Добавил:
Yagshymyrat
Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз:
Предмет:
Файл:Standartlary işläp düzmek / 13._Standartlary we kadalaşdyryjy resminamalary işläp düzmegiň tehnologiýasy.umumy_ A.Sopyýewa.pptx
X
- •Türkmenistanyň Bilim ministrligi
- •1-nji umumy sapagyň temasy: Gönükdiriji resminamalaryň işläp düzülişiniň
- •Soraglar:
- •1.Gönükdiriji resminamalaryň görnüşleri.
- •Standartizasiýanyň Gönükdiriji resminamalarda pudakda standartizasiýa gulluklaryna degişli bolan işlerin geçirmegiň guramaçylyk usulyýet we
- •Tehniki prosesleriň gönükdiriji resminamalarynyň tehniki ýumuşyny işläp düzmek
- •Tehniki ýumuş zakaşçik tarapyndan tassyklanylýar. Ulanýan ugry boyunça haýsy derejede tassyk edilýāndiginin āhmiyeti
- •Ylmy – barlag işlerini amala aşyrmak, täze tehnikany döretmek hem-de işe girizmek üçin
- •Ol informasiýa Ylymlar akademiýasynyň institutlarynyň we bölümleriniň, ministirlikleriň, wedomestwalaryň, ylmy-barlag we proekt institutlarynyň
- •Senagat önümi diýlip – sarp edijiler üçin niyetlenip olaryň şahsy we jemgyýetçilik isleglerini
- ••Önümiň hil derejesi - diyip, bu bahalaýan önümiňhil görkezjileriniň onuň asyl görkezijileri bilen
- •Maşynlaryň we enjamlaryň hil derejesini bahalamakda asyl nusgasyny gipotetiki (hyýaly) nusgany ulanmak bilen
- •Nebit gaz senagatynda standartlaryň esasy ugurlary- gazylyp alynýan çig mal nebit gaz we
- •Bu standartlar gözegçilik usullaryny geçirmegiň tertibine edýän talaplary oz içine alyar.
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6. Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с. 7. Лукманов
- •Diňläniňiz üçin sagboluň!
- •2-nji umumy sapagyň temasy: Gönükdiriji resminamalaryň tassyklanylşynyň we
- •Soraglar:
- •Standarty işläp düzüji standartyň taslamasynyň gutarnykly rejegärligini üç nusgada,iki dilde (türkmen we rus
- •Türkmenistanyň döwlet standartyny girizmek zerurlygy sebäpli Türkmenistanyň çäginde döwletara standartyň hereketini ýatyrmak barada
- •Standarty “Türkmenstandartlary” Baş döwlet gullugynyň buýrugy bilen tassyklanýar we güýje girizilýär.
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6. Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с. 7. Лукманов
- •Diňläniňiz üçin sag boluň!
- •3-nji umumy sapagyň temasy: Tehniki beýanlaryň, tehnologiki gözükdirmeleriň we taýýarlanyş ussularyň işläp düzülmeginiň
- •Soraglar:
- •Şu standart önüm (hyzmatlar) üçin tehniki beýanlary, tehnologiki we taýýarlanyş usullary işläp düzmegiň,
- •Tehnologiki gözükdirme: Degişli önüm öndürilende tehnologiki düzgüni, tehnologiki prosessleri geçirmegiň tertibini, ( zerur
- •Tehniki beýanlar, tehnologiki gözükdirmeler we taýýarlanyş usullary standartlaryň ýz-da tehniki şertleriň talaplaryna gaýtalanman,
- •Tehniki beýanda, zerurlygyna görä, şu aşakdakylar görkezilýär:
- •Zerur bolan ýagdaýynda tehniki beýanda önümiň şekili ,taslagy ýa-da suraty, önüm öndürmekde (hyzmaylary
- •Tehnologiki gözükdirme, zerurlygyna görä , şu aşakdakylar görkezilýär:
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6. Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с. 7. Лукманов
- •Diňläniňiz üçin sagboluň!
- •4-nji umumy sapagyň temasy: Tehnologiki resminamalaryň taýýarlanyş usullarynyň
- •Soroglar.
- •Tehniki beýanlary.
- •Tehniki beýan: Öndürilýän önümiň ( birmeňzeş önümleriň topary ) işlenip taýýarlanmagy
- •-önümiň kabul edilişine , belliklenilişine , gaplanylyşyna , daşalyşyna we saklanylyşyna bildirilýän talaplar
- •Tehnologiki gözükdirme , zerurlygyna görä , şu aşakdakylar görkezilýär :
- •Taýýarlanyş usullary , önüm birligini ( toplumyny ) öndürmek üçin ulanylýan çig malyň
- •-önüm öndürilende ýitgileriň aňrybaş kadalary ( eger aýratyn resminama ýok bolsa ) ;
- •Zerur bolan ýagdaýynda , tehniki beýanlaryň , tehnologik gözükdirmeleriň düzümine TDS 1.5-2015 boýunça
- •Tehniki beýanlara , tehnologik gözükdirmelere we taýýarlanyş usullaryna üýtgemeleriň girizilişi.
- •Tehnologiki gözükdirmeler
- •Şonuň bilen birlikde , ozlalky taýýarlanyş usuly ýatyrylýar, täzesinde bolsa , olaryň haýsy
- •Tehnologiki prosesleriň standartlaşdyrmagyny işläp düzmek
- •5.Standartlaryň bölümleri we standart bilen kesgitleyän esasy talaplaryň sanawy: (Giriş, ulanylyan obyektler, nebit
- •-standartyň taslamasynyň 1-nji neslini düzmek we standarty ornaşdyrmak uçin esasy cäreleriň taslamasyny düzmek.
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6.Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с.
- •Diňläniňiz üçin sagboluň!
- •5-nji umumy sapagyň temasy: Tehnologiki resminamalaryň resmileşdirilşi, bellige
- •Soraglar:
- •Taýýarlanyş
- •Eger tehnolgiýasy boýunça biri-birine ýakyn birnäçe birmeňzeş önüm bir tehnologik gözükdirme boýunça öndürilýän
- •Zerur bolan ýagdaýynda , tehniki beýanlaryň, tehnologik gözükdirmeleriň düzümine TDS
- •Ministrligiň (pudagy dolandyryş edaranyň), guramanyň, kärhananyň çeperçilik-tehniki geňeşiniň ýa-da dadyjyla toparynyň mejlisleriniň ýygnaknamasynyň
- •Taýýarlanyş usly aýratyn resminama görnüşinde resmileşdirilende, oňa üýtgemeler girizilmeýär.Taýýarlanyş usulyna girizilen çig malyň
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6. Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с. 7. Лукманов
- •Diňläniňiz üçin sagboluň!
- •6-njy umumy sapagyň temasy:
- •Soraglar:
- •Esas bolujy standartlary işiň belli bir ugry üçin umumy guramaçylyk-tehniki düzgünleri, şeýle hem
- •Esas bolujy umumy tehniki standartlary aşakdakylary belleýärler:
- •Hususan, şu standartlar aşakdakylary belleýärler:
- •-zyýanly maddalaryň taşlandylarynyň we zyňyndylarynyň rugsat berilýän aňryçäk bahalaryny, şeýle hem olaryň rugsat
- •Önümlere standartlaryň mazmuny
- •Talaplaryň görkezilen toplumlaryň her biri aýratyn standarta bellenip, standartyň goşmaça adynda görkezip, talaplaryň
- •Umumy tehniki şertleriň standartlarynyň mazmuny
- •Standartyň bölümleriniň nomenklaturasyny (atlaryny), düzümini (gurluşyny) we mazmunyny standartlaşdyrylýan önümiň aýratynlyklaryny we oňa
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6. Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с. 7. Лукманов
- •Diňläniňiz üçin sagboluň!
- •7-nji umumy sapagyň temasy:
- •Soraglar:
- •Tehniki şertleriň standartlarynyň mazmuny.
- •Umumy tehniki talaplaryň standartlarynyň mazmuny
- •Belgilemäge, gaplamaga, daşamaga we saklamaga talaplaryň bellenişi we olaryň mazmuny
- •Sarp ediş belligiň* mazmunyna talaplary standartlaşdyrýan önümiň aýratynçylyklaryny hasaba almak bilen belleýärler. Şonda
- •-önümiň esasy sarp ediş häsiýetlerini we/ýa-da häsiýetnamalaryny;
- •“Gaplamak” bölümde (kiçi bölümde) gaplaýyş materialyna, önümi gaplamagyň usulyna we hiline we ş.m.
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6. Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с. 7. Лукманов
- •Diňläniňiz üçin sagboluň!
- •8-nji umumy sapagyň temasy:
- •Soraglar:
- •Barlag (synag, kesgitleýiş, ölçeýiş, derňew) usullaryna talaplaryň bellenilişi we olaryň mazmuny.
- •Mysallar:
- •Eger bir standartda bir görkezijiniň iki ýa-da ondan köp barlag usullary bellenýän bolsa,
- •Barlag (synag, kesgitleýiş, ölçeýiş, derňew) usullary obýektiw, takyk bolmalydyrlar we yzygiderli we dikeldilýän
- •Barlag (ölçeg) serişdelerini, enjamlara, materiallara, reaktiwlere, erginlere we kömekçi gurluşlara talaplar bellenende zerur
- •Standart däl** enjamlary (synag gurluşlaryny, esbaplary, abzallary, senetleri, gurallary we ş.m.) we/ýa-da materiallary
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6. Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с. 7. Лукманов
- •Diňläniňiz üçin sagboluň!
- •9-njy umumy sapagyň temasy:
- •Soraglar.
- •Islendik bir fiziki ululygy ölçemek bir ýa-da birnäçe fiziki hadysalara esaslanýar. Öňa ölçemek
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •Ölçeg bilen deňeşdirmek usulynda ölçenilýän ululygy belli bir ölçegiň gaýtadan alnan ululygy bilen
- •Orun tutdurmak usulynda ölçenilýän fiziki ululygy gaýtadan almak ýoly bilen tapylan ululyk bilen
- •Etalonlar we olaryň klassifikasiýasy
- •Olar ilkinji we ikilenji etalonlara bölünýär, ilkinji etalonlar ululyklaryň birliklerini belli bir ýurtda
- •Etalon – kopiýalar döwlet etalonlaryň ornuna alnyp birlikleri gaýtadan almak we işçi etalonlara
- •Hemme etalonlar Döwlet etalonlar reýestrinde bellenýär, onda etalonyň ady, sanaw ýa-da belligi, ölçenilýän
- •Metriň etalony kripton-86 bilen doldurylan lampaly interferensiýa guralyndan, fotoelektrik mikroskopy bolan interferometrden, howanyň
- •Wagtyň birligi bolan sekund atomar wodorod generatoryna we kwars sagadyna esaslanan etalonyň kömegi
- •ölçeg serişdelerine geçirmek
- •Shemada görkezilişi ýaly 3-nji derejeli nusgalyk ölçeg serişdesi 2-nji derejeli nusgalyk ölçeg serişdesiniň
- •6. Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с. 7. Лукманов
- •Diňläniňiz üçin sagboluň!
- •10-njy umumy sapagyň temasy: Howpsuzlyk standartlary, olaryň mazmuny we edilýän talaplarynyň aýratynlyklary.
- •Soraglar:
- •Önümiň howpsuzlyk tarapyny aýratyn standartlarda (olaryň adynda degişli goşmaça at bilen) ýa-da howpsuzlyk
- •Standartlaşdyrylýan zatlaryň aýratynlyklaryna baglylykda önümiň howpsuzlyk talaplary bellenende aşakdakylara getirýärler:
- •- gorag şertlerini ulanmaga we maşynlaryň we enjamlaryň howpsuzlygyny üpjün etmäge gönükdirilen beýleki
- •Maddanyň (materialyň) howpsyzlyk talaplary bellenende aşakdakylary görkezýärler:
- •- berlen madda (material) ulanylanda, saklanylanda, daşalanda we gaýtadan peýdalanylanda ýeke bara we/ýa-da
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6. Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с. 7. Лукманов
- •Diňläniňiz üçin sagboluň!
- •11-nji umumy sapagyň temasy: Hyzmatlaryň standartlary (söwda kärhanalarda) standartlaryň mazmuny we olara edilýän
- •Soraglar:
- •1.Hyzmatlara standartlaryň mazmuny
- •Aýratyn standartda belli bir çygyr (ýa-da hyzmatlaryň toplumy) üçin hyzmatlaryň hil görkezijileriniň wew
- •Şonda döwlet standartynda berlen hyzmatlara anyk talaplary (düzgünleri) düzgünleşdirýän resminamalaryň durumy (derejesi) görkezilip
- •-ýerine ýetirmegiň takyklygyna, öz wagtyndalygyna we/ýa-da tizligine;
- •Umumy tehniki şertleriň standartyny material hyzmatlara, şeýle hem önümçilik hyzmatlaryna işläp düzýärler.
- •Eger bu talaplar anyk görkezijiler we olaryň bahalary görnüşinde aňladylyp bilinmese, onda standartda
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6. Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с. 7. Лукманов
- •Diňläniňiz üçin sagboluň!
- •12-nji umumy sapagyň temasy: Hyzmatlaryň standartlary syýasat ugrunda standartlary olaryň mazmuny we olara
- •Soraglar:
- •Hyzmatlaryň standartlary sarp edijileriň isleglerini kanagatlandyrmak bilen gerekli bolan hiliň üpjün edilmeginde olara
- ••hyzmatlaryň takyklygyna, öz wagtynda ýerine ýetirilişine we çalt ýerine ýetirilişine;
- •Ilata edilýän durmuş-hojalyk hyzmatlaryny standartlaşdyrmagyň maksady şu aşakdakylary üpjün etmek üçin ugrukdyrylan ilata
- •Ilata edilýän birmeňzeş hyzmatlaryň toparlary döwlet klassifikatorynda berilýär: 01-durmuş hyzmatlary;
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6. Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с. 7. Лукманов
- •Diňläniňiz üçin sagboluň!
- •13-nji umumy sapagyň temasy: Tehnologiki proseslere degişli standartlarynyň
- •Soraglar:
- •Howpsyzlyk talaplary eger onuň ulanylmagy tehnogen weýrançylyklaryň, heläkçilikleriň howpy, ýa-da adamyň janyna, saglygyna,
- •- maşynlaryň we enjamlaryň dolandyryş organlaryna, şeýle hem barlag esbaplarynyň howpsuz işleýşine talaplar;
- •Maddanyň (materialyň) howpsyzlyk talaplary bellenende aşakdakylary görkezýärler: - TDS-12.1.007 boýunça zyýanly madda** hökmünde
- •- berlen maddanyň (materialyň) ulanylýan we saklanylýan ýerlerinde ýangyn söndüriş serişdeleriniň, ýangyna garşy
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6. Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с. 7. Лукманов
- •Diňläniňiz üçin sagboluň!
- •14-nji umumy sapagyň temasy: Himiýa pudagynda ulanylýan tehnologiki resminamalary (umumy tehniki şertler).
- •Soraglar:
- •Her bir önümiň dürli tarapyny häsiýetlendirýän we çäklendirýän birnäçe standarty bolup bilýär. Ýagny
- •2. Terminleriň standarty. Ylmyň, tenikanyň we adamzat siwilizasiýasynyň beýleki ugularynyň hersiniň özüne häsiýetli
- •4. Tehniki talaplaryň standarty. Bu standartlarda önümiň hiline we ulanylyjylyk häsiýetlerine edilýän talaplar
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6. Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с. 7. Лукманов
- •Diňläniňiz üçin sagboluň!
- •15-nji umumy sapagyň temasy: Himiýa senagat kärhanalarynda hereket edýän
- •Soraglar.
- •Mälim bolşy ýaly, biziň Türkmenistan Döwletimiz dürli himiýa çig mallaryna baýdyr. Meselem: tebigy
- •Termiki fosfat kislotasynyň alnyşy barada maglumat.
- •Önümiň hili onuň täzeligini, tehniki derejesini, şikessiz taýýarlanylyşyny, ulanyşdaky ygtybarlylygyny aňlatmak bilen birlikde,
- •“Hil menejmentiniň ulgamlary” standartynyň talaplaryna laýyklykda, resminamalaryň dolandyrylyşyny guramak, meseleleri prosesleýin we ulgamlaýyn
- •Hili dolandyrmak ulgamyna ähli işgärleriň işjeň çekilmegi möhümdir. Dolandyrmagyň wezipeleri bolan meýilnamalaşdyrmak, guramak,
- •ISO 9001 “Hil menejmentiniň ulgamy”
- •Başarjaň dolandyryjynyň syry ol ýerde işleýän her bir işgäriň ukybyndan we zehininden ýokary
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6. Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с. 7. Лукманов
- •Diňläniňiz üçin sagboluň!
- •16-njy umumy sapagyň temasy: Tehnologiki reglamentleriň niýetlenmegi we gurluş
- •Soraglar:
- •Tehniki beýanda aýry-aýry talaplary standartlara, düzütçilik resminamalaryňa we ş.m. salgylanmalar görnüşinde bermäge rugsat
- •Tehnologiki gözükdirme, zerurlygyna görä , şu aşakdakylar görkezilýär:
- •Taýýarlanyş
- •Eger tehnolgiýasy boýunça biri-birine ýakyn birnäçe birmeňzeş önüm bir tehnologik gözükdirme boýunça öndürilýän
- •Taýýarlanyş usullaryny görkezgiçler görnüşinde beýan etmek maslahat berilýär,olardan öň we soň düşündiriji ýazgy
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6. Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с. 7. Лукманов
- •Diňläniňiz üçin sag boluň!
- •17-nji umumy sapagyň temasy: Tehnologiki reglamentleriň işläp düzülşiniň tehnologiýasy.
- •Soraglar:
- •Kärhanada standartlary ornaşdymak önümiň hiliniň ýokarlanmagyna getirýän we uly ykdysasdy effekt berýär (ýa-da
- •Standartlaryň (TŞ) berjaý edilşini ˝Türkmenstandartlary˝ Baş döwlet gullugynyň 2000-nji ýylda tassyklanan buýrugy esasynda
- •Tehniki beýanyň, tehnologik gözükdirmäniň, taýýarlanyş usulynyň soňky sahypasynda resminamanyň ýazgysyndan soňra ony ýerine
- •Tehniki beýana , tehnologiki gözükdirmä üýtgemeleriň ylalaşygy ozal esasy resminamany ylalaşan guramalar (kärhanalar)
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6. Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с. 7. Лукманов
- •Diňläniňiz üçin sagboluň!
- •18-nji umumy sapagyň temasy: Standartyň önümçilikde ornaşdyrmagynyň düzgün-
- •Soraglar:
- •Kärhanada standartlary ornaşdymak önümiň hiliniň ýokarlanmagyna getirýän we uly ykdysasdy effekt berýär (ýa-da
- •Standartlar analizlenende indikileri bellemeli:
- •Ministirliginiň guramalary we kärhanalary tarapyndan işlenilip taýýarlanylan standartlar TDS 1.0-2016 standartlaryň görnüşlerine we
- •1- Standartyň barlagy, maglumatlaryň ýygyndysy we işlenip taýýarlanylşy;
- •Stanadrtlara üýtgetmeler girizmek baradaky düzgünler TDS 1.21-94 laýklykda kesgitlenilýär.Standartlaryň üýtgedilmegi diýip ondaky talaplary,
- •Standartlar şu aşakdaky ýagdaýlarda ýatyrylýar:
- •8. Markalaryň standarty. Bu standartlar köplenç halatda geometrik ölçegleri bolmadyk önümlere we çig
- •10. Synag usullaryň we barlaglaryň standarty. Bu standartda önümiň ýa-da önümler toparynyň häsiýetlerini
- •13. Howpsuzlyk standarty. Bu standartda belli bir önüm, iş ýa-da proses bilen bagly
- •Standartlaşdyryş işi bilen tanyş bolmak üçin birnäçe düşünjeleri özleşdirmek zerur. Olar gysgaça şulardan
- •4.Önümiň esasy parametrleri diýlip, onuň aýratyn konstruktiw - tehnologik we ulanylyş häsiýetlerine aýdylýar.
- •7. Ölçeg hatary diýlip, esasynda uzynlyk ölçegi ýa-da burç ölçegleri bolan san hataryna
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6. Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с. 7. Лукманов
- •Diňläniňiz üçin sagboluň!
- •19-njy umumy sapagyň temasy:
- •Soraglar:
- •Milli standartlaşdyryş guramasy.
- •Türkmenistanyň milli standartlaşdyryş guramasy
- •SSSR döwründe onuň düzümine degişli milli respublikalarynda standartizasiỳa we metrologiýa merkezleri açyldy. Türkmenistanda
- •1993-nji ýylyň ýanwar aýynyň 7-sine Türkmenistanyň Prezidentiniň permany bilen ýurdumyzda önümleriň hiline gözegçilik
- •Özbegistan, Ermenistan , Gruziýa, Gazagystan we Ukraina respublikalary bilen hökümetara ylalaşyklar, Türkiýaniň standartlar
- •Daşary ýurtlaryň milli standartlaşdyryş guramalary
- •Milli derejede standartlaşdyrmak boýunça işlerini hukuk taýdan dolandyrmagyň daşary ýurt tejribesi kadalaşdyryjy resminamalaryň
- •Beýik Britaniýa hökümetiniň standartlar instituty (BSI) bilen özara düşünişmek baradaky Memorandumy
- •Standartlaşdyrmak bäsdeşlik geçirmek, innowasiýalary ornaşdyrmak, söwdadaky päsgelçilikleri aýyrmak, alyjylaryň hukugyny goramak, daşky gurşawy
- •Hökümet we BSI halkara standartlaşdyrmagyň we Ýewropa Bileleşiginde ýewropa standartlarynyň wajypdygyny ykrar edýärler;
- •ABŞ-nyň standartlaşdyryş guramalary.
- •Amerikanyň nebit instituty (API)
- •Bu gurama 130 ugur boýunça synag usullaryny, enjamlary ulanmak boýunça düzgünleri, gönükdiriji resminamalary
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6. Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с. 7. Лукманов
- •Diňläniňiz üçin sagboluň!
- •20-nji umumy sapagyň temasy: Döwletara standartlarynyň önümçilikde ornaşdyrylmagy.
- •Soraglar:
- •GDA ýurtlarynyň standartlaşdyrmak,metrologiýa we sertifikatlaşdyrmak boýunça Döwletara geňeşi (DAG) (EuroAsian Interstate Council for
- •• ACEAN agza-ýurtlaryň standartlaşdyrmak we hil boýunça Maslahat berýän komiteti;
- •Standartlaşdyrmak boýunça NATO guramalary:
- •CEN Günbatar Ýewropa döwletlerinde ISO standartlarynyň birmeňzeş ulanylmagyny üpjün edýär.СEN ýurtlaryň arasynda söwda
- ••Beýleki halkara işler bilen integrasiýasy:standartlaşdyrmak gymmatly we köp wagt talap edilýän prosedura bolup
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6. Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с. 7. Лукманов
- •Diňläniňiz üçin sagboluň!
- •21-nji umumy sapagyň temasy: Türkmenistanyň çäginde döwletara standartlaryň güýji girizilmegi we ýatyrylmagy.
- •Soraglar:
- •Türkmenistanyň çäginde döwletara standartyň güýje girizilişi, Standartlaşdyryş, metrologiýa we şertifikatlaşdyryş boýunça Döwletara maslahaty
- •Türkmenistanyň çäginde döwletara standartyň hereketi “Türkmenstandartlary” Baş döwlet gullugynyň buýrugy bilen şu ýagdaýlarda
- •Standartlasdyryş we metrologiya boýunça ilkinji halkara gurama Halkara Ölçegler we Agramlyklar guramasy ady
- •ISO-nyn kanun çykaryjy organy bolup üç ýylda bir gezek ýygnalýan Bas assambleyasynyn sessiyasy
- •Merkezi sekretariat, resmi wekilleri bolup, prezident, wise prezident, kaznacy we baş sekretariaty. Halkara
- •3. Teklip taslamasy guramanyň işeňňir agzalaryna synaga iberilýär we syn teklipler ýygnalandan soň
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6. Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с. 7. Лукманов
- •Diňläniňiz üçin sagboluň!
- •22-nji umumy sapagyň temasy:
- •Soraglar:
- •Standartlasdyryş we metrologiya boýunça ilkinji halkara gurama Halkara Ölçegler we Agramlyklar guramasy ady
- •ISO-nyn kanun çykaryjy organy bolup üç ýylda bir gezek ýygnalýan Bas assambleyasynyn sessiyasy
- •Merkezi sekretariat, resmi wekilleri bolup, prezident, wise prezident, kaznacy we baş sekretariaty. Halkara
- •3. Teklip taslamasy guramanyň işeňňir agzalaryna synaga iberilýär we syn teklipler ýygnalandan soň
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6. Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с. 7. Лукманов
- •Diňläniňiz üçin sagboluň!
- •23-nji umumy sapagyň temasy: Türkmenistanyň çäginde halkara standartlaryň ulanylmagy.
- •Soraglar:
- •TDS 1.3-2016 Türkmenistanyň milli laýyklyk nyşany. Tehniki şertleri.
- •–SSSR emele gelenden soň, standartlaşdyryş işleri 20-nji ýyllarda Zähmet we Goranyş Sowetiniň (ZGS)
- •Türkmenistanda standartlaşdyryş we metrologiýa baradaky edaranyň döredilmegi we onuň hereket etmegi tä 1991-nji
- •2010-njy ýyla çenli hil ulgamyny, önümçilikleri, hyzmatlary we önümleri güwälendirmek işini güýçlendirmek göz
- •Ýurdumyzyň Garaşsyzlyk, Baky Bitaraplyk almagy “Türkmenstandartlary” baş döwlet inspeksiýasynyň öňünde hem ägirt uly
- •Türkmenistanyň dünýäniň 129 döwleti bilen diplomatik gatnaşyklaryny saklaýandygy we abraýly halkara guramalarynyň 42-siniň
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6. Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с. 7. Лукманов
- •Diňläniňiz üçin sagboluň!
- •24-nji umumy sapagyň temasy: Türkmenistanyň nebit gaz senagatynda halkara standartlaryň ulanylmagy.
- •Soraglar:
- •Köplenç halatlarda her bir ministrligiň we wedomstwanyň öz pudaklaýyn metrologiýa gullugy bolup bilýär.
- •Pudaklaýyn metrologiýa gullugynyň öňünde şu pudaga degişli önümleri döretmegi, öndürmegi, synag etmegi we
- •Standartlaşdyrma we ölçeg serişdelerine seretmegiň döwlet gözegçiligi senagat kärhanalarda, önümçilik birleşmelerde we ylmy-barlag,
- •Tertip “Türkmenstandartlary” Baş döwlet inspeksiýasynyň edaralary tarapyndan standartlaryň, tehniki şertleriň, standartlaşdyrmak, sertifikasiýalaşdyrmak, metrologiýa,
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6.Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с.
- •Diňläniňiz üçin sagboluň!
- •25-nji umumy sapagyň temasy: Standartlaryň berjaý edilşine döwlet gözegçiligi.
- •Soraglar:
- •Standartlaryň kategoriýalary
- •Standart - bu goýulýan maksada ýetmek üçin gaýtalanýan meseleleriň maksadalaýyk çözülmegi. Standartlar önümleriň
- •Halkara standartlary.
- •Döwletara standartlar.
- •Milli standartlar.
- •Türkmenistanyň “Standartlaşdyrmak hakyndaky” kanunyna laýyklykda standartlaşdyrmak ugry boýunça resminamalaryň şu aşakdakylary hereket edýär.
- •Önümlere, proseslere we hyzmatlara edilýän talaplary kesgitleýän
- •Düzgünnamalaryň toplumy önümler ýa-da olar bilen baglanyşykly taslamak, öndürmek, gurluşyk we montaž etmek,
- •Düzgünnamalar toplumynda milli standartlaryň we beýleki resminamalaryň talaplaryny gaýtalamak rugsat berilmeýär. Olary çap
- •Pudaklaýyn standartlaryň talaplary şertnamada ýa-da önümiň, prosesiň we hyzmatyň tehniki resminamasynda görkezilen bolsa
- •Tehniki şertler milli standartlaşdyryş guramasy tarapyndan kesgitlenen düzgünnamany berjaý etmek bilen guramalar tarapyndan
- •Tehniki şertleriň talaplary önümi taýýarlamak, ulanmak, daşamak, saklamak we gaýtadan işlemek boýunça işleri
- •Önümiň katalog listi
- •Standartlaşdyryş guramalary olaryň doldurylyşynyň dogrulygyny barlap hasaba alýar, özüniň maglumalar bazasynda girizýär we
- •PD-39-01/04-000-89 nebit gaz senagaty üçin tehnologik prosesleri işläp düzmek boýunça gönükdiriji resminama bolup,
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6.Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с.
- •Diňläniňiz üçin sag boluň!
- •26-njy umumy sapagyň temasy: Standartlaryň talaplarynyň bozulan ýagdaýynda ulanylýan temmi çäreler.
- •Soraglar:
- •Kadalaşdyryjy resminamalaryň talaplary bozulan halatynda bildirilýän administratiw çäreler.
- •Hili we howupsyzlygy, üpjünçiligi, gaplanyşy we belgilenişi boýunça kadalaşdyryjy resminamalaryň we nusgalaryň (etalonlaryň)
- •Ýorite ygtyýar almazdan önümçilik işiniň alnyp barylmagy we önüm çykarylmagy.
- •Standartlaşdyrmak we önümleriň hili, ölçeg serişdelerini
- •-harytlaryň dürli görnüşleri gaplananda we satylanda gaplara salynayn harytlaryň mukdarynyň resminamalarynyň talaplaryna laýyk
- •Sarp edijileriň hukuklsrynyň bozulmagy.
- •Satyjy, öndüriji, ýerine ýetiriji, ygtyýarly şahs sarp edijileriň hukuklarynyň goralmagy çygrynda döwlet gözegçiligini
- •Sarp edijiniň satyjy, öndüriji (ýerine ýetiriji) hakynda, haryt (iş, hyzmat) hakynda doly we
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6.Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с.
- •Diňläniňiz üçin sagboluň!
- •27-nji umumy sapagyň temasy: “Türkmenstandartlary” baş döwlet gullugynyň standartlary we kadalaşdyryjy resminamalary saklaýan
- •Soraglar:
- •Kadalaşdyryjy resminamalaryň gaznasy
- •Kadalaşdyryjy resminamalaryň çap edilmegi we ýaýradylmagy.
- •Kadalaşdyryjy resminamalaryň hukuknamalary.
- •Hili we howupsyzlygy, üpjünçiligi, gaplanyşy we belgilenişi boýunça kadalaşdyryjy resminamalaryň we nusgalaryň (etalonlaryň)
- •Peýdalanylan edebiýatlar
- •6.Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с.
- •Diňläniňiz üçin sagboluň!
Önümiň howpsuzlyk tarapyny aýratyn standartlarda (olaryň adynda degişli goşmaça at bilen) ýa-da howpsuzlyk talaplaryny olaryň sinag usullary bilen birleşdirýän standartlarda, şeýle hem
umumy tehniki şertleriň standartlarynyň we tehniki şertleriň standartlarynyň “Howpsyzlyk talaplary” bölümlerinde, olarda bu bölüm “Töwerekdäki gurşawy goramagyň talaplary” bölüm bilen birleşdirilip bilner belleýärler.
Howpsyzlyk talaplary eger onuň ulanylmagy tehnogen weýrançylyklaryň, heläkçilikleriň howpy, ýa-da adamyň janyna, saglygyna, maddy zyýan we/ýa-da töwerekdäki gurşawa zyýan
ýetirmegiň mümkinçiliginiň hakyky ýa-da potensial howplylygy bilen baglanyşykly bolsa belleýärler.
Standartlaşdyrylýan zatlaryň aýratynlyklaryna baglylykda önümiň howpsuzlyk talaplary bellenende aşakdakylara getirýärler:
-elektrik howpsuzlygyna talaplar;
-ýangyn howpsyzlygyna talaplar;
-partlama howplulygyna talaplar;
-radiasiýa howpsuzlygyna talaplar;
-maşynlar we enjamlara hyzmat edilende howpsuzlyk talaplar, şol sanda hyzmat edýän işgärleriň ýalňyş hereketleriniň we/ýa-da enjemyň işlemeginiň öz-özünden bozulmagynyň öňüni alamaga
gönükdirilen talaplar;
- gorag şertlerini ulanmaga we maşynlaryň we enjamlaryň howpsuzlygyny üpjün etmäge gönükdirilen beýleki çäreleri geçirmäge, şol sanda howply bölekleriň we elementleriň germewlerini goýmaga, hereketi çäklendiriş, blokirowkalary we hereket edýän bölekleriň aňyrky aýryjylaryny guramaga, bellik edijileri we aýrylýan elementleri berkitmegiň beýleki görnüşlerini ulanmaga talaplar;
- maşynlaryň we enjamlaryň dolandyryş organlaryna, şeýle hem barlag esbaplarynyň howpsuz işleýşine talaplar;
-heläkçilik signalizasiýasynyň gurluşyna talaplar;
-howpsyzlyk alamtlaryny goýmaga we signal reňlerini* ulanmaga talaplar;
-howply we zyýanly faktorlaryň (güwwüldi, sandyrama, zyýanly maddalaryň toplanmasy we ş.m.)
häsiýetnamalary, olaryň rudsat edilýän derejelerini görkezmek bilen;
- howply we zyýanly önümçilik faktorlaryň olaryň ýüze çykýan we/ýa-da täsir edýän ýerlerinde öňüni almaga, peseltmäge we/ýa-da çäklendirmäge talaplar;
-senagat ýygylygyna talaplar;
-töwerekdäki gurşuwa himiki, mehaniki, radiasion, elektrik ýygylyk we biologiki täsirleriň rugsat
berilýän (derejesi we wagty boýunça) aňryçäk möçberleri;
- howply önümi we onuň önümçiliginiň galyndylaryny gaýtadan peýdalanmaga, şeýle hem önümiň aýratynlyklary (spesifikasy) bilen baglanyşykly talaplar.
Maddanyň (materialyň) howpsyzlyk talaplary bellenende aşakdakylary görkezýärler:
- TDS-12.1.007 boýunça zyýanly madda** hökmünde onuň howplulyk klasyny (ýa-da materiala düzüjiler görnüşinde girýän howply maddalaryň howplulyk klasy) onuň adamyň bedeninde
täsiriniň häsiýetini;
- berlen maddanyň mukdarynyň aňsyçäk rugsat berilýän derejelerini (eger ol zyýanly maddalara degişli bolsa ýa-da eger bu maddalar berlen materiala düzüjiler görnüşinde girýän bolsa);
- berlen maddanyň (materialyň) TDS-12.1.044 boýunça ýangyn partlama howplulygy hakynda maglumatlary;
- maddanyň (materialyň) howa gurşawynda we/ýa-da hapa suwlarda beýleki maddalaryň bolmagynda ýa-da belli bir faktorlaryň täsiri astynda zäherli we/ýa-da ýangyn partlama birleşmeleri emele getirmäge ukyplylygy hakynda maglumatlary;
- berlen madda (material) ulanylanda saklananda öz-özünden ýanmagyň we/ýa-da partlamagyň öňüni alamak boýunça çäreleri;
- berlen maddanyň (materialyň) ulanylýan we saklanylýan ýerlerinde ýangyn söndüriş serişdeleriniň, ýangyna garşy goragyň tehniki serişdeleriň we ýangyn tehnikasynyň barlagyna
talaplary;
- berlen madda (material) ulanylanda, saklanylanda, daşalanda we gaýtadan peýdalanylanda ýeke bara we/ýa-da toplumlaýyn gorag serişdelerini ulanmagyň we/ýa-da sanitar-gigiýene düzgünleriniň berjaý edilişiniň zerurlygyna talaplary;
-şu proseslere gatnaşýan önümçilik işgärlerine talaplary;
-berlen maddany (materialy) howpsuz ulanmak (peýdalanmak) boýunça talaplary;
-maddanyň töweregindäki gurşawyň dürli zatlarynda (suw gurşawy, atmosfera howasy, flora, ionosfera we başg.) durnuklylygynyň häsiýetnamasyny eger bu madda hapalaýjy, zäherli, howply, zyýanly ýa-da radioaktiw maddalara degişli bolsa ýa-da şulara meňzeş maddalar berlen materiala
düzüjiler görnüşinde girýän bolsalar;
Peýdalanylan edebiýatlar
1.Gurbanguly Berdimuhamedow. Ösüşiň täze belentliklerine tarap. Saýlanan eserler. I-XII tom. – A.: TDNG, 2008-2019.
2.Gurbanguly Berdimuhamedow. Türkmenistanyň ykdysady strategiýasy: halka daýanyp, halkyň hatyrasyna. – A.: TDNG, 2010.
3.Gurbanguly Berdimuhamedow. Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň döwlet kadalaşdyrylyşy. – A.: TDNG, 2010. I-II tom.
4.Gurbanguly Berdimuhamedow. Watan goragy mukaddesdir. – A.: TDNG, 2015.
5.Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň 2011-2030-njy ýyllar üçin Milli maksatnamasy. – Aşgabat: Türkmen döwlet neşirýat gullugy, 2010.
6. Организация, планирование и управление промышленным предприятии. М.: Экономика, 1982, -375с. 7. Лукманов Б.Л. Стандарты системы качество, „Standart hil we howpsuzlyk” N 3 2017, с 8-11.
8. TDS 1.0-2016 “Türkmenistanyň standartlaşdyrmak boýunça Döwlet ulgamy”. Esasy düzgünler.
9.Arkadagyň ajap eýýamy. – A.: TDNG. 2017.
10.A.O. Sopyýewa. Standartlary we kadalaşdyryjy resminamalary işläp düzmegiň tehnologiýasy, 2010ý.
Diňläniňiz üçin sagboluň!
11-nji umumy sapagyň temasy: Hyzmatlaryň standartlary (söwda kärhanalarda) standartlaryň mazmuny we olara edilýän talaplar.
Soraglar:
1.Hyzmatlaryň standartlary.
2.Olaryň mazmuny we edilýän talaplar.
3.Kärhanalarda hyzmat standartlaryň ornaşdyrylmagy.
Соседние файлы в папке Standartlary işläp düzmek