3-lekciya

Sanlı tiplerdi keltiriw

Jıljımalı-noqatlı sanlar pútin sanǵa aylandırılıwı múmkin.

Binar ámellerdiń eki tárepindegi operandlar eki túrli tipte bolıwı múmkin be? Awa. Eger pútin hám haqıyqıy sanlar binar ámelde isletilip atırǵan bolsa Java avtomat ráwishte pútin sandı haqıyqıy sanǵa aylandıradı. Demek, 3 * 4.5 mánisi 3.0 * 4.5 mánisi menen birdey.

Siz diapazonı úlken bolǵan ózgeriwshilerge diapazonı kishi bolǵan ózgeriwshi mánislerin ózlestirip alıwıńızǵa boladı. Máselen float tipindegi ózgeriwshi biymálel long tipindegi mánisti ózine ózlestire aladı. Biraq diapazonı úlken bolǵan mánisti diapazonı kishi bolǵan ózgeriwshige ózlestiriw ushın tipti ózgertiw yamasa tipti keltiriw kerek boladı. Tipti keltiriw (ózgertiw) dep berilgen mánisti bir maǵlıwmat tipinen ekinshi maǵlıwmat tipine keltiriwge (ózgertiwge) aytıladı. Tipi kishi diapazonlı mánisti tipi úlken diapazonlı mániske keltiriw tipti keńeytiriw dep ataladı. Kerisinshe, úlken diapazonlı tipten kishi diapazonlı tipke keltiriw tipti kishilestiriw dep aytıladı. Java tipti keńeytiriwdi avtomat ámelge asıradı, biraq tipti kishilestiriw ushın áshkar ráwishte tipti keltiriwimiz kerek.

</TITUNF></PI></PROGRAMMALASTIRIW></A.B.ORINBAEV>

Tipti keltiriwdiń (ózgertiwdiń) sintaksisi óz ishine ótetuǵın tipti qawıslar ishine jazıp izinen ózgeriwshiniń atı yamasa ózgertiriletuǵın mánis jazıladı. Máselen:

System.out.println((int)1.7);

bul kodtan nátiyjede 1 ekranǵa shıǵadı. double tipti int tipine keltirsek, sannıń bólshek tárepi taslap ketiledi.

Tómendegi mısalda

System.out.println((double)1 / 2); nátiyjege 0.5 shıǵadı, sebebi 1 sanı 1.0 ge keltirildi. Biraq

System.out.println(1 / 2); kodı nátiyjesinde 0 shıǵadı, sebebi 1 hám 2 ekewide pútin sanlar.

Esletpe. Tiplerdi keltiriw mánisti kishilew tiptegi ózgeriwshige ózestiriwde áhmiytke iye boladı, máselen double tipindegi mánisti int tipindegi ózgeriwshige ózlestiriwde. Usınday jaǵdaylarda eger tiplerdi keltiriwden paydalanbasańız kompilyaciya qáteligi kelip shıǵadı. Biraq, abaylı bolıń bazı jaǵdaylarda tipke keltiriwdi paydalanǵanda ayrım maǵlıwmatlardıń joǵalıw itimallıǵı bar hám bul nadurıs nátiyjelerge alıp keliwi múmkin.

Esletpe. Tipke keltiriwde tipke keltirilip atırǵan ózgeriwshiniń óziniń mánisi ózgermeydi. Máselen tómendegi kodta keltiriwden keyin de d mánisi ózgermeydi:

double d = 4.5;

int i = (int)d; //i = 4 boladı, biraq d = 4.5 bolıp qala beredi

</TITUNF></PI></PROGRAMMALASTIRIW></A.B.ORINBAEV>

Tákirarlaw sorawları

1.Esaplawda hár túrli tiplerdiń sanlı mánisleri birge paydalanıla aladı ma?

2.double tipinen int tipine keltirilgende sannıń bólshek bólegine ne boladı?

3.Tipke keltiriwde tipke keltirilip atırǵan ózgeriwshi ózgeredi me?

4.Tómendeginiń nátiyjesin alıń double mugdar = 5;

System.out.println(mugdar / 2); System.out.println(5 / 2);

5.Konstantanıń paydalı tárepleri nede? int tipindegi mánisi 20 ǵa teń bolǵan SIZE atlı konstanta járiyalań.

6.Klass atları, metod atları, konstantalar hám ózgeriwshiler ushın atamalar boyınsha kelisimler qanday? Java atamalar

boyınsha kelisimine kóre tómendegilerdiń qaysı biri konstanta, metod, ózgeriwshi yamasa klass atı bola aladı?

7.Tómendegilerdiń qaysı biri identifikator bola aladı? Qaysı biri Java gilt sózi?

kilometr, Test, a++, --a, 4#R, $4, #44, apps, class, public, int, x, y, radius

Paydalanılǵan ádebiyat

1. Y.Daniel Liang Introduction to Java programming, Comprehensive Version, 10th Edition, Pearson, 2015

</TITUNF></PI></PROGRAMMALASTIRIW></A.B.ORINBAEV>