Добавил:
Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

SGK_drive / Class 11 / 300_20200918025803_lich-su---da-ghep

.pdf
Скачиваний:
1
Добавлен:
01.01.2023
Размер:
12.59 Mб
Скачать

®ång bé gi÷a c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, gi÷a c«ng nghiÖp víi n«ng nghiÖp, vµ kh«ng cã kÕ ho¹ch dµi h¹n cho sù c©n ®èi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng.

?

NÒn kinh tÕ MÜ trong thËp niªn 20 cña thÕ kØ XX ®· ph¸t triÓn nhð thÕ nµo ?

2 T×nh h×nh chÝnh trÞ, xn héi

Giai ®o¹n t¨ng trðëng cao cña kinh tÕ MÜ trong thËp niªn 20 g¾n liÒn víi sù cÇm

quyÒn cña c¸c tæng thèng thuéc§¶ng Céng hoµ. ChÝnh phñ cña §¶ng Céng hoµ mét

mÆt ®Ò cao sù phån vinh cña nÒn kinh tÕ, mÆt kh¸c thi hµnh chÝnh s¸ch ng¨n chÆnc«ng

nh©n ®Êu tranh, ®µn ¸p nh÷ng ngðêi cã tð tðëng tiÕn bé trong phong trµo c«ng nh©n.

 

 

Sù giµu cã cña nðíc MÜ kh«ng c¶i thiÖn ®êi sèng cho tÊt c¶ mäi ngðêi trong

 

 

nðíc. Nh÷ng ngðêi lao ® éng thðêng xuyªn ph¶i ®èi mÆt víi n¹n thÊt

 

 

nghiÖp, bÊt c«ng x· héi vµ n¹n ph©n biÖt chñng téc ®èi víi ngðêi da ®en.

 

 

§Æc biÖt, cuéc sèng cña d©n tr¹i (n«ng d©n MÜ) rÊt khã kh¨n do gi¸ n«ng

 

 

s¶n h¹ rÊt thÊp vµ Õ thõa. §êi sèng ngðêi lao ®éng ngµy c µng gi¶m sót,

 

 

®iÒu ®ã ®· thóc ®Èy phong trµo ®Êu tranh cña hä.

Phong trµ o ®Êu tr anh cña c«ng nh© n diÔn ra s «i næi trong c¸c ngµnh c«ng

nghiÖp than, l uyÖn thÐp, vËn t¶i ®ðêng s¾t… T h¸ng 5 -1921, §¶ng C éng s¶n MÜ

®ðîc thµnh lËp trªn c¬ së hîp nhÊt §¶ng Céng s¶n c«ng nh©n MÜ vµ §¶ng Céng s¶n

MÜ ra ®êi trðíc ®ã (1919), ®¸nh dÊu bðíc ph¸t triÓn cña phong trµo c«ng nh©n MÜ.

 

 

 

 

?

 

V× sao ph ong t rµo c«n g n h©n MÜ diÔn r a s«i næ i n gay c¶ tro ng thê i k× phån vin h

 

 

 

cña kinh tÕ MÜ ?

 

 

 

II -N íc MÜ trong nh÷ng n¨m 1929 -1939

1 Cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ (1929 -1933) ë MÜ

Trong khi giai cÊp tð s¶n MÜ ®ang hÕt lêi ca ngîi sù phån vinh cña nÒn kinh tÕ th× cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ chða tõng thÊy bÊt ngê bïng næ vµo th¸ng 10 -1929, chÊm døt thêi k× hoµng kim cña kinh tÕ MÜ.

Cuéc khñng ho¶ng b¾t ®Çu trong lÜnh vùc tµi chÝnh ng©n hµng. Ngµy 29 -10 - 1929 lµ ngµy ho ¶ng lo¹n c hða tõng cã trong lÞch s ö thÞ trðêng chøng kho¸n Niu Oãc. Gi ¸ mét lo¹ i c æ phiÕu ®ðîc coi lµ ®¶m b¶o nhÊt s ôt xuèng 80%.

70

Hµng triÖu ngðêi ®• mÊt s¹ ch sè tiÒn mµ hä ®• tiÕt ki Öm c¶ ®êi. Vßng xo¸y cña khñng ho¶ng tiÕp diÔn kh«ng g× ng¨n c¶n næi, ph¸ huû nghiªm träng c¸c ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp vµ thð¬ng nghiÖp cña nðíc MÜ.

N¨m 1932, khñng ho¶ng kinh tÕ diÔn ra trÇm träng nhÊt : s¶n lðîng c«ng nghiÖp chØ cßn 53,8% (so víi n¨m 1929), 11,5 v¹n c«ng ti thð¬ng ngh iÖp, 58 c«ng ti ®ðêng s¾t bÞ ph¸ s¶n, 10 v¹n ng©n hµng ( chiÕm 40% tæng sè ng©n hµng) ph¶i ®ãng cöa, 75% d©n tr¹i bÞ ph¸ s¶n... Sè ngðêi thÊt nghiÖp lªn tíi hµng chôc triÖu. Phong trµo ® Êu tranh cña c¸c tÇng líp nh©n d©n lan réng toµn nðíc MÜ.

 

H×nh 35. BiÓu ®å vÒ tØ lÖ thÊt nghiÖp ë MÜ

 

(1920 -1946)

?

H·y gi¶i thÝch v× sao sè ngðêi thÊt nghiÖp ë MÜ lªn tíi møc cao nhÊt vµo

 

nh÷ng n¨m 1932 -1933.

71

H×nh 36. Tæng thèng MÜ Ru-d¬-ven c«ng bè ChÝnh s¸ch míi qua ®µi ph¸t t hanh

ChÝnh s¸ch míi cña Tæng thèng MÜ Ru-d¬-ven

§Ó ®ða nðíc MÜ tho¸t ra khái c uéc khñng ho¶ng, Tæng thèng Ru-d¬-ven ®• thùc hiÖn mét hÖ thèng c¸c c hÝnh s¸ch, biÖn ph¸p cña Nhµ nðíc trªn c¸c lÜnh vùc kinh tÕ -tµi chÝnh vµ chÝnh trÞ -x• héi, ®ðîc gäi chung lµ ChÝnh s¸ch míi.

B»ng sù can thiÖp tÝch cùc cña Nhµ

nðíc vµo ®êi sèng kinh tÕ, ChÝnh

phñ Ru-d¬-ven ® · thùc hiÖn

c¸c

biÖn ph¸p gi ¶i quyÕt n¹n thÊt

nghiÖp, phôc håi sù ph¸t triÓn kinh

tÕ th«ng qua c¸c ®¹o luËt vÒ

ng©n

hµng, phôc hðng c«ng nghiÖp, ®iÒu chØnh n«ng nghiÖp. Tr ong c¸c ® ¹o luËt ®ã, §¹o luËt Phôc hðng c«ng nghiÖp lµ quan träng nhÊ t. §¹o luËt nµy q uy ®Þnh viÖc tæ chøc l¹i s¶n xuÊ t c«ng ng hiÖp theo nh÷ng hîp ®ång chÆt chÏ vÒ s¶n phÈm v µ thÞ trðêng tiªu thô.

ChÝnh s¸ch míi ®• gi¶i quyÕt ®ðîc mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n cña nðíc MÜ trong c¬n khñng ho¶ng nguy kÞch. Nhµ nðíc ®• t¨ng cðêng v ai trß cña m×nh trong viÖc cøu trî ngðêi t hÊt nghiÖp, t ¹o thªm nhiÒ u viÖc lµm míi, kh«i phôc s¶n xuÊt, xoa dÞu m©u thuÉn giai cÊp vµ gãp phÇn lµm cho nðíc MÜ duy tr× ®ðîc chÕ ®é d©n chñ tð s¶n. ChÝnh v× thÕ, Ru-d¬-ven lµ ngðêi duy nhÊt trong lÞch sö nðíc MÜ tróng cö Tæng thèng 4 nhiÖm k× liªn tiÕp.

H×nh 37. BiÓu ®å thu nhËp quèc d©n cña MÜ (1929 -1941)

72

VÒ ®èi ngo¹i , ChÝnh phñ Ru-d¬- ven ®Ò ra ChÝnh s¸ch l¸ng giÒng th©n thiÖn nh»m c¶i thiÖn quan hÖ víi c¸c nðíc MÜ Latinh, vèn ®ðîc MÜ coi lµ “s©n sau” cña m×nh vµ thiÕt lËp quan hÖ ngo¹ i giao víi Liªn X«.
Tõ n¨m 1934, ChÝ nh phñ Ru-d¬ -ven ®· tuyªn bè ChÝnh s¸ch l¸ng giÒng th©n thiÖn ®èi víi c¸c nðíc MÜ Latinh, c hÊm døt c ¸c cuéc can thiÖp vò trang, tiÕn hµnh thð¬ng lðîng vµ høa hÑn trao tr¶ ® éc lËp, nh»m xoa dÞu cuéc ®Êu tranh chèng MÜ vµ cñng cè vÞ trÝ cña MÜ ë khu vùc nµy.
Sau 16 n¨m theo ®uæi lËp trðêng chèng Liªn X«, th¸ng 11 -1933, ChÝnh phñ Ru-d¬-ven ®· c hÝnh thøc c«ng nhËn vµ thiÕt lËp quan hÖ ngo¹i giao víi Liªn X«. ViÖc lµm nµy xuÊt ph¸t tõ nh÷ng lîi Ých cña MÜ. Trªn thùc tÕ, chÝnh quyÒn Ru-d¬-ven vÉn kh«ng tõ bá lËp tr ðêng chèng céng s¶n.
§èi víi c¸c vÊn ®Ò quèc tÕ, trðíc nguy c¬ cña chñ nghÜa ph¸t xÝt vµ chiÕn tranh bao trïm toµn thÕ giíi, Quèc héi MÜ ®• th«ng qua hµng lo¹t ®¹o luËt ®Ó gi÷ vai trß trung lËp trðíc c¸c cuéc xung ®ét qu© n sù bªn ngoµi nðíc MÜ. C hÝnh s¸ch ®ã ®• gãp phÇn khuyÕn khÝch chñ nghÜa ph¸t xÝt tù do hµnh ®éng, g©y ra cuécChiÕn tranh thÕ giíi thø? hai.
V× sao thu nhËp quèc d©n cña MÜ l¹i phôc håi vµ ph¸t triÓn tõ n¨m 1934 ?
$ 0 !& & *
1. V× sao kinh tÕ MÜ ph¸t triÓn m¹nh trong thËpniªn 20 cña thÕ kØ XX ? 2. Cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ thÕ giíi (1929 1933) ®Ó l¹i hËu qu¶ nhð
thÕ nµo ®èi víi nðíc MÜ ? -
3. Em h•y nªu nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n trong C hÝnh s¸ch míi cña T æng thèng Ru-d¬-ven.
2
73

Bµi 14 NhËt b¶n gi÷a hai cuéc chiÕn tranh thÕ giíi (1918 -1939)

NhËt B¶n lµ nðíc duy nhÊt ë ch©u ¸ ®ðîc xÕp vµo hµng ngò c¸c cðêng quèc tð b¶n. Tr¶i qua nh÷ng n¨m æn ®Þnh ng¾n ngñi sau ChiÕn tranh thÕ giíi thø n hÊt, NhËt B¶n l©m vµo c uéc khñng ho¶ng kinh tÕ (1929 - 1933). §Ó t×m lèi tho¸t ra khái khñng ho¶ng, giíi cÇm quyÒn NhËt B¶n tiÕn hµnh qu©n phiÖt ho¸ bé m¸y nhµ nðíc, biÕn NhËt B¶n thµnh mét lß löa chiÕn tranh ë ch©u ¸ vµ trªn thÕ giíi.

I -NhËt b¶n trong nh÷ng n¨m 1918 -1929

1 NhËt B¶n trong nh÷ng n¨m ®Çu sau chiÕn tranh (1918 -1923)

NhËt B¶n lµ nðíc t hø hai sau MÜ thu ®ðîc nhiÒu lîi trong ChiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt. Lîi dông sù suy gi¶m kh¶ n¨ng kinh tÕ cña c¸c nðíc tð b¶n ch©u ¢u trong chiÕn tranh, NhËt B¶n ®• t¨ng c ðêng s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ xuÊt khÈu. Nhê nh÷ng ®¬n ®Æt hµng qu©n sù, s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña NhËt B¶n t¨ng trðëng rÊt nhanh.

ChØ trong vßng 6 n¨m (1914 -1919), nÒn kinh tÕ NhËt B¶n ph¸t triÓn vðît bËc : s¶n lðîng c«ng nghiÖp t¨ng 5 lÇn, tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu t¨ng gÊp 4 lÇn, dù tr÷ vµng vµ ngo¹i tÖ t¨ng gÊp 6 lÇn ; nhðng sau ®ã l¹i l©m vµ o khñng ho¶ng.

VÒ n«ng nghiÖp, nh÷ng tµn dð phong kiÕn cßn tån t¹i nÆng nÒ ë n«ng th«n ®• k×m h•m sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ n«ng nghiÖp. Gi¸ lð¬ng thùc, thùc phÈm, nhÊt lµ gi¸ g¹o, v« cïng ®¾t ®á. §êi sèng ngðêi lao ®éng kh«ng ®ðîc c¶i thiÖn.

Phong trµo ®Êu t ranh cña c «ng nh©n vµ n«ng d©n bïng lªn m¹nh mÏ trong nh÷ng n¨m sau chiÕn tranh. Mïa thu n¨m 1918, quÇn chóng nh©n d©n næi dËy ®¸nh ph¸ c¸c kho thãc, më ®Çu cuéc “B¹o ®éng lóa g¹o” lan réng kh¾p c¶ nðíc, l«i cuèn 10 triÖu ngðêi tham gia. § ång thêi, nh÷ng cuéc b•i c«ng cña c«ng nh©n còng lan réng ë c¸c trung t©m c«ng nghiÖp lín nhð C«-bª, Na-g«i-a, ¤-xa-ca… ChØ riªng n¨m 1919 ®• cã 2 388 cuéc b• i c«ng cña c« ng nh©n. Trªn c¬ s ë sù ph¸t triÓn cña phong trµo c«ng nh©n, th¸ng 7 -1922 §¶ng Céng s¶n NhËt B¶n ®ðîc thµnh lËp.

74

?T×nh h×nh NhËt B¶n trong nh÷ng n¨m ®Çu sau ChiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt cã nh÷ng ®iÓm g× ®¸ng chó ý ?

2 NhËt B¶n trong nh÷ng n¨m æn ®Þnh (1924 -1929)

Kh¸c víi c¸c nðíc tð b¶ n T©y ¢u vµ MÜ , sù æn ®Þnh cña NhËt B¶n chØ tån t¹i

trong mét thêi gian ng¾n. N¨m 1926, s¶n lðîng c«ng nghiÖp míi p hôc håi trë l¹ i

vµ vðît møc trðíc chiÕn tranh. Nhðng chða ®Çy mét n¨m sau, mïa xu©n n¨m 1927,

cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh l¹i bïng næ ë Thñ ®« T« -ki-« lµm 30 ng© n hµng ph¸

s¶n. NÒn c«ng nghiÖp chñ yÕu dùa vµo xuÊt khÈu cña NhËt B¶n ngµy cµng gÆp khã

kh¨n trong viÖc c¹nh tranh víi MÜ vµ c¸c nðíc T©y ¢u.

 

 

Tõ mét nðíc cã søc s¶n xuÊt vµ møc xuÊt khÈu t¨ngrÊt nhanh trong chiÕn

 

 

tranh, bðíc vµo thËp niªn 20, NhËt B¶n ph¶i nhËp khÈu qu¸ møc do khan

 

 

hiÕm nguyªn liÖu vµ nhiªn liÖu. S¶n xuÊt trongnðíc bÞ suy gi¶m, phÇn lín

 

 

c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp chØ sö dông tõ 20% ®Õn 25% c«ng suÊt. Sè ngðêi

 

 

thÊt nghiÖp t¨ng nhanh,n«ng d©n bÞ bÇncïng ho¸, søc mua cña ngðêi d©n

 

 

suy gi¶m lµm cho thÞ trðêng trong nðíc ngµy cµng thu hÑp.

VÒ chÝnh trÞ, trong nh÷ng n¨m ®Çu thËp niªn 20 cña thÕ kØ XX, ChÝnh phñ NhËt

B¶n ®• thihµnh mét sèc¶i c¸ch chÝnh trÞ (nhð banhµnh luËt bÇu cö phæ th«ng chonam

giíi, c¾t gi¶m ng©n s¸ch quèc phßng…) vµ gi¶m bít c¨ng th¼ng trongquan hÖ víi c¸c

cðêng quèc kh¸c. §Õn cuèithËp niªn 20, ChÝnh phñcña tðíng Ta-na-ca-mét phÇn tö

qu©n phiÖt

-®• thùc hiÖn chÝnhs¸ch ®èi néi vµ ®èi ngo¹i hiÕu chiÕn.

 

 

ChÝnh phñ Ta-na-ca chñ trð¬ng dïng vò lùc ®Ó bµnh trðíng ra bªn ngoµi

 

 

nh»m gi¶i quyÕt khã kh¨n trong nðíc. Cïng víi viÖc qu©n sù ho¸ ®Êt nðíc,

 

 

n¨m 1927 Ta-na-ca v¹ch kÕ ho¹ch chiÕn tranh toµn cÇu dðíi h×nh t høc

 

 

mét b¶n TÊu thØnh ®Ö tr×nh lªn Thiªn hoµng. ChÝnh phñ Ta-na-ca ®· 2 lÇn

 

 

®ða qu©n x©m lðîc S¬n §«ng (Trung Quèc), nhðng ®Òu bÞ thÊt b¹i .

 

 

 

 

?

 

T×nh h×nh NhËt B¶n trong nh÷ng n¨m 1918 -1929 cã nh÷ng ®iÓm g× næi bËt ?

 

 

 

 

75

IIKhñng ho¶ng kinh tÕ (1929 1933) vµ qu¸ tr×nh

-qu©n phiÖt ho¸ bé m¸y nhµ- n íc ë NhËt b¶n

1 Khñng ho¶ng kinh tÕ ë NhËt B¶n

N¨m 1929, sù sôp ®æ cña thÞ trðêng chøng kho¸n MÜ dÉn ®Õn cuéc ®¹i suy tho¸i cña chñ nghÜa t ð b¶n nãi chung, ®• l µm cho nÒn kinh tÕ NhËt B¶n gi¶m sót trÇm träng. S¶n xuÊt c«ng nghiÖp ®×nh ®èn. Khñng ho¶ng x¶y ra nghiª m träng nhÊt lµ trong n«ng nghiÖp, do sù lÖ thuéc vµo thÞ trðêng bªn ngoµi cña ngµnh nµy.

So víi n¨m 1929, s¶n lðîng c«ng nghiÖp n¨m 1931 gi¶m 32,5%, n«ng phÈm gi¶m 1,7 tØ yªn, ngo¹i thð¬ng gi¶m 80%. §ång yªn sôt gi¸ nghiªm träng.

Khñng ho¶ng ®¹t ®Õn ®Ønh ®iÓm vµo n¨m 1931, g©y nªn nh÷ng hËu qu¶ x• héi tai h¹i : n«ng d©n bÞ ph¸ s¶n, mÊt mïa vµ ®ãi kÐm, sè c«ng nh©n thÊt nghiÖp lªn tíi 3 triÖu ngðêi. M©u thuÉn x• héi vµ cuéc ®Êu tranh cña nh÷ng ngðêi lao ®éng diÔn ra quyÕt liÖt? .

Cuéc khñng ho¶ng inhk tÕ thÕ giíi 1929-1933 ®· t¸c ®éng ®Õn nðíc NhËt nhð thÕ nµo ?

2 Qu¸ tr×nh qu©n phiÖt ho¸ bé m¸y nhµ nðíc

Nh»m kh¾c phôc nh÷ng hËu qu¶ cña cuéc khñng ho¶ng vµ gi¶i quyÕt khã kh¨n do thiÕu nguån nguyªn liÖu vµ thÞ trðêng tiªu thô hµng ho¸, giíi cÇm quyÒn NhËt B¶n chñ trð¬ng qu©n phiÖt ho¸ bé m¸y nhµ nðíc, g©y chiÕn tranh x©m lðîc, bµnh trðíng ra bªn ngoµi.

Kh¸c víi §øc, qu¸ tr×nh ph¸t xÝt ho¸ diÔn ra th«ng qua sù c huyÓn ®æi tõ chÕ ®é d©n chñ tð s¶n ®¹i nghÞ sang chÕ ®é chuyªn chÕ ®éc tµi ph¸t xÝt, ë NhËt B¶n, do ®· cã s½n chÕ ®é chuyªn chÕ Thiªn hoµng, qu¸ tr×nh nµy diÔn ra th«ng qua viÖc qu©n phiÖt ho¸ bé m¸y nhµ nðíc vµ tiÕn hµnh chiÕn tranh x©m lðîc th uéc ®Þa. Do cã nh÷ng bÊt ®ång trong néi bé giíi cÇm quyÒn NhËt B¶n vÒ c¸ch thøc tiÕn hµn h chiÕn tranh x©m lðîc, qu¸ tr×nh qu©n phiÖt ho¸ kÐo d µi trong suèt thËp niªn 30. Tõ n¨m 1937, c uéc ®Êu tranh trong néi bé ® · chÊm døt, giíi cÇm quyÒn NhËt B¶n tËp trung vµo viÖc qu©n phiÖt ho¸ bé m¸y nhµ nðíc.

76

Cïng víi viÖc qu©n phiÖt ho¸ bé m¸y nhµ nðíc, t¨ng cðêng ch¹y ®ua vò trang, giíi cÇm quyÒn NhËt B¶n ®Èy m¹nh cuéc chiÕn tranh x©m lðîc Trung Quèc.

ThÞ trðêng Trung Quèc réng lín, n¬i tËp trung 82% tæng sè vèn ®Çu tð nðíc ngoµi cña NhËt B¶n, lu«n lu«n lµ ®èi tðîng mµ nðíc NhËt muèn ®éc chiÕm tõ l©u. Th¸ng 9 -1931, NhËt B¶n ®¸nh chiÕm vïng §«ng B¾c Trung Quèc vµ biÕn toµn bé vïng ®Êt giµu cã nµy thµnh thuéc ®Þa.

N¨m 193 3, NhËt B¶n dùng lª n chÝnh phñ bï nh×n, ®ða Phæ Nghi -vÞ hoµng

®Õ cuèi cïng cña Trung Quèc -lªn ®øng ®Çu c¸i gäi lµ “M•n Ch©u quèc”. MiÒn

§«ng B¾c Trung Quèc trë thµnh bµn ®¹p cña nh÷ng cué c phiªu lðu qu©n sù míi

cña qu©n ®éi NhËt B¶n. Nðíc NhËt trë thµnh mét lß löa chiÕn tranh ë ch©u

¸

trªn thÕ giíi.

 

 

H×nh 38. Qu©n ®éi NhËt chiÕm Mxn Ch©u (9 -1931)

 

 

?

V× sao NhËt B¶n ®¸nh chiÕm Trung Quèc ?

 

 

77

Sù ph¸t triÓn cña cuéc ®Êu tranh chèng chñ nghÜa qu©n phiÖt cña nh©n d©n NhËt B¶n thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm nµo ?

3Cuéc ®Êu tra nh chèng chñ nghÜa qu©n phiÖt cña nh©n d©n NhËt B¶n

Trong nh÷ng n¨m 30 cña thÕ kØ XX, cuéc ®Êu tranh chèngchñ nghÜa qu©n phiÖt cña nh©n d©n N hËt B¶n, mµ h¹t nh©n l•nh ®¹o lµ §¶ng Céng s¶n, diÔn ra s«i næi, dðíi nhiÒu h×nh thøc. Tõ nh÷ng cuéc biÓu t×nh ph¶n ®èi chÝnh s¸ch x©m lðîc cña giíi cÇm quyÒn ®• dÉn ®Õn phong trµ o thµnh lËp MÆt trËn Nh©n d© n, tËp hîp ®«ng ®¶o c¸c tÇng líp x• héi. Cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n N hËt B¶n ®• gãp p hÇn lµm chËm qu¸ tr×nh qu©n phiÖt ho¸ bé m¸y nhµ nðíc ë nðíc nµy.

Phong trµo lan réng, l«i cuèn ®«ng ®¶o binh lÝnh vµ sÜ quan NhËt tham gia. ChØ trong n¨m 1939, ®• diÔn ra trªn 40 cuéc ®Êu tranh chèng c hiÕn tranh cña binh sÜ trong qu©n ®éi NhËt B¶n.

?

 

 

 

$ 0 !& & *

 

 

1.

Nªu ng¾n gän c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn chÝnh cña nðíc NhËt tro ng

 

 

 

nh÷ng n¨m 1918 -1939.

2.

Qu¸ tr×nh qu©n phiÖt ho¸ ë NhËt B¶n diÔn ra nhð thÕ nµo ?

78

Chð¬ng III

C¸c nðíc ch©u ¸ gi÷a hai cuéc chiÕn tranh thÕ giíi (1918 1939)

Bµi 15 Phong trμo c¸ch m¹ng ë Trung Quèc vμ Ên §é (1918 1939)

Phong trμo c¸ch m¹ng ë Trung Quèc vμ Ên §é ®· vðît qua nhiÒu thö th¸ch vμ ®¹t ®ðîc nh÷ng bðíc tiÕn míi trong vßng 20 n¨m gi÷a hai cuéc chiÕn tranh thÕ giíi. ë Trung Quèc, phong trμo Ngò tø ®· më ®Çu thêi k× c¸ch m¹ng d©n chñ míi. ë Ên §é, §¶ng Quèc ®¹i, ®øng ®Çu lμ Ma-h¸t-ma Gan-®i, ®· l·nh ®¹o phong trμo gi¶i phãng d©n téc theo ®ðêng lèi bÊt b¹o ®éng, bÊt hîp t¸c.

I Phong trμo c¸ch m¹ng ë Trung Quèc (1919 1939)

1 Phong trμo Ngò tø vμ sù thμnh lËp §¶ng Céng s¶n Trung Quèc

Phong trμo Ngò tø bïng næ ngμy 4 − 5 − 1919, nh»m ph¶n ®èi ©m mðu x©u xÐ Trung Quèc cña c¸c nðíc ®Õ quèc. Më ®Çu phong trμo lμ cuéc biÓu t×nh cña 3 000 häc sinh, sinh viªn yªu nðíc B¾c Kinh t¹i Qu¶ng trðêng Thiªn An M«n, ®ßi trõng trÞ nh÷ng phÇn tö b¸n nðíc trong chÝnh phñ. Phong trμo nhanh chãng lan réng kh¾p 22 tØnh vμ 150 thμnh phè trong c¶ nðíc, l«i cuèn ®«ng ®¶o c¸c tÇng líp x· héi tham gia, ®Æc biÖt lμ giai cÊp c«ng nh©n.

Phong trμo Ngò tø ®· më ®Çu cao trμo c¸ch m¹ng chèng ®Õ quèc vμ chèng phong kiÕn ë Trung Quèc. LÇn ®Çu tiªn giai cÊp c«ng nh©n Trung Quèc xuÊt hiÖn trªn vò ®μi chÝnh trÞ nhð mét lùc lðîng c¸ch m¹ng ®éc lËp. Phong trμo Ngò tø ®¸nh dÊu bðíc chuyÓn cña c¸ch m¹ng Trung Quèc tõ c¸ch m¹ng d©n chñ tð s¶n kiÓu cò sang c¸ch m¹ng d©n chñ tð s¶n kiÓu míi.

79