Pª-t¬-r«-gr¸t (nay lµ Xanh Pª- tÐc-bua)(1). Phong trµo n hanh chãng lan réng toµn thµnh phè vµ chuyÓn tõ tæng b•i c«ng chÝnh trÞ sang khëi nghÜa vò trang. Qu©n khëi nghÜa chiÕm c¸c c«ng së, b¾t giam c¸c bé trðëng vµ tðíng t¸ cña Nga hoµng. ChÕ ®é qu©n chñ chuyªn chÕ sôp ®æ.
Tin th¾ng lîi cña cuéc khëi nghÜa ë Thñ ®« ®• lan nhanh kh¾p trong nðíc. ChØ trong vßng 8 ngµy, trªn ph¹m vi c¶ nðíc, quÇn ch óng nh©n d©n ®• vïng dËy lËt ®æ chÕ ®é cò, bÇu ra c¸c x« viÕt ®¹i biÓu c«ng nh©n, n«ng d©n vµ binh lÝnh. Giai cÊp tð s¶n thµnh lËp ChÝnh phñ l©m thêi. Nðíc Nga trë thµnh nðíc Céng hoµ.
C¸ch m¹ng d©n chñ tð s¶n th¸ng Hai th¾ng lîi. Tuy nhiªn, mét t×nh h×nh chÝnh trÞ phøc t¹p chða tõng cã ®• diÔn ra ë nðí c Nga. §ã lµ t×nh tr¹ng hai chÝnh quyÒn song song tån t¹i : ChÝnh phñ tð s¶n l©m thê i vµ X« viÕt ®¹i biÓu c«ng nh©n, n«ng d©n vµ binh lÝnh. Hai chÝnh quyÒn nµy ®¹idiÖn cho lîi Ých cña c¸c giai cÊp kh¸c nhau nªn kh«ng thÓ cïng tån t¹i l©u dµi. Trðíc t×nh h×nh ®ã, Lª-nin vµ §¶ng B«nsªvÝch ®• chuÈn bÞ kÕ ho¹ch tiÕp tôc lµm c¸ch m¹ng, lËt ®æ ChÝnh phñ tð s¶n l©m thêi.
Th¸ng 4 _ 1 917, Lª-nin cã b¶n b¸o c¸o quan träng trðíc T rung ð¬ng §¶ng B«nsªvÝch (sau nµy ®• ®i vµo lÞch sö víi tªn gäi LuËn cð¬ng th¸ng tð), chØ ra môc tiªu vµ ®ðêng lèi chuyÓn tõ c¸ch m¹ngd©n chñ tð s¶n sang c¸ch m¹ng x• héi chñ nghÜa.
|
Tr¶i qua 8 th¸ng ® Êu tr anh, tõ ®Êu tr anh hoµ b×nh nh»m tËp hîp lùc |
||
|
lðîng quÇn chóng ®«ng ® ¶o ® Ó ®ñ søc lËt ®æ giai |
cÊp tð s¶n, §¶ng |
|
|
B«nsªvÝch ®· chuyÓn sang khëi n ghÜa vò trang giµnh chÝnh quyÒn. §Çu |
||
|
th¸ng 10 |
- 1917, kh«ng khÝ c¸ ch m¹ng bao trïm kh¾p n ðíc Nga. Ngµy |
|
|
7 -10 (20 |
-10), Lª-nin bÝ mËt rêi PhÇn Lan vÒ Pª-t¬-r«-gr¸t, trùc tiÕp chØ |
|
|
®¹o c¸ch m¹ng. C¸c ®éi CËn vÖ ® á ra ®êi. Trung t©m Qu©n sù c ¸ch m¹ng |
||
|
®ðîc thµnh lËp ®Ó l·nh ®¹o cuéc khëi nghÜa trong c¶ nðíc. |
||
Cuéc khëi nghÜa b¾t ®Ç u ®ªm 24 -10 (6 -11). C¸c ®éi CËn vÖ ®á ®• nhanh |
|||
chãng chiÕm ®ðîc nh÷ng vÞ trÝ then chèt ë Thñ ®«. §ªm 25 -10 (7 - 1),1 qu©n khëi |
|||
nghÜa chiÕm Cung ®iÖn Mïa § «ng. Toµn bé ChÝnh phñ tð s¶n l©m thêi (trõ Thñ |
|||
tðíng Kª-ren-xki) bÞ b¾t. Ngµy 25 -10 (7 -11) trë thµnh ngµy th¾ng lîi cña cuéc |
|||
C¸ch m¹ng x• héi chñ nghÜa th¸ng Mðêi. |
|
||
TiÕp theo, khëi nghÜa th¾ng lîi ë M¸t-xc¬-va ; ®Çu n¨m 1918, c¸ch m¹ng giµnh |
|||
®ðîc th¾ng lîi hoµn toµn trªn ®Êt nðíc Nga réng lín. |
|
||
? |
-C¸ch m¹ng th¸ng Hai n¨m 1917 ®· thùc hiÖn ®ðîc nh÷ng nhiÖm vô g× ? |
||
-C¸ch m¹ng th¸ng Mðêi diÔn ra nhð thÕ nµo ?
(1) Tõ th¸ng 3 – 1918, M¸t-xc¬-va trë thµnh Thñ ®« cña nðíc Nga.
50
II -Cuéc ®Êu tranh x©y dùng vµ b¶o vÖ chÝnh quyÒn X« ViÕt
|
X©y dùng ChÝnh quyÒn X« viÕt |
|
||
|
1 |
|
||
|
|
Ngay trong ®ªm 25 -10 -1917 (7 -11 |
-1917), §¹i héi X« viÕt toµn Nga lÇ n |
|
thø hai khai m¹c ë § iÖn Xm«-nði, tuyªn bè thµnh lËp ChÝnh quyÒn X« viÕ |
t do |
|||
Lª-nin ®øng ®Çu. NhiÖm vô hµng ®Çu cña ChÝnh quyÒn X« viÕt lµ ®Ëp tan bé m¸y |
||||
nhµ nðíc cò cña giai cÊp tð s¶n vµ ®Þa chñ, khÈn trð¬ng x©y dùng bé m¸y nhµ nðíc |
||||
míi cña nh÷ng ngðêi lao ®éng. |
|
|
||
|
|
C¸c s¾c lÖnh ®Çu tiªn cña C hÝnh quyÒn X« viÕ t ®• ®ðîc th«ng qua : S¾c lÖnh |
||
hoµ b×nh vµ S¾c lÖnh ruéng ®Êt . ChÝnh quyÒn X« v iÕt nhanh chãng thùc hiÖn c¸ c |
||||
biÖn ph¸p nh»m thñ tiªu nh÷ng tµn tÝch cña chÕ ®é phong kiÕn, xo¸ bá sù ph©n biÖt |
||||
®¼ng cÊp, nh÷ng ®Æc quyÒn cña Gi¸o héi, thùc hiÖn nam n÷ b×nh quyÒn, c¸c d©ntéc |
||||
b×nh ®¼ng vµ cã quyÒn tù quyÕt. C¸c c¬ quan trung ð¬ng vµ X« viÕt c¸c ®Þa phð¬ng |
||||
®ðîc thµnh lËp, thay thÕ hoµn toµn chÝnh quyÒn tð s¶n. Hång qu©n c«ng n«ng ®ðîc |
||||
thµnh lËp ®Ó b¶o vÖ chÝnh quyÒn míi... |
|
|
||
|
|
Nhµ nðíc tiÕn hµnh quèc h÷u ho¸ c¸c nhµ m¸y, xÝ nghiÖp cña giai cÊp tð s¶n, |
||
thµnh lËp Héi ®ång Kinh tÕ quèc d©n tèi |
cao ®Ó x©y dùng nÒn kinh tÕ x |
• héi |
||
|
|
? |
|
|
chñ nghÜa. |
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
2 |
B¶o vÖ ChÝnh quyÒn X« viÕt |
|
|
|
|
|||
|
|
Cuèi n¨m 1918, qu©n ®éi 14 |
nðíc ®Õ |
|
|
|
|
||
quèc c©u kÕt víi lùc lðîng ph¶n c¸ch m¹ng |
|
|
|
|
|||||
trong nðíc më cuéc tÊn c«ng |
vò trang |
|
|
|
|
||||
nh»m tiªu diÖt nðíc Nga X« viÕt no n trÎ. |
|
|
|
|
|||||
Trong suèt 3 n¨m (1918 -1920), nh©n d©n |
|
|
|
|
|||||
Nga ®• tËp trung toµn bé søc lùc tiÕn hµnh |
|
|
|
|
|||||
cuéc chiÕn ®Êu chèng thï trong, giÆc ngoµi |
|
|
|
|
|||||
trong nh÷ng ®iÒu kiÖn v« cïng khã kh¨n ®Ó |
|
|
|
|
|||||
gi÷ v÷ng ChÝnh quyÒn X« viÕt. |
|
|
H×nh 25. |
¸p phÝch n¨m 1920 - |
|||||
|
|
|
|
|
|
"B¹n ®x ghi tªn t×nh nguyÖn chða ?" -kªu gäi |
|||
|
|
|
|
|
|
thanh niªn nhËp ngò b¶o vÖ ®Êt nðíc |
|||
51
Bµi 10 Liªn X« x© y dùng chñ n ghÜa x· héi (1921 -1941)
§Ó kh«i phôc ®Êt nðíc sau chiÕn tranh, nh©n d©n X« viÕt ®• thùc hiÖn thµnh c«ng ChÝnh s¸c h kinh tÕ míi (1921 -1925) vµ triÓn khai c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x• héi. Tr¶i qua hai kÕ ho¹ch 5 n¨m ®Çu tiªn, Liªn X« ®• ®¹t ®ðîc nh÷ng thµnh tùu to lín vÒ mäi mÆt vµ trë thµnh mét cðêng quèc c«ng nghiÖp x• héi chñ nghÜa.
IChÝnh s¸ch kinh tÕ míi vµ c«ng cuéc kh«i phôc kinh tÕ
-(1921 -1925)
|
|
|
|
|
1 |
ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi |
|
|
|
N¨m 1921, nðíc Nga X « viÕt bðíc vµo thêi k× hoµ b×nh |
x©y dùng ®Êt nðíc |
trong hoµn c¶nh cùc k× khã kh¨n. NÒn ki nh tÕ quèc d©n bÞ tµn ph¸ nghiªm träng, |
|||
t×nh h×nh chÝnh trÞ kh«ng æn ®Þnh, c¸c lùc lðîng ph¶n c¸ch m¹ng ®iªn cuång chèng |
|||
ph¸, g©y b¹o lo¹n ë nhiÒu n¬i. |
|
||
|
|
Trong bèi c¶nh ®ã, th¸ng 3 -1921, §¶ng B«nsªvÝch Nga quyÕt ®Þnh thùc hiÖn |
|
ChÝnh s¸ch kinh tÕ m íi (NEP) do V.I. Lª-nin ®Ò xðíng, bao gåm c¸c chÝnh s¸ch |
|||
chñ yÕu vÒ n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp, thð¬ng nghiÖp vµ tiÒn tÖ. |
|||
|
|
Trong n«ng nghiÖp, Nhµ nðíc thay thÕ chÕ ®é trðng thu lð¬ng thùc t hõa |
|
|
|
b»ng thu thuÕ lð¬ng thùc. ThuÕ lð¬ng thùc nép b»ng hiÖn vËt. Sau khi nép |
|
|
|
®ñ thuÕ ®· quy ®Þnh tõ trðíc mïa gieo h¹t, n«ng d©n toµn quyÒn sö dông |
|
|
|
sè lð¬ng thùc dð thõa vµ ®ðîc tù do b¸n ra thÞ trðêng. |
|
|
|
Trong c«ng nghiÖp, Nhµ nðíc tËp trung kh«i phôc c«ng nghiÖp nÆng, cho |
|
|
|
phÐp tð nh©n ®ðîc thuª hoÆc x©y dùng nh÷ng xÝ nghiÖp lo¹i nhá (dðíi 20 |
|
|
|
c«ng nh©n) cã sù kiÓm so¸t cña Nhµ nðíc ; khuyÕn |
khÝch tð b¶n n ðíc |
ngoµi ®Çu tð, kinh doanh ë Nga. Nhµ nðícn¾m c¸c ngµnh kinh tÕ chñ chèt nhð c«ng nghiÖp, giao th«ng vËn t¶i, ng©n hµng, ngo¹i thð¬ng. Nhµ nðíc chÊn chØn h viÖ c tæ chøc, qu¶n lÝ s¶ n xuÊt c«n g nghiÖp. PhÇn lín c¸c xÝ nghiÖp chuyÓn sang chÕ ®é tù h¹ch to¸n kinh tÕ, c¶i tiÕn chÕ ®é tiÒn lð¬ng nh»m n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng.
53
Trong lÜnh vùc thð¬ng nghiÖp vµ tiÒn tÖ, tð nh©n ®ðîc tù do bu«n b¸n, trao ®æi, më l¹i c¸c chî, kh«i phôc vµ ®Èy m¹nh mèi liªn hÖ gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n. N¨m 1924, Nhµ nðíc ph¸t hµnh ®ång róp míi thay cho c¸c lo¹i tiÒn cò.
B»ng viÖc thùc hi Ön ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi, chØ sau mét thêi gian ng¾n, nÒn kinh tÕ quèc d©n cña nðíc Nga X« viÕt ®• cã nh÷ng chuyÓn biÕn râ rÖt.
B¶ng thèng kª s¶n lðîng mét sè s¶n phÈm kinh tÕ cña nðíc Nga (1921 -1923)
|
# |
|
|
' ) |
|
||
|
|
|
|
Ngò cèc (triÖu tÊn) |
|
37,6 |
56,6 |
Gang (triÖu tÊn) |
|
0,1 |
0,3 |
ThÐp (triÖu tÊn) |
|
0,2 |
0,7 |
V¶i sîi (triÖu mÐt) |
|
105,0 |
691,0 |
§iÖn (triÖu kW/h ) |
|
0,55 |
1,1 |
|
|
|
|
H×nh 26. C«ng nh©n lµm viÖc trong xÝ nghiÖp ë Nga thêi k× ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi
ChÝnh s¸ch kinh t Õ míi lµ sù chuyÓn ®æi kÞp thêi tõ nÒn kinh tÕ do Nhµ nðíc n¾m ®éc quyÒn vÒ mäi mÆt sang nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, nhðng vÉn ®Æt dðíi sù kiÓm so¸t cña Nhµ nðíc. Víi chÝnh s¸ch nµy, nh©n d©n X« viÕt ®• vðît qua ®ðîc nh÷ng khã kh¨n to lín, phÊn khëi s¶n xuÊtvµ hoµn thµnh c«ng cuéc kh«i phôc kinh tÕ. Cho ®Õn nay, ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi cßn ®Ó l¹i nhiÒu kinh nghiÖm ®èi víi c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x• héi ë mét sè nðíc trªn thÕ giíi.
54
?ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi t¸c ®éng ®Õn nÒn kinh tÕ nðíc Nga nhð thÕ nµo ? (xem b¶ng thèng kª)
2 Sù thµnh lËp Liªn bang Céng hoµ xn héi chñ nghÜa X« viÕt
C«ng cuéc x©y dùng vµ b¶ o vÖ ®Êt nðíc ®ßi hái c¸c d©n téc trªn l•nh thæ X« viÕt ph¶i l iªn minh chÆt chÏ víi nhau nh»m t¨ng cðêng søc m¹nh v Ò mäi mÆt. Dðíi sù chØ ®¹o trùc ti Õp cña Lª-nin, §¹i héi lÇn thø nhÊt c¸c x« viÕt toµn Liªn bang, diÔn ra cuèi th¸ng 12 -1922, ®• tuyªn bè thµnh lËp Liªn bang Céng hoµ xx héi chñ nghÜa X« viÕt (gäi t¾t lµ Liªn X«), gåm 4 nðíc Céng hoµ X« viÕt ®Çu tiªn lµ Nga, U-crai-na, Bª-l«-rót-xi-a vµ Ngo¹i C¸p-ca-d¬(1).
MÆc dï cã sù chªnh lÖc h vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, vÒ d©n sè vµ d iÖn tÝch gi÷a c¸c nðíc céng hoµ, nhðng tð tðëng c hØ ®¹o c¬ b¶n c ña Lª-nin trong viÖc thµnh lËp Liªn X« lµ sù b×nh ®¼ng vÒ mäi mÆt vµ quyÒn tù quyÕt cña c¸c d©n téc, sù gióp ®ì lÉn nhau v× môc tiªu chung lµ x©y dùng thµnh c«ng chñ nghÜa x· héi.
Ngµy 21 -1 -1924, Lª-nin, l•nh tô vÜ ®¹i cña giai cÊp v« s¶n, ngðêi ®øng ®Çu §¶ng vµ Nhµ nðíc X« viÕt qua ®êi. § ã lµ m ét tæn thÊt to lín ®èi víi nh©n d© n Liªn X«, giai cÊp c«ng nh©n quèc tÕ vµ c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc trªn toµn thÕ giíi. Sau khi Lª-nin m Êt, Xta-lin lªn thay, tiÕp tôc l•nh ®¹o c«ng cuéc x©y dùng v µ b¶o vÖ ®Êt nðíc ?Liªn X« trong nh÷ng n¨ m 1924 – 1953.
II -C«ng cuéc x©y dùng Chñ nghÜa xd héi ë Liªn X« (1925 -1941)
1 Nh÷ng kÕ ho¹ch 5 n¨m ®Çu tiªn
Sau khi hoµn thµnh c «ng cuéc kh«i phôc kinh tÕ, nh©n d©n Liªn X« bðíc v µo thêi k× x ©y dùng chñ nghÜa x• héi víi nhi Öm vô träng t©m lµ c«ng nghiÖp ho¸ xx héi chñ nghÜa.
(1) §Õn n¨m 1940, Liªn X« gåm 15 nðíc céng hoµ.
55
H×nh 27. Lðîc ®å Liªn X« n¨m 1940 |
Liªn X« thùc hiÖn nhiÖm vô c«ng nghiÖp ho¸ theo ®ðêng lèi ðu tiªn ph¸t |
|
triÓn c«ng nghiÖp nÆng : c«ng nghiÖp chÕ t¹o m¸y mãc vµ n«ng cô, c«ng |
|
nghiÖp n¨ng lðîng (®iÖn, than, dÇu má...), c«ng nghiÖp khai kho¸ng, c«ng |
|
nghiÖp quèc phßng... Trong 2 n¨m ®Çu (1926 -1927), Liªn X« ®· tõng bðíc |
|
gi¶i quyÕt thµnh c«ng c¸c v Ên ®Ò vÒ vèn ®Çu tð, ®µo t¹o c¸n bé kÜ thuËt, |
|
c«ng nh©n lµnh nghÒ... |
|
C«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ ngµy cµng më réng ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng kÕ ho¹ch |
|
dµi h¹n víi nh÷ng môc tiªu cô thÓ cho tõng thêi k×. §ã lµ nh÷ng kÕ ho¹ch 5 n¨m |
|
ph¸t triÓn kinh tÕ -x• héi. |
|
KÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn t hø nhÊt ( 1928 -1932) vµ kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø hai |
|
(1933 - 1937) ®Òu ®ðîc hoµn t hµnh t rðíc thêi |
h¹n. Qu a hai k Õ ho¹ch 5 n¨m, |
c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x• héi ®• ® ¹t ®ðî c nhi Òu thµn h tùu to lín, ®ða |
|
Liªn X« t õ mét nðíc n«ng nghiÖp l¹c hËu trë |
th µnh mét cðêng q uèc c«ng |
nghiÖp x• héi chñ nghÜa. N¨m 1937, s¶n lðîng c«ng nghiÖp chiÕm 7 7,4% tæng s¶n phÈm quèc d© n.
56
H×nh 28. Nhµ m¸y liªn hîp luyÖn kim Ma-nhi-t«-goãc-xc¬ ®ðîc x©y dùng trong nh÷ng n¨m 1929 -1934
B¶ng thèng kª s¶n lðîng mét sè s¶n phÈm c«ng nghiÖp cña Liªn X« (1929 -1938)
(§¬n vÞ : triÖu tÊn)
' ) |
# |
|
|
|
|||
|
|
|
|
Than |
|
40,1 |
132,9 |
|
|
|
|
Gang |
|
8,0 |
26,3 |
|
|
|
|
ThÐp |
|
4,9 |
18,0 |
|
|
|
|
Trong n«ng nghiÖp, 93% sè n«ng hé víi trªn 90% diÖ n tÝch canh t¸c ®• ®ðîc ®ða vµo nÒn n«ng nghiÖp tËp thÓ ho¸, cã quy m« s¶n xuÊt lín v µ c¬ së vËt chÊt - kÜ thuËt ®ðîc c¬ giíi ho¸.
VÒ v¨n ho¸ -gi¸o dôc, Liªn X« ®• thanh to¸n n¹n mï ch÷, x©y dùng hÖ thèng gi¸o dôc thèng nhÊt, hoµn thµ nh phæ cËp gi¸ o dôc tiÓu häc trong c¶ nðíc vµ thùc hiÖn phæ cËp gi¸o dôc trung häc c¬ së ë c¸c thµnh phè.
Cïng víi nh÷ng biÕn ®æi vÒ kinh tÕ, c¬ cÊu giai cÊp trong x• héi còng thay ®æi. C¸c giai cÊp bãc lét bÞ xo¸ bá, chØ c ßn l¹i hai giai cÊp lao ®éng lµ c«ng nh©n vµ n«ng d©n tËp thÓ cïng tÇng líp trÝ thøc x• héi chñ nghÜa.
Tõ n¨m 1937, nh©n d©n Liªn X« tiÕp tôc thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø ba, nhðng c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x• héi t¹m thêi bÞ gi¸n ®o¹n bëi cuéc chiÕn tranh x©m lðîc cña ph¸t xÝt §øc. Tuy cã mét sè sai lÇm, ¶nh hðëng ®Õn sù ph¸t triÓn
57
cña ®Êt nðíc (kh«ng thùchiÖn tèt nguyªn t¾c tù nguyÖn trong tËp thÓ ho¸n«ng nghiÖp, chða chó träng ®óng møc ®Õn viÖc n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n...),c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x• héi ë Liªn X« trong nh÷ng n¨m 1925 -1941 vÉn ®¹t ®ðîc nh÷ng thµnh tùu to lín, t¹o nªn nh÷ng biÕn ®æi vÒ nhiÒu mÆt, cã lîi cho nh©n d©n, x©y dùng lùc lðîng vò ?trang hïng m¹nh ®Ó b¶o vÖ Tæ quèc.
2 Quan hÖ ngo¹i giao cña Liªn X«
Sau C¸ch m¹ng th¸ng Mðêi, ChÝnh quyÒn X « viÕt ®• tõng bðíc thiÕt lËp qua n |
||||
hÖ ngo¹i giao víi mét sè nðíc l¸ng giÒng ë ch©u ¸ vµ ch©u ¢u. Tån t¹i gi÷a vßng |
||||
v©y thï ®Þch cña chñ nghÜa tð b¶n thÕ giíi, Liªn X« ®• kiªn tr× vµ bÒn bØ ®Êu tranh |
||||
trong quan hÖ quèc tÕ, tõng bðíc ph¸ vì chÝnh s¸ch bao v©y, c« lËp vÒ kinh tÕ vµ |
||||
ngo¹i giao cña c¸c nðíc ®Õ quèc. |
|
|||
|
|
Trong vßng 4n¨m (1922 -1925), c¸c cðêng quèc tð b¶n : §øc, Anh, I-ta-li-a, |
||
|
|
Ph¸p, NhËt B¶n lÇn lðît c«ng nhËn vµ thiÕt |
lËp quan hÖ ngo¹i giao víi |
|
|
|
Liªn X«. §Çu n¨ m 1925, Liªn X« ®· thiÕt lËp |
quan hÖ ngo¹i giao ch Ýnh |
|
|
|
thøc víi trªn 20 quèc gia. N¨m 1933, MÜ -cðêng quèc tð b¶n ®øng ®Çu thÕ |
||
|
|
giíi - ®· c«ng nhËn vµ thiÕt lËp quan hÖ ngo¹i giao víi Liªn X«. §ã lµ |
||
|
|
th¾ng lîi to lín cña nÒn ngo¹i giao X« viÕt, kh¼ng ®Þnh uy tÝn ngµy cµng |
||
|
|
cao cña Liªn X« trªn trðêng quèc tÕ. |
|
|
|
|
|
||
|
? |
|
Liªn X« ® · ®¹t ®ðîc nh÷ng thµnh tùu g× tro ng quan hÖ ngo¹i giao vµo nh÷ng n¨m |
|
|
|
|
1922 -1933 ? |
|
|
|
|
|
|
$ 0 !& & *
1. Nªu nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi.
2. Tr×nh bµy nh÷ng biÕn ®æi vÒ mäi mÆt cña L iªn X« sau hai kÕ ho¹ch 5 n¨m ®Çu tiªn.
3. Qua lðîc ®å Liªn X« n¨m 1940, h•y x¸c ®Þnh vÞ trÝ, tªn gäi c¸c nðíc céng hoµ trong Liªn bang X« viÕt.
58
Chð¬ng II
c¸c nðíc tð b¶n chñ nghÜa
gi÷a hai cuéc chiÕn tranh thÕ giíi (1918 − 1939)
Bµi 11 t×nh h×nh c¸c nðíc tð b¶n
gi÷a hai cuéc chiÕn tranh thÕ giíi (1918 − 1939)
Sau ChiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt, trong sù ph¸t triÓn chung cña c¸c cðêng quèc, c¸c nðíc tð b¶n MÜ, Anh, Ph¸p, §øc, I-ta-li-a vμ NhËt B¶n ®· tr¶i qua mét qu¸ tr×nh ph¸t triÓn víi nhiÒu biÕn ®éng to lín, dÉn tíi ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai.
1ThiÕt lËp trËt tù thÕ giíi míi theo hÖ thèng VÐcxai − Oasinht¬n
ChiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt kÕt thóc, c¸c nðíc tð b¶n ®· tæ chøc Héi nghÞ hoμ b×nh ë VÐcxai (1919 − 1920) vμ Oa-sinh-t¬n (1921 − 1922) ®Ó kÝ kÕt hoμ ðíc vμ c¸c hiÖp ðíc ph©n chia quyÒn lîi. Mét trËt tù thÕ giíi míi ®ðîc thiÕt lËp th«ng qua c¸c v¨n kiÖn ®ðîc kÝ ë VÐcxai vμ Oa-sinh-t¬n, thðêng ®ðîc gäi lμ hÖ thèng VÐcxai − Oasinht¬n.
Víi hÖ thèng VÐcxai − Oasinht¬n, mét trËt tù thÕ giíi míi ®· ®ðîc thiÕt lËp, ph¶n ¸nh tð¬ng quan lùc lðîng míi gi÷a c¸c nðíc tð b¶n. C¸c nðíc th¾ng trËn, trðíc hÕt lμ Anh, Ph¸p, MÜ, NhËt B¶n, giμnh ®ðîc nhiÒu quyÒn lîi vÒ kinh tÕ vμ x¸c lËp sù ¸p ®Æt, n« dÞch ®èi víi c¸c nðíc b¹i trËn, ®Æc biÖt lμ c¸c d©n téc thuéc ®Þa vμ phô thuéc. §ång thêi, ngay gi÷a c¸c nðíc tð b¶n th¾ng trËn còng n¶y sinh nh÷ng bÊt ®ång do m©u thuÉn vÒ quyÒn lîi. ChÝnh v× thÕ, quan hÖ hoμ b×nh gi÷a c¸c nðíc tð b¶n trong thêi gian nμy chØ lμ t¹m thêi vμ máng manh.
59