((T¸iái bảnb¶nlầnlÇnthứthøhai)b¶y)
nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc viÖt nam
ChÞu tr¸ch nhiÖm xuÊt b¶n : Chñ tÞch Héi ®ång Thµnh viªn kiªm Tæng Gi¸m ®èc NGðT NG¤ TRÇN ¸I Phã Tæng Gi¸m ®èc kiªm Tæng biªn tËp GS.TS vò v¨n hïng
Biªn tËp lÇn ®Çu : Lðu hoa s¬n -lª hång s¬n
Biªn tËp t¸i b¶n : n«ng thÞ huÖ
Biªn vÏ lðîc ®å : cï ®øc nghÜa
Tr×nh bµy b×a : lðu chÝ ®ång
ThiÕt kÕ, tr×nh bµy s¸ch : lª hoµng h¶i
Söa b¶n in : n«ng thÞ huÖ
ChÕ b¶n : C«ng ty cæ phÇn mÜ thuËt vµ truyÒn th«ng
S¸ch cã sö dông mét sè h×nh ¶nh tð liÖu tõ : History of the world XX century, volume I (1900 _ 1945) ; An introductory history ; LÞch sö thÕ giíi 1917 _ 1951 cña Xin-ga-po ; ViÖt Nam mét cuéc chiÕn
1858 _ 1975 ; §¹i cð¬ng lÞch sö ViÖt Nam _ TËp II... vµ mét sè trang web nðíc ngoµi.
B¶n quyÒn thuéc Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc ViÖt Nam -Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o.
LÞch sö 11
M· sè : CH115T4
Sè ®¨ng kÝ KHXB : 01-2014/CXB/480-1062/GD |
|
In t¹i......... |
......................................cuèn, khæ 17 x 24 cm, |
In xong vµ nép ......lðu chiÓu th¸ng |
n¨m 2014. |
phÇn
LÞch sö thÕ giíi cËn ®¹i
(TiÕp theo)
3
Chð¬ng I
C¸c nðíc ch©u ¸, ch©u phi vμ khu vùc mÜ Latinh
(ThÕ kØ xix - ®Çu thÕ kØ xx)
Bµi 1 nhËt b¶n
Cuéc Duy t©n Minh TrÞ n¨m 1868 cã ý nghÜa nhð mét cuéc c¸ch m¹ng tð s¶n, ®· ®ða NhËt B¶n ph¸t triÓn theo con ®ðêng cña c¸c nðíc phð¬ng T©y vμ trë thμnh mét nðíc ®Õ quèc duy nhÊt ë ch©u ¸.
1NhËt B¶n tõ ®Çu thÕ kØ XIX ®Õn trðíc n¨m 1868
§Õn gi÷a thÕ kØ XIX, sau h¬n 200 n¨m thèng trÞ, chÕ ®é M¹c phñ T«-ku-ga-oa
ëNhËt B¶n, ®øng ®Çu lμ S«gun (Tðíng qu©n), ®· l©m vμo t×nh tr¹ng khñng ho¶ng, suy yÕu nghiªm träng. §©y lμ thêi k× trong lßng x· héi phong kiÕn NhËt B¶n chøa ®ùng nhiÒu m©u thuÉn ë tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi.
VÒ kinh tÕ, nÒn n«ng nghiÖp vÉn dùa trªn quan hÖ s¶n xuÊt phong kiÕn l¹c hËu. §Þa chñ bãc lét n«ng d©n rÊt nÆng nÒ. Møc t« trung b×nh chiÕm tíi 50% sè thu hoa lîi. T×nh tr¹ng mÊt mïa, ®ãi kÐm liªn tiÕp x¶y ra. Trong khi ®ã, ë c¸c thμnh thÞ, h¶i c¶ng, kinh tÕ hμng ho¸ ph¸t triÓn, c«ng trðêng thñ c«ng xuÊt hiÖn ngμy cμng nhiÒu. Nh÷ng mÇm mèng kinh tÕ tð b¶n chñ nghÜa ph¸t triÓn nhanh chãng.
VÒ x héi, ChÝnh phñ S«gun vÉn duy tr× chÕ ®é ®¼ng cÊp. TÇng líp §aimy« lμ nh÷ng quý téc phong kiÕn lín, qu¶n lÝ c¸c vïng l·nh ®Þa trong nðíc, cã quyÒn lùc tuyÖt ®èi trong l·nh ®Þa cña hä. TÇng líp Samurai (vâ sÜ) thuéc giíi quý téc h¹ng trung vμ nhá, kh«ng cã ruéng ®Êt, chØ phôc vô c¸c ®aimy« b»ng viÖc huÊn luyÖn vμ chØ huy c¸c ®éi vò trang ®Ó hðëng bæng léc. Do mét thêi gian dμi kh«ng cã chiÕn tranh, ®Þa vÞ cña Samurai bÞ suy gi¶m, lð¬ng bæng thÊt thðêng, ®êi sèng khã kh¨n, nhiÒu ngðêi rêi khái l·nh ®Þa, tham gia ho¹t ®éng thð¬ng nghiÖp, më xðëng thñ c«ng... dÇn dÇn tð s¶n ho¸, trë thμnh lùc lðîng ®Êu tranh chèng chÕ ®é phong kiÕn lçi thêi.
4
|
|
|
|
TÇng líp tð s¶n c«ng thð¬ng nghiÖp ngµy cµng giµu c ã, song c¸c nhµ tð |
||||
|
|
|
|
s¶n c«ng thð¬ng l¹i kh«ng cã quyÒn lùc vÒ chÝnh trÞ. N«ng d©n lµ ®èi tðîng |
||||
|
|
|
|
bãc lét chñ yÕu cña giai cÊp phong kiÕn, cßn thÞ d©n th× kh«ng chØ bÞ phong |
||||
|
|
|
|
kiÕn khèng chÕ mµ cßn bÞ c¸c nhµ bu«n vµ nh÷ng ngðêi cho vay l·i bãc lét. |
||||
|
|
|
|
VÒ chÝnh trÞ , ®Õn gi÷a thÕ k Ø XIX, NhËt B¶n vÉn lµ mét quèc gia p hong |
||||
|
|
|
|
kiÕn. Thiªn hoµng cã vÞ tr Ý tèi cao, nhðng quyÒn hµnh thùc tÕ thuéc vÒ |
||||
|
|
|
|
S«gun dßng hä T«-ku-ga-oa ë phñ Chóa (M¹c phñ). |
|
|||
|
|
Gi÷a lóc m©u t huÉn giai cÊp trong nðíc ngµy cµng gay g¾t, chÕ ®é M¹c phñ |
|
|||||
khñng ho¶ng nghiªm träng th× c¸c nðíc tð b¶n phð¬ng T©y, trðíc tiªn lµ MÜ, dïng |
||||||||
¸p lùc qu©n sù ®ßi NhËt B¶n ph¶i “më cöa”. |
|
|||||||
|
|
|
|
N¨m 1854, M¹c phñ buéc ph¶i kÝ víi MÜ hiÖp ðíc, theo ®ã, NhËt B¶n më |
||||
|
|
|
|
2 cöa biÓn S i-m«-®a vµ Ha-k«-®a-tª cho ngðêi MÜ ra vµo bu«n b¸n. C¸c |
|
|||
|
|
|
|
nðíc Anh, Ph¸p, Nga, §øc thÊy vËy còng ®ua nhau Ðp NhËt B¶n kÝ nh÷ng |
||||
|
|
|
|
hiÖp ðíc bÊt b×nh ®¼ng víi nh÷ng ®iÒu kiÖn nÆng nÒ. |
|
|||
|
|
Nhð vËy, ®Õn gi÷a thÕ kØ XIX, NhËt B¶n ®• l©m vµo mét cuéc khñng ho¶ng trÇm |
||||||
träng, ®øng trðíc sù lùa chän : hoÆc tiÕp tôc duy tr× chÕ ®é phong kiÕn tr× trÖ, b¶o |
||||||||
thñ ®Ó bÞ c¸c nðíc ®Õ quèc x©u xÐ hoÆc tiÕn hµnh duy t©n, ®ða NhËt B¶n ph¸t triÓn |
||||||||
theo con ®ðêng cña c¸c nðíc tð b¶n phð¬ng T©y. |
|
|||||||
|
|
|
|
|||||
|
? |
|
T×nh h× nh NhËt B¶n tõ ®Çu th Õ kØ XIX ® Õn trðíc n¨ m 1868 cã nh÷ng ®iÓm g× |
|
||||
|
|
|
|
|
næi bËt ? |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Cuéc Duy t©n Minh TrÞ |
|
|
||||
|
|
|
|
|||||
|
|
Nh÷ng hiÖp ðíc bÊt b×nh ®¼ng |
mµ M¹c phñ kÝ víi |
|
||||
nðíc ngoµi lµm cho c¸c tÇng líp trong x• héi ph¶n øng |
|
|||||||
m¹nh mÏ. Phong trµo ®Êu tranh chèng S«gun ph¸t triÓn |
|
|||||||
m¹nh vµo nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kØ XIX ®• lµm sôp ®æ |
|
|||||||
chÕ ®é M¹c phñ. Th¸ng 1 |
- 1868, sau khi lªn ng«i, |
|
||||||
Thiªn hoµng Minh TrÞ ®• |
thùc hiÖn mét lo¹t c¶i c¸ch |
|
||||||
tiÕn bé nh»m ®ða NhËt B¶n tho¸t khái t× nh tr¹ng mét |
|
|||||||
nðíc phong kiÕn l¹c hËu. §ã lµ cuéc Duy t©n Minh TrÞ, |
|
|||||||
®ðîc tiÕn hµnh trªn tÊ t c¶ c¸c lÜnh vùc : chÝnh trÞ, kinh |
|
|||||||
tÕ, qu©n sù, v¨n ho¸ -gi¸o dôc... |
H×nh 1. Thiªn hoµng Minh TrÞ |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
(1852 -1912) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
VÒ chÝnh trÞ : NhËt hoµng tuyªn bè thñ tiªu chÕ ®é M¹c phñ, thµnh lËp chÝnh phñ míi, trong ®ã ®¹i biÓu cña tÇng líp quý téc tð s¶n ho¸ ®ãng vai trß quan träng, thùc hiÖn quyÒn b×nh ®¼ng gi÷a c¸c c«ng d©n. N¨m 1889, HiÕn ph¸p míi ®ðîc ban hµnh, chÕ ®é qu©n chñ lËp hiÕn ®ðîc thiÕt lËp.
VÒ kinh tÕ : ChÝnh phñ ®• thi hµnh c¸c chÝnh s¸ch thèng nhÊt tiÒn tÖ, thèng nhÊt thÞ trðêng, cho p hÐp mua b¸n ruéng ®Êt, t¨ng cðêng ph¸t triÓn kinh tÕ tð b¶n chñ nghÜa ë n«ng th«n, x©y dùng c ¬ së h¹ tÇng, ®ðêng s¸, cÇu cèng...
VÒ qu©n sù : Qu©n ®éi ®ðîc tæ chøc vµ huÊn luyÖn theo kiÓ u phð¬ng T©y, chÕ ®é nghÜa vô qu©n sù thay cho chÕ ®é trðng binh. C«ng nghiÖp ®ãng tµu chiÕn ®ðîc chó träng ph¸t triÓn, tiÕn hµnh s ¶n xuÊt vò khÝ, ®¹n dðîc vµ m êi chuyªn gia qu©n sù nðíc ngoµi...
VÒ gi¸o dôc : ChÝnh phñ thi hµnh chÝnh s¸ch gi¸o dôc b¾t buéc, chó träng néi dung khoa häc kÜ thuËt trong c hð¬ng tr×nh gi¶ng d¹y, cö nh÷ng häc sinh giái ®i du häc ë ?phð¬ng-T©y...
|
|
NhËt B¶n chuyÓn sang giai ®o¹n ®Õ quèc chñ nghÜa |
|
|
|
|
|
|
|
Trong 30 n¨m cuèi thÕ kØ XIX, ®Æc biÖt tõ sau cuéc ChiÕn tranh Trung -NhËt |
|
(1894 -1895), chñ nghÜa tð b¶n ph¸t t riÓn nhanh chãng ë NhËt B¶n. C«ng nghiÖ p |
|||
(nhÊt lµ c«ng nghiÖp nÆ ng), ngµnh ®ðêng s¾t, ngo¹i thð¬ng, hµng h¶i c |
ã nh÷ng |
||
chuyÓn biÕn quan t räng. ViÖc ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ kÐo theo sù tËp trung |
|||
trong c«ng nghiÖp, thð¬ng nghiÖp vµ ng©n hµng. NhiÒu c«ng ti®éc quyÒn xuÊt hiÖn |
|||
nhð MÝt-xði, MÝt-su- bi-si... C¸c c«ng ti nµy lµm chñ nhiÒu ng©n hµng, |
hÇm má, |
||
xÝ nghiÖp, ®ðêng s ¾t, tµu biÓn... vµ c ã kh¶ n¨ng chi phèi, lòng ®o¹n c¶ kinh tÕ lÉn chÝnh trÞ ë NhËt B¶n.
H×nh 2. LÔ kh¸nh thµnh mét ®oµn tµu ë NhËt B¶n
6
Sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña nÒn kinhtÕ NhËt B¶n cuèi thÕkØ XIX -®Çu thÕ kØ XX®• |
||||||||
t¹o søc m¹nh kinh tÕ, qu©n sù vµ chÝnh trÞ cho giíi cÇm quyÒn thi hµnh chÝnh s¸ch x©m |
||||||||
lðîc vµbµnh trðíng. NhËt B¶nchuyÓnsang giai ®o¹n ®Õquèc chñ nghÜa g¾n liÒn víi c¸c |
||||||||
cuéc chiÕn tranh x©m lðîc :ChiÕn tranh §µi Loan (1874), ChiÕn tranh Trung -NhËt |
||||||||
(1894 -1895) vµ chiÕn tranh ®Õ quèc :ChiÕn tranh Nga-NhËt (1904 -1905). Th¾ng lîi |
||||||||
trong c¸c cuéc chiÕn tranh nµy ®• ®em ®Õn cho NhËt B¶n nhiÒu hiÖp ðíc cã lîi vÒ ®Êt |
||||||||
®ai vµ tµi chÝnh, thóc ®Èy nhanh h¬n tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ. |
|
|
|
|
|
|
||
MÆc dï tiÕn lªn chñ nghÜa t ð b¶n, song NhËt B¶n vÉnduy tr× quyÒn së h÷u ruéng |
||||||||
®Êt phong kiÕn. TÇnglíp quý téc, ®Æc biÖt lµ giíivâ sÜ Samurai, vÉn cã |
|
ðu thÕ chÝnhtrÞ |
||||||
rÊt lín. Hä chñ trð¬ng x©y dùng NhËt B¶n b»ng søc m¹nh qu©n sù. T×nh h×nh®ã lµm |
||||||||
|
|
cho ®Õ quèc NhËt cã ®Æc ®iÓm lµ chñ |
||||||
|
|
nghÜa ®Õ quèc phong kiÕn qu©n phiÖt. |
||||||
|
|
Cïng v íi sù ph¸t tri Ón c ña c hñ |
||||||
|
|
nghÜa tð b¶n lµ s ù bÇn cïng ho¸ cña |
||||||
|
|
quÇn chóng |
nh©n d©n lao ®éng . |
|||||
|
|
C«ng nh©n NhËt B¶n |
ph¶i lµm viÖc |
|||||
|
|
mçi n gµy t õ 12 ®Õn 1 |
|
4 gi ê, tron g |
||||
|
|
nh÷ng ®iÒu kiÖn rÊt tåi |
|
tÖ mµ tiÒ n |
||||
|
|
lð¬ng l¹i thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi ë |
||||||
|
|
c¸c nðíc ch©u ¢u vµ MÜ. Sù bãc lét |
||||||
|
|
nÆng nÒ cña |
giíi ch ñ ®• dÉn |
tíi |
||||
|
|
nhiÒu cuéc ®Êu tranh cña c«ng nh©n |
||||||
|
|
®ßi t ¨ng lð¬ng, c¶i t hiÖn ® êi sèng , |
||||||
|
|
®ßi quyÒn tù do, d©n chñ. |
|
|
||||
|
|
Sù ph¸t triÓn cña pho |
|
ng t rµo |
||||
|
|
c«ng nh©n lµ c¬ së cho |
|
viÖc thµnh |
||||
|
|
lËp c¸c tæ chøc nghiÖp ®oµn. |
|
|
||||
|
|
N¨m 1901, §¶ng X• héi d©n chñ |
||||||
H×nh 3. Lðîc ®å vÒ sù bµnh trðíng cña ®Õ quèc |
NhËt B¶n ®ðîc thµnh lËp, dðíi |
sù |
||||||
l•nh ®¹o cña Ca-tai-a-ma Xen. |
|
|||||||
NhËt B¶n cuèi thÕ kØ XIX -®Çu thÕ kØ XX |
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ca-tai-a-ma Xen xuÊtth©n trong mét gia ®×nh n«ng d©n nghÌo. N¨m 23 tuæi, |
||||||||
«ng lµm c«ng nh©n in ë T«-ki-«, tham gia ho¹t ®éng tÝch cùc trong phong |
||||||||
trµo c«ng nh©n. N¨m 1898, |
«ng l·nh ® ¹o c«ng nh©n ®ðêng s¾t b·i c«ng |
|||||||
giµnh th¾ng lîi sau hµng th¸ng ®Êu tranh. ¤ng lµ mét l·nh tô næi tiÕng |
||||||||
cña phong trµo c«ng nh©n NhËt B¶n ; sau nµy lµ b¹n cña NguyÔn |
¸i Quèc |
|||||||
trong Quèc tÕ Céng s¶n. |
|
|
|
|
|
|
|
|
7
?Nh÷ng sù kiÖn nµo chøng tá vµo cuèi thÕ kØ XIX, NhËt B¶n ®· chuyÓn sang giai ®o¹n ®Õ quèc chñ nghÜa ?
|
|
|
$ 0 !& & * |
|
|
|
1. |
T¹i sa o nãi cuéc Duy t©n Minh TrÞ cã ý nghÜa |
nhð mét cuéc c¸ch |
||||
|
|
|
m¹ng tð s¶n ? |
|
|
|
2. |
Dùa vµo lðîc ®å (h×nh 3), tr×nh bµy nh÷ng nÐt |
chÝnh vÒ s ù bµnh |
||||
|
|
|
trðíng cña ®Õ quèc NhËt B¶n cuèi thÕ kØ XIX -®Çu thÕ kØ XX. |
|||
Ên ®é
Tõ gi÷ a thÕ kØ XIX, m©u thuÉn g i÷a ®«ng ®¶o nh ©n d©n Ên §é víi |
||
thùc d©n Anh ngµy cµng trë nª n s©u s¾c. C¸c cuéc ® Êu tranh giµnh |
||
®éc lËp d©n téc diÔn ra quyÕt liÖt dðí |
i n hiÒu h×n h t høc, l«i cuèn |
|
®«ng ®¶o c¸c tÇn g l íp nh©n d©n tha m gia. §iÓn h× nh lµ cué c khëi |
||
nghÜa Xipay (185 7 -1859), phong trµo ®Êu tr anh cña giai cÊp tð s¶n |
||
víi sù ra ®êi cña §¶ng Quèc ®¹i, cuéc b•i c«n |
g cña c« ng nh ©n |
|
Bom-b ay n¨m 1908... |
|
|
1 T×nh h×nh kinh tÕ, xn héi Ên §é nöa sau thÕ kØ XIX
Tõ ®Çu thÕÊkØ XVII, cuéc tranh giµnh quyÒn lùc gi÷a c¸c chóa phong kiÕn trong nðíc lµm cho n §é s uy yÕu. Lîi dông c¬ héi nµy, c¸c nðíc tð b¶n phð¬ng T©y, chñ yÕu lµ Anh vµ Ph¸p, tranh nhau x©m lðîcÊn §é. §Õn gi÷a thÕ kØ XIX, thùc d©n Anh ®• hoµn thµnh viÖc x©m lðîc vµ ®Æt ¸ch cai trÞ ë Ên §é.
VÒ kinh tÕ, thùc d©n Anh më réng c«ng cuéc khai th¸c Ên §é mét c¸ch quy m«, ra søc v¬ vÐt lð¬ng thùc, c¸c nguån nguyªn liÖu vµ bãc lét nh©n c«ng ®Ó thu lîi nhuËn. Ên §é trë thµnh thuéc ®Þa quan träng nhÊt cña thùc d©n Anh, ph¶i cung cÊp ngµy cµng nhiÒu lð¬ng thùc, nguyªn liÖu cho chÝnh quèc.
8
|
|
Trong kho¶ng 25 n¨m cuèi thÕ kØ XIX, nh÷ng n¹n ®ãi liªn tiÕp x¶y ra lµm |
|
|
|
gÇn 26 triÖu ngðêi chÕt. Trong khi ®ã, lð¬ng thùc cña Ên §é bÞ v¬ vÐt ®ða |
|
|
|
vÒ nðíc Anh ngµy cµng nhiÒu ; ® êi sèng nh©n d©n |
Ên §é ngµy cµ ng |
|
|
khã kh¨n. |
|
|
VÒ chÝnh trÞ -xx héi, ChÝnh phñ Anh n¾m quyÒn cai trÞ trùc tiÕp Ên §é. Ngµy |
||
1 |
-1 |
-1877, N÷ hoµng Anh tuyªn bè ®ång thêi lµ N÷ hoµng Ên §é. §Ó t¹o chç dùa |
|
v÷ng ch¾c cho nÒn thèng trÞ cña m×nh, thùc d©n Anh ®• thùc hiÖn chÝnh s ¸ch chia ®Ó trÞ, m ua chuéc tÇng líp cã thÕ lùc trong giai cÊp phong kiÕn b¶n xø, t×m c¸ch kh¬i s©u sù? c¸ch biÖt vÒ chñng téc, t«n gi¸o vµ ®¼ng cÊp trong x• héi.
|
|
|
|
|
2 |
Cuéc khëi nghÜa Xipay (1857 -1859) |
|
|
|
M©u thuÉn gi÷a c¸c tÇng líp nh©n d©n Ên §é víi thùc d©n Anh ngµy cµng s©u |
|
s¾c, lµm bïng næ nhiÒu cuéc khëi nghÜa chèng Anh. Tiªu biÓu cho phong trµo ®Êu |
|||
tranh gi¶i phãng d©n téc cña Ên §é vµo nöa sau thÕ kØ XIX lµ cuéc khëi nghÜa cña |
|||
qu©n Xipay vµ nh©n d©n ë Mi-rót. |
|
||
|
|
Xipay lµ tªn gäi nh÷ng ®¬n vÞ binh lÝnh ngðêi Ên §é trong qu©n ®éi cña |
|
|
|
thùc d©n Anh. MÆc dï lµ mét trong nh÷ng c«ng cô x©m lðîc vµ thèng trÞ |
|
|
|
cña thùc d©n, binh lÝnh ngðêi Ên vÉn bÞ sÜ quan ngðêi Anh ®èi xö tµn tÖ. |
|
|
|
Tinh thÇn d©n té c vµ tÝn ngðìng cña hä |
lu«n bÞ xóc ph¹m nghiªm träng. |
|
|
Hä rÊt bÊt m·n khi ph¶i d ïng ®¹n ph¸o c ã bäc giÊy tÈm mì bß, mì lîn. |
|
|
|
Muèn b¾n lo¹i ®¹n nµy, ngðêi lÝnh th ðêng ph¶i d ïng r¨ng ®Ó xÐ c ¸c lo¹i |
|
|
|
giÊy ®ã, trong khi nh÷ng ngðêi lÝnh Xipay theo ®¹o Hin®u th× kiªng thÞ t |
|
|
|
bß vµ theo ®¹o Håi th× kiªng thÞt lîn. V× thÕ hä ®· chèng lÖnh cña sÜ quan |
|
|
|
Anh vµ næi dËy khëi nghÜa. |
|
|
|
R¹ng s¸ng 10 -5 -1857, ë Mi-rót (gÇn §ª-li), khi thùc d©n Anh s¾p ¸p gi¶i 85 |
|
binh lÝnh Xipay tr¸i lÖnh th× 3 trung ®oµn Xipay næi dËy khëi nghÜa, v©y b¾tbän chØ |
|||
huy Anh. N«ng d©n c¸c vïng phô cËn còng gia nhËp nghÜa qu©n. Thõa th¾ng, nghÜa |
|||
qu©n tiÕn vÒ §ª-li . Cuéc khëi nghÜa nhanh chãng |
lan ra nhiÒu ®Þa phð¬ng thuéc |
||
miÒn B¾c vµ miÒn Trung Ên §é. NghÜa qu©n ®• lËp ®ðîc chÝnh quyÒn, gi¶i phãng mét sè thµnh p hè lín. Cuéc khëi nghÜa duy tr× ®ðîc kho¶ng 2 n¨m th× bÞ
9