negizinde bul tıńlawshılarǵa jańa maǵlıwmatlardı uzatıw yamasa usınıwdı ańlatadı, yaǵnıy ulıwma qabıl etilgen prezentaciya rásmiy sóylew ushın kórsetiwshi materiallar. Kópshilik ushın rásmiy sóylewdiń perspektivası kóz-kóz etiwge sebep bolıwın biledi hám prezentaciyanı jaratıw ushın kompyuter programması ulıwmalıq sózdi yadlamawǵa múmkinshilik beredi hám prezentaciya slaydları siziń sózińizdiń mazmunı boladı.

Prezentaciya - qandayda bir nárseni (shólkem, joybar, ónim hám basqalar) ańlatıwǵa mólsherlengen hújjet yamasa hújjetler kompleksi. Prezentaciyanıń maqseti - maqsetli auditoriyaǵa prezentaciya obyekti tuwralı tolıq maǵlıwmattı qolay formada jetkeriw bolıp tabıladı. Prezentaciya marketing qurallarınan biri bolıp tabıladı.

Prezentaciya - bul tamashagóylerge maǵlıwmatlardı jetkeriw hám onı prezentaciya shólkemlestiriwshisi ushın zárúr bolǵan háreketlerdi orınlawǵa isendiriwge qaratılǵan vizual súwretler menen birge usınıw.

Tamashagóydiń baǵdarı: Siz tamashagóylerge prezentaciya qılasız! Onıń jasın, qızıǵıwshılıǵın hám múmkinshiliklerin inabatqa alıń! Tamashagóylerden neni qáleysiz? Olardı qalay basqasha pikirlewge tartıwıńız múmkin? Olar neni eslep qalıwın qáleysiz?

Qaǵıyda - "Sxema, sızılma, grafik, keste, tekst". Aldın maǵlıwmattı diagramma formasında qalay usınıw haqqında oylaysızba? Bul diagramma sıyaqlı islemeydi, onı súwret, grafika, keste menen qanday kórsetiwdi oylap kóriń. Tekstti prezentaciyalarda paydalanıń, eger maǵlıwmatlardı sáwlelendiriwdiń aldınǵı usılları sizge sóykes kelmese.

Prezentaciya awızsha lekciya tekstin tákirarlamaslıǵı kerek! Tıńlawshılar ózleri oqıydı, keyin siziń qayta bálent dawısta oqıwıńız olardı ǵázeplendiredi yamasa olar sizdi tıńlaydı hám keyin slayddaǵı tap sol tekst penen shalǵıydı. Oqıw tıńlawshılar ushın uyqılap jatatuǵın dári bolıp tabıladı!

Bir slayd - bir pikir / bir súwret. Bir yamasa eki gápti yaki súwretlerdi bir slaydqa qoyıng! Pikirlerińizdi qısqasha túsindiriń!

Prezentaciya (inglisshe presentation sózinen alınǵan ) audiovizual qurallardan paydalanıp kórgezbeli formada maǵlıwmat usınıs forması. Prezentaciya birden-bir derekke ulıwmalasqan

kompyuter animaciyası, grafika, video, muzıka hám dawıstı ózinde sáwlelendiredi. Ádette, prezentaciya maǵlıwmattı qolay qabıllaw ushın syujet, ssenariy hám strukturaǵa iye boladı.

Prezentaciyalar sóz benen túsiniw qıyın bolǵan processlerdi tez, anıq hám túsinikli bolıwı, informaciyanı qabıl etiwde túrli qıylı kórinislerde sáwlelendiriliwi oqıtıwshıǵa sabaqtı shólkemlestiriw hám aktiv bolıwında járdemshi quralı bolıp xızmet etedi.

Kompyuter prezentaciyası - bul kompyuter slaydları (betleri) formasında tayarlanǵan sóylew materialları jıynalatuǵın fayl. Proyektor járdeminde bul slaydlardı keńeytilgen kóriniste ekranǵa túsiriw múmkin.

Slayd prezentaciyasınıń abzallıqları tómendegilerdi óz ishine aladı:

-prezentaciyanıń izbe-izligi. Ózgeretuǵın slaydlar járdeminde tamashagóylerdiń itibarın tartıw ańsat;

-rasmiy qaǵazlardan paydalanıw qábileti. Prezentaciya tek ǵana tamashagóy kóretuǵın hám esitetuǵın maǵlúwmat bolıp qalmay, bálki arator ushın esten shıǵarmaw kerek bolǵan maǵlúwmatqa qanday da bir tús beriw kerekligi;

-multimedia effektleri. Prezentaciya slaydı tek ǵana súwret, bálki animaciya elementleri, audio hám videokliplerden ibarat bolıwı múmkin;

-nusqa kóshiriw. Prezentaciya nusqaları tezlik penen jaratıladı, sol sebepli hár kim prezentaciya materialların óz qolına alıwı múmkin;

-tasıw qábileti. Prezentaciya disketası afishadaǵı rolikke qaraǵanda bir qansha ıqsham bolıp, prezentaciya faylı ańsat elektron pochta arqalı jiberiliwi yamasa Internette járiyalanıwı múmkin.

Microsoft prezentaciyası PowerPoint programmaları, Corel kompaniyasınan Corel hám SterDivision GMBHden StarOffice programmaları dúnyada prezentaciyalardı tayarlaw hám kórsetiwdiń tiykarǵı quralları.

Prezentaciya óz aldına slaydlar seriyasın ańlatadı: eger tekst hám súwretler bir slaydqa tuwrı kelmese, artıqsha bólegi jańa slaydqa ótkerilmeydi, kerisinshe joǵaladı. Prezentaciya slaydlarında maǵlıwmattı tarqatıw paydalanıwshı tárepinen ámelge asırıladı, sonday-aq, ol kóplegen tayar nárselerge iye.

Microsoft -tıń kópshilikke arnalǵan ofis programmaları kompleksi, paydalanıwshılar arasında eń ataqlı, óz prezentaciyasına jeterli dárejede tayarlanıw imkaniyatın beretuǵın MS Power Point prezentaciya programmasın óz ishine aladı. Onıń járdeminde siz hár qıylı prezentaciyalardı jaratıwıńız múmkin: ekranda, slaydlarda hám qaǵazda.

Prezentaciya, bul mánisi jaǵınan sóylewdiń konturı bolıp, onda eń zárúrli nárse kórsetiledi hám sóylewde bir mánis-mazmundı jetkeriwge járdem beredi.

Endi bul tek ǵana seminar hám konferenciyalarda biznes ushın ajıralmaytuǵın qural, bálki bazar hám qatań qarıydarlardıń házirgi talabı bolıp tabıladı. Geypara nárselerdiń abzallıqları

haqqında sóz etiw sonshelli kórgizbeli hám ıqsham, olardı tek prezentaciyada kórsetiw múmkin. Tiykarǵısı, onı durıs jaratıw hám islewdegi jetiskenlik siziń qolıńızda.

Solay etip, prezentaciyalar, ádette, PowerPoint programmalarında, Impress yamasa Acrobat-de usınıs etiledi. Eń ataqlı hám eń ańsat qural, álbette, PowerPoint Microsoft Office ofis kompleksi.

PowerPoint formatı video hám audio fayllardı prezentaciyaǵa birlestiriw, "slayd -shou" dárejesinde baslanǵısh animaciya jaratıw imkaniyatın beredi.

Microsoft Office 2007-niń shıǵarılıwı kópshilikti quwandıradı hám endi kóp paydalanıwshılar PowerPoint 2007-de prezentaciya islewdi ábzal kórip atır. Jjáne bul hayran qalarlıq emes, sebebi pútkilley jańa interfeysten tısqarı basqa múmkinshilikler ashıladı.

Kursor ústine basqanıńızda payda bolatuǵın kórsetpelerde tekǵana ataması, bálki tabdıń múmkinshilikleri haqqında paydalı maǵlıwmatlar bar ekenligi, ásirese, dıqqatqa ılayıq. Tiykarınan, "Tape"ni basqarıw hár qanday dialog aynasındaǵı jarlıqlardı navigatsiyaǵa uqsaydı, bul bolsa PowerPointda islewdi ańsat hám qolay boladı.

Jańa PowerPoint-tıń grafik múmkinshilikleri aldınǵı versiyaǵa qaraǵanda biraz joqarı boladı. Slayd obyektlerine 3 D effektlerdi qollanıw múmkin boladı. Aldınnan sızılǵan diagrammalar, kesteler hám grafikalar kompleksi saldamlı túrde keńeyedi. PowerPoint 2007 barlıq prezentaciyalardıń aldınǵı versiyaların tolıq qollap-quwatlaydı.

Eń zárúrli nárse haqqında

Prezentaciya slaydlardan ibarat. Bir qaǵıydaǵa ámel etiw kerek: bir slayd bir pikir. Prezentaciyalar tezis jáne onıń bir neshe dálilleri bir slaydta berilgeninde isenimli boladı.

Prezentaciyanı islep shıǵıw boyınsha qánigeler slaydta otızdan artıq sóz hám bes dizim elementlerinen paydalanıwdı máslahát beredi. Eger dizim slaydta bolsa, ol parallel túrde atqarılıwı kerek, yaǵnıy hár bir qatar basındaǵı birinshi sóz birdey formada, shrift kólemi keminde 18 pt. bolıwı kerek

Ádette, prezentaciya quramınıń jobası tómendegishe kórinedi:

1.Bas tutul beti. Birinshi slaydta prezentaciya atı, onıń avtorı, avtordıń baylanıs maǵlıwmatları bar.

2.Quramı. Bul jerde prezentaciya jobası, talqılanatuǵın tiykarǵı bólimler yamasa máseleler qoyıladı.

3.Bólimniń atı.

4.Qısqasha maǵlıwmat.

Prezentaciyanı súwretler menen toltırıw kerek, biraq eger grafikalar ámeldegi bolsa, olardı ılajı bolǵanınsha ápiwayılastırıw kerek.

Prezentaciya tek usınıs etilgen materialdıń mánisin sáwlelendiriwi kerek, maǵlıwmatlardıń tiykarǵı bólegi qosımsha hújjetlerde sáwlelendirilgen.

Multimedialı prezentaciya - búgingi kúnde informaciya usınıwdıń birden-bir hám eń zamanagóy forması esaplanadı. Bul tekstli maǵlıwmatlar, súwretler, slaydshou, diktor atqarıwındaǵı dawıs menen bayıtılǵan, videoúzindi hám animaciya, úsh ólshemli grafika formasındaǵı programmalıq támiynat bolıwı múmkin. Prezentaciyanıń maǵlıwmat usınısdıń basqa formalarınan tiykarǵı ayırmashılıǵı, olardıń mazmunı bayıtılǵanlıǵı hám interaktivligi bolıp tabıladı, yaǵnıy belgilengen formada ózgeriwge beyimligi hám paydalanıwshı iskerligine múnásibetin bildiriwi bolıp tabıladı.

Sonı aytıw kerek, insan maǵlıwmattıń kóp bólegin kóriw (~80%) hám esitiw (~15%) organları arqalı qabıl etedi (bul aldınnan anıqlanǵan hám kino hám de televideniede onnan nátiyjeli paydalanıladı). Multimedialı texnologiyalar bul zárúrli sezim organlarınıń bir waqıtta islewine járdem beredi. Dinamikalıq vizual izbe-izlik (slayd shou, animaciya, video) ti dawıslı tárizde kórsetiw arqalı insanlardıń itibarın kóbirek tartamız. Sonnan kelip shıǵıp, multimedialı texnologiyalar informaciyanı maksimal nátiyjeli tárizde usınıwǵa múmkinshilik beredi. Multimedialı prezentaciya maǵlıwmattı tuwrıdan tuwrı qabıl etiwdi támiyinleydi. Paydalanıwshı usınıp atırǵan barlıq maǵlıwmatlardı kóredi hám ózin qızıqtırǵan bólimlerinen paydalana aladı. Maǵlıwmattı qabıl etiw úlken miynet hám waqıt talap etpeydi. Maǵlıwmat tarqatıwdıń basqa formalarınan ayrıqsha túrde multimedialı prezentaciya bir neshe on mińlaǵan bet tekst, mińlaǵan súwret hám súwretler, bir neshe saatqa shózılatuǵın audio hám video jazıwlar, animaciya hám úsh ólshemli grafikalardı óz ishine alǵan bolıwına qaramay, kóbeytiw ǵárejetleriniń kemligin hám saqlaw múddetiniń uzaqlıǵın támiyinleydi.

Prezentaciya túrleri:

Sızıqlı prezentaciya - quramalı grafika, videojazıw, dawıs penen birge navigatsiya sistemasına iye bolmaǵan dinamikalıq rolik. Sızıqlı prezentaciyalar baǵdarlanıwına kóre shártli túrde tómendegi sırtqı kórinislerge bólinedi:

stend formasındaǵı multimedia prezentaciyası;

elektron bayanat yamasa birgeliktegi prezentaciya;

sales-prezentaciya;

promo-rolik;

intro-rolik;

ekran qorǵaw taxtaları (ScreenSavers).

Interaktiv prezentaciya - ierarxik principler boyınsha strukturaǵa keltirilgen hám arnawlı paydalanıwshı interfeysi arqalı basqarılatuǵın multimedialı komponentler kompleksi. Paydalanıw maqsetinen kelip shıǵıp, interaktiv prezentaciyalar shártli túrde tómendegi túrlerge bólinedi:

korporativ multimedialı prezentaciya;

multimedialı katalog;

ónim prezentaciyası;

úyretiwshi yamasa test programması;

erkin paydalanıwǵa ruxsat berilgen kompyuterler ushın multimedia qabıǵı;

elektron baspa yamasa multimedalı kitap.

Informaciya usınıwdıń eń nátiyjeli qurallarınan biri prezentaciyalardı kompyuterlerde islep shıǵıw eń kóp tarqalǵan. Sabaqlardı shólkemlestiriw, kórgezbeli, nátiyjeli bolıwda prezentaciyalardan paydalanbastán erisiw qıyın. Prezentaciyanıń nátiyjeli bolıwı tek ǵana aldıńǵı ideyalarıńızǵa, bálki prezentaciyanıń kórinisine de baylanıslı boladı. Tıńlawshılar menen vizual baylanıs ornatıwda prezentaciyanıń sırtqı kórinisi zárúrli áhmiyetke iye boladı.

Sabaq procesinde prezentaciyalar kórgezbeli qollanba retinde paydalanıladı. Prezentaciyaǵa qoyılǵan tiykarǵı talaplardı kórip shıǵamız.

Multimediyali prezentaciya mazmunına qoyılǵan talaplar:

-prezentaciya mazmunı sabaqtıń maqseti hám wazıypalarına sáykes keliwi;

-qabıl etilgen orfografiya, irkilis belgileri, qısqartıw hám tekstti kirgiziw qaǵıydalarına ámel etiw;

-maǵlıwmatlardı usınıs etıwde anıq hám isenimli faktlerge tiykarlanǵan bolıwı hám bul boyınsha qátelerge jol qoymaw;

-slaydtaǵı tekstti qısqa hám anıq bolıwı;

-slaydtaǵı hár bir tekstli maǵlıwmat bólegi mazmunı logikalıq jaqtan pitken bolıwı;

-bayannıń qısqalıǵı hám tekst maǵlıwmatınıń joqarılıǵı;

-maǵlıwmattıń slaydta jaylasıwı (maǵlıwmatlardıń gorizatal jaylasıwı áhmiyetli bolıp tabıladı, maǵlıwmatlardıń zárúrli bólegi slaydtıń orta bóleginde jaylasıwı zárúrli; eger slaydta súwret bolsa ol jaǵdayda tekst onıń tómengi bóleginde jaylasıwı maqul boladı, tekst shetlerin tegislew zárúr) maǵlıwmat tartımlı hám ózgeshe bolıwı oqıwshı itibarın tartadı.

Prezentaciyanıń kórinisi hám dawıs effektlerine qoyılǵan talaplar:

súwretlerdiń optimal kórinislerin tańlaw;

prezentaciya mazmunına súwretlerdiń sáykes keliwi;

súwretlerdiń oqıwshılar jasına sáykes keliwi;

súwrettiń sapalı bolıwı (slayd fonına salıstırǵanda súwrettiń jaqtılıǵı; súwretlerdegi kereksiz elementlerdiń bolmawı; súwrettiń jaqtı hám uyqas bolıwı; fayllar formatınıń birdey bolıwı) dawıstıń bir qatar sıpatları (muzıkanıń sapalı bolıwı, sırtqı shawqımlardıń bolmawı);

qollanılıp atırǵan grafik obyekleriniń tıyanaqlı hám maqsetke muwapıq bolıwı;

Tekstke qoyılǵan talaplar:

-prezentaciya slaydındaǵı fonǵa salıstırǵanda teksttiń oqıw múmkinshiliginiń joqarı bolıwı (teksttiń fonda anıq kórinishi, tekst hám fonnıń bir-birinen parıq etetuǵın reńde bolıwı);

-háriplerdiń ólshemi oqıwshı jas ózgesheliklerin esapqa alǵan halda bolıwı 24 punktten kem bolmawı kerek;

tekst shriftlerin oqılıwı ańsat etip qollanıw hám 3 túrli Shrift variantınan kóp bolmawı kerek;

Qatar uzınlıǵı 36 belgiden aspawı;

Tekstlerdiń astın sızıw jaǵdayı tek gipershaqırıwlarda bolıwı.

Dizayndagi talaplar:

Prezentaciyalar ushın birden-bir dezayndı qollanıw;

Prezentaciyanıń bezew usılı (grafik, dawıs, animasiya) prezentaciya mazmunına uyqas bolıwı.

slayd fonın bezewde psixologiyalıq tárepten dásturiy hám qolay bolıwın támiyinlew;

slayd fonı arqada jaylasqan bolıwı kerek: slaydta jaylasqan maǵlıwmattı ajıratıp, ayqın hám bólek kórsetiwi, onı tosıp qoymawı zárúr;

bir slaydta úshewden artıq reńlerden paydalanbaw (birinshisi fon ushın, ekinshisi tema ushın, úshinshisi tekst ushın) tańlanıp atırǵan shablonlardıń temaǵa sáykes keliwi (geyde bolsa neytral bolıw múmkin);

animasion effektlerden maqsetli paydalanıw. Prezentaciyalar sóz benen túsindiriw qıyın bolǵan processlerdiń tez, anıq hám túsinikli bolıwı, informaciyanı qabıl etiwde túrli kórinislerde sáwleleniwi oqıtıwshıǵa sabaqtı shólkemlestiriw hám aktiv bolıwında járdemshi quralı boladı.

PowerPoint

PowerPoint prezentaciyası grafiklı programmalar taypasına kiredi. Bunday programmalar ózinde tekstler, súwretler, sxemalar, grafiklar, animacion effektler, dawıs, videoklipler hám taǵı basqalardan ibarat slaydlar payda etiw imkaniyatın beredi.

Slaydlar izbe-izliginen islengen prezentaciyanı kompyuter ekranında, videomonitorlar hám úlken ekranlarda kórsetiw múmkin. Prezentaciya jaratıw - bul slaydlar izbe-izligin islew hám bezew bolıp tabıladı. Tómendegi súwrette siz POWERPOINT programmasınıń ekranı hám onıń tiykarǵı elementlerin kórip turıpsız.

Prezi programmasında jańa prezentaciya jaratıw

Flesh prezentaciyalardıń zamanagóy qurallarından biri bul Prezi programması bolıp tabıladı. Prezi programmasınıń ayrıqshalıǵı sonnan ibarat, bul programmada prezentaciyalar izbe-iz kórsetiledi.

Power Point penen Prezi programmaları arasındaǵı eń úlken parıq sonda, Prezi tiykarınan liniyalı formatqa reń beredi. Prezi ideya, pikir hám jobalar tarmaǵın qurıw ushın isletiledi.

Prezi Windows operacion sistemasında islew ushın mólsherlengen programma. Prezi quramalı prezentaciya jaratıwda Adobe Flashdıń aqırǵı versiyalarınan paydalanadı. Prezi programmasınıń ush forması ámelde:

• Prezi public

Prezi enjoy

Prezi pro.

Prezi public barlıq paydalanıwshılar ushın biypul bolsa, Prezi prova Prezi enjoy bolsa málim bir tólewlerdi talap etedi.

Canvas (“bekkem hám turpayı material” mánisin ańlatadı) prezentaciya tayarlaw ushın maydan. Prezi ZUI texnologiyasınan paydalanǵanlıǵı sebepli hár qanday berilgen canvas, yaǵnıy maydan kórinip turǵan aymaǵına salıstırǵanda úlkenlew boladı. ZUI texnologiyası paydalanıwshılarǵa maydan boylap erkin háreketleniw hám maǵlıwmat qosıw múmkinshiliklerin beredi.

Prezi programması kompyuter sıyaqlı planshet, mobil telefonlarda da isleydi. Programmanı ańsat hám qolay formada úyreniw múmkin. Zoom járdeminde Prezi prezentaciyası slaydpa slayd kóshpeydi, bálki jańa jayǵa izbe-iz keletuǵın koridor (Pathwaypoint) dan paydalanıp jaqınlastırıladı.

Prezi - onlayn shıraylı prezentaciyalar jaratılıwına arnalǵan qosımshalar. Bunda sızıqlı bolmaǵan prezentaciyalar tayarlanadı, qálegen bir fragmentti úlkeytiw hám kishireytiw múmkin. Prezi programması Zui Labs kompaniyası tárepinen islep shıǵılǵan, 2008-jıl 15-dekabrde servis jumısqa túsirilgen. Programmada islewden aldın tayın prezentaciyalardıń úlgisin kórip shıǵıw múmkin. //prezi. com saytında dizimnen ótiw ápiwayı bolıp, dáslep programma versiyası saylanadı, keyin dizim forması toldırıladı. Formanı toltırıwda elektron mánzildi kirgiziw talap etiledi.

Jańa prezentaciyanı jaratıw ushın New Prezi saylanadı. Sonnan keyin bir neshe shablonlardan ibarat jańa ayna payda boladı. Taza bette jumıs baslaw ushın Start blank prezi variantı saylanadı.

1.Internet haqqında maǵlıwmat

Internet - bul dúnyanı óz ishine alatuǵın global kompyuter tarmaǵı. Búgingi kúnde Internet 150 den artıq mámleketlerde 15 millionǵa jaqın abonentke iye. Aylıq tarmaq kólemi 7-10 payızǵa asadı. Internet dúnyanıń barlıq jerine tiyisli hár qıylı informaciya tarmaqların basqası menen jalǵawdı támiyinleytuǵın yadro bolıp xızmet etedi.

Házirgi waqıtta Internetten tómen tezliktegi telefon liniyalarınan baslap joqarı tezliktegi cifrlı jasalma joldas kanallarına shekem derlik barlıq belgili baylanıs liniyalari paydalanılıp atır. Negizi, Internet hár qıylı baylanıs liniyaları menen baylanısqan hár qıylı kompaniya hám kárxanalarǵa tiyisli kóplegen jergilikli hám global tarmaqlardan ibarat. Internet xızmetleriniń bir neshshe túrleri bar.

Internet tili - bul Internet baylanısı funkciyasın ámelge asıratuǵın simvollıq sistema.

Internet baylanısı - bul kompyuterler dáldalshılıǵı menen bir neshe adamlardıń baylanısı, sol sebepli sáwbetleslerdiń kórinbesligi, jiberilgen elektron xabarlardıń jazba forması, operativ baylanıs múmkinshilikleri hám basqalar menen ajıralıp turadı.

Jaqında ámelde bolmaǵan tillerdi realizaciya etiw tarawı sıpatında Internet xalıq arasında keń tarqalıp ketkenligi sebepli, baylanıstıń jańa usılları, adamlardıń sóylew iskerliginiń stereotipleri, til birlikleri iskerliginiń jańa formaları payda boldı.

Sońǵı on jıllıqta Internet baylanısı zamanagóy jámiyette oǵada rawajlanǵanlıqtan, adamlardıń tolıq belsendiligin oyda sawlelendiriwdiń ılajı joq. Bul til biliminiǹ global Internette islewine bir qansha tiykarlar bar ekenligin aǹlatadı. Tilshi alımlar virtual álemniń tálim tiline tásiri hám Internet mákanınıń ayrıqsha qásiyetlerinen kelip shıqqan lingvistik hádiyselerdi izertleydi.

Internet tili slang forması sıpatında tilge alınadı. Slang - bul hár qıylı adamlar toparları (sociallıq, professional, jas hám basqalar) tárepinen isletiletuǵın jańa sózler yamasa ámeldegi bolǵan basqa mánislerge iye bolǵan jıynaqlar.

Slanglar standart tildiń hámme tarepinen tan alınǵan normaların buzadı, biraq bul slang isletetuǵın adamnıń bilim dárejesi tómenligin aǹlatpaydı. Slangdan paydalanıw tek adamnıń belgili bir toparǵa tiyisli ekenligin aytıp ótedi.

Kompyuter slangları bul tórt sóz toparınıń sintezi bolıp tabıladı:

1)professionalizmler - dástúrshiler hám dástúrlestiriw, kompyuter texnologiyaları menen shuǵıllanatuǵın basqa kategoriyadaǵı qánigeler tárepinen isletiletuǵın terminler;

2)vulgarizmler - Internette olar kóbinese tegis emes sózler hám sóz dizbekleri, atap aytqanda, qopal sózlerdi isletip, sóz dizbeklerinen paydalanadı;

3)jargonlar - shet el (birinshi náwbette ingliz tilinde) sózlerinen paydalanǵan halda (kompyuter tilinde) júdá kóp bolǵan sociallıq sóylesimler;

4)slangizmler – qısqarǵan sózler, qısqartpalar, belgiler, súwretler hám basqalar, sonıń menen birge, kompyuterler dúnyasınıń haqıyqatlıqların izolyaciya etiw menen xarakterlenǵen sózler hám sóz dizbekleri.

2.Reklama túrleri

Reklama - bul qarıydarlardı eskertiw, tovarlar hám xızmetlerge talaptı jaratıw maqsetindegi hár qıylı xızmet túrleri tuwralı maǵlıwmat. "Reklama" termini latın tilindegi "reklamare" sózinen kelip shıqqan ("bálent dawısta baqırıw" yamasa "xabar beriw"). Izertlewshiler reklamanıǹ tómendegi qásiyetlerin ajıratıp kórsetedi:

1) ekonomikalıq funkciyası: sheber reklama tovarlardı satıwdı xoshametleydi hám payda ósiwine járdem beredi;

2) informaciyalıq funkciyası: qarıydarlardı tovarlar hám xızmetler tuwralı xabardar etiw;

3)kommunikativ funkciyası: reklama maǵlıwmat beredi hám óndiriwshilerdiń imidjini jaratadı;

4)estetikalıq funkciyası: izertlewshiler reklama hám kórkem-óner ortasındaǵı tıǵız baylanıstı ashıp beredi, geyde reklama ózi kórkem-óner túrlerinen biri esaplanadı.

Zamanagóy bazar sharayatında qandayda bir sawda kárxanası óz iskerligin ol yamasa bul formada reklamasız tabıslı alıp bara almaydı. Biraq reklama tekstleri jańa ásirde oylap tabılmaǵan. Olardıń kelip shıǵıwı dáslepki áyyemgi dáwirlerge barıp taqaladı. Áyyemgi dáwirlerde reklama iskerligi aktiv rawajlanǵan. Eń áyyemgi sawdagerler tuwrıdan-tuwrı awızsha baylanıs arqalı qarıydarlar menen múnásibetlerdi ornattı. Sawda orınları satıwshılardıń bálent hám tákirarlanatuǵın qıshqırıwları menen daǵaza etildi.

Áyyemgi Rimde reklama ushın arnawlı diywallaralbumslar tiklengen. Bul diywallarǵa túrli xabarlar kómir menen jazılǵan. Arnawlı reklama uchun diywallardan basqa diywallarda da reklamalar tolıp ketken soǹ Rim húkimeti qarar shıǵarıwǵa májbúr boladı. Qararda: “Diywallarǵa jazıw qadaǵan etiledi. Kimde-kim jazsa, oǵan ǵam-qayǵı, áwmetsizlik bolsın”, - delingen.

XV ásirde háreketleniwshi baspa háriplerdiǹ oylap tabılıwı reklamanıǹ jáne de rawajlanıwına sebep boldı. 1450-jılda Guttenberg Evropada pechatlı (baspa) qaǵazlardı islep shıǵara basladı. Guttenberg jaǹalıǵın qabıl etken Angliyalı Uilyam Kokoston 1473-jılı birinchi reklamasın pechatlı baspa qaǵazda shıǵaradı. Bul pechatlanǵan qaǵazlarda diniy kitaplar xalıqqa tarqatılǵan edi.

Bunnan bir ásir aldınraq Atlantanıǹ Jorjiya shtatında Farmatsevt Jon Pemberton ónim jaratadı. Ol 1886-jılı qandayda bir ósimlik hám ǵozanıǹ mazasın beriwshi, qızǵısh reǹli, jaǵımlı dámli sirop jaratadı. Usı jılı 1-mayda Pembertonnıǹ eleksiri hár stakanı bes centden satıladı. Bunıǹ izi tabıslı bolıp, 29-mayda Atlantanıǹ “Djornl” gazetasında usı ishimlik úlken betlerde reklamaǵa shıǵadı. Qala xalqı bul ishimlikke úyrenedi. Bul házirgi daǹqı ketken “Coca-cola” edi. Áhmiyetlisi sonda, sol waqıtları da, házir de usı ishimlik reklaması tekstinde tómendegi sózler ushıraydı:

Sıpatlı ishimlik;

Alkogolsız, dámli hám ataqlı ishimlikler mámleketi;

Shóllew waqıt taǹlamaydı;

Amerika turmıs táriziniǹ ulıwmalıq tımsalı;

Jaz dawamındaǵı ájayıbat.

Reklamanıǹ barlıq túrleriniǹ ishinde házirgi waqıtta Internet reklama adamlarǵa eń úlken tásir kórsetedi. Siz gazetadaǵı reklamalardı oqıp shıǵıwıńız yamasa ápiwayı kóshe daǵazaların basıp ótiwińiz múmkin. Biz hámmemiz kúnine bir neshe saat Internette bolamız. Jańalıqlar, kewilli ilajlar, kórkem filmler menen bir qatarda túrli túrdegi reklamalardı kóremiz. Bunday reklama aǵımı insanǵa tásir etpewi múmkin emes. Reklama sanasız túrde insannıń qálewtileklerin hám júris-turısların basqaradı, kóbinese reklama etiletuǵın tovarlardı anıq eslep qalamız hám belgili bir ónimdi satıp alıw tuwralı soraw tuwılsa, kóbinese biz Internette reklama etetuǵın zatlardı satıp alamız.

3.Internet reklamaları

Internettegi reklama basqa reklama túrleri menen birdey boladı. Internet reklama bul maqsetke baǵdarlanǵan baylanıstıǹ bahası hám akciya dawamında tezlik penen aralasıw imkaniyatı bar reklama túri, biraq televidenie hám radioesittiriw sıyaqlı ǵalaba xabar quralları ushın bul múmkin emes. Usınday sebeplerge kóre Internet reklama xalıq arasına tezlik penen tarqalmaqta.

Reklama beriwshiler ushın Internet reklama abzallıqları arasında tómendegiler bar: 1.Maqsetli (dıqqat penen taǹlanǵan) auditoriya ushın reklama kompaniyasın ótkeriw

qábileti, bul dástúriy reklama ǵalaba xabar quralları arqalı kóbinshe múmkin emes.

2.Reklama kompaniyasınıǹ nátiyjeliligin baqlap barıw qábileti (máselen, siziǹ reklamaǹızdı kórgen tamashagóydi, buǵan qanday juwap bergenligin hám kompaniyanıǹ qaytıwın bahalawıǹız múmkin) hám olardıǹ jobaların tezlik penen ózgertiw.

3.Reklama kompaniyası ushın jeterli dárejede tómen ǵárejetler (bir qarıydarǵa, Internet reklama bahası dástúriy reklama túrlerine qaraǵanda 5-10 ese tómen).

4.Reklama menen tuwrıdan-tuwrı sawda etiw imkaniyatın birlestiriw.

5.Jáhán bazarına shıǵaman degenshe sawda bazarlarınıǹ sezilerli dárejede keǹeyiwi.

6.Real waqıt rejiminde reklama maǵlıwmatların tezlik penen jaǹalaw.

Reklamanıń tiykarǵı wazıypası - adamdı arnawlı bir háreketti ámelge asırıwǵa úndew. Usı maqsetler ushın reklama biznesinde kóplegen fokuslar ámelde hám til olarda qural sıpatında zárúrli rol oynaydı.

Internet reklama, basqa hár qanday reklama sıyaqlı kompaniyanı bazarda, onıń óniminde (xızmetinde) kórsetiwi hám satıwdı kóbeytiwge baǵdarlanǵan bolıwı kerek. Internettegi reklama ortasındaǵı tiykarǵı parıq onı qollawdıń ayrıqsha tarawı - global Internet mákanı bolıp tabıladı. Búgingi kúnde Internet reklama global tarmaq jetiskenliginiǹ zárúrli atributı bolıp tabıladı.

Online reklama. Bul ónimiǹiz yaki saytıǹız Google, Yandex, Mail.ru hám basqa qıdırıw sistemaları, social tarmaqlar, mobil-qosımsha, xalıq aralıq internet-sawda maydanlarında maqsetli túrde auditoriyaǵa kórsetiliwi hám qarıydardı ózine tartıwı. Online reklama - bul satılatuǵın ónimniǹ ájayıp reklama arqalı hámmeniǹ tilinde dástan bolıwı.

Online reklama endi rawajlanıp kiyatırǵan marketing-strategiyanıǹ túrlerinen biri. “Internet World Stats” agentliginiǹ izertlewlerine qaraǵanda Ózbekstanda búgingi kúnde 10 millionnan artıq internet-paydalanıwshılar bolıp, olar sanı jılına 10-12 payızǵa asıp barmaqta. Mámleketimizdiǹ barlıq aymaqlarında úyden turıp kompaniyalar yaki ónimler haqqında maǵlıwmatqa iye bolıwdı qálewshiler sanı kún sayın kóbeyip barıwı internet-reklama qanshelli nátiyje beriwinen dárek beredi.

Offline reklama. Hár qanday kompaniya ushın reklama túri hám waqtına qaramastan, aqırında kúndelikli hám isenimli qarıydarlarǵa iye bolıw, qarıydarlar isenimine erisip hám qarıydarlar sanın kóbeytiwge qaratılǵan. Bul maqsette radio, televidenie, jámáát transportında reklamalar tarqatılıp barıladı. Bunday reklamalar Offline reklamaǵa mısal bola aladı.

Offline reklamada daǵaza avtorı menen reklama arasında baylanıs bolmaydı. Yaǵnıy qansha adam reklamanı kórgeni, qansha adam televizor arqalı yaki jurnal arqalı reklamanı kórip, onı satıp alıw processleri qanday nátiyje berip atırǵanı haqqında ulıwmalıq maǵlıwmatqa iye bola almaydı. Bunda bir neshshe telefon nomerinen paydalanılsa da yaǵnıy qoǹırawlar sanı boyınsha bir neshshe nomerden paydalanılıp maqsetke derlik erisse boladı, biraq jaqsı hám jaman táreplerin salıstırıw imkanı qıyınlasadı hám waqıttı aladı.

Soraw hám tapsırmalar:

1.Internet xızmetleriniń túrleri tuwralı maǵlıwmat jıynaǹ.

2.Internet saytları ushı qánigeligiǹiz tuwralı tekst jaratıǹ hám teksttiǹ til ózgesheliklerin úyreniǹ.

3.Reklama hám onıǹ túrleri tuwralı aytıp beriǹ.

4.Hár qıylı mazmundaǵı reklama tekstlerin jaratıǹ.

5.Internet reklama túrlerin hám abzallıqların úyreniǹ.

Paydalanılǵan ádebiyatlar dizimi

1. Громов Ю.Ю. ва бошқ. Информационные технологии. Издательство: ФГБОУ ВПО “ТГТУ”. Тамбов. 2015 г.

Соседние файлы в предмете Академическое письмо