 
        
        ВМ 1 семетр / Лекции / Лекция 2
.pdf 
1
Лекция 2
БЕСКОНЕЧНО МАЛЫЕ И БЕСКОНЕЧНО БОЛЬШИЕ ФУНКЦИИ АРИФМЕТИЧЕСКИЕ СВОЙСТВА ПРЕДЕЛОВ
1. Бесконечно малые и бесконечно большие функции
0
Определение 1. Функция (x) , определенная в O(x0 ) , называется
бесконечно малой при x x0 , если lim (x) 0 .
x x0
Сокращенная запись:
0
lim (x) 0 0 >0 : x (x0 ) (x) . (1)
x x0
Примеры бесконечно малых функций:
1. (x) x , при x 0,
| т.е. lim x 0; | 
 | 
 | 
| x 0 | 
 | 
 | 
| 2. (x) x2 1, | при x 1 и | x 1, | 
| т.е. | lim x2 | 1 0 , | lim x2 1 0; | ||||||||
| 
 | x 1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x 1 | 
 | 
 | |
| 3. (x) | 
 | 1 | , | 
 | при x , | 
 | 
 | ||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||
| 
 | 
 | 
 | x | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| 
 | 
 | 1 | 
 | 0 , | 1 | 
 | 0. | ||||
| т.е. | lim | 
 | 
 | 
 | lim | 
 | 
 | ||||
| 
 | 
 | ||||||||||
| 
 | x x | 
 | 
 | x x | 
 | 
 | |||||
0
Определение 2. Функция (x) , определенная в O(x0 ) , называется
бесконечно большой при x x0 , если lim (x) .
x x0
Сокращенная запись:
0
lim (x) 0 >0 : x (x0 ) (x) . (2)
x x0
Примеры бесконечно больших функций:
 
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2 | 
| 1. (x) x , | 
 | 
 | при x , | 
 | 
 | |||||||
| т.е. lim | 
 | x | ; | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||
| x | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| 2. (x) | 
 | 
 | 1 | , | 
 | при x 0, | 
 | 
 | ||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||
| 
 | 
 | 
 | x | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| т.е. lim | 1 | 
 | 
 | , lim | 1 | 
 | ; | |||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||
| 
 | 
 | 
 | ||||||||||
| x 0 | x | 
 | 
 | x 0 | x | 
 | 
 | |||||
| 3. (x) | 
 | 1 | 
 | , | при x 0, | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| 
 | 
 | x2 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
т.е. lim 1 .2
x 0 x
Теорема 1. (о связи бесконечно малой и бесконечно большой функции)
| 
 | 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| Если функция (x) , определенная в O(x0 ) , называется бесконечно малой | |||||||
| 0 | 
 | 
 | 
 | 1 | 
 | ||
| при x x0 и x (x) (x) | 0 , то функция | (x) | 
 | 
 | является | ||
| (x) | |||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| бесконечно большой при x x0 . | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| Доказательство: | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| По определению бесконечно малой имеем: | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| 
 | 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| lim (x) 0 0 >0 : x (x0 ) | (x) | 
 | . | (3) | |||
| x x0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
Тогда
Пусть
| 0 >0 : x (x ) | 1 | 
 | 1 , | т.к. x (x) (x) 0 . | ||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 0 | ||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 0 | 
 | 
 | (x) | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| (x) | 
 | = | 
 | 1 | 
 | ; | 
 | = | 1 | . Тогда | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||
| 
 | 
 | (x) | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
| 
 | 0 | x | 
 | lim x . | 
 | |
| 1 0 | >0 : x (x0 ) | 1 | (4) | |||
| 
 | 
 | 
 | 
 | x x0 | 
 | 
 | 
| Таким образом, | x - бесконечно большая функция при | x x0 . | 
 | |||
 
3
2. Свойства бесконечно малых функций
Свойство 1. (сумма и разность бесконечно малых)
| 
 | 
 | 0 | 
 | 
| Пусть функции | 1 (x) и 2 (x) , определенные в O(x0 ) , являются | ||
| бесконечно малыми при x x0 , тогда функции | 1 (x) 1 x | 2 x и | |
| 2 (x) 1 x 2 x | - бесконечно малые при | x x0 . | 
 | 
Доказательство:
По определению бесконечно малых имеем:
| lim 1 (x) 0 0 | 1 >0 : x 01 (x0 ) | 
 | 1 (x) | 
 | 
 | 
 | , | (5) | |||||
| 
 | 
 | ||||||||||||
| x x0 | 
 | 2 >0 : x 02 (x0 ) | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| lim 2 (x) 0 0 | 
 | 
 | 2 (x) | 
 | , | (6) | |||||||
| 
 | 
 | 
 | |||||||||||
| x x0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| Пусть min 1, 2 , | тогда | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| lim 1 (x) 0 | lim 2 (x) 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| x x0 | x x0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | (7) | 
| 
 | 
 | 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| 0 >0 : x (x0 ) | 1 (x) | 
 | 2 (x) | . | 
 | ||||||||
Складывая отдельно левые и правые части неравенств, получим:
lim 1 (x) 0
x x0
0 >0
lim 2 (x) 0
x x0
0 (8)
: x (x0 ) 1 (x) 2 (x) 2 .
| Так как для тех же условий можно записать: | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 1 (x) 2 (x) | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 1 (x) | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2 (x) | 
 | 
 | 
 | 2 , | (9) | |||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 1 (x) 2 (x) | 
 | 
 | 
 | 1 (x) | 
 | 
 | 
 | 2 (x) | 
 | 
 | 2 . | (10) | |||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||||
| То из (9) следует, что | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 1 x | 
 | 
 | 
 | 1 (x) 2 (x) | 
 | 2 , | 
 | (11) | ||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 
| 4 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||
| 
 | 2 x | 
 | 
 | 
 | 1 (x) 2 (x) | 
 | 2 . | (12) | |
| 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||
| Из (8), (11) и (12) следует, что функции | 1 (x) 1 x 2 x | и | |||||||
| 2 (x) 1 x 2 x - бесконечно малые при | x x0 . | 
 | |||||||
Свойство 2. (произведение бесконечно малой на ограниченную функцию)
0
Пусть функция (x) , определенная в O(x0 ) , является бесконечно
0
малой при x x0 , а функция f (x) - функция, ограниченная в O(x0 ) , тогда функция (x) x f (x) - бесконечно малая при x x0 .
Доказательство:
По определению бесконечно малых имеем:
0
lim (x) 0 0 >0 : x (x0 ) (x) . (13)
x x0
По определению ограниченной функции для той же окрестности имеем:
| 
 | 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||
| f (x) | ограничена в (x0 ) M >0 : | x (x0 ) | 
 | f (x) | M . | (14) | |||||||||||||||||||
| Пусть | 1 M . Данное число может быть сколь угодно малым, т.к. | - | |||||||||||||||||||||||
| любое сколь угодно малое число, а M const . Тогда, | перемножив левые и | ||||||||||||||||||||||||
| правые части неравенств в (13) и (14) для тех же условий получим: | 
 | ||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | (x) | 
 | 
 | 
 | f (x) | 
 | 
 | 
 | 
 | f (x) (x) | 
 | M , | (15) | |||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | x | 
 | = | 
 | f (x) (x) | 
 | 1 . | (16) | |||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||
| Из (13), (14) и (16) следует, что | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| 
 | 1 0 >0 : x (x0 ) | 
 | (x) | 1 . | (17) | ||||||||||||||||||||
| Выражение (17) является определением функции | (x) x f (x) в | ||||||||||||||||||||||||
| качестве бесконечно малой при x x0 . | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||
5
Следствие из свойства 2. Произведение двух бесконечно малых функции при x x0 также бесконечно малая функция при x x0 (так как любая
бесконечно малая функция – ограничена в некоторой окрестности точки x0 ).
3. Теорема об асимптотическом разложении функции, имеющей конечный предел
Теорема 2. Для того, чтобы существовал предел lim f (x) a const
x x0
| необходимо и достаточно, чтобы в некоторой окрестности точки x0 | функцию | 
| f (x) можно было представить в виде | 
 | 
| f (x) a (x) , | (18) | 
0
где функция (x) , определенная в O(x0 ) , является бесконечно малой при x x0 .
| Доказательство (необходимости) | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| Пусть lim f (x) a const . Тогда | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| x x0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| 0 >0 : x (x0 ) | f (x) a | . | (19) | |
| Если ввести обозначение, что | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| f (x) a (x), | 
 | 
 | (20) | |
| тогда | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| 0 >0 : x (x0 ) | (x) | . | (21) | |
Выражение (21) определяет функцию (x) f (x) a в качестве бесконечно малой при x x0 . Также из (20) следует, что f (x) a (x) .
Доказательство (достаточности)
0
Пусть f (x) a (x) , где функция (x) , определенная в O(x0 ) , является бесконечно малой при x x0 . Тогда
 
6
| 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| 0 >0 : x (x0 ) | (x) | . | (22) | ||
| Но f (x) a (x) . | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| Тогда | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| 0 >0 : x (x0 ) | f (x) a | 
 | . | (23) | |
Выражение (23) равносильно выражению lim f (x) a const .
x x0
4.Арифметические свойства пределов
| 
 | Пусть функции f (x) | и g(x) | определены в некоторой окрестности | |||||||||||
| точки | x0 , за исключением | может | быть | самой | точки x0 . Тогда, | если | ||||||||
| существуют | 
 | конечные | 
 | пределы: | lim | f( x) a const | и | |||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x x0 | 
 | 
 | 
| lim g (x) b const , то справедливы следующие свойства: | 
 | |||||||||||||
| x x0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| 1. | lim c c const . | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||
| 
 | x x0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| 2. | lim cf (x) c lim f (x) ca, | c const . | 
 | 
 | ||||||||||
| 
 | x x0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x x0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| 3. | lim | f (x) g(x) lim f (x) lim g(x) a b . | 
 | |||||||||||
| 
 | x x0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x x0 | 
 | 
 | 
 | x x0 | 
 | 
 | 
 | 
| 4. | lim | f (x)g(x) lim f (x) lim g(x) ab . | 
 | 
 | ||||||||||
| 
 | x x0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x x0 | 
 | x x0 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| 
 | 
 | 
 | f (x) | 
 | 
 | lim f (x) | 
 | a | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| 5. | lim | 
 | 
 | x x0 | 
 | , | b 0. | 
 | 
 | 
 | ||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||
| 
 | 
 | lim g(x) | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||
| 
 | x x0 | 
 | g(x) | 
 | 
 | 
 | b | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x x0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
Доказательство (свойства 1)
0
lim c c const 0 0 : x x0 c c . (24)
x x0
Выражение (24) выполняется для любого сколь угодно малого .
7
| Доказательство (свойства 2) | 
 | 
 | |
| Так как lim f (x) a, | a const , то по теореме об асимптотическом | ||
| x x0 | 
 | 
 | 
 | 
| разложении функции (см. необходимость): | f (x) a (x), | где | |
| lim (x) 0. Тогда | 
 | 
 | 
 | 
| x x0 | 
 | 
 | 
 | 
| сf (x) сa с (x) сa (x), | с const , | (25) | |
где lim (x ) 0.
x x0
Из правой части выражения (25) по теореме об асимптотическом разложении функции (см. достаточность) следует, что
| lim сf (x) сa, | с const . | (26) | |
| x x0 | 
 | 
 | 
 | 
| Доказательство (свойства 3) | 
 | 
 | |
| Так как lim f (x) a, | a const и | lim g(x) b, | b const , то по | 
| x x0 | 
 | x x0 | 
 | 
теореме об асимптотическом разложении функции (см. необходимость):
| f (x) a (x), | где lim (x) 0 , | g(x) b (x) , | где lim (x) 0 . | 
| 
 | x x0 | 
 | x x0 | 
Тогда
| a (x) b (x) a b (x) , | (27) | 
где lim (x ) 0.
x x0
Из правой части выражения (27) по теореме об асимптотическом разложении функции (см. достаточность) следует, что
| lim f (x) g(x) a b. | (28) | ||
| x x0 | 
 | 
 | 
 | 
| Доказательство (свойства 4) | 
 | 
 | |
| Так как lim f (x) a, | a const | и lim g(x) b, | b const , то по | 
| x x0 | 
 | x x0 | 
 | 
теореме об асимптотическом разложении функции (см. необходимость):
| f (x) a (x), | где lim (x) 0 , | g(x) b (x) , | где lim (x) 0 . | |
| 
 | x x0 | 
 | x x0 | 
 | 
| Тогда | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| a (x) b (x) ab a (x) b (x) (x) (x) , | (29) | |||
| ab a (x) b (x) (x) (x) ab 1(x) 2 (x) 3 (x) , | (30) | |||
| 
 | ab 1 (x) 2 (x) 3 (x) ab (x) , | 
 | (31) | |
8
где lim (x ) 0.
x x0
Из правой части выражения (31) по теореме об асимптотическом разложении функции (см. достаточность) следует, что
| 
 | 
 | 
 | lim f (x)g(x) ab. | 
 | 
 | (32) | ||||
| 
 | 
 | 
 | x x0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| Замечание | 1. Если | в | свойствах (2-4) | lim f (x) , | а | |||||
| lim g(x) b, b - const , | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x x0 | 
 | 
 | ||
| то | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| x x0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| 1.1. lim cf (x) c lim f (x) , | c const . | 
 | 
 | 
 | ||||||
| x x0 | x x0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| 1.2. lim f (x) g(x) lim f (x) lim g(x) b . | 
 | 
 | ||||||||
| x x0 | 
 | x x0 | 
 | x x0 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| 1.3. lim f (x)g(x) lim f (x) lim g(x) b . | 
 | 
 | ||||||||
| x x0 | 
 | x x0 | 
 | 
 | x x0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| Замечание 2. | 
 | lim f (x) и lim g (x) , то | 
 | 
 | ||||||
| Если в свойстве (3) | 
 | 
 | ||||||||
| 
 | 
 | x x0 | 
 | 
 | 
 | x x0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| 2.1.в пределе lim f (x) g(x) lim f (x) | lim g(x) ; | 
 | ||||||||
| 
 | x x0 | 
 | 
 | 
 | x x0 | 
 | x x0 | 
 | 
 | 
 | 
| Если в свойстве (3) | lim f (x) и lim g (x) , то | 
 | 
 | |||||||
| 
 | 
 | x x0 | 
 | 
 | 
 | x x0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| 2.2.в пределе lim f (x) g(x) lim f (x) | lim g(x) ; | 
 | ||||||||
| 
 | x x0 | 
 | 
 | 
 | x x0 | 
 | x x0 | 
 | 
 | 
 | 
| Если в свойстве (3) | lim f (x) и lim g (x) , то | 
 | 
 | |||||||
| 
 | 
 | x x0 | 
 | 
 | 
 | x x0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| 2.3.в пределе | lim f (x) g(x) | lim f (x) lim g(x) имеет | ||||||||
| 
 | x x0 | 
 | 
 | 
 | x x0 | 
 | x x0 | 
 | 
 | 
 | 
| место неопределенность вида | . | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||
| Замечание 3. Если в свойстве (4) | lim f (x) , а lim g(x) b 0, то | |||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x x0 | 
 | 
 | x x0 | 
 | 
 | 
| в пределе lim f (x)g(x) имеет место неопределенность вида | 0 . | |||||||||
| x x0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| Замечание 4. Если в свойстве (5) | lim f (x) , а lim g(x) , то | 
 | ||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x x0 | 
 | 
 | x x0 | 
 | 
 | 
 
9
f (x)
впределе lim имеет место неопределенность вида
x0 g(x)x
.
| Замечание 5. Если в свойстве (5) lim f (x) 0, а | lim g(x) 0, то | |||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | x x0 | x x0 | 
 | 
 | 
 | 
| в пределе lim | 
 | f (x) | 
 | 
 | 
 | 0 | ||
| 
 | 
 | 
 | имеет место неопределенность вида | 
 | 
 | . | ||
| 
 | 
 | |||||||
| x x0 | 
 | g(x) | 
 | 
 | 
 | 0 | ||
5. Примеры использования свойств бесконечно малых функций и арифметических свойств пределов
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 3x2 5x 4 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||
| Пример 1. Найти lim | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | . | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||
| 
 | x | 2 | 
 | 6x 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||
| Решение: | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2 | 
 | 5x 4 | 
 | 
 | lim 3x | 2 | 
 | 5x 4 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 3x | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||
| lim | 
 | 
 | 
 | 
 | x 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||
| x 0 | 
 | x | 2 | 
 | 6x 2 | 
 | lim | 
 | x | 2 | 
 | 6x 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||
| 
 | lim 3x2 lim 5x lim | 
 | 4 | 
 | 
 | 0 0 4 | 2. | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | lim x | 2 lim 6x | lim | 
 | 2 | 
 | 
 | 0 0 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | x 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||
| 
 | 
 | x 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||
| Пример 2. Найти lim | 
 | 3x2 | 
 | 5x 4 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | . | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||
| x | 2 | 6x 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| Решение: | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 3x | 2 | 5x 4 | 
 | 
 | lim | 
 | 3x | 2 | 5x 4 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||
| lim | 
 | 
 | 
 | 
 | x | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | , | так как пределы в числителе и | ||||||||||||||||||
| x | 2 | 6x 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2 | 6x 2 | |||||||||||||||||||||||||||||
| x | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | lim x | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||
| знаменателе не являются | 
 | 
 | конечными. | 
 | 
 | В | данном случае имеет место | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| неопределенность | вида | 
 | 
 | 
 | 
 | . | 
 | Для снятия неопределенности разделим | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||
числитель и знаменатель на x2 . В результате получим:
 
10
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 3 | 5 | 
 | 4 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 5 | 
 | 4 | 
 | 
 | ||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | lim | 3 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2 | 
 | |||||||||||||||||
| 
 | 
 | 3x | 5x 4 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x | x | 
 | |||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | x | 
 | 
 | x | 2 | 
 | 
 | x | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||
| lim | 
 | 
 | 
 | lim | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||
| x | 2 | 6x 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 6 | 
 | 2 | ||||||||||||
| x | 
 | 
 | 
 | 
 | x | 
 | 
 | 6 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | lim 1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x | 
 | x | 
 | 
 | 
 | x | 
 | x | 2 | 
 | ||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
| 
 | 
 | 5 | 
 | 
 | 4 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||
| 
 | lim 3 lim | 
 | 
 | 
 | lim | 
 | 
 | 
 | 
 | 3 0 0 | 
 | |||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 2 | 
 | 
 | ||||||||
| 
 | x | x x | 
 | x x | 
 | 
 | 
 | 3. | ||||||
| 
 | 6 | 
 | 2 | 1 0 0 | ||||||||||
| 
 | lim 1 lim | 
 | 
 | 
 | lim | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 2 | 
 | 
 | 
 | |||||||
| 
 | x | x x | 
 | x x | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||
| Пример 3. Найти lim | 
 | 
 | 
 | x 1 | 
 | ||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | . | |||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x 1 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | x 1 | 
 | |||
| Решение: | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||
| 
 | 
 | x 1 | 
 | 
 | lim x 1 | 
 | |||||||||||
| lim | x 1 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ,так как предел в знаменателе равен нулю. | |||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | lim | 
 | 
 | 
 | 1 | |||||||||
| 
 | x 1 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||
| x 1 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x | 
 | ||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x 1 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
0
Имеет место неопределенность вида . Для снятия неопределенности
0
выделим и сократим общий сомножитель в числителе и знаменателе.
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 1 | 
 | 1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||
| 
 | x 1 | 
 | 
 | x | x | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x 1 2. | |||||||||||||||||||||||
| lim | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | lim | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | lim | 
 | ||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||
| x 1 0 | 
 | 
 | x 1 | 
 | x 1 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x 1 | 
 | 
 | x 1 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x | 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
| Пример 4. | Найти lim | 
 | 
 | 
 | . | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x 1 0 x 1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||
| Решение: | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||
| 
 | 
 | x | 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | lim x2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||
| lim | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x 1 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | , | 
 | так | как | предел в | 
 | знаменателе равен нулю. | |||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | lim x 1 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||
| x 1 0 x 1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x 1 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
Преобразуем частное двух функций в произведение:
| x2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x2 | lim | 1 | 
 | 
 | |||||
| lim | 
 | 
 | 
 | lim | x2 | 
 | 
 | 
 | lim | 
 | 
 | 
 | 
 | , | ||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||
| x 1 0 x 1 | 
 | 
 | x 1 0 | 
 | x | 1 | x 1 0 | 
 | x 1 0 | x 1 | 
 | 
 | ||||||||||
| Так как lim | 1 | 
 | , а | 
 | lim | x | 2 | 1. | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||
| 
 | x 1 0 | x 1 | 
 | 
 | 
 | 
 | x 1 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||
