- •ТүсінІктемелік жазба
 - •5В070800 - Мұнайгаз ісі мамандығы
 - •Дипломдық жоба
 - •5В070800 - Мұнайгаз ісі мамандығы бойынша
 - •5В070800 - Мұнайгаз ісі
 - •Дипломдық жобаны орындауға Тапсырма
 - •Кестесі
 - •Қолтаңбалары
 - •Аңдатпа
 - •Аннотация
 - •1 Геологиялық бөлім
 - •1.1 Геологиялық – экономикалық жағдайлар
 - •1.2 Ауданның геологиялық-геофизикалық зерттелу тарихы
 - •1.3 Стратиграфия
 - •1.4 Тектоника
 - •1.5 Мұнайгаздылығы және мұнайгаздылық перспективасы
 - •1.6 Сулылығы
 - •1.7 Ұңғыма қазуда кездесетін шиеленістер аралықтары
 - •1.8 Керн және шлам алу аралықтары
 - •1.9 Өнімді қабаттарды ашу және игеру
 - •1.9.1 Қабаттарды игеру тәсілдері
 - •1.9.2 Өнімді қабатты ашу әдістері
 - •1.10 Геофизикалық зерттеулер
 - •Керн көрсеткіштерінде қатынастық құрастыру қажет
 - •2. Техникалық - технологиялық бөлім
 - •2.1 Бұрғылау тәсілін таңдау және негіздеу
 - •2.2 Ұңғыма конструкциясын жобалау және негіздеу
 - •2.2.1 Шегендеуші тізбек және қашаулардың диаметрлерін таңдау
 - •2.3 Бұрғы тізбегінің құрылымын жобалау; Бұрғы құбырлар
 - •Төзімділікке есептеу
 - •2.4.1 Жуу сұйығының түрін таңдау және оның параметрлерін әр тереңдік аралықтары үшін тағайындау
 - •Жуу сұйығының барлық түрі үшін саздың, судың, химиялық
 - •Бұрғылау ерітіндісі компоненттерінің сомалық мөлшері 2.6 кестеде келтірілген.
 - •2.4.4 Ұңғыма жуудың гидравликалық есебі
 - •Бұрғылау құбырларында сұйықтың ағу тәртібін салыстыру жолымен анықтаймыз VкрменVф.
 - •2.6 Бұрғылау тәртібінің параметрлерін жобалау
 - •2.6.2 Бұрғылау тәсіліне байланысты әр бір аралық үшін жуу сұйығы шығынын жобалау
 - •2.6.3 Қашауға берілетін өстік салмақ пен және оның айналу
 - •2.7 Ұңғыманы бекіту
 - •2.7.1 Пайдаланушы тізбекті жобалау және есептеу
 - •2.7.2 Шегендеуші тізбектерді түсіруге дайындық жұмыстар
 - •2.7.3 Цементтеу тәсілін таңдау және тізбектерді цементтеуге есептеу
 - •2.7.4 Цементтеудің гидравликалық есебі
 - •2.7.5 Аралық және пайдалану құбырлар тізбегінің төменгі құрылмалары
 - •2.8 Ұңғымаларды игеру
 - •Ұңғыны цементтеу үшін қолданылатын кері қайтару қақпақша
 - •3 Еңбекті қорғау бөлімі
 - •3.1.1 Қауіпті және зиянды өндірістік факторларды талдау
 - •3.2 Қорғаныс шаралары
 - •3.2.1 Жалпылама шаралар
 - •3.2.2 Өндірістік санитария
 - •3.2.2.1 Жалпылама шаралар
 - •3.2.2.2 Өндірістік шағын климат
 - •3.2.2.3 Өндірістік жарықтама
 - •3.2.3Техника қауіпсіздігі
 - •3.3 Қоршаған ортаны қорғау
 - •5 Экономикалық бөлім
 - •5.1 Ұңғы құрылысы кезіндегі жұмысты ұйымдастыру
 - •5.2 Ұңғыны бұрғылауды және бекітуді бағалаудың негізгі техника-экономикалық көрсеткіштерін есептеу
 
Төзімділікке есептеу
Құбыр қимасындағы экваториалды инерция моментін келесі формула бойынша анықтаймыз:
 
(2.14)
мұнда
және
-құбырдың
ішкі және сыртқы диаметрі,
см.
![]()
АБҚ үсті бөлігіндегі жартылай толқын ұзындығын анықтаймыз:
 
(2.15)
мұнда
-тізбектің
бұрыштық айналу жылдамдығы,
рад/с;
 
-
1м құбыр салмағы, кг/см (5,17[5] кестеге
сәйкес 1м құбыр салмағы 127x9,19 – G – 105
32,0 кг - ға тең.
![]()
Бүгілу жебесін анықтаймыз:
 
(2.16)
мұнда
- ұңғыма диаметрі, см; 
- құлып диаметрі (5,17[5] кестесі бойынша
).
Ұңғыма диаметрін төмендегідей анықтаймыз:
 
.
(2.17)
мұнда
- қашау диаметрі, см.
;
.
Бүгілудің ауыспалы кернеуін келесі формуладан анықтаймыз:
 
,
(2.18)
мұнда
E
– серпінділік
модулі,
Н/см² (
);
 
-
құбырдың
қауіпті бөлігіндегі қарсылық моменті,
см² (қосымшаға
сәйкес
4[6] 
).
![]()
Тұрақты бүгілу кернеуін төмендегі формуладан анықтаймыз:
 
;
(2.19)
.
Беріктіктің төзімділікке болған қор коэффициентін есептейміз:
 
(2.20)
мұнда
-атмосферадағы
төзімділік шегі,
МПа 
![]()
	
коэффициентін келесі формуладан
анықтаймыз:
 
(2.21)
мұнда
![]()
-концентрацияның
эффективті коэффициенті,
төмендегідей
анықталады:
 
(2.22)
мұнда
-төзімділік
шегі (
).
Сонда:
![]()
Жоғарыда есептелген мәндерді (2.20) формуласына қойып, мынаны аламыз:
(2.20)
жағдайын қанағаттырады.
Статикалық беріктікке есептеу
127х9,19Д
құбырларынан құралған секция ұзындығын
2250м тең деп қабылдаймыз. Бұл секция
салмағы 
Созылу кернеуін анықтаймыз:
 
(2.23)
мұнда
- берілген секция салмағы, МН;
 
-
АБҚ салмағы, МН;
 
-
бұрғылау сұйығы және құбыр материалының
тығыздығы, г/см³;
 
-
қашаудағы ауыспалы қысым, МПа;
 
-
құбырдың өту каналдарының ауданы, см2;
 
-
қима ауданы, см2
4[6] қосымшаға сәйкес 
;
 
-
инерция және қарсылық үйкелу күштерінің
ерітіндінің қозғалу қарсылығына әсер
ету коэффициенті, (1,15 деп қабылданады).
![]()
Қабылданған секция айналуына берілетін құат келесі формуламен анықталады:
 
(2.24)
мұнда
-секция
ұзындығы,
м;
 
-
бұрғылау
тізбегінің айналу жиілігі,
рад/с;
 
-
бұрғылау
құбырларының сыртқы диаметрі,
м;
 
-
қашау диаметрі, мм;
 
-
бұрғылау ерітіндісінің тығыздығы,
г/см3.
![]()
Қашау айналуына берілетін құат келесі формуладан анықталады:
 
(2.25)
мұнда
-тау
жыныстарының беріктік коэффициенті
(берік
жыныстар үшін 
);
 
-
қашауға берілетін салмақ, МН;
 
-
қашау диаметрі, мм.
![]()
Қабылданған секция айналуына берілетін айналу моменті:
 
(2.26)
![]()
Ширату кернеуін анықтаймыз:
 
(2.27)
мұнда
-ширату
кезіндегі қарсыласу моменті,
см3,
келесі
формула бойынша анықталады:
 
(2.28)
мұнда D және d – бұрғылау құбырларының ішкі және сыртқы
диаметрлері, см.
![]()
Мәндерді (2.27) формуласына енгізіп, анықтаймыз:
![]()
Жанама және әдеттегі кернеулердің қор коэффициентін анықтаймыз:
 
![]()
,
(2.29)
мұнда
-құбыр
материалының ағу шегі,
МПа (8[6] қосымша
бойынша құбырлар үшін
).
![]()
(2.29)
жағдайын қанағаттырады.
Екінші секция түсіру тереңдігін 1200м деп қабылдаймыз, К беріктік тобына жататын құбырларды қабылдаймыз. Есептеулер жүргіземіз.
Бұл
секция салмағы
![]()
Созылу кернеуін анықтаймыз (2.23) формуласы бойынша анықтаймыз:
![]()
Қабылданған секция айналуына берілетін құат төмендегідей анықталады:
![]()
Қашау айналуына берілетін құат келесі формуладан анықталады:
 
(2.30)
![]()
Қабылданған
секция айналуына берілетін айналу
моменті:
![]()
Ширату кернеуін (2.27) формуласы бойынша анықтаймыз:
![]()
Мәндерді (2.27) формуласына енгізіп, анықтаймыз:
![]()
Жанама және әдеттегі кернеулердің қор коэффициентін анықтаймыз:
 
![]()
,
(2.31)
мұнда
-
құбыр материалының ағу шегі, МПа (8[6]
қосымша бойынша құбырлар үшін 
).
![]()
(2.31)
жағдайын қанағаттырады.
Үшінші
секция түсіру тереңдігін 2250м деп
қабылдаймыз, Е беріктік тобына жататын
құбырларды қабылдаймыз. Есептеулерді
жоғарыда көрсетілген бойынша жүргіземіз.
Бұл секция салмағы 
Созылу кернеуін анықтаймыз (2.23) формуласы бойынша анықтаймыз:
![]()
Қабылданған секция айналуына берілетін құат төмендегідей анықталады:
![]()
Қашау айналуына берілетін құат келесі формуладан анықталады:
 
(2.32)
![]()
Қабылданған
секция айналуына берілетін айналу
моменті:
![]()
Ширату кернеуін (2.27) формуласы бойынша төмендегідей анықтаймыз:
![]()
![]()
Жанама және әдеттегі кернеулердің қор коэффициентін анықтаймыз:
 
![]()
,
(2.33)
мұнда
-
құбыр материалының ағу шегі, МПа (8[6]
қосымша бойынша құбырлар үшін 
).
![]()
(2.33)
жағдайын қанағаттырады.
Аралық тізбектегі АБҚ есептеу
29[4] кесте бойынша 311,2мм диаметрлі қашаулар үшін 245мм диаметрлі УБТС құбырларын таңдаймыз.
31[4] кесте бойынша Н140х9Д типті қабырға қалыңдығы 9мм құбырларды таңдаймыз.
	(10)
формула бойынша АБҚ диаметрінің ұңғыма
диаметріне қатынасын тексереміз: 
қатынас 0,75 үлкен болғандықтан, онда АБҚ
жиынтығы бір сатылы болады.
АБҚ ұзындығын төмендегі формула бойынша анықтаймыз:
 
(2.34)
 
-
қашауға түсетін салмақ, МН;
 
-
1м АБҚ салмағы, МН.
![]()
	Ұзындығы
АБҚ
салмағы:
![]()
Таңдалған құбырлар үшін шекті салмақты анықтаймыз (2.12):
	28[4]
кестеге сәйкес
![]()
![]()
	
тіректер
керек емес.
Кондуктор тізбегінде АБҚ есептеулері
29[4] кесте бойынша 444,5мм диаметрлі қашаулар үшін 273мм диаметрлі УБТС коррозияға төзімді құбырларын таңдаймыз .
31[4] кесте бойынша Н140х10Д типті қабырға қалыңдығы 10мм құбырларды таңдаймыз.
(10)
формула бойынша АБҚ диаметрінің ұңғыма
диаметріне қатынасын тексереміз: 
қатынас 0,65 төмен болғандықтан, онда
екінші АБҚ диаметрі 245мм секциясын
орнатамыз. Сондықтан АБҚ жиынтығы екі
сатылы болады. 
![]()
АБҚ ұзындығын төмендегі формула бойынша анықтаймыз:
 
(2.35)
 
-
қашауға түсетін салмақ, МН;
 
-
1м АБҚ салмағы, МН.
![]()
	АБҚ
ұзыныдығы
АБҚ салмағы:
![]()
	АБҚ
жалпы ұзындығы:
![]()
	АБҚ
жалпы салмағы:
![]()
Таңдалған құбырлар үшін шекті салмақты анықтаймыз (2.12):
	28[4]
кестеге сәйкес
![]()
![]()
	
болғандықтан, АБҚ ұзындығына тіректер
орнатамыз.	Тіректер
санын (2.13)
формуласы бойынша анықтаймыз:
 
деп
қабылдаймыз
(32[4]
кесте):
.
АБҚ ұзындығы бойынша 2 тірек орнатамыз.
2.4 Ұңғыны жуу
