4-AMELIY SABAQ
TARMAQLANÍWSHÍ OPERATORLAR. SHÁRTLI ÓTIW OPERATORÍ. SHÁRTLI OPERATORLAR BOYÍNSHA ÁMELLER ORÍNLAW.
Jumıstıń maqseti: Tarmaqlanıwshı proceslerge baylanıslı ámellerdi orınlaw, shárt operatorların úyreniw. If, else, else if, Ternar operatorı, shártsiz ótiw operatorlarınan qollanıwdı úyreniw.
Teoriyalıq bólim: Tarmaqlanıwshı esaplaw proceslerin algoritmlestiriw hám programmalastırıwda kóplegen máselelerdi sheshiwde ayırım procesler belgili shárt yaki shártlerdiń qoyılıwına qarata orınlanadı. Bunday procesler tarmaqlanıwshı procesler dep ataladı. Tarmaqlanıwshı esaplaw procesleri ápiwayı hám quramalı boladı. Bul procestegi tarmaqlardıń sanına baylanıslı. Belgili bir tarmaqlanıwshı process quramına da tarmaqlanıwlar bolıwı múmkin. Bunday tarmaqlanıwları bar esaplaw procesleri quramalı tarmaqlanıwshı procesler dep ataladı. C++ tilinde tarmaqlanıwshı proceslerdi programmalastırı ushın shártsiz, shártli ótiw hám tańlaw operatorlarınan paydalanıladı.
Ámeliy bólim:
C++ shártli ótiw operatorları: If operatorı
Siz C++ te matematikanıń ádettegi logikalıq shártlerin qollaytuǵının bilesiz, ol tómendegishe:
Kishi: a < b
Kishi yamasa teń: a <= b
Úlken: a > b
Úlken yamasa teń: a >= b
a == b teń
Teń emes: a != b
Bul shártlerdi hár túrli sheshimler ushın hár túrli háreketlerdi orınlawda paydalanıwǵa boladı.
C++ tilinde tómendegishe shárt operatorları bar:
if Kórsetilgen shárt ras (true) bolsa, orınlanatuǵın kod blogın kórsetiw ushın paydalanıń
else Eger birdey shárt jalǵan (false) bolsa, orınlanatuǵın kod blogın kórsetiw ushın paydalanıń
else if Birinshi shárt jalǵan (false) bolsa, tekseriw ushın jańa shártti kórsetiw ushın paydalanıń
switch Orınlanatuǵın kodtıń kóplegen alternativ blokların kórsetiw ushın paydalanıń
if operatorı
if shárti true bolsa, orınlanatuǵın C++ kodınıń blogın kórsetiw ushın operatordı paydalanıń.
Sintaksisi
if (shárt) {
// Shárt ras bolsa
}
if kishi háripler menen jazılıwın este saqlań. Bas háripler (If yamasa IF dep jazıw) qáteni payda etedi.
Tómendegi mısalda 20 sanın 18-den úlken ekenin anıqlaw ushın eki mánisti tekseremiz. Eger shárt true (ras) bolsa, tekstti basıp shıǵarıń:
#include <iostream> using namespace std;
int main() {
if (20 > 18) {
cout << "20 sanı úlken 18 ge qaraǵanda";
}
return 0;
}
Biz sonday-aq, ózgeriwshilerdi teksere alamız. Mısal:
#include <iostream> using namespace std;
int main() { int x = 20; int y = 18; if (x > y) {
cout << "x sanı úlken y ke salıstırǵanda";
}
return 0;
}
Else operatorı
else shártte, false orınlanatuǵın kod blogın tekseriw ushın paydalanıladı. Sintaksisi:
if (condition) {
//shárt ras (true) bolsa, orınlanatuǵın kod blogı
}else {
//shárt jalǵan (false), orınlanatuǵın kod blogı
}
Mısal:
#include <iostream> using namespace std;
int main() {
int waqit = 20; if (waqit < 18) {
cout << "Qayırlı kún."; } else {
cout << "Qayırlı kesh.";
}
return 0;
}
else if operatorı
else if birinshi shárt bolsa, false jańa shártti kórsetiw ushın usı operatordı paydalanıń.
Sintaksisi
if (shárt1) {
//1-shárt true (ras) bolsa, orınlanatuǵın kod blogı
}else if (shárt2) {
//1-shárt jalǵan (false) hám 2-shárt durıs bolsa, orınlanatuǵın kod blogı
}else {
//1-shárt jalǵan hám 2-shárt jalǵan bolsa, orınlanatuǵın kod
blogı