*Ngõng thë : ¸p s¸t m¸ v o mòi, miÖng n¹n nh©n ; nh×n xu«i xuèng ngùc, bông kh«ng thÊy phËp phång v kh«ng thÊy cã h¬i Êm.
*Tim ngõng ®Ëp : B¾t m¹ch bÑn hoÆc m¹ch c¶nh ë cæ kh«ng thÊy m¹ch ®Ëp.
Lóc n y mçi gi©y phót ®Òu quý gi¸, v× vËy c¸c thao t¸c kiÓm tra ph¶i l m hÕt søc nhanh, kh«ng ®−îc kÐo d i qu¸ 1 phót.
+ NÕu x¸c ®Þnh ng−êi bÞ n¹n ®d ngõng thë, tim ngõng ®Ëp ph¶i tiÕn h nh h« hÊp nh©n t¹o ngay.
– Nh÷ng viÖc l m ®ång thêi víi h« hÊp nh©n t¹o :
+B»ng mäi c¸ch kÝch thÝch lªn ng−êi bÞ n¹n : Ch s¸t m¹nh kh¾p ng−êi, giËt tãc mai, hoÆc cã ®iÒu kiÖn ®èt qu¶ bå kÕt thæi khãi v o hai lç mòi, nÕu ng−êi bÞ n¹n nÊc sÏ cã kh¶ n¨ng thë l¹i ®−îc.
+Xoa dÇu cao chèng l¹nh hoÆc s−ëi Êm.
+§iÒu kiÖn cho phÐp cã thÓ tiªm thuèc trî tim.
b)C¸c ph−¬ng ph¸p h« hÊp nh©n t¹o
– Ph−¬ng ph¸p thæi ng¹t v Ðp tim ngo i lång ngùc : l ph−¬ng ph¸p dÔ l m, ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. CÇn mét ng−êi l m hoÆc cã thÓ hai ng−êi l m.
+ Thæi ng¹t (h×nh 7-13) :
§Ó ng−êi bÞ n¹n n»m ngöa, kª mét chiÕc gèi hoÆc ch¨n, m n,... d−íi g¸y cho ®Çu h¬i ngöa ra sau.
Ng−êi cÊp cøu quú bªn ph¶i s¸t ngang vai ng−êi bÞ n¹n, dïng mét ngãn tay cuèn miÕng g¹c, hoÆc v¶i s¹ch ®−a v o trong miÖng ng−êi bÞ n¹n lau s¹ch ®êm ddi, c¸c chÊt n«n,...
Dïng mét tay bãp kÝn hai bªn mòi, mét tay ®Èy m¹nh c»m cho miÖng h¸ ra, hÝt mét h¬i thËt d i, ¸p miÖng m×nh v o s¸t miÖng ng−êi bÞ n¹n, thæi. L m liªn tiÕp víi nhÞp ®é 15 – 20 lÇn/phót.
+ Ðp tim ngo i lång ngùc (h×nh 7-14) :
*Ng−êi cÊp cøu quú bªn ph¶i ngang th¾t l−ng ng−êi bÞ n¹n.
*§Æt b n tay ph¶i chång lªn b n tay tr¸i, c¸c ngãn tay xen kÏ nhau, ®Ì lªn 1/3 d−íi x−¬ng øc, c¸c ngãn tay chÕch sang bªn tr¸i.
110
Ðp m¹nh b»ng søc nÆng c¬ thÓ xuèng x−¬ng øc ng−êi bÞ n¹n víi mét lùc võa ®ñ ®Ó lång ngùc lón xuèng 2 – 3cm. Víi trÎ nhá lùc Ðp nhÑ h¬n.
+Sau mçi lÇn Ðp th¶ láng tay cho ngùc trë l¹i vÞ trÝ b×nh th−êng. Duy tr× víi nhÞp ®é 50 – 60 lÇn/phót.
+Trong tr−êng hîp chØ cã mét ng−êi l m nªn duy tr× 2 lÇn thæi ng¹t, 15 lÇn Ðp tim.
Tr−êng hîp cã hai ng−êi l m, ng−êi thæi ng¹t quú bªn tr¸i, ng−êi Ðp tim quú bªn ph¶i ng−êi bÞ n¹n v duy tr× 1 lÇn thæi ng¹t, 5 lÇn Ðp tim.
L m liªn tôc cho ®Õn khi n o ng−êi bÞ n¹n tù thë ®−îc, tim ®Ëp l¹i th× dõng.
– Ph−¬ng ph¸p Sylvester (Xin – vetst¬) :
+Ng−êi bÞ n¹n n»m ngöa ®Çu quay vÒ mét bªn cã ch¨n hoÆc gèi ®Öm d−íi l−ng.
+Ng−êi cÊp cøu quú ë phÝa ®Çu, n¾m chÆt lÊy hai cæ tay ng−êi bÞ n¹n.
+Th× thë ra (h×nh 7-15a) : §−a hai c¼ng tay ng−êi bÞ n¹n gËp v o tr−íc ngùc, ng−êi cÊp cøu h¬i nhæm vÒ phÝa tr−íc, tay duçi th¼ng Ðp m¹nh ®Ó l m cho kh«ng khÝ ë trong phæi ra ngo i.
+Th× hÝt v o (h×nh 7-15b) : Ng−êi cÊp cøu ngåi xuèng ®ång thêi kÐo hai cæ tay ng−êi bÞ n¹n dang réng ra tíi ch¹m ®Çu råi l¹i ®−a trë vÒ t− thÕ ban ®Çu l m cho kh«ng khÝ ë ngo i v o trong phæi.
+L m víi nhÞp ®é 10 – 12 lÇn/phót.
H×nh 7-14. Ðp tim ngo$i lång ngùc.
a)
b)
H×nh 7-15. Ph−¬ng ph¸p Sylvester
a)Thë ra ;
b)HÝt vµo.
c)Nh÷ng ®iÓm chó ý khi l m h« hÊp nh©n t¹o
–L m c ng sím c ng tèt, kiªn tr× cho ®Õn khi ng−êi bÞ n¹n tù thë ®−îc. Th«ng th−êng l m trong thêi gian 40 – 60 phót, kh«ng cã hiÖu qu¶ th× dõng.
–L m ®óng nguyªn t¾c, lùc ®ñ m¹nh, gi÷ nhÞp ®é ®Òu ®Æn míi thùc sù h÷u hiÖu.
111
–L m t¹i chç th«ng tho¸ng, nh−ng còng kh«ng ®−îc l m ë chç gi¸ l¹nh.
–Kh«ng ®−îc l m h« hÊp nh©n t¹o cho ng−êi bÞ nhiÔm chÊt ®éc ho¸ häc, bÞ søc Ðp, bÞ th−¬ng ë ngùc, gdy x−¬ng s−ên v tæn th−¬ng cét sèng.
–TuyÖt ®èi kh«ng chuyÓn ng−êi bÞ ng¹t thë vÒ c¸c tuyÕn sau, khi n¹n nh©n ch−a tù thë ®−îc.
3.TiÕn triÓn cña viÖc cÊp cøu ng¹t thë
a) TiÕn triÓn tèt
H« hÊp dÇn dÇn håi phôc, ng−êi bÞ n¹n nÊc v b¾t ®Çu thë, nhÞp thë lóc ®Çu ngËp ngõng, kh«ng ®Òu v vÉn tiÕp tôc h« hÊp nh©n t¹o theo nhÞp thë cña ng−êi bÞ n¹n cho ®Õn khi thë ®Òu, thë s©u, m«i v s¾c mÆt hång trë l¹i.
b) TiÕn triÓn xÊu
ChØ ngõng h« hÊp nh©n t¹o khi ng−êi bÞ n¹n ®d cã c¸c dÊu hiÖu sau :
–XuÊt hiÖn c¸c m¶ng tÝm t¸i trªn da ë nh÷ng chç thÊp.
–Nhdn cÇu mÒm v nhiÖt ®é hËu m«n d−íi 250C.
–B¾t ®Çu cã hiÖn t−îng cøng ®ê cña x¸c chÕt.
IV – KÜ thuËt chuyÓn th−¬ng
ChuyÓn th−¬ng l nhanh chãng ®−a ng−êi bÞ th−¬ng, bÞ n¹n ®Õn n¬i an to n hoÆc vÒ c¸c tuyÕn ®Ó kÞp thêi cøu ch÷a. Ph−¬ng ph¸p chuyÓn th−¬ng ph¶i thÝch hîp víi yªu cÇu cña tõng vÕt th−¬ng míi ®¶m b¶o an to n cho ng−êi bÞ th−¬ng, bÞ n¹n.
1. Mang v¸c b»ng tay
Mang v¸c b»ng tay th−êng do mét ng−êi l m, v× vËy kh«ng chuyÓn ®i xa ®−îc. Mang v¸c b»ng tay cã thÓ vËn dông mét sè kÜ thuËt sau :
– BÕ n¹n nh©n (h×nh 7-16) (kh«ng ®i xa ®−îc).
a) |
|
b) |
H×nh 7-16. BÕ n¹n nh©n.
112
–Câng trªn l−ng, ®¬n gi¶n h¬n (kh«ng ®i xa ®−îc v× mái).
–D×u : ¸p dông vËn chuyÓn ng−êi bÞ th−¬ng nhÑ.
–V¸c trªn vai (h×nh 7-17) : ¸p dông vËn chuyÓn ng−êi bÞ th−¬ng nhÑ v o ch©n, kh«ng tù ®i ®−îc.
H×nh 7-17. V¸c n¹n nh©n trªn vai.
2. ChuyÓn n¹n nh©n b»ng c¸ng
ChuyÓn n¹n nh©n b»ng c¸ng l c¸ch chuyÓn phæ biÕn v ®¶m b¶o an to n nhÊt.
a) C¸c lo¹i c¸ng
Cã nhiÒu lo¹i c¸ng kh¸c nhau nh− :
–C¸ng b¹t khiªng tay.
–C¸ng vâng ®ay, vâng b¹t.
–C¸ng tre h×nh thuyÒn.
Tuú theo yªu cÇu cña tõng vÕt th−¬ng còng nh− ®iÒu kiÖn cô thÓ t¹i n¬i x¶y ra bÞ th−¬ng, bÞ n¹n ng−êi ta cã thÓ sö dông tõng lo¹i c¸ng cho thÝch hîp.
b)KÜ thuËt c¸ng th−¬ng
–§Æt n¹n nh©n lªn c¸ng (hai ng−êi l m) : §Æt c¸ng bªn c¹nh n¹n nh©n, hai ng−êi quú bªn c¹nh ng−êi bÞ th−¬ng ®èi diÖn víi c¸ng, luån tay d−íi n¹n
113
nh©n. Mét ng−êi ®ì g¸y v l−ng, mét ng−êi ®ì th¾t l−ng v nÕp khoeo cïng nhÊc tõ tõ ®Æt lªn c¸ng.
–Luån ®ßn c¸ng v buéc d©y c¸ng (nÕu l c¸ng vâng).
–Víi ng−êi bÞ gdy x−¬ng ®ïi, tæn th−¬ng cét sèng, ph¶i ®Æt mét khung tre v o trong c¸ng vâng, chiÒu d i khung tuú theo x−¬ng gdy.
–KÜ thuËt c¸ng th−¬ng (h×nh 7-18) :
+Lu«n ®¶m b¶o ®Çu n¹n nh©n ë cao v nghiªng vÒ mét bªn.
+Mçi ng−êi c¸ng cÇn cã mét chiÕc gËy d i 140 – 150cm, cã ch¹c ë ®Çu trªn ®Ó ®ì ®ßn c¸ng khi cÇn nghØ hoÆc ®æi vai.
+Khi c¸ng trªn ®−êng b»ng, hai ng−êi kh«ng ®i ®Òu b−íc v× c¸ng sÏ l¾c l−, ph¶i gi÷ tèc ®é cho ®Òu nhau, ng−êi ®i tr−íc b¸o cho ng−êi ®i sau nh÷ng chç khã ®i ®Ó tr¸nh.
+Khi c¸ng trªn ®−êng dèc, ph¶i cè gi÷ cho ®ßn c¸ng th¨ng b»ng, lªn dèc ®Ó ®Çu ®i tr−íc, xuèng dèc ®Ó ®Çu ®i sau.
H×nh 7-18. KÜ thuËt c¸ng vâng.
C©u hái «n tËp
1.Môc ®Ých, nguyªn t¾c cÇm m¸u t¹m thêi, ph©n biÖt c¸c lo¹i ch¶y m¸u.
2.C¸c biÖn ph¸p cÇm m¸u t¹m thêi.
3.Môc ®Ých, nguyªn t¾c cè ®Þnh vÕt th−¬ng g·y x−¬ng. KÓ tªn c¸c lo¹i nÑp th−êng dïng cè ®Þnh t¹m thêi x−¬ng g·y.
4.Nguyªn nh©n g©y ng¹t thë, môc ®Ých h« hÊp nh©n t¹o.
5.Nh÷ng viÖc cÇn l$m ngay khi gÆp n¹n nh©n ng¹t thë.
6.Ph−¬ng ph¸p thæi ng¹t v$ Ðp tim ngo$i lång ngùc.
114
TµI LIÖU THAM KH¶O
1.Bé Gi¸o dôc v § o t¹o (2001), Gi¸o dôc Quèc phßng líp 11, Nh xuÊt b¶n Gi¸o dôc.
2.Bé Gi¸o dôc v § o t¹o (2005), Gi¸o tr×nh Gi¸o dôc Quèc phßng, bËc §¹i häc, Cao ®¼ng, Nh xuÊt b¶n Qu©n ®éi nh©n d©n.
3.Bé Gi¸o dôc v § o t¹o, QuyÕt ®Þnh sè 79/2007/Q§-BGD§T, ngµy 24 th¸ng 12 n¨m 2007, Ban h nh Ch−¬ng tr×nh Gi¸o dôc Quèc phßng - An ninh cÊp Trung häc phæ th«ng.
4.Bé Quèc phßng - Bé Gi¸o dôc v § o t¹o, Th«ng t− liªn tÞch sè 121/2007/TTLT-BQP-BGD§T, ngµy 07 th¸ng 8 n¨m 2007, H−íng dÉn thùc hiÖn NghÞ ®Þnh sè 38/2007/N§-CP ngµy 15 th¸ng 3 n¨m 2007 cña ChÝnh phñ vÒ viÖc t¹m ho·n gäi nhËp ngò vµ miÔn gäi nhËp ngò thêi b×nh ®èi víi c«ng d©n nam trong ®é tuæi gäi nhËp ngò.
5.Bé Tæng Tham m−u - Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam (2002), KÜ thuËt cÊp cøu vµ chuyÓn th−¬ng ho¶ tuyÕn, Nh xuÊt b¶n Qu©n ®éi nh©n d©n.
6.Bé Tæng Tham m−u - Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam, Tµi liÖu tËp huÊn §iÒu lÖnh §éi ngò n¨m 2008.
7.ChÝnh phñ, NghÞ ®Þnh sè 38/2007/N§-CP ngµy 15 th¸ng 3 n¨m 2007 cña ChÝnh phñ vÒ viÖc t¹m ho·n gäi nhËp ngò vµ miÔn gäi nhËp ngò thêi b×nh ®èi víi c«ng d©n nam trong ®é tuæi gäi nhËp ngò.
8.ChÝnh phñ, NghÞ ®Þnh sè 83/2001/N§-CP ngµy 09 th¸ng 11 n¨m 2001 cña ChÝnh phñ vÒ ®¨ng ký nghÜa vô qu©n sù, H Néi, 2001.
9.C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt BiÓn n¨m 1982, Nh xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia, 1999.
10.Côc Qu©n huÊn - Bé Tæng tham m−u, S¸ch d¹y b¾n sóng tr−êng nöa tù ®éng SKS (CKC) cì 7,62mm, 1975.
11.Côc Qu©n huÊn - Bé Tæng tham m−u, S¸ch d¹y b¾n sóng tiÓu liªn AK cì 7,62mm, 1975.
12.Côc Qu©n huÊn - Bé Tæng tham m−u, S¸ch d¹y sö dông lùu ®¹n, Nh xuÊt b¶n Qu©n ®éi nh©n d©n, 1998.
13.§iÒu lÖnh ®éi ngò Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam, Nh xuÊt b¶n Qu©n ®éi nh©n d©n, 2002.
14.§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, V¨n kiÖn §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VII, IX, Nh xuÊt b¶n ChÝnh trÞ Quèc gia, 1991, 2001.
15.Gi¸o tr×nh Gi¸o dôc Quèc phßng, Nh xuÊt b¶n Gi¸o dôc, 2001.
16.Häc viÖn Biªn phßng, Gi¸o tr×nh lÝ luËn chung vÒ l·nh thæ, biªn giíi quèc gia vµ qu¶n lÝ, b¶o vÖ biªn giíi quèc gia, Nh xuÊt b¶n Qu©n ®éi nh©n d©n, 2003.
17.LÝ thuyÕt b¾n sóng bé binh, Nh xuÊt b¶n Qu©n ®éi nh©n d©n, 2000.
18.NguyÔn ViÕt L−îng (2006), CÊp cøu nh÷ng tai n¹n th−êng gÆp, Nh xuÊt b¶n ThÓ dôc thÓ thao, 2006.
19.Quèc héi n−íc Céng ho x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, LuËt Söa ®æi bæ sung LuËt NghÜa vô qu©n sù n¨m 2005, H Néi, 2005.
20.Quèc héi n−íc Céng ho x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, LuËt Biªn giíi quèc gia, Nh xuÊt b¶n ChÝnh trÞ Quèc gia, H Néi, 2003.
21.S¸ch d¹y sö dông sóng tiÓu liªn AK, Nh xuÊt b¶n Qu©n ®éi nh©n d©n, 2003.
22.Tr−êng SÜ quan Lôc qu©n 1, Tæ chøc vµ ph−¬ng ph¸p huÊn luyÖn b¾n sóng, 2000.
23.Tr−êng §¹i häc LuËt H Néi, Gi¸o tr×nh LuËt Quèc tÕ, n¨m 1994.
24.Tõ ®iÓn b¸ch khoa qu©n sù ViÖt Nam, NXB Qu©n ®éi nh©n d©n, H Néi, 2004.
115
Môc lôc
B i 1. §éi ngò ®¬n vÞ .................................................................................. |
3 |
|
B i 2. LuËt NghÜa vô qu©n sù v$ tr¸ch nhiÖm cña häc sinh ....................... |
15 |
|
B i 3. B¶o vÖ chñ quyÒn l·nh thæ v$ biªn giíi quèc gia ........................... |
27 |
|
B i 4. Giíi thiÖu sóng tiÓu liªn AK v$ sóng tr−êng CKC ............................ |
44 |
|
B i 5. |
KÜ thuËt b¾n sóng tiÓu liªn AK v$ sóng tr−êng CKC ....................... |
75 |
B i 6. |
KÜ thuËt sö dông lùu ®¹n ................................................................. |
91 |
B i 7. |
KÜ thuËt cÊp cøu v$ chuyÓn th−¬ng ................................................. |
98 |
T$i liÖu tham kh¶o................................................................................... |
115 |
|
gi¸o dôc quèc phßng – an ninh 11
M· sè: KH101T4 – DAI
Sè ®¨ng kÝ KHXB : 01 – 2014/CXB/530 – 1062/GD.
In 25.000 cuèn (Q§ in sè : 13), khæ 17 x 24 cm.
In t¹i C«ng ty CP In Phóc Yªn.
In xong v$ nép l−u chiÓu th¸ng 3 n¨m 2014.
116