A. T¨ng lªn hai lÇn.
C. Gi¶m ®i hai lÇn.
B. T¨ng lªn bèn lÇn.
D. Gi¶m ®i bèn lÇn.
2.Mét tô ®iÖn cã ®iÖn dung C = 6 μF ®ðîc m¾c vµo nguån ®iÖn cã hiÖu ®iÖn thÕ U = 100 V. Sau khi tô ®iÖn ®ðîc ng¾t khái nguån, ®iÖn tÝch cña tô ®iÖn phãng qua líp ®iÖn m«i trong tô ®iÖn ®Õn khi tô ®iÖn mÊt hoµn toµn ®iÖn tÝch. TÝnh nhiÖt lðîng to¶ ra ë ®iÖn m«i trong thêi gian phãng ®iÖn ®ã.
3.Mét tô ®iÖn cã ®iÖn dung C = 5 μF ®ðîc tÝch ®iÖn, ®iÖn tÝch cña tô ®iÖn Q = 10-3 C. Nèi tô ®iÖn ®ã vµo bé acquy cã hiÖu ®iÖn thÕ kh«ng ®æi U = 80 V ; b¶n tÝch ®iÖn dð¬ng nèi víi cùc dð¬ng, b¶n tÝch ®iÖn ©m nèi víi cùc ©m cña bé acquy. Hái khi ®ã n¨ng lðîng cña bé acquy t¨ng lªn hay gi¶m ®i ? T¨ng hay gi¶m bao nhiªu ?
4.Mét tô ®iÖn kh«ng khÝ ph¼ng m¾c vµo nguån ®iÖn cã hiÖu ®iÖn thÕ U = 200 V. Hai b¶n tô ®iÖn c¸ch nhau d = 4 mm. H·y tÝnh mËt ®é n¨ng lðîng ®iÖn trðêng trong tô ®iÖn.
Em cã biÕt ?
N¨ng lðîng vµ c«ng suÊt phãng ®iÖn cña tô ®iÖn
Th«ng thðêng, n¨ng lðîng ®iÖn trðêng tÝch tr÷ trong tô ®iÖn lµ kh«ng lín. Tuy nhiªn, nÕu lµm cho tô ®iÖn gi¶i phãng n¨ng lðîng trong mét kho¶ng thêi gian rÊt ng¾n th× c«ng suÊt còng ®¸ng kÓ. Ch¼ng h¹n trong viÖc chôp ¶nh cùc nhanh, thêi gian phãng ®iÖn cña tô ®iÖn
trong bé ®Ìn vµo kho¶ng |
1 |
s ®Õn |
|
1 |
s, thËm chÝ cã thÓ cßn ng¾n h¬n n÷a. Trong |
|
1000 000 |
||||||
200 |
|
|
||||
kho¶ng thêi gian rÊt ng¾n ®ã, ®Ìn chiÕu ph¸t s¸ng rÊt m¹nh.
Trong y tÕ, ngðêi ta còng dïng c¸ch phãng ®iÖn cña tô ®iÖn qua tim ®Ó lµm ngõng mét c¸ch nhanh chãng nh÷ng c¬n lo¹n nhÞp tim cña ngðêi bÞ bÖnh ®au tim. §Æt hai ®iÖn cùc trªn ngùc ngðêi bÖnh ë chç gÇn tim. Hai b¶n cña tô ®iÖn cã hiÖu ®iÖn thÕ vµo kho¶ng mét ngh×n v«n ®ðîc nèi víi hai ®iÖn cùc ®ã. Thêi gian phãng ®iÖn vµo kho¶ng vµi phÇn ngh×n gi©y.
Trong nh÷ng trðêng hîp trªn, c«ng suÊt phãng ®iÖn tøc thêi cña tô ®iÖn cã thÓ cã gi¸ trÞ vµo kho¶ng hµng chôc kil«o¸t ®Õn hµng tr¨m kil«o¸t.
40
9 Bµi tËp vÒ tô ®iÖn
1. Hai b¶n cña mét tô ®iÖn ph¼ng lµ c¸c h×nh trßn, tô ®iÖn ®ðîc tÝch ®iÖn sao cho ®iÖn trðêng trong tô ®iÖn b»ng 3.105 mV .
Khi ®ã ®iÖn tÝch cña tô ®iÖn lµ q = 100 nC. H·y tÝnh b¸n kÝnh cña c¸c b¶n. Cho biÕt bªn trong tô ®iÖn lµ kh«ng khÝ.
Bµi gi¶i
HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai b¶n tô ®iÖn U = Ed.
§iÖn dung cña tô ®iÖn C = Uq = Edq .
¸p dông c«ng thøc tÝnh ®iÖn dung cña tô ®iÖn ph¼ng ta viÕt ®ðîc :
C = |
S |
= |
q |
|
9.109.4πd |
Ed |
|||
|
|
MÆt kh¸c S = πR2, do ®ã ta cã :
R2 = 36.10E 9 q
Thay sè ta ®ðîc R = 120.10−2 ≈ 0,11 m = 11 cm.
2. Cã hai tô ®iÖn, tô ®iÖn thø nhÊt ®iÖn dung C1 = 3 μF, tÝch ®iÖn ®Õn hiÖu ®iÖn thÕ U1 = 300 V, tô ®iÖn thø hai ®iÖn dung C2 = 2 μF, tÝch ®iÖn ®Õn hiÖu ®iÖn thÕ U2 = 200 V.
a)X¸c ®Þnh hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a c¸c b¶n cña tô ®iÖn khi nèi hai b¶n mang ®iÖn tÝch cïng dÊu cña hai tô ®iÖn ®ã víi nhau.
b)TÝnh nhiÖt lðîng to¶ ra sau khi nèi c¸c b¶n.
Bµi gi¶i
a) Hai tô ®iÖn ®ã ®ðîc ghÐp song song nªn ®iÖn dung cña bé tô ®iÖn lµ C = C1 + C2. Gäi q lµ ®iÖn tÝch cña c¶ bé th× :
U = |
q |
= |
|
q |
|
C |
C |
+ C |
|||
|
|
||||
|
|
1 |
2 |
||
41
V× nèi hai b¶n cïng tªn víi nhau nªn : q = q1 + q2 = C1U1 + C2U2
Do ®ã : |
+ C2U2 |
|
||
U = |
C1U1 |
= 260 V |
||
C |
+ C |
|||
|
|
|||
1 |
2 |
|
||
b) Trðíc khi nèi c¸c b¶n cña hai tô ®iÖn ®ã víi nhau, n¨ng lðîng tæng céng cña hai tô ®iÖn ®ã lµ :
W = 12 C1U12 + 12 C2U22 = 175.10−3 J
Sau khi nèi, n¨ng lðîng cña bé tô ®iÖn lµ :
W |
= |
CU2 |
= |
1 |
(C |
+ C )U2 |
= 169.10−3 J |
|
|
||||||
b |
2 |
2 |
1 |
2 |
|
||
|
|
|
|
||||
NhiÖt lðîng to¶ ra lµ :
Q = W − Wb = 0,006 J
3. Mét bé tô ®iÖn gåm n = 10 tô ®iÖn cã ®iÖn dung gièng nhau ghÐp nèi tiÕp víi nhau. Bé tô ®iÖn ®ðîc nèi víi hiÖu ®iÖn thÕ U = 150 V.
a)X¸c ®Þnh ®é biÕn thiªn n¨ng lðîng cña bé tô ®iÖn sau khi cã mét tô ®iÖn cña bé bÞ ®¸nh thñng. Cã nhËn xÐt g× vÒ kÕt qu¶ tÝnh ®ðîc ?
b)Khi tô ®iÖn nãi trªn bÞ ®¸nh thñng th× n¨ng lðîng cña bé tô ®iÖn bÞ tiªu hao do sù phãng ®iÖn. T×m n¨ng lðîng tiªu hao ®ã.
Cho biÕt ®iÖn dung cña mçi tô ®iÖn lµ C = 8 μF.
Bµi gi¶i
a) Trðíc khi tô ®iÖn bÞ ®¸nh thñng, ®iÖn dung cña bé tô ®iÖn lµ Cb = Cn vµ n¨ng lðîng cña bé tô ®iÖn b»ng :
W = |
1 |
C U2 |
= |
CU2 |
|
2n |
|||
1 |
2 b |
|
||
ë tô ®iÖn bÞ ®¸nh thñng, hai b¶n cña tô ®iÖn nèi víi nhau. Sau khi tô ®iÖn bÞ ®¸nh thñng, ®iÖn dung cña bé tô ®iÖn
lµ Cb' = nC−1 vµ n¨ng lðîng cña bé tô ®iÖn b»ng :
42
W = |
1 |
C' U2 |
= |
CU2 |
|
2(n −1) |
|||
2 |
2 b |
|
||
§é biÕn thiªn n¨ng lðîng cña bé tô ®iÖn lµ :
2
W = W2 −W1 = 2nCU(n −1) = 0,001 J
N¨ng lðîng cña bé tô ®iÖn t¨ng lªn mÆc dï cã sù tiªu hao n¨ng lðîng do mét tô ®iÖn bÞ ®¸nh thñng.
b) Trðíc khi tô ®iÖn bÞ ®¸nh thñng, ®iÖn tÝch cña bé tô ®iÖn lµ :
q1 = CbU = CUn
Sau khi tô ®iÖn bÞ ®¸nh thñng th× :
q = C' U = |
CU |
|
|
n −1 |
|||
2 b |
|||
|
|
||
Sau khi tô ®iÖn bÞ ®¸nh thñng, ®iÖn tÝch cña bé tô ®iÖn t¨ng lªn :
q = q −q = |
CU |
|
|
||
2 |
1 |
n(n −1) |
|
|
|
N¨ng lðîng cña tô ®iÖn t¨ng lªn lµ do nguån ®iÖn ®· thùc hiÖn c«ng ®Ó ®ða thªm ®iÖn tÝch ®Õn tô ®iÖn :
A = qU = CU2 n(n −1)
Gäi n¨ng lðîng tiªu hao do sù ®¸nh thñng lµ Wth th× tõ ®Þnh luËt b¶o toµn n¨ng lðîng ta cã thÓ viÕt :
A = W + Wth
Tõ ®ã rót ra :
Wth = A − |
W = |
CU2 |
|
|
= 0,001 J |
||
2n(n −1) |
|||
43
Bµi §äc thªm
M¸y sao chôp quang häc (photocopy) |
|
Bé phËn quan träng nhÊt trong m¸y sao chôp quang häc lµ mét |
|
mÆt trô mµ ngðêi ta gäi lµ c¸i trèng. Trèng lµm b»ng nh«m cã phñ |
|
mét líp chÊt b¸n dÉn, vÝ dô nhð sªlen. Nh«m lµ chÊt dÉn ®iÖn tèt ; |
|
cßn sªlen th× khi thiÕu ¸nh s¸ng nã lµ chÊt c¸ch ®iÖn, khi ®ðîc chiÕu |
|
s¸ng nã trë thµnh dÉn ®iÖn tèt. MÆt trèng ë gÇn mét ®iÖn cùc mµ ta |
|
gäi lµ ®iÖn cùc trèng (1). |
|
Qu¸ tr×nh m¸y sao chôp v¨n b¶n cã thÓ chia thµnh mÊy bðíc nhð |
|
sau (H×nh 9.1) : |
|
Bðíc thø nhÊt : TÝch ®iÖn cho trèng. Khi trèng quay, mÆt cña nã |
|
lðít qua ®iÖn cùc trèng. §iÖn cùc trèng lµ ®iÖn cùc dð¬ng, v× vËy khi |
|
quay qua ®iÖn cùc nµy th× mÆt trèng nhiÔm ®iÖn dð¬ng. |
|
Bðíc thø hai : HiÖn ¶nh trªn mÆt trèng. Gi¶ sö tµi liÖu gèc lµ sè 3. |
|
Nhê hÖ thèng gð¬ng vµ thÊu kÝnh (2), ¶nh cña sè 3 ®ðîc hiÖn trªn |
|
mÆt trèng. Thµnh ra trªn mÆt trèng cã chç tèi, chç s¸ng. ë chç s¸ng |
|
th× sªlen trë thµnh dÉn ®iÖn tèt, v× vËy c¸c ªlectron tõ nh«m truyÒn |
|
sang sªlen lµm cho chç ®ã trë thµnh trung hoµ. Cßn chç tèi, tøc lµ |
|
¶nh cña sè 3, vÉn cßn nhiÔm ®iÖn dð¬ng. |
|
Bðíc thø ba : Phun mùc in vµo trèng. Mùc in lµ lo¹i bét mµu ®en |
|
®· ®ðîc nhiÔm ®iÖn ©m. V× vËy, khi c¸c h¹t mùc nµy (3) ®Õn mÆt |
|
trèng, chóng sÏ bÞ hót vµo chç nhiÔm ®iÖn dð¬ng ë mÆt trèng, nghÜa |
|
lµ chç cã ¶nh cña sè 3. |
|
Bðíc thø tð lµ bðíc chuyÓn nÐt mùc trªn mÆt trèng sang trang |
|
giÊy tr¾ng. Muèn vËy ngðêi ta cho trang giÊy chuyÓn ®éng qua mét |
|
®iÖn cùc thø hai gäi lµ ®iÖn cùc giÊy (4). §iÖn cùc nµy lµm cho trang |
|
giÊy còng nhiÔm ®iÖn dð¬ng. Do ®ã nÐt mùc tõ mÆt trèng b©y giê l¹i |
|
®ðîc chuyÓn sang trang giÊy. |
|
Bðíc cuèi cïng lµ trang giÊy ®· cã nÐt mùc di chuyÓn qua bé |
|
phËn lµm nãng ®Ó c¸c h¹t mùc ch¶y ra kÕt dÝnh vµo nhau vµ kÕt dÝnh |
|
vµo giÊy. |
H×nh 9.1 |
44
Tãm t¾t chð¬ng I
1. §Þnh luËt Cu-l«ng
§é lín cña lùc tð¬ng t¸c gi÷a hai ®iÖn tÝch ®iÓm trong ch©n kh«ng :
|
N.m |
2 |
|
F = k |
|
|
q1q2 |
|
|
|
|
|
|||||
trong ®ã k = 9.109 |
. |
|
|
r 2 |
||||
|
|
|
|
|||||
C2 |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Phð¬ng cña lùc tð¬ng t¸c gi÷a hai ®iÖn tÝch ®iÓm lµ ®ðêng th¼ng nèi hai ®iÖn tÝch ®iÓm ®ã. Hai ®iÖn tÝch cïng dÊu th× ®Èy nhau, hai ®iÖn tÝch kh¸c dÊu th× hót nhau.
2. §iÖn trðêng
•Xung quanh ®iÖn tÝch tån t¹i ®iÖn trðêng. §iÖn trðêng cã tÝnh chÊt c¬ b¶n lµ t¸c dông lùc ®iÖn lªn ®iÖn tÝch ®Æt trong nã.
•Cðêng ®é ®iÖn trðêng lµ ®¹i lðîng ®Æc trðng cho ®iÖn trðêng vÒ mÆt t¸c dông lùc :
EG = Fq
• Cðêng ®é ®iÖn trðêng g©y ra bëi ®iÖn tÝch ®iÓm Q t¹i ®iÓm c¸ch nã mét kho¶ng r
®ðîc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc : Q E = k r 2
3. C«ng cña lùc ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ
• C«ng cña lùc ®iÖn t¸c dông lªn mét ®iÖn tÝch kh«ng phô thuéc vµo d¹ng ®ðêng ®i cña ®iÖn tÝch mµ chØ phô thuéc vµo vÞ trÝ cña ®iÓm ®Çu vµ ®iÓm cuèi cña ®ðêng ®i trong ®iÖn trðêng.
• C«ng thøc ®Þnh nghÜa hiÖu ®iÖn thÕ :
U = AMN
MN q
• C«ng thøc liªn hÖ gi÷a cðêng ®é ®iÖn trðêng vµ hiÖu ®iÖn thÕ trong ®iÖn trðêng ®Òu :
E = UMN
M ' N '
M', N' lµ h×nh chiÕu cña M, N lªn mét trôc trïng víi mét ®ðêng søc bÊt k×.
45
4. Tô ®iÖn
• C«ng thøc ®Þnh nghÜa ®iÖn dung cña tô ®iÖn :
C =
Q
U
• §iÖn dung cña tô ®iÖn ph¼ng :
C =
εS
9.109.4πd
ε lµ h»ng sè ®iÖn m«i.
•§iÖn dung cña n tô ®iÖn ghÐp song song :
C = C1 + C2 + ... + Cn
• §iÖn dung cña n tô ®iÖn ghÐp nèi tiÕp : |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
1 |
= |
1 |
|
+ |
1 |
+ ... + |
|
|
1 |
||||||
C |
C |
|
C |
|
|
C |
||||||||||
|
|
|
1 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
n |
|||
• N¨ng lðîng cña tô ®iÖn : |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
Q2 |
|||||
W = |
QU |
= |
CU |
= |
||||||||||||
|
2 |
|
|
|
|
|
2C |
|
||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|||||||||||
• MËt ®é n¨ng lðîng ®iÖn trðêng : |
|
εE |
2 |
|
w = |
||
|
|
|
|
|
9.109.8π |
||
|
|
||
46
CH¦¥NG II
Dßng ®iÖn kh«ng ®æi
Acquy lín nhÊt thÕ giíi cã c«ng suÊt 10 MW ë Chin-n« bang Ca-li-fo-ni-a (MÜ).
Chð¬ng nµy tr×nh bµy c¸c kiÕn thøc vÒ nguån ®iÖn (®Æc biÖt lµ nguån ®iÖn ho¸ häc), m¸y thu ®iÖn vµ c¸c ®Þnh luËt c¬ b¶n vÒ dßng ®iÖn kh«ng ®æi nhð ®Þnh luËt Jun − Len-x¬, ®Þnh luËt ¤m ®èi víi toµn m¹ch, ®èi víi c¸c lo¹i m¹ch ®iÖn.
47
10 dßng ®iÖn kh«ng ®æi nguån ®iÖn
Am-pe
(AndrÐ - Marie AmpÌre 1775 − 1836,
nhµ vËt lÝ ngðêi Ph¸p)
ChiÒu quy ðíc cña dßng ®iÖn lµ chiÒu dÞch chuyÓn cña c¸c ®iÖn tÝch dð¬ng. Nhð vËy, trong d©y dÉn kim lo¹i, chiÒu dßng ®iÖn ngðîc víi chiÒu dÞch chuyÓn cña c¸c ªlectron tù do.
C1 Nªu c¸c t¸c dông cña dßng ®iÖn mµ em ®· biÕt. Nªu vÝ dô minh ho¹ cho mçi t¸c dông.
C2 Nèi hai ®Çu bãng ®Ìn d©y tãc vµo hai cùc cña mét pin.
− ChiÒu vµ cðêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua ®Ìn cã thay ®æi theo thêi gian kh«ng ?
− Cho biÕt trong 4 s cã mét ®iÖn lðîng 2 C ch¹y qua tiÕt diÖn th¼ng cña d©y tãc ®Ìn. T×m cðêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua ®Ìn.
1.Dßng ®iÖn. C¸c t¸c dông cña dßng ®iÖn
•Dßng ®iÖn lµ dßng c¸c ®iÖn tÝch dÞch chuyÓn cã hðíng. VÝ dô, dßng ®iÖn xuÊt hiÖn khi cã sù dÞch chuyÓn cã hðíng cña c¸c ªlectron tù do trong kim lo¹i, hoÆc sù dÞch chuyÓn cã hðíng cña ion dð¬ng vµ ion ©m trong dung dÞch ®iÖn ph©n. £lectron tù do, c¸c ion dð¬ng vµ ©m g©y nªn dßng ®iÖn ®ðîc gäi lµ c¸c h¹t t¶i ®iÖn.
•T¸c dông ®Æc trðng cña dßng ®iÖn lµ t¸c dông tõ.
Tuú theo m«i trðêng mµ dßng ®iÖn cßn cã thÓ cã t¸c dông nhiÖt vµ t¸c dông ho¸ häc. C¸c t¸c dông nµy dÉn tíi t¸c dông sinh lÝ vµ c¸c t¸c dông kh¸c.
2.Cðêng ®é dßng ®iÖn. §Þnh luËt ¤m
a)§Þnh nghÜa
Cðêng ®é dßng ®iÖn ®Æc trðng cho t¸c dông m¹nh, yÕu cña dßng ®iÖn, ®ðîc x¸c ®Þnh b»ng thð¬ng sè gi÷a ®iÖn lðîng q dÞch chuyÓn qua tiÕt diÖn th¼ng cña vËt dÉn trong kho¶ng thêi gian t vµ kho¶ng thêi gian ®ã :
|
I = |
q |
(10.1) |
|
|
t |
|
NÕu t = 1 s, th× I = |
q. Nhð vËy, cðêng ®é dßng |
||
®iÖn ®ðîc x¸c ®Þnh b»ng ®iÖn lðîng chuyÓn qua tiÕt diÖn th¼ng cña vËt dÉn trong mét ®¬n vÞ thêi gian. Nãi chung, cðêng ®é dßng ®iÖn cã thÓ thay ®æi theo thêi gian vµ c«ng thøc trªn chØ cho ta biÕt gi¸ trÞ trung b×nh cña cðêng ®é dßng ®iÖn trong kho¶ng thêi gian t.
Dßng ®iÖn cã chiÒu vµ cðêng ®é kh«ng thay ®æi theo thêi gian gäi lµ dßng ®iÖn kh«ng ®æi. §èi víi dßng ®iÖn kh«ng ®æi, c«ng thøc (10.1) trë thµnh :
48
I = |
q |
(10.2) |
|
t |
|||
|
|
trong ®ã q lµ ®iÖn lðîng dÞch chuyÓn qua tiÕt diÖn th¼ng cña vËt dÉn trong kho¶ng thêi gian t.
Trong hÖ SI, ®¬n vÞ cðêng ®é dßng ®iÖn lµ ampe, kÝ hiÖu lµ A.
Ngðêi ta còng hay dïng c¸c ðíc cña ampe : 1 miliampe (mA) = 10-3 ampe (A)
1 micr«ampe (μA) = 10-6 ampe (A)
b) §Þnh luËt ¤m ®èi víi ®o¹n m¹ch chØ chøa ®iÖn trë R
Cðêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua ®o¹n m¹ch chØ chøa ®iÖn trë R tØ lÖ thuËn víi hiÖu ®iÖn thÕ U ®Æt vµo hai ®Çu ®o¹n m¹ch vµ tØ lÖ nghÞch víi ®iÖn trë R :
I = |
U |
(10.3) |
|
R |
|||
|
|
C«ng thøc (10.3) cßn ®ðîc viÕt dðíi d¹ng :
U = VA − VB = IR |
(10.4) |
víi I lµ cðêng ®é dßng ®iÖn ch¹y tõ ®Çu A ®Õn ®Çu B cña ®o¹n m¹ch. TÝch IR ®ðîc gäi lµ ®é gi¶m ®iÖn thÕ trªn ®iÖn trë R.
C«ng thøc (10.3) cã thÓ viÕt l¹i dðíi d¹ng :
R = |
U |
(10.5) |
|
I |
|||
|
|
C«ng thøc nµy gióp ta x¸c ®Þnh ®iÖn trë R cña mét vËt dÉn nÕu biÕt cðêng ®é dßng ®iÖn I ®i qua vËt dÉn, khi hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu vËt dÉn lµ U.
Trong trðêng hîp ®iÖn trë R cña vËt dÉn cã cïng mét gi¸ trÞ khi ®Æt vµo nã nh÷ng gi¸ trÞ hiÖu ®iÖn thÕ U kh¸c nhau, ta nãi lµ vËt dÉn tu©n theo ®Þnh luËt ¤m.
c) §Æc tuyÕn v«n - ampe
§ðêng biÓu diÔn sù phô thuéc cña cðêng ®é dßng ®iÖn I ch¹y qua vËt dÉn vµo hiÖu ®iÖn thÕ U
®Æt vµo vËt ®ðîc gäi lµ ®ðêng ®Æc trðng v«n-ampe hay ®Æc tuyÕn v«n-ampe cña vËt dÉn.
Trong thùc tÕ, cã khi ngðêi ta gäi dßng ®iÖn kh«ng ®æi lµ dßng ®iÖn mét chiÒu. Nhðng cÇn lðu ý r»ng, cã nh÷ng dßng ®iÖn kh«ng ®æi chiÒu nhðng l¹i cã cðêng ®é thay ®æi, nhð dßng xung ®iÖn mét chiÒu.
B¶ng 10.1
Mét sè gi¸ trÞ cðêng ®é dßng ®iÖn hay gÆp trong ®êi sèng
|
I (A) |
|
|
|
|
Bãng ®Ìn d©y tãc |
0,1 5 |
|
|
|
|
Bµn lµ |
3,0 |
6 |
|
|
|
Lß sðëi ®iÖn |
5,0 |
15 |
|
|
|
§éng c¬ cña m¸y |
|
10 |
c«ng cô |
|
|
|
|
|
|
|
|
Xe löa ch¹y ®iÖn |
≈ 500 |
|
|
|
|
SÐt |
6 000 50 000 |
|
|
|
|
C3 H·y nªu quy t¾c dïng ampe kÕ.
H×nh 10.1 §o¹n m¹ch chØ cã ®iÖn trë R.
Dßng ®iÖn ch¹y tõ ®Çu A cã ®iÖn thÕ VA cao, ®Õn ®Çu B cã ®iÖn thÕ VB thÊp h¬n. §iÖn trë R cña vËt dÉn cßn ®ðîc gäi lµ ®iÖn trë thuÇn gäi t¾t lµ ®iÖn trë, nã biÓu thÞ t¸c dông nhiÖt cña dßng ®iÖn.
C4 H·y tr×nh bµy c¸c c¸ch x¸c ®Þnh ®iÖn trë cña mét d©y dÉn.
C5 H·y viÕt c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë cña mét ®o¹n d©y dÉn ®ång tÝnh cã d¹ng h×nh trô tiÕt diÖn S chiÒu dµi l, lµm b»ng vËt liÖu cã ®iÖn trë suÊt ρ vµ chØ ra ®¬n vÞ cña c¸c ®¹i lðîng trong c«ng thøc.
49